پایان نامه رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار گردشگری در روستای ابیانه
چکیده:
محیط روستایی از مهمترین دارایی های هر منطقه به شمار می آید و دلیلی برای آغاز بسیاری از سفرهای تفریحی و سفرهای یک روزه در سراسر جهان می باشد. که شکل گیری گونه های جدید گردشگری و تغییر در اشکال عرضه و تقاضای گردشکری بر اهمیت آن افزوده است. این افزایش تقاضا در دهه های اخیر با آسیب های محیطی و فرهنگی اجتماعی ناشی از بهره اقتصادی و تأثیرات ناشی از حضور گردشگران در محیط آسیب پذیر روستایی منجر به افزایش روز افزون توجه به مسائل پایداری توسعه در گردشگری روستایی گشته است.
با توجه به اهمیت موضوع توسعه پایدار گردشگری روستایی در این پژوهش بر آنیم که ببینیم آیا می توان با استفاده از سرمایه اجتماعی موجود در بین ساکنان روستا، دستیابی به توسعه پایدار گردشگری را تسهیل کرد و هزینه های لازم برای دستیابی به این هدف را کاهش داد.
در همین راستا روستای ابیانه به عنوان یکی از مقاصدی که در سال های اخیر با استقبال گسترده گردشگران رو به رو شده است اما متأسفانه به دلیل نبود برنامه ای منسجم برای توسعه پایدار گردشگری شاهد بروز آثار منفی اقتصادی و فرهنگی بوده است، برای مطالعه انتخاب شد. جامعه آماری بر طبق سرشماری سال 1390 ، 294 نفر بودند که از این تعداد، 170 نفر به عنوان نمونه در دسترس انتخاب شدند. ابزار به کار رفته در این پژوهش پرسشنامه بوده است و سوالات بر اساس طیف 5 تایی لیکرت سنجیده شدند. برای ارزیابی مدل پژوهش از نرم افزارهای آماری لیزرل و SPSS استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که بیشترین همبستگی بین شاخص همکاری سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار وجود دارد. در مجموع از تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت سرمایه اجتماعی بر دستیابی به توسعه پایدار گردشگری تأثیر دارد.
واژگان کلیدی: سرمایه اجتماعی[1]، توسعه پایدار گردشگری[2]، روستای ابیانه[3]
[1] Social Capital[2] Tourism Sustainable Development[3] Abyaneh village
مقدمه
در عصر حاضر ،گردشگری و اقتصاد گردشگری در حال تبدیل شدن به یکی از سریع ترین صنایع رو به رشد جهان، ابزاری برای ایجاد درآمد ملی ،از اصلی ترین ارکان اقتصادی جهان و نیز از مفاهیم ، اشکال و ارکان توسعه پایدار قلمداد می شود.(راتناسوونگچی[1]، 1998، 2) این در حالی است که با آنکه مفاهیم توسعه پایدار از سال 1980 به بعد در نوشتارهای توسعه جهان به طور گسترده مورد توجه صاحبنظران واقع شده ،اما توجه به گردشگری پایدار از دهه 1960 با شناسایی تاثیر بالقوه گردشگری انبوه و توجه به تاثیر فعالیتهای گردشگری بر اقتصاد ،محیط زیست و فرهنگ مقاصد گردشگری (میزبان)،آغاز شد (چویی[2]، 2003، 7). این روند در سال 1970 با شکل گیری و پیدایش مفهوم گردشگری سبز ادامه یافت و بیشتر بر حفاظت از منابع طبیعی و فرهنگی و سایر منابع گردشگری بر استفاده دائم نسل فعلی و نسل های آینده معطوف گردید.
بخشی از متن
سرمایه اجتماعی رسمی و غیر رسمی
بعضی شکل های سرمایه اجتماعی مانند سازمان های اولیاء و مربیان و یا اتحادیه های کارگری به طور رسمی سازمان یافته اند به نوعی که دارای مسؤولان مشخص، شرایط عضویت، وظایف، جلسات معین و مانند آن هستند. اما ترتیب دادن بازی های بسکتبال یا بازی های محل یا گروه هایی از دوستان که در یک رستوران غذا می خورند کاملا غیر رسمی است. هر دوی اینها شبکه هایی را تشکیل می دهند که ارتباط متقابل در آنها می تواند توسعه یابد و این ارتباطات می تواند نتایج خصوصی و عمومی متفاوتی را در بر داشته باشد (پوتنام، 2002، 12).
سرمایه اجتماعی متراکم و غیر متراکم
بعضی از شکل های سرمایه اجتماعی ، در هم پیچیده و چند رشته ای هستند، مثلا گروهی از کارکنان فولاد سازی که هر روز با هم در کارخانه کار می کنند. روزهای شنبه برای تفریح بیرون می روند و یکشنبه با هم به کلیسا می روند. اما سرمایه اجتماعی غیر متراکم نیز وجود دارد. این نوع سرمایه اجتماعی ، تقریبا رشته های نامرئی سرمایه اجتماعی است مثلا سلامی که افراد گاهی در صف سوپر مارکت با هم رد و بدل می کنند و یا روبه رو شدن احتمالی با شخص دیگری در آسانسور نوعی از سرمایه اجتماعی غیر متراکم را تشکیل می دهد. زیرا این شکل های کاملاً تصادفی از سرمایه اجتماعی می توانند شکل های خاصی از روابط دو جانبه را ترغیب کند. تجربه نشان داده است که فقط سرتکان دادن برای یک غریبه محبت را افزایش می دهد و موجب می شود که در هنگام بروز حادثه، دیگران به کمک ما بشتابند. به عبارت دیگر، پیوندی ظریف و تک رشته ای که از پیوند بین بستگان نزدیک متفاوت است، می تواند نمونه ای از شبکه اجتماعی غیر متراکم را تشکیل دهد ( پوتنام ، 2002، 12).
فهرست موضوعات
| صفحه
| عنوان |
|
| فصل اول:کلیات تحقیق
|
| 1 | 1-1-مقدمه |
| 2 | 2-1-بیان مساله |
| 3 | 3-1-اهمیت و ضرورت موضوع |
| 4 | 4-1- گزاره‌های تحقیق |
| 4 | 1-4-1-پرسش‌های اصلی |
| 4 | 2-4-1-فرضیه‌های تحقیق |
| 4 | 1-2-4-1-فرضیه‌های اصلی |
| 4 | 2-2-4-1-فرضیه‌های فرعی |
| 4 | 5-1-هدف‌های تحقیق |
| 5 | 6-1-روش کلی تحقیق |
| 5 | 7-1-قلمرو مکانی جامعه تحقیق |
| 5 | 8-1-قلمرو زمانی تحقیق |
| 5 | 9-1-روش‌های نمونه گیری و تخمین حجم جامعه |
| 5 | 10-1-روش‌های گردآوری داده‌ها و ابزار مورد استفاده آنها |
| 6 | 11-1-روش‌های تحلیل داده‌ها |
| 6 | 12-1-موانع و محدودیت‌های تحقیق |
| 7 | 13-1-چارچوب کلان نظری |
| 8 | 14-1نقشه راه |
| 9 | 15-1-شرح واژه‌ها و اصطلاحات تحقیق
|
|
| فصل دوم: ادبیات تحقیق
|
| 10 | 1-2- مقدمه |
| 10 | 2-2-بخش اول: سرمایه اجتماعی |
| 19 | 1-2-2-تاریخچه سرمایه اجتماعی |
| 19 | 2-2-2- ماهیت سرمایه اجتماعی |
| 21 | 3-2-2-انواع سرمایه اجتماعی |
| 22 | 1-3-2-2- سرمایه اجتماعی رسمی و غیر رسمی |
| 22 | 2-3-2-2- سرمایه اجتماعی متراکم و غیر متراکم |
| 22 | 3-3-2-2- سرمایه اجتماعی درون نگر و برون نگر |
| 23 | 4-3-2-2- سرمایه اجتماعی گسسته و پیوسته |
| 24 | 5-3-2-2- سرمایه اجتماعی زنجیره ای |
| 24 25 26 27 27 28 30 31 31 32 32
| 4-2-2- سطوح خرد و کلان سرمایه اجتماعی 5-2-2- مؤلفه های سرمایه اجتماعی 6-2-2- منابع سازنده سرمایه اجتماعی 7-2-2-قالب و ظرف شکل گیری سرمایه اجتماعی 8-2-2-نتایج و آثار وجود سرمایه اجتماعی 1-8-2-2-اثرات مثبت سرمایه اجتماعی 2-8-2-2- اثرات منفی سرمایه اجتماعی 9-2-2- نظریه های سرمایه اجتماعی 1-9-2-2- نظریه سرمایه اجتماعی جیمز کلمن 2-9-2-2- نظریه بوردیو 3-9-2-2- نظریه رابرت دی پوتنام
|
| 33 | 3-2-بخش دوم: توسعه پایدار گردشگری |
| 34 36 | 1-3-2-ابعاد توسعه پایدار 2-3-2- اصول گردشگری پایدار |
| 38 40 42 | 3-3-2-ابعاد گردشگری پایدار 4-2- بخش سوم : رابطه توسعه پایدار گردشگری و سرمایه اجتماعی 5-2- پیشینه تحقیق |
|
|
فصل سوم: روش تحقیق
|
| 45 | 1-3- مقدمه |
| 45 | 2-3- روش تحقیق |
| 45 | 3-3- جامعه آماری و ویژگی‌های آن |
| 45 | 4-3- حجم نمونه و روش نمونه گیری |
| 46 | 5-3- متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق |
| 47 | 6-3- سوالات و فرضیات تحقیق |
| 47 | 7-3- ابزار گردآوری داده‌ها |
| 47 | 8-3- تخصیص سوالات پرسش نامه |
| 48 | 9-3- روایی و پایایی ابزار گردآوری داده‌ها |
| 48 | 1-9-3- روایی پرسش نامه |
| 49 | 2-9-3- پایایی پرسش نامه |
| 49 | 1-2-9-3- ضریب آلفای کرونباخ |
| 50 | 10-3- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها |
| 50 | 1 -10-3-آزمون رگرسیون خطی ساده با نرم افزار SPSS19 |
| 50 | 2-10-3- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول با‌نرم افزار LISREL8.8 |
| 51 | 3-10-3-تحلیل مدل معادلات ساختاری با‌نرم افزار LISREL8.8 |
| 52 | 4-10-3-شاخص‌های نکوئی‌برازش |
| 53 | 11-3-جمع بندی فصل سوم
|
|
| فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده‌ها
|
| 54 | 1-4-مقدمه |
| 54 | 2-4-آمارتوصیفی |
| 54 | 1-2-4-تحلیل وضعیت جامعه پاسخ گویان تحقیق |
| 55 | 1-1-2-4-جنسیت |
| 55 | 2-1-2-4- سن |
| 56 | 3-1-2-4-فعالیت اصلی |
| 57 | 4-1-2-4- تحصیلات |
| 59 | 5-1-2-4- فعالیت در بخش گردشگری |
| 60 | 6- 1- 2-4- میزان در آمد حاصل از گردشگری |
| 61 | 7-1- 2-4-نوع فعالیت در بخش گردشگری |
| 63 | 3-4- آمار استنباطی |
| 63 | 1-3-4-آزمون نرمال بودن متغیرهای پژوهش |
| 63 | 2-3-4- آزمون فرضیات فرعی پژوهش با استفاده از روش رگرسیون خطی ساده |
| 65 | 3-3-4- رتبه بندی روابط میان متغیرهای مستقل و وابسته پژوهش |
| 66 | 4-3-4- تحلیل عاملی تاییدی گویه‌ها و شاخص‌های پژوهش |
| 82 | 5-3-4- سهم و رتبه هرشاخص و الویت بندی آنها |
| 82 | 6-3-4- مدل سازی معادلات ساختاری |
| 84 | 7-3-4- برازش مدل مفهومی پژوهش |
| 84 | 8-3-4- مدل مفهومی پژوهش بعد از‌بررسی |
| 85 | 9-3-4- پاسخ به فرضیه‌های اصلی پژوهش‌بر‌اساس روش معادلات ساختاری
|
|
| فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
|
| 86 | 1-5-مقدمه |
| 86 | 2-5-بررسی نتایج فرضیه‌ها و آزمون‌های آماری |
| 86 | 1-2-5-بخش اول: نتایج مرتبط با سرمایه اجتماعی در روستای ابیانه |
| 87 | 2-2-5-بخش دوم : نتایج مرتبط با توسعه پایدار در روستای ابیانه |
| 87 | 3-2-5-بخش سوم: نتایج مرتبط با رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار |
| 87 | 3-5-بررسی نتایج فرضیات فرعی پژوهش |
| 87 | 4-5- -بررسی نتایج فرضیه اصلی |
| 89 | 5-5-نتیجه گیری نهایی |
| 89 | 6-5-جنبه‌های نوآوری پژوهش |
| 91 | 7-5-محدودیت‌های تحقیق |
| 91 | 8-5-ارائه پیشنهادبه مدیران‌بر‌مبنای یافته‌های تحقیق |
| 91 | 9-5-ارائه پیشنهادها‌برای تحقیقات آتی |
| 92 | 6- منابع و مآخذ |
| 93 | 7- پیوست‌ها |
| i | 1-7- پرسش نامه های پژوهش |
| v | 2-7-خروجی نرم افزارهای آماری SPSS و LISREL |