مقاله بررسی اصول حسابداری 1 و 2 در 30 صفحه ورد قابل ویرایش
اصول حسابداری 1
حسابداری: یکی از فعالیتهای خدماتی است که نقش آن : شناسایی، اندازه گیری ، ثبت ، طبقه بندی و ارائه ی اطلاعات کمی با کیفیت و ماهیت مالی مؤسسات است به منظور آنکه امکانات لازم برا ی قضاوت آگاهانه و تصمیم گیری های اقتصادی توسط استفاده کنندگان از اطلاعات مالی ، فراهم شود.
واحدهای اقتصادی:
به دو دسته تقسیم می شوند که 1) انتفاعی ، 2) غیر انتفاعی
1) انتفاعی: به واحدهایی اطلاق می شود که هدف آنها کسب سود و درآمد است که بر دو نوع است: 1) تجاری، 2) خدماتی
1) تجاری: واحدهایی که به خرید و فروش کالا می پردازند و سود کسب می نمایند.
2) خدماتی: توسط اشخاص حقیقی و حقوقی تأسیس می گردند و به واحدهایی اطلاق می شود که درازای ارائه ی خدمات به مشتریان درآمد کسب می نمایند. مانند: بانک ها، بیمه ، حسابرسی
2) غیرانتفاعی:
هدف این واحدها کسب سود نیست و در راستای منافع جامعه توسط اشخاص حقیقی و حقوقی تأسیس می گردند مانند: کمیته امداد ، طرح شهید رجایی، هلال احمر
معامله: داد وستدی که بین دو طرف انجام می گیرد را معامله می نامند که بین دو نفر شخص حقیقی است.
سند حسابداری :
نوشته یا ورقه ای است که برای ثبت یک یا چند رویداد مالی در دفاتر طبق ضوابط خاصی صادر می شود و نشان دهنده بدهکار یا بستانکار حساب می باشد ، و سند حسابداری یا سند روزنامه نامیده می شود وسیله ای برای ثبت عملیات مالی دردفاترقانونی با توجه به نیاز مؤسسه به طرق مختلفی ستون بندی می شود. نمونه ای ازفرم آن درزیرارائه می شود:
مؤسسه شماره سند:
سند حسابداری تاریخ
|
ردیف | عطف | شرح | مبلغ جزء | بدهکار | بستانکار | |
دفترکل | دفترمعین | ریال | ریال | ریال | ||
|
|
|
|
|
|
| |
| جمع مبلغ به حروف | ||||||
| تنظیم کننده: کنترل کننده: تأییدکننده: امضاء امضاء امضاء | ||||||
| مبلغ ………. ریال طی چک شماره ……. به اینجانب ……… نماینده ……….رسید. امضاء | ||||||
| در صفحه ……. دفتر روزنامه ثبت گردید دردفتر معین ثبت گردید دردفترکل ثبت گردید امضاء امضاء امضاء | ||||||
دارایی ها: کلیه ی منابع اقتصادی یک واحد تجاری یا مؤسسه را دارایی می نامند و برسه نوع است:
1- دارایی جاری، 2- دارایی ثابت، 3- دارایی نامشهود
1- دارایی جاری:
به گونه ای ازدارایی ها گفته می شود که ظرف مدت 1سال ازتاریخ ترازنامه به پول نقد تبدیل می گردند که شامل: صندوق/ بانک، بدهکاران، اسناد دریافتنی، موجودی کالا، سرمایه گذاری کوتاه مدت در اوراق بهادار، پیش پرداخت هزینه ها، موجودی ملزومات، تنخواه گردان
2- دارایی های ثابت:
به آن گونه از دارایی ها گفته می شود که قابل رؤیت است و عمرآنها بیش از 1 سال است و اغلب آنها به غیراز زمین براثر مرور زمان کاهش قیمت پیدا می کنند، یعنی استهلاک پذیرند. که شامل: زمین، ساختمان، ماشین آلات، تأسیسات، وسائط نقلیه و ابزارکار
3- دارایی های نامشهود:
به آن گونه از دارایی ها گفته می شود که قابل رویت نیستند و دارای ارزش برای واحد تجاری باشند اطلاق می گردد که شامل: سرقفلی، حق الاختراع، حق الامتیازها (برق وگاز وتلفن وآب)، هزینه ی تأسیس قبل از بهره برداری شرکت و علائم تجاری
بدهی ها : تعهدات یک واحد تجاری به اشخاص حقیقی و حقوقی را بدهی نامند و بردو نوع است: 1- بدهی جاری یا کوتاه مدت، 2- بدهی بلند مدت یا ثابت
1- بدهی جاری یا کوتاه مدت:
به آن گونه از بدهی ها اطلاق می شود که ظرف مدت 1 سال از تاریخ ترازنامه و از محل دارایی های جاری پرداخت می گردند که شامل: بستانکاران، اسناد پرداختنی به سررسید 1 سال، پیش دریافت های فروش کالا یادرآمد، تسهیلات کوتاه مدت بانکی، قسمت جاری اقساط، تسهیلات بلند مدت بانکی، سود سهام پرداختنی، کلیات پرداختنی و هزینه های معوق یا هزینه های پرداخت نشده.
2- بدهی های بلند مدت یا ثابت:
به آن گونه ازبدهی ها که سررسید آنها بیش از 1سال باشد را بدهی بلند مدت یا ثابت گویند که شامل: تسهیلات بلند مدت بانکی، اسناد پرداختنی به سررسید بیش از 1 سال، اوراق قرضه بلند مدت.
سرمایه: ادعای صاحب مؤسسه به اموال مؤسسه را سرمایه نامند.
هزینه: صرف یا خرج قسمتی از دارایی ها به منظورکسب درآمد را هزینه نامند.
درآمد: بهای کالای فروش رفته و یا بهای خدمات ارائه شده به مشتریان را درآمد نامند.
معادله حسابداری (فرمول ترازنامه) :
سرمایه = حقوق سهامداران
|
|
|
( (تغییرات در سرمایه) C∆ + (تغییرات در بدهی ها)L ∆ = A∆ (تغییرات دردارایی ها)
شکل و محتوای ترازنامه:
هدف از تنظیم ترازنامه، ارائه صورتی است که گویای کافی در مورد دارایی ها، بدهی ها وانواع حقوق صاحبان مؤسسه را داشته وکلیه ی واقعیت های با اهمیت و مربوط درباره ی واحد تجاری را بطورکامل افشاء کند وشکل ومحتوای ترازنامه و نحوه ی طبقه بندی اقلام مندرج درآن بایستی به گونه ای باشد که تمام اطلاعات با اهمیت و مربوط در مورد واحد تجاری را طبق اصول متداول حسابداری به نحوه ی گویا وقابل درک ارائه کند تا قابل استفاده برای گروههای مختلفی باشد که هر کدام آن را از نقطه نظر خاص خود مورد بررسی قرار می دهند.
تراز نامه به اشکال گوناگونی تهیه و ارائه می شود که سه شکل مرسوم ومتداول آن :
1) شکل حسابT ، 2) شکل وضعیت مالی ، 3) وشکل گزارشی است.
حقوق صاحبان سهام = سرمایه = C
سهام عادی (ممتاز) ×××
اندوخته ها( قانونی،احتیاطی، توسعه وتشکیل) ××××
جمع حقوق صاحبان سهام ××××
|
وظیفه ی اصلی حسابداری:
ارائه ی اطلاعات مالی بر گروههای ذینفعی است.
1) درون سازمانی مدیریت برای برنامه ریزی کوتاه مدت نیاز به اطلاعات مالی دارد.
2) برون سازمانی: 1) بانک ها ، 2) طلبکاران ، 3)سهامداران ، 4) دولت ، 5) رقبا
حساب: جدول یا صورتی است که فعالیت های مالی یک مؤسسه یایک واحد تجاری درآن ثبت می گردد.
حساب به فرم T انگلیسی از 3 قسمت تشکیل شده است :
1) نام حساب حساب صندوق
2) سمت راست حساب (بدهکار) بدهکار بستانکار
3)سمت چپ حساب (بستانکار)
مانده ی یک حساب :
ما به التفاوت جمع ستون بدهکاران ازجمع ستون بستانکاران حساب مانده ی حساب گویند. * حساب بستانکاران حساب صندوق
140 250 450 360
110 بس بد 90
چهار صورت حسابهای مؤسسه:
1) دارایی ها: که مانده ی آنها همیشه بدهکار است. 2) بدهی ها وسرمایه که مانده ی آنها همیشه بستانکاراست. 3) حساب درآمد: همیشه مانده ی آنها بستانکاراست. 4) هزینه ها: که همیشه مانده ی آنها بدهکاراست.
1) حساب های دائم:
به حسابهایی اطلاق می شود که از یک دوره ی مالی به دوره مالی بعد انتقال می یابد مانند: دارایی ها، بدهی ها، سرمایه و ذخایر، استهلاک، مزایای پایان خدمت کارکنان.
2)حساب های موقت:
به حسابهایی اطلاق می گردد که در یک دوره ی مالی ایجاد و درهمان دوره ی مالی بایستی به حساب سود و زیان انتقال یابد. مانند: حسابهای درآمدی (فروش کالا)، حسابهای هزینه ای، هزینه ی حقوق، هزینه ی اجاره تلفن و آب و گاز و برق، هزینه تشکیلاتی، هزینه ی مالی و…..
3) حساب های مخلوط(مختلط) :
به حسابهایی اطلاق می گردد که یک سر آنها درترازنامه و سردیگرشان در سود و زیان می باشد مانند: حساب پیش پرداخت هزینه ها، پیش دریافت ها، فروش کالا، و موجودی ملزومات.
تراز آزمایشی: فهرستی از مانده ی بدهکارو بستانکار حساب های T (دفترکل) را ترازآزمایشی نامند. و بردونوع است: 1-دوستونی، 2- چهارستونی
مراحل مختلف حسابداری:
1) جمع آوری اطلاعات مالی ، 2) تجزیه و تفکیک اطلاعات مالی ازروی مدارک اولیه ، 3) ثبت معاملات در دفتر روزنامه عمومی ، 4) انتقال ثبت های بند3 به دفترکل ، 5) تهیه ترازآزمایشی ،6) تنظیم کاربرگ ، 7) ثبت اقلام اصلاحی دردفتر روزنامه عمومی ونقل آنها به دفترکل ، 8) تهیه صورت های مالی(ترازنامه، صورت سود وزیان، صورت حساب سرمایه) ، 9) بستن حسابهای موقتی ، 10) تهیه ترازنامه آزمایشی اختصاصی.
اصول و مفاهیم حسابداری:
1) تفکیک شخصیت ، 2) دوره ی حسابداری، 3) پولی، 4) تداوم فعالیت ، 5) تطابق هزینه ها با درآمد ،6) بهای تمام شده.
اصول حسابداری:
1) اصل ثبات رویه ، 2) اصل افشاء ، 3) اصل احتیاط و محافظ کاری ، 4) اصل اهمیّت.
تعریف مفهوم تفکیک شخصیت:
اطلاعاتی که در حسابداری نگهداری می شود همیشه مربوط به شخصیت مؤسسه بوده و ازحساب شخصی افرادی که مالک یا اداره کنندگان آن هستند تمیزداده میشود. عموماًثبت اطلاعات حسابداری برموجودیت مؤسسه اثرداردونه برموجودیت صاحبان یا اداره کنندگان آن.
تداوم فعالیت:
طبق این مفهوم فرض می شود که مؤسسه ی تجاری برای مدت زمان نامحدود دایربوده و به فعالیت خود ادامه می دهد و به عبارت دیگرآن مؤسسه تجاری دارای فعالیت است ثبت دارایی ها به بهای تمام شده و شناسایی پیش پرداخت هزینه ها ازاین مفهوم تبعیت می نماید.
مفهوم بهای تمام شده:
طبق این مفهوم کالا و خدماتی که تحصیل می شود بایستی قیمت تمام شده ی آنها دردفاترثبت گردند و این قیمت مبنای عملیات مالی آینده قرارخواهد گرفت. ثبت های حسابداری براساس مفهوم بهای تمام شده می باشند و این مفهوم با مفهوم تداوم فعالیت ارتباط دارد.
مفهوم پولی:
معاملات تجاری برحسب واحد پول ثبت می گردند وپول وسیله ی تبدیل ازکالاو خدمات می باشد.ازپول برای سنجش اندازه گیری کالاو یاخدمات غیرهمگن استفاده می شود.
مفهوم دوره حسابداری: برای تعیین وضعیت مالی وعملکرد مؤسسه حسابداران عمرفعالیت مؤسسه رابه دوره هایی تقسیم ودرپایان آن دوره ها وضعیت مالی ونتایج فعالیت آن رابه استفاده کنندگان صورت ها وگزارشات مالی ارائه می نمایند. باید توجه داشت که دوره ی مالی می تواند یک ماه ،دو، شش ماه و یا بیشتر باشد متداول ترین دوره ی مالی 1سال است که سال مالی می نامند که از اول فروردین شروع و تاپایان اسفند خاتمه می یابد و سال مالی عموماً دریکی ازبندهای اساس نامه شرکت آورده می شود که ممکن است از اول فروردین تاپایان آن سال نبوده و از مهریک سال به مهرسال بعد باشد.
تطابق هزینه با درآمد:
هدف هرمؤسسه ای کسب سود بوده و هزینه هایی که بادرآمدشان تطابق دارند، سود به وسیله ی تطابق هزینه در مقابل درآمد اندازه گیری می شوند به موجب این مفهوم هنگامی که یک رویداد مالی موجب درآمد دریک دوره ی مالی می شود تأثیرآن رویداد برهزینه ی همان دوره خواهد بود.
سیستم:
1) عبارت است ازتعدادی عنصرکه بایکدیگر ارتباط هایی دارند. 2) عبارت است ازمجموعه ی چیزهایی که بین اعراض آنها روابطی وجود دارد داشته اند. 3) عبارت است ازکلیتی ذهنی یا عینی که ازاجزای وابسته بهم تشکیل شده است. 4) مجموعه ای ازفرآیندهای گوناگون که دراین مجموعه ی روابط علت و معلولی وجود دارد.
اجزاء تشکیل دهنده ی یک سیستم:
1) داده(In put) ، 2) فرآیند عملیات (Processing) ، 3) بازده (Out put) ، 4) بازخور (Feed back) ، 5) محیط سیستم (Enviorment)
خواص و صفات هرسیستم:
1) کلیت سیستم (Holism) : حاصلجمع تعدادی ازاجزای مجزا نیست بلکه ارتباط موجود بین اجزای نحوه ی ترکیب و چگونگی سازمان یافتگی اجزاست که کلیت سیستم را به وجود می آورد.
2)تناسب اجزاء: تناسب اجزاء بایکدیگر از مشخصات بارزهرسیستم است.
3) سیستم به عنوان چرخش رویدادها ( Systems as cycles of events ) : سیستم ها هریک بنحوی محصول خود را به خارج صادرو با صادرشدن بازده ی سیستم مجدداً برای تجدید فعالیت از محیط خود نیرو و مواد کسب می نمایند.
4) حالت نیل به کمال : سیستم ها درطول زمان روبه پیچیدگی و کمال می نهند.
5) آنتروپی منفی (Negative Entropy) : این حالت ناشی ازوجود بی نظمی درسیستمها است ویک قانون کلی درطبیعت است که براساس آن هرنوع سازمانی به سمت بی نظمی ومرگ می رود.
6) حالت پایداروتعادل درونی پویا(the steady and dynamic Homestasis) : ورود انرژی برای توقف کردن افزایش آنتروپی به منظورحفظ پایداری وثبات درمبادله ی انرژی است. همواره یک جریان ورود انرژی و خروج بازده درسیستم وجود دارد امّا مشخصه ی اصلی سیستم درجه ی انرژی متبادله و نیز ارتباط بین اجزاء ثابت می ماند.
سیستم حسابداری :
1) عبارت است ازمجموع روشها و دستورالعمل هایی که جهت جمع آوری وسازماندهی اطلاعات مالی مؤسسه بکارمی رود. 2) یک سیستم اطلاعاتی که اطلاعات مالی مورد نیازرا آماده و فراهم کند.3) عبارت است ازمجموعه ای ازاجزاء به هم پیوسته درداخل یک مؤسسه که آثارمالی رویدادهای آن مؤسسه به صورتها وگزارشهای مالی تبدیل می کند.
اجزای متشکله ی سیستم حسابداری:
الف ـ فرم ها : این قسمت شامل فرم مدارک اولیه، اسناد حسابداری ودفاترو فرم گزارشات مالی وآماری وسایرفرم هایی که درهرمؤسسه موجب جریان یافتن کارها وارتباط مختلف عملیات می گردد.
ب ـ سازمان : سازمان دادن کارکنان درتشکیلاتی مناسب عامل اساسی دربهره گیری درست ازخدمات کارکنان می باشد.
پ ـ روش ها (Procedures) : درهرسیستم عملیاتی که درمراحل مختلف به منظورانعکاس فعالیت های بازرگانی وصنعتی برای کسب اطلاع ازچگونگی امور ودسترسی به نتایج حاصل نسبت به کلیه ی فرم ها اعمال می گردد.
ج ـ وسایل و تجهیزات(Equipments) : درهرسیستم حسابداری ثبت، نگهداری وپردازش اطلاعات مالی توسط وسایل انجام می گیرد وشامل :1) ابزارو وسایل ثبت مانند: مداد وقلم، ماشین تحریر، دستگاه فرم نویس. 2) وسایل بایگانی مانند: فاکتورهای خریدوصورت حسابها.
1) وسایل محاسبه مانند: ماشین حساب ، ماشین نواردار، کامپیوتر.
ویژگی های سیستم حسابداری:
1) اقتصادی بودن (cost – effectivens) : که اطلاعات مالی موردنیازباکمترین هزینه فراهم شود.
2) عملی بودن (practi cability) : که عملیات پیش بینی شده درسیستم با نیروی انسانی، منابع و وسایل و تجهیزاتی که به سهولت قابل دستیابی است انجام گیرد.