پایان نامه بررسی وضعیت صنوبر کاری های انجام شده در استان ابهر
مقدمه
شهرستان ابهر در فاصله ی 90 کیلومتری از استان زنجان در مسیر جاده ترانزیت تهران – زنجان قرار گرفته است. این شهرستان در منطقه کوهستانی به صورت دره ای از شمال به جنوب شرقی کشیده شده است و وسعتی بالغ بر 34000 هکتار دارد که از سمت جنوب و شرق به تاکستان، آوج و از غرب به زنجان و خدابنده و از شمال به طارم محدود شده است.
مساحت کل مراتع شهرستان ابهر 170300 هکتار می باشد که از این میزان 10100 هکتار جزء مراتع خوب و 114600 هکتار آن جزء مراتع متوسط و 45500 هکتار مراتع فقیر می باشد.
از مراتع این شهرستان سالانه 26843 تن علوفه برداشت می شود که در یک دوره چرایی قادر به تأمین 110845 واحد دامی می باشد.
پوشش عمده ی مراتع شامل گراسهای چند ساله و یکساله و انواع گون و گیاهان تیغدار دیگر و انواع گیاههن از خانواده حبوبات می باشد.
سطح جنگلهای طبیعی شهرستان ابهر 5000 هکتار می باشد که شامل انواع گونه های درختی و درختچه ای مانند زالزالک، بادام وحشی و نسترن به صورت پراکنده می باشد. از کل این مساحت در حدود 3000 هکتار جزء جنگلهای در دست کاشت می باشد که کشت عمده آن چوب سفید صنوبر می باشد.
صنوبرکاری در ایران قدمتی به کهنسالی تمدن ایران زمین دارد و از دیرباز در کناره رودها، مسیرهای آبیاری، باغها، زمین های کشاورزی و منازل روستایی این درختان سریع الرشد و زودبازده جهت تولید چوب کاشته می شدند. گرچه صنوبرها به ندرت در سطوح وسیع، کاشته می شوند با این وجود در بسیاری از نقاط کشور به خصوص در حاشیه ی رودخانه ها توده های انبوه و متراکمی دیده می شوند که بازمانده توده های بزرگتری هستند که به مرور تغییر کاربری داده و به زمینهای کشاورزی، باغهای میوه و ... تبدیل شده اند.
صنوبرکاری در کشاورزان ایران جزء قدیمی ترین زراعتهای سنتی است که از دیرزمان با هدف تولید چوب، بادشکن و حتی زینتی در مناطق مختلف کشور کشت و توسعه یافته است. نظر به کاربرد گسترده چوب صنوبر در ساختمانهای روستایی، شهری و صنعت کبریت سازی کشور و نیز زمینه های مناسب آن از نظر تنوع گونه ای و سازگاری گونه های مختلف صنوبر به اقالیم گوناگون موجود در کشور، کشت و کار آن مورد استقبال کشاورزان، روستاییان و نیز کارخانه ها و شرکتهای چوب و کاغذ بوده است.
شرایط اکولوژیک مساعد برای کشت و کار صنوبر در ستان زنجان، از زمانهای گذشته کشت ارقام و گونه های مختلف درختان صنوبر در استان را فراهم کرده است. به طوریکه وسعت صنبرکاری در استان به بیش از 11 هکتار می رسد.
1 ) گیاهشناسی صنوبر
جنس صنوبر یکی از خانواده بید salicaseaa می باشد. این جنس شامل درختانی با برگهای تقریباً قلبی شکل و دمبرگی مسطح می باشند، سنبله نر آنها برخلاف بید برافراشته نبوده بلکه آویخته و پاندولی است. گرده افشانی به وسیله باد انجام می گیرد میوه ها مانند بید کپسولی شکل و محتوی دانه ها کرکدار است. در کل جهان بیش از 200 گونه بید و 50 گونه صنوبر شناسایی شده اند با توجه به اینکه بیدها و صنوبرها علاوه بر روشهای طبیعی و جنسی به وسیله ی قلمه و پاجوش نیز تکثیر می یابند و دو رگهای طبیعی در بین آنها دیده می شوند، شناسایی آنها بسیار مشکل می باشد.
جنس صنوبر به 5 بخش و زیر بخش های زیر تقسیم می گردد.
فهرست
عنوان صفحه
مقدمه 1
فصل اول : معرفی گونه ی صنوبر 4
1 . 1 ) گیاهشناسی صنوبر 5
1 . 2 ) صنوبر (populus) 7
1 . 3 ) معرفی تیره های صنوبر 20
1 . 4 ) بررسی صنوبرکاری در شمال ایران 42
فصل دوم : معرفی آفات صنوبر 52
2 . 1 ) آفت ها و بیماری های مشاهده شده در کلن های مختلف 53
2.2.1 ) سیاپترون 56
2. 2 . 1) حشره برگخور 57
3 . 2 . 1) حشره برگخوار 57
4 . 2 . 1) سنگ بید 58
5 . 2 . 1) حشره چوبخوار 59
6 . 2. 1) شته مومی یا آبله ای 60
7. 2 . 1) شته مولد گال کیسه ای 60
8 . 2 . 1) شته سیاه 61
2 . 2 ) درجه بندی کلن های صنوبر از نظر مقاومت در مقابل در مقابل آفات و امراض 61
2 . 3 ) آفات و بیماری های گیاهی استان 64
فصل سوم : معرفی گونه های مورد کشت در منطقه ابهر و خرمدره 65
3 . 1 ) تبریزی، صنوبر 66
3 . 2 ) سپیدار، سفیدار، کبوده 66
3 . 3 ) شالک، تبریزی 67
3 . 4 ) تیره افرا 68
3 . 5 ) افرای زبان گنجشکی 71
3 . 6 ) افرای چناری 72
3 . 7 ) تیره ی سنجد 73
3 . 8 ) توت 76
3 . 9 ) تیره کاج 78
3 . 10 ) تیره چنار 79
3 . 11 ) بادام 80
3 . 12 ) زردآلو، قیسی 85
3 . 13 ) شیر خشت 87
3 . 14 ) زالزالک 94
3 . 15 ) به، شال به، به جنگلی 100
3 . 16 ) گوجه، آلوچه 102
3 . 17 ) آلوچه قرمز 105
3 . 18 ) آلوچه 109
3 . 19 ) آلو زرد، هلاله، گوجه وحشی 111
3 . 20) آلوچه ، هلاله ، گوجه وحشی 112
3 . 21 ) بید 114
3 . 22 ) بید مجنون 122
3 . 23 ) تیره عرعر 124
3 . 24 ) تیره انگور 126
فصل چهارم : معرفی منطقه ی مورد مطالعه 130
4 . 1 ) موقعیت جغرافیایی (کروکی محل) 130
4 . 2 ) آماربرداری منطقه مورد مطالعه 130
4 . 2 . 1 ) مطالعه انجام شده در پلات اول 130
4 . 2 . 2 ) مطالعه انجام شده در پلات دوم 142
4 . 3 ) روش کار 155
4 . 4 ) نتیجه گیری 156
فصل پنجم : تحقیقات انجام شده در خصوص صنوبر 158
5 . 1 ) مدیریت کنترل تلفیقی آفات صنوبر در استانهای شمالی کشور 159
5 . 2 ) بررسی تراکم شته مارپیچ دمبرگ صنوبر Pemphigus spirothecae Passeriini روی کلن های مختلف صنوبر Populus nigra و معرفی دشمنان طبیعی آن در استان زنجان 201
5 . 3 ) بررسی کمی و کیفی صنوبرکاری های منطقه زنجانرود 216
منابع 247