عدل علی( ع)
فهرست مطالب
مقدمه................................................................................................................................................................... 1
با عدل علی چگونه اید؟.................................................................................................................................. 3
انتخاب قاضی..................................................................................................................................................... 6
انتخاب کارگزاران و حکام............................................................................................................................... 8
مقدمه
تاریخ یا علم گذشته نگری و استفاده از تجربیات و مطالعات و دستورات بزرگان چشمه‌ایست جوشنده که هیچگاه خشکی و سستی و فتوری در آن راه نیابد و بشر از این راه موفق به کسب معلومات و به دست آوردن علوم مختلف گردیده زیرا تنها علمی که دربارة گذشتگان و آثار آنان بحث نموده علم تاریخ است، البته با توجه به اینکه هر وقت تاریخ در ادبیات یا علوم یا سیاست یا مسلک و طریقت یا دین و مذهب یا سرگذشت و زندگی افراد مختلف مطلبی را مورد طرح و بررسی قرار میدهد نتیجه‌اش دربارة همان موضوع مطرح شده قابل توجه و دقت می باشد. یکی از بزرگان جهان که نامش برای همیشه در تاریخ ادیان و علوم و فنون ادب و سیاست (روش مملکت داری) باقی خواهند بود و نظیرش در خودش باید جستجو شود علی بن ابیطالب بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف است. علی تنها فردی است در جهان، که در خانة خدا به دنیا آمد و در خانة خدا رخت از این جهان بر بست و بجنان جاودانی شتافت.وجود علی تنها برای اسلام مفید نیست بلکه برای تمام جهان و جهانیان از هر نژاد و رنگی که باشند گنجی گرانمایه و دولتی پاینده است.
انتخاب قاضی
ای مالک، آگاه باش که از امور بسیار مهم و قابل دقت و توجه امر قضاوت است و برای این مهم و تکیه بر مسند قضاوت کسی را باید انتخاب کنی که در نظر تو بهترین مردم باشد، و داوری و رسیدگی به کارهای مردم و صدور رأی برای او مشکل نباشد، و از افرادی باشد که طرفین دعوا نتوانند او را در تنگنا قرار دهند و نظر خود را بر او تحمیل نمایند، و مسلط به احکام الهی و خوش حافظه باشد که در حل و فصل امری دچار لغزش نشود، و آنقدر شهامت داشته باشد که اگر حکمی بنا حق صادر نمود و بعد باشتباه خویش پی برد از بازگشت به راه صواب و صدور حکم به حق خودداری ننماید. فردی طماع و پول پرست نباشد، و بدون دلیل کافی و رسیدن به کنه مطلب با اطلاعی سطحی و جزئی رأیی صادر ننماید. و در امور مشکوک و مشتبه تأمل نماید تا با تفکر به براهین و ادله کافی دست یابد، و هنگام مراجعه دادخواه بد و ناراحت و دلتنگ نباشد. هنگام صدور حکم و روشن نمودن حق مطلب، از همه دلیرتر و برنده تر و قاطع تر باشد و در نشان دادن حقایق امور از همه کس صبورتر و شکیباتر باشد.
ای پسر حارث کسی را برای قضاوت انتخاب کن که تحت تأثیر تعریف و تمجید بیجا دچار غرور و نخوت نگردد، و تملق و چاپلوسی او را از راه راست و درست و حق منحرف ننماید و افراد نادرست موفق به فریب وی نشوند و به نادرستی و پیمودن راه باطل وادارش نکنند.