پایان نامه شبکه قواعد واجی در گویش لری اندیمشک
درآمد
امروزه مطالعات زبانشناختی در گوشه گوشه جهان جایگاه برجسته‌ای را به خود اختصاص داده است و در این میان بررسی‌های واجشناختی از دیدگاه مختلف نظری مطرح گردیده است. نظریه‌های واجشناسی موجود در حوزه زبانشناسی نظری به عنوان مدل‌هایی آرمانی زمانی می‌توانند ادعای خود را به اثبات برسانند که براساس داده‌های برگرفته از زبان‌های طبیعی قابل سنجش باشند. برای نیل به این هدف ناگفته پیداست که بایستی شواهدی از نظام آوایی زبان‌های طبیعی ارائه کرد و با اتکا به این شواهد صحت و سقم این نظریه‌ها را محک زد. گونهی زبانی که در این پژوهش به عنوان یک زبان طبیعی و زنده مورد بررسی قرار می‌گیرد گویش لری اندیمشکی است. مطالعه‌ی نظام واجی این گویش براساس نظریه واجشناسی جزءمستقل صورت می‌گیرد.
گسترهی زبانی
اگرچه نگارنده در این مقاله به بررسی آوایی گونهی لری شهر اندیمشک می‌پردازد، اما باید توجه داشت که تحقیق در مورد گویش لری بی آن که ذکری از لری گونهی لرستان شود، پژوهشی ناتمام است، چرا که مردم لر زبان اندیمشک در اصل مهاجرانی هستند که اجداد آنها در سالیان گذشته از لرستان به آن جا مهاجرت نموده‌اند. لری یکی از زبان‌های شاخهی هند و اروپایی است که چهار میلیون گویش‌ور دارد (آنونبی، 2003). گسترهی نژادی لران در مناطق جنوب غربی ایران و جنوب شرقی عراق می‌باشد. لرها شاخه‌ای از خانواده اقوام ایرانی (هندو اروپایی) هستند که این شاخه خود متشکل از چند زیرگروه پیوسته از ایلات یا قبایل و طوایف و... است، شناخته شده‌ترین این گروه‌ها عبارتند از: فیلی (feyli)، یا لر کوچک، بختیاری، بویراحمد، کهگیلویه و ممسنی (چهار گروه اخیر لر بزرگ را تشکیل می‌دهند). فیلی خود به دو شاخهی پیش کوه و پشت کوه تقسیم می‌شود،
گویشهای مختلف زبان لری
گونهی لری یکی از گویشهای زبان‌های ایرانی جنوب غربی است (ارانسکی، 1378: 163). به طور سنتی گونه‌های لری تحت عنوان یک زبان واحد طبقه بندی شده است، گرچه در این مورد نظرات مختلفی وجود دارد و برخی پژوهشگران با نگرشی محافظه‌کارانه در قیاس با اکثریت فارس زبان ایران بیان داشته‌اند که لری فقط یک «لهجه» از فارسی است، از جهتی دیگر نیز شمار فزاینده‌ای از پژوهشگران می‌کوشند لری را بیش از یک زبان معرفی کنند(آنونبی، 2003). گرچه لرها از نظر زبانی آشکارا با فارسی مرتبط هستند، کارشناسان در این باره اختلاف نظر دارند که لری از فارسی باستان یا از فارسی میانه منشعب شده است. سر هنری راولینسون نخستین کسی است که به طور دقیق از رابطهی بین زبان لری با زبان فارسی باستان پرده برداشت و بدین‌سان متوجه‌ی پیوستگی قومی بین پارسیان باستان و لرها شد. او معتقد است که لری از فارسی قدیم گرفته شده است که با پهلوی ساسانی تجانس دارد، اما از جهاتی نیز با آن متفاوت است(راولینسون،1362: 155). برخی نیز لری را به جهت شباهت به زبان پارسی میانه که زبان پارتیان و ساسانیان بوده است، شاخه‌ای از زبان فارسی دانسته‌اند (اماناللهی بهاروند، 1370: 40). ایزدپناه معتقد است که زبان لری از زبان فارسی کهن برگرفته است (ایزدپناه،1376، ج 1 :4 ). تکستون بر این باور است که زبان لری نزدیک به هزار سال پیش یا کمتر از زبان فارسی منشعب شده است (تکستون، نقل از اماناللهی بهاروند،1370 : 53). اماناللهی تقسیم بندی دیگری از زبان لری ارائه می‌دهد. او لری را به دو شاخه «باختری» و «خاوری» تقسیم می‌کند. گویش لری باختری شامل لرنشینان نهاوند، بروجرد، ملایر، تویسرکان، لرستان و برخی از نواحی استان‌های ایلام، و خوزستان است و لری خاوری، گویش مردمان ساکن استان‌های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، فارس و بوشهر است (اماناللهی بهاروند،1370 : 55). آنونبی (2003) بر این باور است که گونهی لری یک پیوستار زبانی مابین دو قطب فارسی و کردی هستند.
روش شناسی انگارهی جزءمستقل
علامت‌های مورد استفاده در مدل واجشناسی جزءمستقل، به صورت نمایش تصویری، در زیر ذکر شده است.
1-لایه‌ی جزءها:[1] فصل مشترک لایه‌های مختصهای است که در آن جز‌های بازنمایی زیرین شکل گرفته، در پی یکدیگر، در ساختار رشته‌ی آوایی، مرتب می‌شوند.
2-خط با هم آیی:[2] خطی است برای نمایش صوری پیوند مختصه‌ها با یکدیگر یا با جزئی در روی لایه‌ی جزءها
هندسهی مختصههای واجی
واجشناسی جزءمستقل، به خاطر اهمیتی که برای استقلال مختصه‌ها در یک ساختار فضایی قائل بود، ناچار بود به نوعی رابطهی سلسله مراتبی بین مختصه‌ها برسد. از زمان شکل گیری نگرش غیر خطی به ساختار نظام مختصهای، نظریه‌های گوناگونی توسط واج شناسان مختلف در این خصوص ارائه شده اند. عنوان فنی «هندسهی مختصههای واجی» این نگرش سلسله مراتبی به نظام مختصههای واجی را در خود دارد. نظریه‌های ارائه شده می‌بایست علاوه بر اینکه بازتاب دهنده‌ی واقعیت‌های فیزیولوژیایی و آناتومیک دستگاه گفتار باشند، نظامی جهانی و قابل اطلاق به تمامی زبان‌های بشری باشند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشکش ........................................................................................................................................
یادداشت .......................................................................................................................................
فهرست مطالب ..............................................................................................................................
نمادها و نشانهها ............................................................................................................................
فصل اول: مقدمه
1-1 درآمد...................................................................................................................................................................................
1-2 بیان مسئله.........................................................................................................................................................................
1-3 هدف و اهمیت موضوع....................................................................................................................................................
1-4 پرسشهای پژوهش..........................................................................................................................................................
1-5 فرضیههای پژوهش..........................................................................................................................................................
1-6 گسترهی پژوهش..............................................................................................................................................................
1-6-1 گسترهی جغرافیایی.................................................................................................................................................
1-6-2 گسترهی زبانی..........................................................................................................................................................
1-6-2-1 گویشهای مختلف زبان لری........................................................................................................................
1-7 تحولات تاریخی لرستان................................................................................................................................................
1-7-1 سابقه تاریخی شهر اندیمشک............................................................................................................................
1-8 وجه تسمیهی واژهی "لر" .............................................................................................................................................
1-9 روش گردآوری دادهها و تدوین پیکره ........................................................................................................................
1-9-1- جامعهی آماری....................................................................................................................................................
فصل دوم: پیشینهی پژوهش ................................................................................................................................................
2-1 پیشینهی نظری پژوهش ...............................................................................................................................................
2-1-1 درآمد ............................................................................................................................................................................
2-1-2 واجشناسی زایشی معیار ...........................................................................................................................................
2-1-3 واجشناسی جزءمستقل .............................................................................................................................................
2-1-4 تناوبهای مختصهای و بازنماییهای زیرین ........................................................................................................
2-1-4-1 مشاهدهیPR و کشف تناوبهای مختصهای ................................................................................................
2-1-4-2 کشف UR.............................................................................................................................................................
2-1-4-2-1 شواهد درون پیکرهای ....................................................................................................................................
2-1-4-2-2 معیارهای روششناختی پنج گانهی کشف بازنمایی زیرین ..................................................................
2-1-4-2-3 شواهد برون پیکرهای .....................................................................................................................................
2-1-4-3 تبیین رابطهی UR و PR .................................................................................................................................
2-1-4-4 تبیین اشتقاقهای واجی و برهمکنشهای بالقوهی قاعدههای واجی........................................................
2-1-5 روششناسی انگارهی جزءمستقل............................................................................................................................
2-1-6 هندسهی مختصههای واجی.....................................................................................................................................
2-2 پیشینهی توصیفی پژوهش............................................................................................................................................
2-2-1 درآمد..............................................................................................................................................................................
2-2-2 آثار برخی پژوهشگران پیرامون گونهی لری.........................................................................................................
2-2-2-1 گرامی (1371)......................................................................................................................................................
2-2-2-2 احمدی نرگسه (1375)......................................................................................................................................
2-2-2-3 بخشیان فر (1375).............................................................................................................................................
2-2-2-4 میرزایی (1379)...................................................................................................................................................
2-2-2-5 مکینون (2002)...................................................................................................................................................
2-2-2-6 آنونبی (2003) ....................................................................................................................................................
2-2-3 برخی مطالعات هم سو پیرامون دیگر گویشهای ایرانی...................................................................................
2-2-3-1 پرمون (1375)......................................................................................................................................................
2-2-3-2 نقش بندی (1375).............................................................................................................................................
2-2-3-3 پرمون (1380)......................................................................................................................................................
2-2-3-4 پرمون (1381)......................................................................................................................................................
2-2-3-5 محمدی (1382)..................................................................................................................................................
2-2-3-6 مهاجرین کرمانی (1382)..................................................................................................................................
2-2-3-7 سوهانی (1383)...................................................................................................................................................
2-2-3-8 رستمی (1383)....................................................................................................................................................
2-2-3-9 ناطوری (1383)...................................................................................................................................................
فصل سوم: آواشناسی لری اندیمشک
3-1 درآمد................................................................................................................................................................................
3-2 توصیف آوایی همخوانهای لری اندیمشک.............................................................................................................
3-2-1 همخوانهای انفجاری...........................................................................................................................................
3-2-1-1 انفجاریهای دولبی.........................................................................................................................................
3-2-1-2 انفجاریهای دندانی-لثوی.............................................................................................................................
3-2-1-3 انفجاریهای نرمکامی.....................................................................................................................................
3-2-1-4 انفجاریهای ملازی.........................................................................................................................................
3-2-1-5 انفجاریهای چاکنایی.....................................................................................................................................
3-2-2 همخوانهای خیشومی ..........................................................................................................................................
3-2-2-1 خیشومیهای دولبی.......................................................................................................................................
3-2-2-2 خیشومی لبی-دندانی.....................................................................................................................................
3-2-2-3 خیشومیهای لثوی.........................................................................................................................................
3-2-2-4 خیشومیهای نرمکامی...................................................................................................................................
3-2-2-5 خیشومی ملازی...............................................................................................................................................
3-2-3 همخوانهای لرزان...................................................................................................................................................
3-2-3-1 لرزانهای لثوی.................................................................................................................................................
3-2-4 همخوانهای زنشی..................................................................................................................................................
3-2-4-1 زنشیهای لثوی................................................................................................................................................
3-2-5 همخوانهای سایشی...............................................................................................................................................
3-2-5-1 سایشیهای لبی-دندانی.................................................................................................................................
3-2-5-2 سایشیهای لثوی.............................................................................................................................................
3-2-5-3 سایشیهای لثوی-کامی.................................................................................................................................
3-2-5-4 سایشیهای ملازی..........................................................................................................................................
3-2-5-5 سایشیهای چاکنایی......................................................................................................................................
3-2-6 ناسودهها/ نیمواکهها/ غلتها..................................................................................................................................
3-2-6-1 ناسودههای کناری لثوی.................................................................................................................................
3-2-6-2 ناسودههای سختکامی/ غلتهای افراشتهی پیشین .............................................................................
3-2-6-3 ناسودههای نرمکامی (لبی شده)..................................................................................................................
3-2-7 همخوانهای انفجاری-سایشی..............................................................................................................................
3-2-7-1 انفجاری-سایشیهای لثوی-کامی...............................................................................................................
3-3 توصیف آوایی واکههای لری اندیمشک........................................................................................................................
3-3-1 واکههای پیشین.......................................................................................................................................................
3-3-1-1 واکههای افراشتهی پیشین ..........................................................................................................................
3-3-1-2 واکههای نیمه افراشتهی پیشین..................................................................................................................
3-3-1-3 واکههای افتادهی پیشین...............................................................................................................................
3-3-2 واکههای مرکزی.......................................................................................................................................................
3-3-2-1 واکههای نیمه افراشتهی مرکزی..................................................................................................................
3-3-3 واکههای پسین.........................................................................................................................................................
3-3-3-1 واکههای افراشتهی پسین..............................................................................................................................
3-3-3-2 واکههای نیمه افراشتهی پسین....................................................................................................................
3-3-3-3 واکههای افتادهی پسین.................................................................................................................................
3-4 جدولهای واجگونههای همخوانی و واکهای...............................................................................................................
3-5 معرفی پیش فرضیهای ساختمان هجا در گویش لری اندیمشک..........................................................................
فصل چهارم: رویکردی غیرخطی به نظام آوایی لری اندیمشک
4-1درآمد.....................................................................................................................................................................................
4-2شیوه‌ی ارائه پیکره‌ها و فرایندهای واجی......................................................................................................................
4-3فرایندهای واجی.................................................................................................................................................................
4-3-1 خیشومی شدگی.........................................................................................................................................................
4-3-1-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-1-2 اشتقاقهای غیرخطی............................................................................................................................................
4-3-2 لبی شدگی....................................................................................................................................................................
4-3-2-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-1-2 اشتقاقهای غیرخطی..........................................................................................................................................
4-3-2 واکرفتگی.....................................................................................................................................................................
4-3-3-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-3-2اشتقاقهای غیرخطی.............................................................................................................................................
4-3-4 زنشی شدگی...............................................................................................................................................................
4-3-4-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-4-2 اشتقاقهای غیرخطی............................................................................................................................................
4-3-5 پیش نرمکامی شدگی.................................................................................................................................................
4-3-5-1تببین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-5-2 اشتقاقهای غیرخطی............................................................................................................................................
4-3-6فراگویی ناقص................................................................................................................................................................
4-3-6-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-6-2 اشتقاقهای غیرخطی............................................................................................................................................
4-3-7همگونی در جایگاه خیشومی‌ها.................................................................................................................................
4-3-7-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-7-2 اشتقاقهای غیرخطی............................................................................................................................................
4-3-8کشش جبرانی...............................................................................................................................................................
4-3-8-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................
4-3-8-2 اشتقاقهای غیرخطی............................................................................................................................................
4-3-9قلب..................................................................................................................................................................................
4-3-9-1 تبیین غیرخطی......................................................................................................................................................
4-3-9-2 اشتقاقهای غیرخطی............................................................................................................................................
4-3-10حذف انفجاری دندانی- لثوی بی واک.................................................................................................................
4-3-10-1 تبیین غیرخطی...................................................................................................................................................
4-3-10-2اشتقاقهای غیرخطی..........................................................................................................................................
4-3-11واکه کاهی...................................................................................................................................................................
4-3-11-1 تبیین غیرخطی...................................................................................................................................................
4-3-11-2 اشتقاقهای غیرخطی........................................................................................................................................
4-3-12حذف خیشو می لثوی پایانی..................................................................................................................................
4-3-12-1 تببین غیرخطی...................................................................................................................................................
4-3-12-2اشتقاقهای غیرخطی..........................................................................................................................................
4-3-13حذف انفجاری دندانی- لثوی واک‌دار...................................................................................................................
4-3-13-1 تبیین غیرخطی...................................................................................................................................................
4-3-13-2اشتقاقهای غیرخطی..........................................................................................................................................
4-3-14تغییر کیفیت واکه تاریخی......................................................................................................................................
4-3-14-1 تبیین غیرخطی...................................................................................................................................................
فصل پنجم: نتیجهگیری
5-1 درآمد................................................................................................................................................................................
5-2 دستآوردهای پژوهش.................................................................................................................................................
5-3 پیشنهادها........................................................................................................................................................................
کتابنامه‌ی فارسی.....................................................................................................................................................................
کتابنامه‌ی انگلیسی..................................................................................................................................................................
پیوستها .....................................................................................................................................................................................
واژهنامه‌ی فارسی به انگلیسی...................................................................................................................................................
واژهنامه‌ی انگلیسی به فارسی...................................................................................................................................................
چکیده...........................................................................................................................................................................................