مقاله نفت در خاورمیانه
فهرست و بخشهایی از متن:
مقدمه 1
خاورمیانه، منطقه تولید کنندة نفت 2
امتیازات نفتی 4
حوزه های نفتی 9
لیبی 9
مصر 11
عراق 13
عربستان سعودی 16
کویت 19
منطقة بی طرف بین عربستان سعودی و کویت 21
کشورهای خلیج فارس 22
ترکیه 25
سوریه 26
اسرائیل 27
ایران 28
ذخایر نفتی 35
حمل و نقل خام و فرآورده های نفتی 39
عایدات نفتی 43
آیندة نفت 47
منابع و مأخذ 51
:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
مقدمه
نفت
یکی از برجسته ترین دستاوردهای اقتصادی در صد سال گذشته ، رشد و توسعة صنعت نفت بوده است. در سال 1850، در واقع نفتی در جهان تولید نمی شد. سپس، در پس اکتشافاتی که در ایالات متحدة آمریکا و روسیه هر دو انجام شد، کل تولید پس از سال 1860 به سرعت رو به افزایش گذاشت و تا سال 1890، تولید جهانی به 10 میلیون تن در سال رسید . از آن تاریخ تاکنون، تولید نفت خام پیوسته در حال افزایش بوده است و تولید جهانی آن تقریباً هر ده سال 2 برابر شده است. ایالات متحدة آمریکا و شوروی هنوز بزرگترین تولیدکنندگان نفت در جهان هستند؛ گرچه اهمیت نسبی آنها با افزایش بسیار سریع تولید نفت خام از حوزة دریای کارائیب، خاورمیانه و آفریقا، رو به کاهش گذاشته است.[1]
در آغاز قرن بیستم، نفت و گاز طبیعی کمتر از 4 درصد از کل نیاز انرژی جهان غرب را تأمین می کرد؛ حال آن که زغال سنگ تقریباً 90 درصد از این نیاز را برآورده می کرد. اما این وضع به سرعت تغییر کرد و سهم نفت و گاز طبیعی از کل تولید انرژی در سال 1920 به 12 درصد و در نیمة دهة 1930 به 26 درصد و پس از جنگ جهانی دوم در سال 1948 به 36 درصد رسید. از آن زمان به بعد ، اهمیت نفت و فرآورده های نفتی برای اقتصاد جهان همواره رو به افزایش بوده است، چنان که تا سال 1970 ، تقریباً 70 درصد از کل نیاز انرژی غرب را نفت و گاز طبیعی تأمین می کرد ....
1- خاورمیانه / نویسندگان . پیتربیومونت، جرالد بلیک، مالکوم واگ استاف / مترجمان : محسن شانه چی، محمود رمضان زاده، علی آخشینی / مشهد / آستان قدس رضوی، معاونت فرهنگی، 1369، ص 344.
....
ذخایر نفتی
یکی از مهمترین سوالات مربوط به استخراج نفت این است که هنوز چقدر از ذخایر نفتی باقی مانده است. نفت از منابعی نیست که کمبود خود را جبران کند و هر زمان که ذخایر موجود تمام شود، بشر مجبور خواهد شد برای تأمین نیازهای خود به منابع دیگر انرژی روی آورد. صنعت نفت در فواصل زمانی معین ارزیابیهایی از ذخایر نفتی به عمل می آورد. این ارقام به دلیل ویژگی دینامیک صنعت همیشه ثابت نیست. با کشف حوزه های نفتی جدید، مجموع ارقام افزایش می یابد، اما در ازای هر سال تولید ، از موجودی منابع نفت کاسته می شود. در عین حال، با در نظر گرفتن همة جزئیات، میزان کل ذخایر شناخته شده از زمان اولین ثبت آن، هر سال به طور پیوسته افزایش یافته است. این افزایش به دلیل محدود بودن ذخایر نفتی، نمی تواند برای همیشه تداوم یابد.[1]
توزیع ذخایر نفی کشف و ارزیابی شدة سراسر جهان از یک منطقه به منطقة دیگر بشدت فرق می کند. بویژه، منطقة جنوب غربی آسیا به تنهایی 5/56 درصد از ذخایر نفتی جهان را در اختیار دارد. (1970) . اگر ذخایر آفریقای شمالی را به آن اضافه کنیم؛ این رقم به 5/62 درصد افزایش می یابد. حتی در داخل منطقة خاورمیانه و آفریقای شمالی، ذخایر هریک از کشورها با کشورهای دیگر تفاوتهای زیادی دارند. برای مثال، ایران، عربستان سعودی و کویت روی هم رفته 43 درصد از ذخایر نفت جهان را در سال 1970، در اختیار داشتند.[2]
به طور کلی کشورهایی که هم اکنون بیشترین نفت خام را تولید می کنند، سعی دارند ذخایر نفتی عظیمی نیز در اختیار داشته باشند. اما میزان نسبی بهره برداری از این منابع بسیار متفاوت است، چنان که با کمال تعجب منابع تعداد زیادی از این کشورها، اگر میزان استخراج سالانة آنها به اندازة سال 1970 باشد، فقط به مدت 40 سال یا کمتر می تواند مورد بهره برداری باشد. ....
1- خاورمیانه / نویسندگان . پیتربیومونت، جرالد بلیک، مالکوم واگ استاف / مترجمان : محسن شانه چی، محمود رمضان زاده، علی آخشینی / مشهد / آستان قدس رضوی، معاونت فرهنگی، 1369، ص365.
1- همان منبع ، ص 367.