مقاله آشنایی با گیاه داروئی آویشن در 25 صفحه ورد قابل ویرایش
آویشن یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی و ادویه ای است. به طوری که مصریان و یونانیان باستان از آویشن برای درمان بیماری های خود استفاده می کردند. به علت خواص ضدباکتریایی، ضد قارچی و ضد انگلی اسانس آویشن، این گیاه از قرن 16 رسماً به عنوان یک گیاه دارویی معرفی شد و در تمامی فارماکوپه های معتبر خواص درمانی آن مورد تایید قرار گرفت.
نیومن در سال 1725، ماده موثره این گیاه را کشف کرد و آن را کافور آویشن نامید و دانشمند دیگری به نام لالماند در سال 1853، این ماده را تیمول نام گذاشت. از این زمان به بعد، بررسی های زیادی بر روی اثر درمانی این گیاه به عمل آمد و از آن در معالجه بیماری های مختلف استفاده شد.
آویشن یکی از گیاهان مهم تجاری است که در برخی از کشورها از جمله مجارستان از نظر صادراتی ارزش خاصی دارد. به طوری که سالیانه معادل 20 تن آویشن به ارزش 60 هزار دلار از مجارستان به سایر کشورهای اروپایی صادر می شود. اسپانیا و فرانسه نیز تهیه کنندگان آویشن برای آمریکا هستند.
در حال حاضر آویشن در سطوح وسیعی در کشورهای اسپانیا، آلمان، فرانسه، پرتغال، امریکا، چک اسلواکی، مجارستان و شمال افریقا کشت می شود.
آویشن گیاهی خشبی و چند ساله است. منشأ آن نواحی مدیترانه گزارش شده و در جنوب اروپا در سطوح وسیعی می روید. این گیاه در نواحی نیمه خشک زلاندنو در سطح زیادی مشاهده می شود.
ریشه مستقیم، کم و بیش چوبی و انشعاب های فراوانی دارد. ساقه مستقیم، چهار گوش و ارتفاع آن متفاوت بوده و بین 20 تا 50 سانتی متر یافت می شود که به شرایط اقلیمی محل رویش آن بستگی دارد. پایین ساقه چوبی است در حالی که قسمت های فوقانی آن سبز رنگ بوده و انشعاب های فراوانی دارد. با گذشت سن گیاه، بر تعداد انشعاب های ساقه اضافه می شود و گیاه بسیار انبوه و بر پشت به نظر می رسد.
برگ ها کوچک، متقابل و کم و بیش نیزه ای شکل و بدون نوک و دمبرگ هستند. برگ ها پوشیده از کرک های خاکستری رنگ و حاوی اسانس است گل ها کوچک، نر ماده و به رنگ های سفید، صورتی یا ارغوانی مشاهده می شوند. گل ها به صورت مجتمع در قسمت های فوقانی ساقه هایی که از بغل برگ ها خارج می شوند، به طور مجتمع پدیدار می شوند. کاسه گل دارای دو لبه کاملاً مشخص است. لبه بالایی دارای سه دندانه و کوتاه و نسبتاً پهن و لبه پایینی از دو دندانه بلند و باریک کاملاً مشخص تشکیل شده است. کاسه گل پوشیده از کرک های غده ای حاوی اسانس است، گل ها از سال دوم رویش، اواسط اردیبهشت ظاهر می شوند.
میوه فندقه به رنگ قهوه ای تیره و طول آن یک میلی متر است. داخل میوه چهار بذر به رنگ قهوه ای تیره وجود دارد. بذر آویشن بسیار زیر است و وزن هزار دانه آن 25/0 تا 28/0 گرم است.
پیکر رویشی آویشن از بوی مطبوعی برخوردار است که ناشی از وجود اسانس است. اسانس در کرک های غده ای ساخته و ذخیره می شود. اندام های هوایی این گیاه (غیر از ساقه های چوبی) حاوی اسانس هستند. مقدار اسانس در شرایط اقلیمی مختلف متفاوت و بین 1 تا 5/2 درصد است. در پیکر رویشی آویشن غیر از اسانس ترکیب هایی مانند تانن (8 تا 10 درصد)، فلاونوئید، ساپونین و مواد تلخ وجود دارد.
بذرهای آویشن 2 الی 3 سال از قوه رویشی خوبی برخوردار هستند. در شرایط اقلیمی مناسب 14 تا 20 روز پس از کاشت، سبز می شوند. رشد اولیه این گیاه بسیار کند و بطئی است. آویشن در اوایل رویش نسبت به ساقه بسیار حساس است و به تابش نور کافی نیاز دارد. با گذشت سن (گیاهان چند ساله) در اوایل بهار (فروردین) رویش گیاهان آغاز می شود و از اواسط اردیبهشت، اولین گل ها ظاهر می شوند و گل دهی تا اواخر خرداد همچنان ادامه می یابد. چنانچه گیاهان در تابستان برداشت شوند، تحت شرایط اقلیمی مناسب و با تشکیل ساقه های گل دهنده مجدداً به گل می روند.
نام آویشن برای گروهی از گیاهان که همگی به خانواده نعناعیان تعلق دارند، به کار برده می شود. این گیاهان شامل سه جنس مختلف به شرح زیر هستند.
جنس Zataria
این جنس دارای گونه ای به نام Zmultiflora BOISS است که در جنوب ایران تحت عنوان «آویشن شیرازی با آویشن برگ پهن» ساخت شده است و گیاهی است خشبی با برگ های کوچک و تقریبا گرد و ساقه های سفید رنگ. کاسه گل آن تخم مرغی لوله ای و دارای 5 دندانه مساوی و کوچک است.
این گیاه پراکندگی محدودی در جهان دارد و منحصراً در ایران، افغانستان و پاکستان می روید. پراکندگی آن در کشورمان محدود به مناطق اصفهان، فارس، کرمان، بندرعباس، بلوچستان و خراسان است.
روش استفاده از کود سبز
روش کاست:
در هر زمان قبل از زمستان که شرایط برای رشد مناسب باشد می توان آنرا کشت کرد تقریبا تا اواسط پاییز.
روش کاشت از این قرار است که می توان زمین را در لایه سطحی به وسیله کلتیواتور یا یک دیسک آمده کرد و مقدار بذر را بسته به نوه کود سبز در سطح زمین پاشید و آنرا لایه سبکی خاک داد تقریبا مثل کشا علوفه. البته در زمین‌هایی که برای بار اول است که در آنها کود سبز استفاده می شود یا به عبارتی فعالیت های ارگانیک در آن صورت نگرفته به طور یقین جمعیت میکروبی خاک مخصوصا ریزوبیوم‌ها و عوامل تجزیه کننده مواد آلی کم است بنابراین پیشنهاد می شود در این شرایط باکتری‌های مذکور را هنگان کشت کود سبز به زمین اضافه کند.
بعد از گذشت 4 هفته از کشت، گیاه به صورت گیاه چه‌ای در آمده قبل از تشکیل اولین گل باید آنرا به زمین برگردانیم زیرا در این مرحله گیاهان ترد و ضعیف هستند و بافتهای آنها به راحتی تجزیه می شود کود سبز به مدت زمان 1 تا 4 هفته بسته به نوع آن تا 6 هفته برای تجزیه شدن زمان لازم دارد که البته این محدوده بستگی به دمای تهویه خاک دارد که هر چه بیشتر باشد سرعت تجزیه نیز بیشتر می شود.
عمق شخم برای برگردادن کود سبز به زمین در خاکهای سنگین 15 تا 20 سانتی متر و در خاکهای سبک بین 25 تا 35 سانتی متر است.
بهترین زمان برای برگرداندن کود سبز به زمین زمانی است که تثبیت ازت و رشد گیاه در پیشینه و تخلیه آب زمین توسط گیاه در کمترین وضعیت باشد و همچنین با توجه به شرایط محیطی و رطوبت و دمای خاک زمان کافی برای تجزیه آن تا قبل از کشت بعدی وجود داشته باشد. اگر گیاه کود سبز مسنتر شود مقدار بیشتری مواد آلی و نیتروژن را به خاک می دهد ولی دوره رها سازی آن بیشتر طول می کشد ولی گیاهان جوانتر و دارای ساقه نازکتر می توانند زودتر تجزیه شوند ولی در عوض ازت کمتری را تثبیت می‌کنند.
لازم به ذکر است که اگر کود سبز در شرایط آبی کشت می شود باید آنرا به نحوی آبیاری کنیم که تنش خشکی متعادلی در اوایل رشد داشته باشد تا وادار به دیشه دهی بیشتر شود و در نتیجه از این روش می توانیم جهت بالا بردن جمعیت ریزوبوم‌ها استفاده کنیم. البته این تنش نباید طوری باشد که رشد سبزینه‌ای را مختل کند یا باعث اختلال در کار ریزوبیوم‌ها شود.