پژوهش بررسی سلامت روانی کارکنان بهزیستی شهر نیشابور در 65 صفحه ورد قابل ویرایش
| فهرست مطالب | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| عنوان |
| صفحه | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| فصل اول | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیات و مقدمه |
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1-1 مقدمه | ……………………………………………………… | 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1-2 بیان مسئله | …………………………………………………… | 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق | ………………………………………… | 5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1-4 اهداف تحقیق | ………………………………………………… | 6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1-5 فرضیه ها و سئوالات تحقیق | ……………………………………… | 6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1-6 متغیرهای تحقیق | ……………………………………………… | 7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1-7 تعریف مفهومی و عملیاتی | ………………………………………… | 8 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| فصل دوم | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| پیشینه تحقیق و پایه های نظری |
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1-2 پیشینه نظری تحقیق | …………………………………………… | 11 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2-1-1 مفهوم سلامت روان | ………………………………………… | 11 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2-1-2 تاریخچه سلامت روان در جهان | ………………………………… | 12 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2-1-3 تاریخچه سلامت روان در ایران | ………………………………… | 14 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2-1-4 مفهوم سلامت روان از دیدگاه های مختلف | ……………………… | 17 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2-1-5 سلامت روان از نظر مکاتب | …………………………………… | 18 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2-1-6 اصول سلامت روان | ………………………………………… | 20 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2-1-7 هدف ایجاد سلامت روان | ……………………………………… | 23 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2-1-8 مکانیزم های دفاعی و نقش آن در سلامت روان | ……………………… | 25 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2-1-9 جمع بندی | ………………………………………………… | 28 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2-2 پیشینه عملی تحقیق | …………………………………………… | 29 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2-2-1 همه گیر شناسی در ایران | ……………………………………… | 29 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2-2-2 بررسی همه گیر شناسی در جهان | ……………………………… | 31 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| فصل سوم | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| روش شناسی تحقیق |
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3-1 روش تحقیق | ………………………………………………… | 38 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3-2 جامعه آماری | ………………………………………………… | 38 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3-3 نمونه تحقیق | ………………………………………………… | 39 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3-4 ابزار تحقیق | ………………………………………………… | 39 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3-4-1 مقیاس های چهارگانه آزمون | …………………………………… | 40 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3-4-2 موارد کاربرد و محدودیت های آزمون | …………………………… | 40 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3-4-3 نمره برش آزمون | …………………………………………… | 41 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3-5-3 پایایی آزمون | ……………………………………………… | 42 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3-6 اعتبار پرسشنامه | ………………………………………………… | 42 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3-7 روش جمع آوری اطلاعات و اجرا | ……………………………… | 43 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3-8 تجزیه و تحلیل آماری | ………………………………………… | 43 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| فصل چهارم | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| یافته های تحقیق |
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 4-1 داده های آماری جامعه مورد مطالعه | ………………………………… | 45 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 4-2 میانگین سلامت روانی جامعه مورد مطالعه | …………………………… | 48 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 4-3- تجریه و تحلیل فرضیه و سئوالات تحقیق | …………………………… | 50 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| فصل پنجم | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| بحث و نتیجه گیری |
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 5-1 بحث و نتیجه گیری | …………………………………………… | 59 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 5-2 نتیجه گیری کلی | ……………………………………………… | 61 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 5-3 محدودیت های تحقیق | ………………………………………… | 61 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 5-4 پیشنهادات تحقیق | ……………………………………………… | 62 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| منابع تحقیق | ……………………………………………………… | 63 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| پیوست | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| پیوست | ………………………………………………………… | 66 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| فهرست جداول | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| جدول 2-1 مقایسه بررسی های انجام شده در مورد شیوع بیماریهای روانی در مناطق مختلف جهان و ایران |
| 35 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| جدول 4-1. داده های آماری جامعه مورد مطالعه | ………………………… | 46 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| جدول 4-2 میانگین و واریانس جامعه مورد مطالعه | ………………………… | 48 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| جدول 4-3 مقایسه نمرات زنان و مردان در آزمون | ………………………… | 50 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| جدول 4-4 محاسبه ضریب همبستگی سن کارمندان با نمرات سلامت روانی | …… | 52 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| جدول 4-5 مقایسه میانگین ها و انحراف معیار سه گروه اشتغال | ……………… | 53 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| جدول 4-6 تجزیه و تحلیل واریانس ها | ………………………………… | 54 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| جدول 4-7 مقایسه میانگین های گروه های مختلف فعالیت | ………………… | 54 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| جدول 4-8 تجزیه و تحلیل واریانس های گروه های مختلف فعالیت | …………… | 56 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| جدول 4-9 محاسبه ضریب همبستگی سنوات کاری با سلامت روانی | ………… | 56 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| فهرست نمودارها | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نمودار هسیتوگرام 4-1 نمرات سلامت روانی و فراوانی آن در مردان و زنان | …… | 46 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| نمودار هیستوگرام 4-2 سن آزمودنی ها و فراوانی آن در مردان و زنان | ……… | 48 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| نمودار 4-3 مقایسه میانگین های سه گروه اشتغال | ………………………… | 50 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| نمودار 4-4 میانگین های سلامت روانی گروه های مختلف فعالیت | …………… | 52 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
چکیده
پژوهش حاضر با هدف مطالعه میزان سلامت روانی در کارمندان اداره بهزیستی شهر نیشابور انجام شده است که جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارمندان زن و مرد اداره بهزیستی شهر نیشابور با حجم 36 نفر تشکیل می دهند که از این افراد تعداد 31 نفر با محقق در اجرای آزمون سلامت عومی GHQ و پرسشنامه محقق ساخته همراه آن همکاری نموده اند این تحقیق از انواع زمینه یابی و با هدف بررسی یک فرضیه و چهار سوال تحقیقی انجام گرفت که داده های آماری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS با درجه آزادی 95% مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت پس از تجزیه و تحلیل داده های آماری نتایج بدست آمده در پاسخ به فرضیه و سوالات تحقیق به این ترتیب مشخص شده است که میزان سلامت روانی در مردان بیشتر از زنان است و بین سلامت روانی و سن کارمندان رابطه معنی داری وجود ندارد همچنین نتایج گویای این مطلب است که نوع اشتغال در کارمندان در میزان سلامت روانی آنها تأثیر گذار نیست و وجود گروههای مختلف فعالیتی در اداره بهزیستی تأثیری در میزان سلامت روانی کارمندان ندارد و بالاخره این که بین سلامت روانی و سنوات کاری کارمندان بهزیستی رابطه معنی داری وجود ندارد.
1-1 مقدمه
«اگر سلامتی روانی انسانها مهمتز از سلامتی جسمی آنها نباشد لااقل هم سطح آن خواهد بود» (مطهری)
از آغاز پیداش انسان همواره مسأله سلامتی او نیز مطرح بوده است.
اما عموما بعد جسمانی او نیز در نظر گرفته می شود و کمتر کسی است که به بعد روانی آن نیز اهمیت بدهد. در حالیکه به تعریف سازمان بهداشت جهانی «سلامتی تنها نبود نقص عضو یا نبود بیماری نیست بلکه حالت کامل رفاه جسمی روانی است».ت (گنجی 1376)
برای اینکه سلامت جسمی و روانی یک جامعه را بررسی کنیم نمی توانیم تمامی افراد آن جامعه را ارزیابی کنیم بلکه از نمونه گیری از جامعه مورد نظر استفاده کرده و نتایج را به جمعیت مبنا تعمیم می دهیم. به همین خاطر وارد قلمرو علمی شده ایم که «همه گیر شناسی» نام دارد. و آن علمی است که تمامی جنبه ها و رویدادها و حالات مختلف تندرستی جامعه را در بر می گیرد. متأسفانه با توجه به اهمیت بالای همه گیر شناسی بیماریهای روانی به خصوص همه گیر شناسی در ارتباط با سازمانها و نهادهای دولتی و خصوصی ، این نوع مطالعات در ایران کمتر انجام پذیرفته است که عوامل بسیاری از قبیل وقت گیر بودن، زحمت زیاد، داشتن هزینه های سنگین مطالعاتی، و از طرف دیگر عدم سناخت کافی نسبت به اختلالهای روانی عوارض و پیامدهای آن بر روی افراد خانواده و اجتماع در این بابت تأثیر گزار بوده است.
در بحث راجع به سلامت روانی عوامل متعددی هستند که می توانند بر میزان سلامت روانی تأثیر گذار باشند. مثلاً : عواملی همچون سن، جنس، نوع اشتغال و طبقه اجتماعی- اقتصادی را می توان نام برد. که ما در این تحقیق به بررسی بعضی از این عوامل می پردازیم.
با امید این که دست اندر کاران مسادل بهداشتی و بخش درمان و آموزش پزشکی امکانات و سرمایه ای لازم در این زمینه مبذل دارند تا شاهد انجام پژوهشهای بیشتری در مورد سلامت روانی در مرکز مختلف باشیم.
1-2 بیان مسئله
بیماری های روانی از بدو پیدایش بشر وجود داشته و هیچ فردی در مقابل آن مصونیت ندارد، و این خطری است که بشر را تهدید می کند. عدم سازش و وجود اختلالات رفتار در جوامع انسانی بسیار مشهور و فراوان است. در هر طبقه و صنفی و هر گروه و جمعی اشخاص نامتعادلی زندگی می کنند.
5-1 بحث و نتیجه گیری
همانطور که در فصل اول نیز مشخص گردید هدف از انجام این پژوهش بررسی سلامت روانی کارکنان بهزیستی شهر نیشابور می باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان بهزیستی شهر نیشابور با حجم 36 نفر بوده است که تعداد 31 نفر با محقق در اجرای آزمون سلامت عمومی GHQ همکاری نمودند. روش جمع آوری اطلاعات جهت پیشینه تحقیق و سایر موارد با استفاده از مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است.
نتایج حاصل از اجرای پرسشنامه سلامت عمومی و پرسشنامه محقق ساخته ضمیمه آن با کمک روشهای آماری که در فصل چهارم تحقیق از آنها بحث شده مورد تچزیه و تحلیل قرار گرفت.
اجرای این پژوهش با هدف بررسی یک فرضیه و چهار سؤال تحقیق صورت گرفت که فرضیه و سؤالات تحقیق در فصل اول مشخص شده اند. اکنون با توجه به نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های آماری فصل چهارم و نیز دیدگاه های نظری ذکر شده در فصل دوم تحقیق به بحث در رابطه نتایج حاصله و رابطه آنها با تحقیقات قبلی می پردازیم.
فرضیه تحقیق بر این نظر استوار است که سلامت روانی در مردان بیستر از زنان است، و همانطور که نتایج حاصل از اجرای آزمون نشان داد، می توان با سطح اطمینان 95% ادعا کرد که سلامت روانی در مردان بیشتر از زنان است.
همانطور که در فصل دوم تحقیق نیز بیان شده تمام تحقیقاتی که در رابطه با همه گیرشناسی بیماریهای روانی در سطح جهان و نیز تحقیقاتی که در داخل کشور انجام شده شیوع بیماریهای روانی را در زنان بیشتر از مردان نشان می دهد و نتیجه بدست آمده در این تحقیق نیز، همسو و موافق با تحقیقات قبلی است.
در بررسی نتجیه فوق از دیدگاهها و مکاتب مختلف می توان به دیدگاه روانپزشکان[1] اشاره کرد بنظر ایشان زنان به دلیل ناتوانی در سازش با محیط و انعطاف پذیری در مواجهه با محدودیتهای و فشار های روانی بیشتر از دیگر کارمندان مبتلا به بیماریهای روانی می شوند. از نظر روانپزشکان شخص سالماست که بین رفتار ها و کنترل او در برخورد با مشکلات اجتماعی تعادلی وجود داشته باشد. از نظر روانپزشکان عوامل محیطی و پدیده هایی که در اطراف وجود دارد برفرد تأثیر گذار یا از آن تأثیر پذیر است، که می توانند به بروز بیماری روانی سرعت بخشید یا آن را متوقف کند. بر همین اساس در رابطه با نتیجه فرضیه فوق می توان بیان کرد که عوامل محیطی موجود در محیط کار ، شرایط کاری، فشارهای روانی زندگی اجتماعی و خانوادگی و… می تواند تأثیر زیادی در ایجاد بیماری روانی در زنان نسبت به مردان داشته باشند.
در مورد نتایج سؤال اول پژوهش که هدف آن بررسی رابطه سن با سلامت روانی کارکنان بود نتایج بدست آمده از آزمونها آماری(جدول 4-4) نشان داد که بین سلامت روانی کارکنان با سن آنها رابطه معنی داری وجود ندارد.
از نتیجه به دست آمده اینطور استنباط می شود که هر شخص در هر سنی امکان ابتلاء به بیماری روانی را دارد و برای ابتلا به بیماری روانی نمی توان سن خاصی را مشخص نمود.
به همین طریق تمام دیدگاهها و مکاتب نظری نیز سن خاصی را برای ابتلا به بیماری مشخص نکرده اند. به نظر محقق برای اینکه شخص خاصی را بیمار روانی بنامیم باید عوامل متعددی با یکدیگر همراه شوند تا فرد مورد نظر را بتوان فاقد سلامت روانی دانست و سن خاصی را نمی تواند مشخص کننده زمان ابتلاء به بیماری روانی دانست.
نتایج به دست آمده از آزمونهای آماری برای سؤال دوم علیرغم تفاوت در میانگین های گروههای مختلف شغلی نشان داد که رابطه معنی داری بین تفاوت در اشتغال و سلامت روانی وجود ندارد یعنی در زمان اجرای تحقیق و در جامعه مورد مطالعه محقق سلامت روانی افراد مورد مطالعه تحت تأثیر اشتغال آنها قرار نگرفت است و این نتیجه با نتایج تحقیق بهادرخان در جمعیت روستایی گناباد همخوانی دارد.