پایان نامه بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی بر اعتیاد اینترنتی با تاکید بر تمایل استفاده از اینترنت مورد مطالعه دانشگاه سمنان
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبک شخصیتی پنج عاملی، اعتیاد اینترنتی و تمایل استفاده از اینترنت صورت گرفته است که دانشگاه سمنان به عنوان مورد مطالعه برای این منظور انتخاب گردید. روش تحقیق از نوع توصیفی(غیر آزمایشی) و از نوع پیمایشی می باشد و با استفاده از داده های به دست آمده به بررسی روابط احتمالی بین ابعاد پنچ گانه ی شخصیت به عنوان متغیر مستقل، اعتیاد اینترنتی به عنوان متغیر وابسته و تمایل استفاده از اینترنت به عنوان متغیر میانجی می پردازد. جامع آماری کلیه دانشجویان دانشگاه سمنان هستند روش نمونه گیری تصادفی سهمیه ای می باشد و حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران مشخص شده است. برای انجام این پژوهش از سه پرسشنامه استفاده گردید. برای ارزیابی پنج عامل شخصیت( برونگرایی، روان رنجوری، گشودگی نسبت به تجربه، سازگاری و وظیفه شناسی)از پرسشنامه پنج عاملی ویژگی های شخصیتی نئو ( 60 ماده ای)،و به منظور سنجش اعتیاد اینترنتی از پرسشنامه ی یانگ(1998)و برای تعیین تمایل استفاده از اینترنت از پرسشنامه اسلانبای(2008)استفاده گردید. هر سه پرسشنامه استاندارد بوده و مجددا نیز روایی آن ها با اضهار نظر اساتید و صاحب نظران محترم تائید شد و پایایی آن ها نیز با استفاده از معیار آلفای کرونباخ به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها در محیط نرم افزاری اس پی اس اس و لیزرل با اعمال آزمون های مدل معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تائیدی، با توجه به فرضیات تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحلیل عاملی تائیدی نشان داد که پنج عامل شخصیت برای مناسب بودن سنجش شخصیت تائید شدند و همچنین مولفه های تمایل استفاده از اینترنت در تعیین تمایل به اینترنت تائید شدند و شاخص های اعتیاد اینترنتی نیز در نمونه تائید شدند.نتایج تحلیل مسیر نشان داد که بین ویژگی های شخصیتی و اعتیاد اینترنتی و بین اعتیاد اینترنتی و تمایل استفاده از اینترنت رابطه معنادار وجود دارد اما وجود رابطه معنادار بین ویژگی های شخصیتی و تمایل استفاده از اینترنت تائید نشد.
کلمات کلیدی: شخصیت پنج عاملی- اعتیاد اینترنتی- تمایل استفاده از اینترنت- دانشگاه
اینترنت به عنوان ترکیبی از منابع و فناوری است که انتظار می رود به عنوان زیرساختها و تسهیلاتی برای خدمت کردن در نظر گرفته شود.وابستگی گسترده به اینترنت برای فعالیتهایی متنوع و روزمره شامل ارتباطات ، همکاری های شغلی ، معاملات تجاری ، سرگرمی و آموزش وجود دارد و استفاده غیر مسئولانه از این منبع ارتباطی تهدیدی بزرگ برای جامعه محسوب می شود (سهرابی و خانلری، 1388(.
پاره ای از متن
پنج عامل اصلی بزرگ عبارتند از : نورتیسیزم[1] (N) که عصبیت یا بی ثباتی هیجانی نامیده شده، برونگرایی[2](E) ، باز بودن به تجربه[3] (O) ، توافق[4] (A) و وجدانی بودن[5] (C) (باگبی ، 2007).
برخی متغیرهایی که در ارتباط با اعتیاد به اینترنت بررسی نموده اند ، ویژگی های شخصیتی کاربران می باشد. خصوصیاتی مانند کمرویی ، تکانشی بودن ، تنهایی ، اضطراب ، افسردگی ، صفات روان نژدی (اضطراب،خشم وکینه، خلق افسرده،شرم،تکانشی بودن،آسیب پذیری در برابر استرس) خشونت و پرخاشگری، سبک شخصیتی درون گرایی، احترام به خود پایین، احساسات ناپایدار و خیال پردازی، دنبال تازگی بودن، اجتناب از آسیب و کاهش وابستگی به پاداش، برون گرایی و باز بودن. (نیه ماز، 2005؛ نگ بد، 2005) . همچنین کیم (2002،2006؛ لی و همکارانش ،2001؛ ین و همکارانش،2007) نشان داده اند که میزان افسردگی، اضطراب، افکار خودکشی، بیش فعالی، هراس، ترس اجتماعی، پرخاشگری و خشونت و رفتارهای ضداجتماعی در دانشجویانی که به اعتیاد دچارند بیشتر است.در این پژوهش به تاثیر نقش تمایل استفاده از اینترنت تاکید شده است از این جهت که میخواهیم بدانیم افرادی که تمایل به استفاده از اینترنت دارند چه ویژگی های شخصیتی خواهند داشت وآیا این تمایل استفاده از اینترنت بر روی اعتیاد اینترنتی اثری دارد یا خیر.با توجه به اینکه معتادان به اینترنت به دلیل شرایط خاص دنیای مجازی اینترنت دچار تغییراتی در جسم و روان خود می شوند که بر خلق و خو وتمامی روند زندگی و ویژگی های شخصیتی آن ها اثر می گذارد و همچنین با توجه به مطالب مطرح شده ارتباط و همپوشی متغیرها روشن به نظر می رسد، لذا پژوهش حاضر به بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی بر اعتیاد اینترنتی با تاکید بر نقش تمایل استفاده از اینترنت در میان دانشجویان دانشگاه سمنان می پردازد.ویژگی های شخصیتی در این پژوهش متغیر مستقل و اعتیاد اینترنتی متغیر وابسته و تمایل استفاده از اینترنت متغیر میاجی می‌باشد.
[1]-neuroticism[2] -extrover tism[3]-open to experience[4]-agreement[5]-conscientious
دسته اول: اهداف و نیات شخصی[1]
دسته اول شامل کسانی می شود که به دلایلی همچون داشتن آرامش، سرگرمی، هیجان، بازی و دستیابی به افراد جذب اینترنت می شوند.
[1] .diversian and means
دسته دوم: بهبود شخصی[1]
این دسته شامل کسانی است که به دلایلی همچون بهبود سبک زندگی، به روز شدن با تکنولوژی روز، به دست آوردن اطلاعات مفید درباره رویدادهای جدید یا کالاها و خدمات جدید یا پیدا کردن صفحات جدید وب از اینترنت استفاده می کنند.
دسته سوم: ارتباطات مجازی[2]
این افراد شامل کسانی هستند که برای پیدا کردن افراد جالب ، پیدا کردن همدم و همراه و یا ملاقات با دوستانشان از اینترنت استفاده می کنند.
دسته چهارم: جبران خدمات مالی[3]
این دسته شامل افرادی می شود که برای کاهش هزینه مکالمات و ارتباطاتشان و یا چک کردن لیست اشتغال و پیدا کردن شغل و یا برای پیدا کردن روش های پولدار شدن از اینترنت استفاده می کنند.
دسته پنجم: جوامع مجازی[4]
دسته آخر شامل کسانی می شود که برای تعلق داشتن یه یک گروه و یا گرفتن حمایت از طرف دیگران جذب اینترنت می شوند.
[1] .improve ones self[2] .virtual relation ship[3] .monetary compensation[4] .virtul community
فهرست مطالب:
فصل اول کلیات تحقیق.. 1
1-1- مقدمه. 2
1-3- اهمیت و ضرورت موضوع. 7
1-4- اهداف تحقیق.. 10
1-5- سوالات تحقیق.. 10
1-6- فرضیه های تحقیق.. 11
1-7- جامعه و نمونه آماری تحقیق.. 11
1-9- نوع تحقیق.. 12
1-10- تعاریف مفهومی و عملیاتی واژگان تحقیق.. 12
1-10-1- شخصیت.. 12
1-10-2-روان رنجوری: 13
1-10-3-برون گرایی.. 13
1-10-7- اعتیاد به اینترنت: 15
1-10-8- تمایل استفاده از اینترنت: 16
فصل دوم ادبیات تحقیق.. 19
2-1- مقدمه. 21
2-2- شخصیت (تعاریف و نظریه ها ) 22
2-3- نظریه ویژگی های شخصیت.. 24
2-4- سه بعد شخصیت آیزنک.. 24
2-5- 16عامل شخصیت ریموند کاتل. 26
2-6- نظریه پنج عامل شخصیت.. 27
2-7- رویکرد صفات.. 27
2-8- رویکرد یادگیری اجتماعی.. 31
2-9- رویکرد پدیدار شناختی (نظریه ی انسان گرا ) 36
2-10- شبکه جهانی اینترنت.. 38
2-11- ویژگی های کار کردی اینترنت.. 39
2-12- اعتیاد. 40
2-13- اعتیاد به اینترنت.. 41
2-14- تشخیص اعتیاد به اینترنت.. 42
2-15- نشانه هایی از اعتیاد به اینترنت.. 43
2-16- مراحل اعتیاد به اینترنت.. 43
2-17- تاریخچه بحث اعتیاد به اینترنت.. 43
2-18- دیدگاه ها و نظریه ها در تبیین اعتیاد اینترنتی و پیامد های آن. 46
2-19- پیامد های اعتیاد اینترنتی.. 49
2-20- تمایل استفاده از اینترنت.. 50
2-21- مولفه های تمایل استفاده از اینترنت.. 50
2-22- پیشینه تحقیق.. 52
2-22-1- تحقیقات انجام شده در داخل کشور 52
2-22-2- تحقیقات انجام شده در خارج کشور 54
2-23- جمع بندی تحقیقات انجام شده در پیشینه. 58
2-24 مدل مفهومی تحقیق.. 60
فصل سوم روش تحقیق.. 61
3-1- مقدمه. 62
3-2- هدف تحقیق.. 63
3-3- موضوع تحقیق.. 63
3-4- روش تحقیق.. 63
3-5- قلمرو تحقیق.. 64
3-5-1- قلمرو زمانی.. 65
3-5-2- قلمرو مکانی.. 65
3-5-3- قلمرو موضوعی.. 65
3-6- جامعه آماری.. 65
3-7- نمونه آماری و روش نمونه گیری.. 66
3-8- ابزار گردآوری داده ها 67
3-9- روایی و پایایی ابزار گردآوری داده 68
3-9-1- روایی پرسشنامه. 68
3-9-2- پایایی پرسشنامه. 69
3-10-روشهای آماری مورد استفاده 71
3-10-1-آمار توصیفی.. 71
3-10-2-آمار استنباطی.. 71
3-11-متغیرهای تحقیق.. 72
3-12- نتیجه گیری.. 73
فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها 74
4-1- مقدمه. 76
4-2- آمار توصیفی.. 77
4-2-1- جنسیت پاسخ دهندگان. 77
4-2-2- سن پاسخ دهندگان. 77
4-2-3- رشته های تحصیلی پاسخ دهندگان. 78
4-2-4- میزان تحصیلات پاسخ‌دهندگان. 79
4-3- آمار استنباطی.. 79
4-3-1- آزمون کفایت نمونه گیری.. 80
4-3-2- آزمون نرمال بودن متغیرهای پژوهش... 81
4-3-3- وضعیت متغیر های پژوهش... 82
4-3-4- بررسی مدل های اندازه گیری متغیرهای پژوهش... 83
4-3-4-1- تحلیل عاملی تأییدی.. 84
4-3-4-1-1- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول متغیر تمایل استفاده از اینترنت.. 85
4-3-4-1-2- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم متغیر تمایل استفاده از اینترنت.. 89
4-3-3-1-3- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول متغیر ویژگی های شخصیتی.. 91
4-3-4-1-4- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم متغیر ویژگی های شخصیتی.. 95
4-3-4-1-5- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول متغیر اعتیاد اینترنتی.. 97
4-3-4- همبستگی متغیرهای پژوهش... 102
4-3-5- آزمون فرضیات پژوهش... 103
4-4- جمع بندی.. 107
فصل پنجم بحث نتیجه گیری و پیشنهادات.. 110
5-1- مقدمه. 109
5-2- یافته های تحقیق.. 109
5-2-1- یافته های توصیفی.. 109
5-2-2- یافته های آزمون فرضیات تحقیق با استفاده از مدل معدلات ساختاری و تکنیک تحلیل مسیر 110
5-2-2-1- آزمون فرضیات اصلی.. 110
5-3- بحث در مورد یافته های تحقیق.. 111
5-4- پیشنهادات کاربردی.. 113
5-5- پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 114
5-6- محدودیت های تحقیق.. 114
منابع. 116
منابع انگلیسی: 120
پیوست.. 123