طرح توجیهی گاوداری شیری 30 راسی در31 صفحه ورد قابل ویرایش
کلیات پرورش گاو
تاریخچه
بشر اولیه که سالیان درازی را بصورت بدوی از میوه درختان و شکار حیوانات امرار معاش مینمود رفته رفته در صدد برآمد برای مواقعی که دسترسی به شکار نداشت حیواناتی را که مفید تر و مطیع تر تشخیص داده بود بتدریج رام و اهلی سازد . کم کم در اثر تماس مداومی که بدین طریق با گاو ،بز و میش کوهی حاصل کرد علاوه بر فوائد گوشت از مزایای شیر هم برخوردار شد و پس از قرون متمادی هنگامیکه شهرنشین شد در گوشه خانه و کاشانه ای که برای خود میساخت جای مخصوصی هم برای نگاهداری گاو ترتیب داد . بعقیده مارشاک اهلی کردن حیوانات 8 هزار سال قبل از میلاد مسیح ابتدا در خاورمیانه انجام شده است .
پرورش گاو در اعصار جدیدتر چنانچه از روی نقوش و کتب یونانی ،مصری و چینی و ایرانی مشهود میباشد از اهمیت ویژه ای برخوردار شده بود چنانچه در قرون وسطی و دوره رنسانس در کشورهای اروپائی بعلت پیشرفت علم از یکطرف و استعداد زمین و شرایط مساعد جوی مراحل اول اصلاح نژاد گاوها متداول شده و تکثیر یافت ولی چون سیل بنیان کن بیماریها بخصوص طاعون گاوی که همواره از کشورهای آفریقائی یا مرکز آسیا سرچشمه میگرفت تلفات و خسارات زیادی به گاوداریهای اروپائی وارد میکرد لذا دانشمندان درصدد برآمدند مانند مسائل پزشکی برای جلوگیری از بیماریهای دام نیز دانشکده هائی تاسیس کنند . از اینرو فرانسویان در 210سال قبل اولین دانشکده را در لیون افتتاح کرده و کم کم دانشجویانی از سایر کشورها باین دانشکده اعزام شده و در مراجعت به تاسیس دانشکده های دامپزشکی متعدد در کشورهای خود همت گماشتند .
نژادهای معروف گاو :
اهمیت پرورش نژادهای ممتاز گاو از نظر افزایش شیر و گوشت از دیرزمانی مورد توجه بشر قرار داشته است . تا آنجا که در تواریخ منقول است بعد از میلاد مسیح ایتالیائیها ضمن تبادل تجارت با چین و رونق کشتیرانی تعدادی گاو گوشتی عظیم الجثه از چین وارد کرده و در ایتالیا بنام ChIANINA پرورش داده اند . در اثر جنگهای صلیبی نیز نقل و انتقالات دیگری بین کشورهای داخلی اروپائی بعمل آمده است . پس از کشف امریکا و استرالیا صادرات گاو از اروپا از یکطرف و از هندوستان و افریقا از طرف دیگر در آمریکا و استرالیا توسعه یافته و مطالعات دانشمندان در باره نژادهای گوشتی و شیری و آمیخته گری آنها وارد مراحل نوینی گردید.
شرایط تاسیس گاو داری : بمنظور ایجاد نظم و هماهنگی بین واحدهای و جلوگیری از تراکم که باعث انتشار عوامل بیماریها میشود از طرف وزارت کشاورزی در تهران و شهرستانهای بزرگ با تهیه فرمهای مخصوص درخواست صدور پروانه نمایند .
در این ضوابط ساختن اصطبل ،بهاربند ،شیردوشی و خانه های کارگری با رعایت اصول فنی تهیه شده است . اینک نکاتی که دامپروران در تاسیس واحد گاوداری باید رعایت کنند برای مزید اطلاع درج میگردد .
1-رعایت فاصله – حداقل فاصله تاسیسات دامداری جدید با مجتمع یا قریه روستائی 200 متر
از ماشین شیردوشی طبق دستورالعمل مخصوص ماشین استفاده شود .
کارگر بمحض قطع جریان شیر باید پستانک را از سر پستانها جدا کند پس از اتمام عملیات شیردوشی کلیه قسمت های سالون با آب تحت فشار قوی شست و شو داده شده و لوله های نقاله شیر نیز با محلول آب گرم و مایع Detergent مخصوص از بقایای شیر پاک شود .
شیردر تانکر اطاق سردخانه در حدود 5 درجه حرارت حفظ شده و هر چه زودتر بوسیله تانکر بکارخانه حمل شود (حمل شیر در بیرون نیز حتی المقدور در حرارت کم و در فاصله زمانی کوتاه بکارخانه حمل شود .
سرویس دستگاه شیر دوشی و تعویض لاینرها در فواصل زمانی معین که در دستورالعمل مربوط ذکر شده انجام گیرد . ماشین های شیردوشی ساده برای واحدهای کوچک با صرفه تر میباشد.
معمولاًشیر عصر کمی بیشتر ا زشیر صبح چربی داشته و در اول هر نوبت شیردوشی چربی کم تا یک درصد و در اواخر تا 10درصد بالا میرود پس دامپروران برای آزمایش نمونه بهتر است در برداشت نمونه موقع کم بودن چربی دوشهای اول و پرچربی بودن دوشهای آخر را در نظر داشته باشند زیرا گلبولهای چربی که قطر آنها بین یک تا 10میکرون میباشد اکثراً در غدد مولد شیر تا آخر هر نوبت شیردوشی میماند که با دوشها و ماساژهای مرتب شیردوش ماهر و یا ماشین شیردوشی خارج میشود . گاوهائیکه سه مرتبه در روز دوشیده میشوند معمولاً شیر ظهرشان چربتر است و در تلیسه ماههای اول شیر دوشی شیر مثل گاوهای چند زا بالا نمیرود بلکه در ماههای چهارم تا هفتم مقدار شیر تلیسه شکم اول حداکثر میباشد . چربی در تابستان کمتر از زمستان ودر دشت کمتر از کوهستان میباشد .