فهرست مطالب
پیشگفتار ۶
مقدمه ۸
نقش رسانههای گوناگون ارتباطی در آموزش ۹
نقش ارتباطی اینترنت در آموزش و پرورش ۱۰
پست الکترونیکی ۱۳
اتاقهای گفتگو ۱۴
نقش معلمان در استفاده از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات ۱۶
نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش ۱۹
نقش معلمان دراستفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات ۲۱
تجزیه و تحلیل دادهها ۲۲
۱ـ منافع استفاده از رایانهها در کلاسهای درس ۲۳
۲ـ نقش رایانهها در ارتباطات ۲۵
۳ـ منافع استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای معلمان ۲۷
نتایج به دست آمده از تحقیق در سال سوم ۳۲
نتایج بدست آمده در سال چهارم اجرای تحقیق ۳۲
روش تجزیه و تحلیل دادهها ۳۳
فعالیتهای مشارکتی دانشآموزان در گروههای کوچک ۳۴
مشغولیت با منابع خارجی ۳۵
توجه به مخاطبان خارجی ۳۶
بحث و نتیجهگیری ۳۷
توصیهها و پیشنهادها ۳۸
آیا در آینده رایانه جای معلم را می گیرد؟ ۴۱
وسیله ی ارتباط جمعی چیست؟ ۴۲
دهکده ی جهانی ۴۳
جهت گیری در آینده ۴۶
توسعه و ضرورت اصلاح ۴۸
معلم کارآمد ۵۱
داشتن دیدگاه ۵۴
تکنولوژی در خدمت معلم ۵۶
چالش ها و چشم انداز ها ۵۹
هدف از ICT در آموزش و پرورش ۶۰
تجارب دیگر کشورها ۶۱
جلوگیری از تکرار خطا ۶۳
وبلاگ و کاربرد آن در تعلیم و تربیت ۷۲
انواع وبلاگ ۷۴
دغدغه های فناوری ۷۵
تفاهم با رایانه ۷۸
رایانه و ورود به تعلیم و تربیت ۸۲
نگاهی انتقادی به اینترنت ۸۴
نگاه مثبت به اینترنت ۸۷
آیا رایانه تعلیم و تربیت را غیر انسانی خواهد کرد؟ ۹۳
نتیجه ۹۹
پیشنهادات ۱۰۲
مهارتهای مورد نیاز معلمان درعصر دانایی ۱۰۷
مقدمه ۱۰۹
ضرورت توانا بودن معلم در عصر دانایی ۱۱۱
مهارت اول: آشنایی با فناوری اطلاعات و قدرت به کارگیری آن در جریان آموزش ۱۱۳
مهارت دوم: آشنایی با فنون پژوهش، انجام پژوهش و بهرهگیری از نتایج آن در عمل ۱۲۰
مهارت سوم: توجه به آموزش و پرورش خلاق و پرورش خلاقیت فراگیران ۱۲۲
مهارت چهارم: آشنایی با مهارتهای کلاس داری و شیوههای تدریس نوین ۱۲۵
الف ـ توانایی جذب فراگیران ۱۲۵
ب ـ پرورش مهارتهای فکری ۱۲۶
ج ـ یادگیری و ارزیابی آن ۱۲۶
د‌ـ اداره کلاس ۱۲۷
هـ رفتارهای کلاسی معلمان ۱۲۸
و ـ شیوههای تدریس ۱۲۹
نتیجه گیری ۱۳۳
منابع و ماخذ ۱۳۵
مقدمه
ارتباط عبارت است از فراگرد انتقال اطلاعات، احساسها، حافظهها وفکرها در میان مردم (اسمیت، ۱۹۸۸، ص ۷). ارتباطات به معنای «تسهیم تجارب» نیز تعریف شده است. در این معنا، هر انسانی تجارب و آنچه در درون خود دارد را با دیگران در میان میگذارد. برخی از صاحبنظران ارتباطات را پدیدهای تکاملی میدانند که به گونهی فراگردی از افراد و نظام اجتماعی که درآن زیست میکنند، نشأت گرفته و خود به نوبه خود بر آنها تأثیر میگذارد. از طریق این جریان، انسانها و نظامهای اجتماعی تکامل مییابند، تغییر میپذیرند، خود را با شرایط منطبق میکنند، جایگزین میشوند، رشد میکنند.
ابزارهای ارتباطی وسایلی هستند که از طریق آن انسانها به خلق، حفظ و توسعه روابط خویش با یکدیگر میپردازند. از طریق این ابزار اطلاعات، دانش و آگاهیها و حتی فرهنگها مبادله میشود. فناوریهای جدید اطلاعات و ارتباطات از زمره وسایل ارتباطی جدید هستند که با امکاناتی نظیر پست الکترونیکی، اتاقهای گفتگو، گروههای مباحثه، نفش عمدهای در این فرآیند به عهده دارند.
اصطلاح ”فناوری اطلاعات[۱]“ جدیداً به ”فناوری اطلاعات و ارتباطات[۲]“ تغییر یافته است. البته تفاوت این دو واژه از نحوه برقراری ارتباط نشأت گرفته است. واژه اول، یعنی فناوری اطلاعات به جریان یکسویه ارتباط اشاره دارد که در این فرآیند، گیرنده و یا دریافت کننده نسبت به اطلاعات دریافتی منفعل است. واژه دوم یعنی فناوری اطلاعات و ارتباطات، اشاره به تعامل بین کاربر و دنیای اطلاعات دارد. بنابراین، واژه دوم به جریان دوسویه ارتباط اشاره دارد که در این فرایند، کاربر نقش بسیار فعالی در رد و بدل کردن اطلاعات خواهد داشت. رایانه از طریق جریان فرست و بازفرست اطلاعات، توانایی مردم را برای برقراری ارتباط فوری و آسان از فواصل دور و نزدیک فراهم کرده است و از این طریق موجب تحولات شگرفی در امور گوناگون از جمله آموزش و پرورش شده است. در این مقاله ضمن اشاره به تحقیقات انجام گرفته در مورد نقش رایانهها در آموزش به نقش ارتباطی آنها توجه خاص شده است.