مقاله قاچاق و عناصر آن
چکیده
قاچاق معضل دیرینه ای است که از دیرباز خسارت های اقتصادی و فرهنگی گسترده ای به کشور وارد کرده و ملتی را از درآمدهای مشروع و قانونی چشمگیر محروم ساخته است. این پدیده شوم از دورانی آغاز می شود که جوامع بشری و نیازمندیهای آنان گسترش پیدا کرد و مردم هر منطقه جغرافیایی از تامین کلیه نیازمندیهای خود عاجز و ناتوان گشتند به همین خاطر از یک طرف برای تأمین نیازهای خود و نیز عرضه و فروش تولیدات اضافی ناگزیر از انجام مراودات تجاری بودند و از طرف دیکر گسترش روابط تجاری و سیاسی حکومتها را بر آن داشت که به منظور کسب درآمد و نظارت و کنترل بر روابط تجاری و به منظور اعمال حاکمیت و تأمین منابع مالی حکومت مقررات گمرکی وضع نماید.
بخش اول – کلیات
فصل اول تعاریف
مبحث اول: تعریف لغوی قاچاق
قاچاق واژه ای ترکی و از لحاظ لغوی به معنای «کاری که پنهانی و با تردستی انجام شود» می باشد. در ترمینولوژی حقوقی، قاچاق این گونه معرفی شده است قاچاق در معانی ذیل به کار می رود:
1-حمل و نقل کالا از نقطه ای به نقطه ای (خواه دو نقطه مزبور در داخل کشور باشد «قاچاق داخلی» خواه یک نقطه در داخله و یک نقطه در خارجه باشد که آنرا «قاچاق خارجی» می گویند) برخلاف مقررات مربوط به حمل و نقل به طوریکه این عمل ناقض ممنوعیت یا محدودیتی باشد که قانوناً مقرر شده است.
مبحث دوم: تعریف قانونی قاچاق
گفتار اول: تعریف قاچاق در قانون انحصار تجارت خارجی
بند الف از ماده (11) قانون فوق «قاچاق» را چنین تعریف نموده است: «کلیه اجناسی که بر خلاف مقررات این قانون وارد مملکت می شود.
تعریف قاچاق بر اساس قانون امور گمرکی:
م (29) قانون امور گمرکی در (11) بند مواردی از قاچاق را احصاء و در بند (1) آن مبادرت به تعریفی می نماید که نسبت به سایر بندها اهمیت خاصی دارد و مقرر می کند: وارد کردن کالا به کشور یا خارج کردن کالا از کشور به ترتیب غیرمجاز مگر آنکه کالای مزبور در موقع ورود یا صدور ممنوع یا غیرمجاز یا مشروط نبوده و از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض بخشوده باشد. این بند از یک اقدام که عبارتست از فعل مثبت مادی – در مقابل ترک فعل – که بوسیله افراد انجام می شود صحبت می کند بنحوی که در این بند عمل وارد کردن یا خارج کردن خود پیکره جرم قاچاق محسوب می شود، اعم از اینکه اقدام، نوعی عمل ساده باشد یا مرکب یعنی بوسیله انواع عملیات متقلبانه.
فصل دوم: انواع قاچاق
مبحث اول: انواع قاچاق از نظر تعریف
قاچاق به عناوین مختلف دسته بندی می شود، قاچاق را می توان به قاچاق داخلی و خارجی تقسیم نمود. در این تقسیم بندی مبدأ و مقصد محموله قاچاق را درنظر گرفته و چنانچه این دو نقطه در یک کشور باشند قاچاق داخلی و در غیر این صورت قاچاق خارجی محسوب می شود. با لحاظ عوارض تعلق گرفته به کالا، قاچاق را می توان به قاچاق عوارض گمرکی و قاچاق عوارض بلدی تقسیم نمود. صدور و ورود کالاهای مجاز بدون دادن عوارض گمرکی، و حمل و نقل کالا در داخل کشور بدون دادن عوارض بلدی قاچاق و عوارض بلدی نامیده می شود. با توجه به ممنوعه بودن و نبودن کالاهای قاچاق، این جرم قابل تقسیم به قاچاق کالاهای ممنوعه و قاچاق کالاهای مجاز یا غیرمجاز تقسیم می شود. اینک به شرح مختصر انواع قاچاق می پردازیم.
مبحث دوم: انواع مختلف قاچاق
گفتار اول) قاچاق ارز
ارز: در یک مفهوم پول نقد رایج کشورهای خارجی است و در مفهوم دیگر شامل کلیه وسایل پولی پرداخت های خارجی می باشد. پول های معتبر در سطح بازارهای جهانی را که معمولاً نوسانات کمتری از نظر ارزش دارند ارز جهانی می نامند مانند مارک آلمان، دلار آمریکا، پوند انگلستان، ین ژاپن.
فهرست
عنوان صفحه
| بخش اول – کلیات | 10 |
| فصل اول: تعاریف | 10 |
| مبحث اول – تعریف لغوی قاچاق | 10 |
| بحث دوم – تعریف قانونی قاچاق | 10 |
| گفتار اول: تعریف قاچاق در قانون انحصار تجارت خارجی | 11 |
| گفتار دوم: تعریف قاچاق در قانون مجازات مرتکبین قاچاق | 11 |
| گفتار سوم: تعریف قاچاق بر اساس قانون امور گمرکی | 12 |
| گفتار چهارم: تعریف قاچاق توسط اشخاص حقوقی | 13 |
| فصل دوم: انواع قاچاق | 14 |
| مبحث اول: انواع قاچاق از نظر تعریف | 14 |
| مبحث دوم: انواع مختلف قاچاق | 15 |
| گفتار اول: قاچاق ارز | 15 |
| گفتار دوم: قاچاق کالای گمرکی و تجاری | 17 |
| گفتار سوم: قاچاق سلاح و مهمات | 19 |
| گفتار چهارم: قاچاق آثار ملی و عتیقه جات | 21 |
| گفتار پنجم: قاچاق مواد افیونی و مخدر | 23 |
| گفتار ششم: قاچاق اشخاص | 24 |
| فصل سوم: عناصر و ارکان جرم قاچاق | 26 |
| مبحث اول: عناصر عمومی | 26 |
| مبحث دوم: عنصر مادی | 27 |
| گفتار اول: سیر تکاملی جرم تا عنصر مادی | 28 |
| گفتار دوم: تهیه مقدمات ارتکاب جرم | 29 |
| گفتار سوم: جرم تام | 29 |
| بحث سوم: عنصر معنوی | 31 |
| بخش دوم | 32 |
| فصل اول: شناخت شیوه های مهم ارتکاب به جرم قاچاق | 33 |
| مبحث دوم: انواع ورود کالای قاچاق به داخل کشور | 35 |
| گفتار اول: کالای وارده از طریق دریا | 35 |
| گفتار دوم: کالای وارده از طریق هوا | 36 |
| گفتار سوم: کالای وارده از طریق خشکی | 37 |
| گفتار چهارم: کالای وارده توسط مسافر | 38 |
| فصل دوم: اثرات منفی قاچاق در جامعه | 39 |
| مبحث اول: اثرات منفی قاچاق بر اقتصاد کشور | 39 |
| گفتار اول: آثار قاچاق بر سیاستهای اجرایی دولت | 40 |
| گفتار دوم: آثار منفی قاچاق بر سیاستهای بازرگانی | 42 |
| گفتار سوم: آثار منفی قاچاق بر درآمدهای عمومی دولت | 42 |
| گفتار چهارم: آثار منفی قاچاق بر سلامت جامعه و مصرف کنندگان | 43 |
| مبحث دوم: آثار فرهنگی و اجتماعی قاچاق | 43 |
| گفتار اول: تهاجم فرهنگی | 44 |
| گفتار دوم: غارت هویت فرهنگی | 45 |
| گفتار سوم: بحران در کانون خانواده | 46 |
| گفتار چهارم: تضعیف فرهنگ کار | 47 |
| فصل سوم: علل گرایش به قاچاق و روشهای مناسب برای مقابله به آن | 48 |
| مبحث اول: شناسایی علل گرایش به قاچاق برای مقابله با آن | 48 |
| مبحث دوم: شناسایی روشهای مناسب برای مقابله عملی با قاچاق | 52 |
| بخش سوم: صلاحیت سازمانهای رسیدگی کننده | 56 |
| فصل اول: سازمانهای رسیدگی کننده به جرم قاچاق | 56 |
| مبحث اول: سازمانهای غیرقضایی | 56 |
| گفتار اول: سازمانهای شاکی | 57 |
| مبحث دوم: مراجع قضایی | 58 |
| گفتار اول: محاکم قضایی (دادگاههای انقلاب و یا عمومی) | 59 |
| گفتار دوم: سازمان تعزیرات حکومتی | 60 |
| فصل دوم: تکلیف کالای مکشوفه | 62 |
| مبحث اول: چگونگی تعیین تکلیف کالاهای قاچاق مکشوفه | 62 |
| مبحث دوم: آثار تعقیب قضایی نسبت به سازمان کاشف | 64 |
| گفتار اول: حق الکشف سازمان کاشف | 66 |
| گفتار دوم: حق الکشف مأموران | 68 |
| فصل سوم: راه حل های پیشنهادی برای مبارزه با قاچاق | 68 |