پایان نامه بررسی توسعه فیزیکی شهر آمل وتاثیر آن بر حوزه نفوذ
مقدمه
ایفای نقشهای اساسی انسان در شکل گروهی خود به صورت روابط و مناسبات اجتماعی ـ اقتصادی و ساختار سیاسی جامعه تجلی مییابد که مکانیزمهای تصمیمگیری و اعمال مدیریت بر محیط در چهارچوب روابط حاکم بر این نظامها عمل میکند.
لزوماً شکلگیری و تغییرات ظاهری بافت شهری و رشد و توسعه آن در تبعیت از مجموعه عوامل مکانیزمهای تصمیمگیری، سیاست شهری، رفاه اجتماعی و بهبود زندگی انسانی صورت خواهد گرفت و شکلگیری جدید در راستای عوامل فوق تحقق خواهد یافت.
از طرفی توسعه فیزیکی ناموزون شهرها بیشتر به سیاستهای اداری روستا ـ شهر وابسته بوده و روند بورس بازی معاملات اقماری زمین نیز از عوامل اصلی در توسعه فیزیکی ناموزون شهرها محسوب میشود. زیرا شهر مجموعه تجسم و تبلور فضایی ایفای نقشهای اساسی انسان در محیط جغرافیایی است که به تناسب امکانات، استعداها، بضاعت فرهنگی و ذوق و سلیقههای فردی شکل گرفته و توسعه میپذیرد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه ............................................................................................................... 2
1-1 طرح مسئله............................................................................................... 4
1-2 اهداف تحقیق ب...................................................................................... 5
1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق ...................................................................... 5
1-4 پیشینۀ تحقیق ......................................................................................... 6
1-5 فرضیه تحقیق ........................................................................................ 7
1-6 روش تحقیق ........................................................................................... 8
1-7 کاربرد نتایج تحقیق ............................................................................... 9
1-8 واژگان کلیدی ب..................................................................................... 10
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق
1-2 تعریف و مفهوم شهر در ایران .............................................................. 17
2-2 مفهوم فضا ............................................................................................. 19
3-2 تعاریف توسعه ....................................................................................... 20
4-2 نظریه رشد و شناخت بهتر
1-4-1 نظریه انقلاب شهری .......................................................................... 21
2-4-2 نظریه مساحت شهر به صورت دوایر متحدالمرکز ......................... 21
3-4-2 نظریه توسعه شعاعی ( ساخت قطاعی ) ........................................... 24
4-4-2 نظریه شهرهای نامتمرکز .................................................................. 25
5-4-2 نظریه مکان مرکزی ........................................................................... 26
5-2 عوامل مؤثر در توسعۀ فیزیکی شهرها ........................................................28
1-5-2 عوامل محیطی و طبیعی ..................................................................... 29
2-5-2 عوامل فرهنگی و اجتماعی ................................................................. 31
3-5-2 عوامل اقتصادی و سیاسی ............................................................... 32
6-2 برنامه های توسعه شهری ...............................................................33
1-6-2 برنامه ریزی آمایش سرزمین .......................................................... 34
2-6-2 طرحهای کالبدی منطقه ای ................................................................. 37
3-6-2 طرحهای جامع ناحیه ای ................................................................... 38
4-6-2 طرحهای جامع شهر .......................................................................... 40
5-6-2 طرحهای تفصیلی ............................................................................... 41
6-6-2 طرحهای هادی شهری ....................................................................... 42
7-2 حوزه نفوذ .............................................................................................. 43
فصل سوم : بررسی وضع موجود شهر آمل
1-3 مطالعات جغرافیای طبیعی
1-1-3 موقعیت جغرافیایی ............................................................................ 50
2-1-3 وضعیت توپوگرافی و شیب بندی شهر ........................................... 50
3-1-3 زمین شناسی ..................................................................................... 51
4-1-3 ژئومورفولوژی .................................................................................. 53
5-1-3 جریان آب و هوایی مؤثر در شهر آمل ............................................ 54
6-1-3 جایگاه شهرستان و شهر آمل در طبقه بندی اقلیمی ........................ 56
1-6-1-3 پهنه بندی اقلیمی ایران ................................................................. 59
2-6-1-3 وضعیت شاخصهای اقلیمی ......................................................... 62
7-1-3 باد ...................................................................................................... 69
8-1-3 خاک ................................................................................................... 70
9-1-3 منابع آب ............................................................................................ 72
10-1-3 پوشش گیاهی ................................................................................. 73
11-1-3 پوشش جانوری .............................................................................. 74
2-3 مطالعات کالبدی شهر آمل .....................................................................74
1-2-3 احداث آمل و وجه تسمیه آن ............................................................ 75
2-2-3 عوامل پیدایش شهر آمل ................................................................... 76
3-2-3 سیر تحول شهر آمل ......................................................................76
1-3-2-3 سیر تحول شهر آمل قبل از اسلام .............................................. 77
2-3-2-3 سیر تحول شهر آمل بعد از اسلام تا دورۀ قاجاریه .................. 78
3-3-2-3 سیر تحول شهر در دورۀ معاصر ............................................... 78
4-2-3 سیمای شهر آمل ............................................................................... 79
1-4-2-3 سیمای بیرونی شهر ..................................................................... 80
2-4-2-3 سیمای درونی شهر ...................................................................... 82
5-2-3 بافت شهر آمل ................................................................................... 83
6-2-3 آثار تاریخی ....................................................................................... 84
3-3- مطالعات جغرافیای انسانی ..............................................................85
1-3-3 خصوصیات جمعیتی شهر آمل ........................................................ 85
2-3-3 بررسی جمعیت شهر آمل و تحولات آن .......................................... 86
3-3-3 جمعیت و پراکندگی آن ...................................................................... 78
4-3-3 ساختار سنی جمعیت ........................................................................ 88
5-3-3 ساختار جنسی جمعیت ..................................................................... 89
6-3-3 سواد .................................................................................................. 92
7-3-3 میزان فعالیت ( اشتغال ) .................................................................... 93
8-3-3 حرکات جمعیت .................................................................................. 96
9-3-3 مهاجرت ............................................................................................. 97
10-3-3 رشد جمعیت و پیش بینی آن ......................................................... 99
11-3-3 ساختار اقتصادی منطقه مورد مطالعه ........................................... 100
1-11-3-3 کشاورزی ................................................................................... 101
2-11-3-3 دامپروری ................................................................................... 102
3-11-3-3 صنعت و معدن ........................................................................... 102
4-11-3-3 خدمات ........................................................................................ 103
فصل چهارم : بررسی روند توسعۀ فیزیکی و شناخت حوزه نفوذ آن
1-4 بررسی روند توسعه فیزیکی شهر آمل
1-1-4 هستۀ اولیه شهر و نحوه گسترش و توسعه آن .............................. 110
2-1-4 دورۀ پهلوی اول ................................................................................. 117
3-1-4 دورۀ پهلوی دوم ................................................................................ 119
4-1-4 روند توسعۀ فیزیکی شهر آمل در بعد از انقلاب ............................. 121
2-4 طرحهای توسعه شهری .............................................................123
1-2-4 طرح جامع شهر آمل در سال 1353 ................................................ 124
1-1-2-4 نارسایی طرح جامع آمل در سال 1353 ..................................... 127
2-2-4 طرح تفصیلی شهر آمل در سال 1362 ............................................ 129
3-2-4 طرح جامع شهر آمل در سال 1379 ................................................ 135
1-3-2-4 توسعه کالبدی شهر آمل در سال 1379 ..................................... 136
2-3-2-4 مقایسۀ سرانۀ موجود با سرانۀ استاندارد در شهرسازی .......... 152
3-4 حوزه نفوذ شهر آمل .............................................................................. 153
1-3-4 موقعیت جغرافیایی حوزه نفوذ مستقیم ............................................ 158
2-3-4 موقعیت سیاسی ................................................................................ 158
3-3-4 وضعیت طبیعی .................................................................................. 158
4-3-4 تعداد و نحوۀ استقبال آبادی های حوزه نفوذ شهر آمل ................. 159
5-3-4 وضع ارتباطات بین آبادی ها و شهر و سیستم حمل و نقل در
حوزه نفوذ ...................................................................................................... 161
6-3-4 وضع تأسیسات و تجهیزات زیربنایی ، خدمات رفاهی و نحوۀ
توزیع آنها ....................................................................................................... 166
7-3-4 خصوصیات اقتصادی حوزه نفوذ .................................................... 174
8-3-4 مشخصات جمعیتی حوزه نفوذ ........................................................ 177
فصل پنجم : اثرات توسعه فیزیکی بر حوزه نفوذ
1-5 عوامل اصلی تغییر کاربری ها بر زمین های حومۀ شهر آمل ............. 182
2-5 اثرات توسعۀ فیزیکی شهر .................................................................... 186
3-5 بررسی امکانات و محدودیتهای توسعه فیزیکی شهر و جهات
بهینه توسعه .................................................................................................... 189
فصل ششم : برداشت نهایی از مطالعات
1-6 آزمون فرضیه ها
1-1-6 فرضیۀ اول ........................................................................................ 194
2-1-6 فرضیۀ دوم ........................................................................................ 194
2-6 نتیجه گیری نهایی .................................................................................. 196
3-6 پیشنهادات ........................................................................................... 199