پژوهش برنامه ریزی احتیاجات مواد (MRP)
مقدمه
از مسئولیتهای مهم و اساسی در واحدهای صنعتی ، برنامه ریزی و کنترل موجودیها است
فعالیتها گرد آوری شده با عنوان کنترل موجودیها همواره مورد توجه خاص مدیریت ، بخش کنترل مواد و سفارشات و مهندسی صنایع است . سایر واحدهای صنعت نیز با توجه به اهداف و وظایفی که به عهده دارند هر یک به نوعی خاص ، سیستمهای برنامه ریزی و کنترل موجودیهای خود را با نظامها و استراتژی های مناسب هماهنگ کرده .
در این میان وظیفه مسئولین و دست اندارکارن بخش کنترل تولید و موجودیها و مهندسی صنایع و مدیریت مواد و سفارشات آن است که با در نظر گرفتن اهداف و استراتژیهای کل سازمان و ضمن توجه به مجموعه عوامل و شرایط حاکم بر سازمان روشها و سیاستهایی را اتخاذ نموده و به اجرا در آورنده که دراقتصاد کل سازمان اثر مثبت داشته باشد .
درشرایط امروزی صنعت با استفاده از سیستمهای پیشرفته تر تولید سیستمهای انعطاف پذیر ( FMS ) و تولید به هنگام( JIT ) سعی می شود که سطح موجودی ها را در کارخانه پائین نگهدارند . با این حال هنوز سرمایه درگیر به صورت موجودی در بسیاری از شرکتها و کارخانه های تولید بسیار زیاد می باشد .
علیرغم هزینه های مرتبط با نگهداری موجودیها ، داشتن موجودی در کارخانه امری غیر قابل اجتناب می باشد . مساله مهم این است که هزینه های روبرو شدن با کمبود کالا و مواد اولیه و قطعات یدکی ، مشکلات توقف تولید ، از دست رفتن فرصت فروش کالا وکسر
شهرت سازمان را در برخواهد داشت . در مواردی ممکن است که ضرر و زیان های مورد بالا از هزینه نگهداری موجود بیشتر شود .
هدف اصلی برنامه ریزی تولید موجودی این است که با تجزیه و تحلیل شرایط و هزینه ها ، مناسبترین سیاستهای را برای سفارش و نگهداری موجودی در کارخانه بگیرند .
فعالیتهای برنامه ریزی تولید و کنترل موجودی ، همانگونه که از نامش معلوم است به دو بخش برنامه ریزی تولید و بخش کنترل موجودی قابل تجزیه است در بخش برنامه ریزی تولید ، برنامه ریزی سیاستها و شیوه های مناسب و اقتصادی برای تولید بهتر مشخص می گردد و دربخش کنترل موجودی نقش اجرا کننده و به کار گیرنده و نظارت روی موجودیها می باشد .
امور برنامه ریزی و کنترل موجودیها باید با همکاری و تبادل نظر نزدیک با حسابداری صنعتی ، بخش فروش و بازار یابی ، امور تولید بخش خرید و تدارکات و انبارها و به بررسی شرایط و تدوین سیاستها و نظام تولید و موجودی خود می پردازند.با اضافه کردن مدول های مالی خاصی به MRP حلقه بسته و همچنین توسعه سربرنامه تولید به منظور پذیرش وظایف کامل تری به عنوان یک برنامه اصلی یا مرجع و بالاخره امکان پشتیبانی برنامه ریزی بازرگانی از لحاظ جنبه های مالی آن، سیستم کاملی حاصل می‌شود که در واقع رویکردی یکپارچه را برای مدیرتی منابع تولیدی ارائه می دهد
مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
فصل اول
1-1- تاریخخه برنا مه ریزی احتیاجات. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1-2- اهداف مطالعاتی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1-3-. حدود مطالعاتی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
فصل دوم
مفاهیم MRP:
2-1- تعریف MRP و جایکاه آن. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-2- نتیجه کیری از اهداف MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-3-عملکرد MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-3-1- طراحی MPS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-3-2- فهرست مواد اولیه قطعات( BOM) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-3-3- فهرست موجودی انبار . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-4- دیدکاههای MRP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-5- ورودیها و خروجیهای MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-6- محاسن و محدویتهای MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-7-عوامل برنامه ریزی مؤثر MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-7-1- فاصله زمانی تحویل. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-7-2- ذخیره اطمینان در MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-7-3- سیاست سفارشدهی در MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
فصل سوم:
ارتباط MRP با MRPII و JIT:
3-1- رابطه MRP و MRPII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-2- توسعه MRP به MRPII. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-3- اصول و اهداف سیستم MRPII. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-4- MRP مدار بسته در سیستمهای MRPII. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-5- بخشهای وظیفه ای MRPII در مقایسه با MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-5-1- کنترل سطوح کارکاهی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-5-2- مالی و حسابداری. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-5-3- خرید. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-5-4- بازاریابی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-5-5- مهندسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-5-6- توزیع. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-6- محدودیتهای سیستم MRPII در مقایسه با سیستم MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-7- اجزاء سیستمهای MRPII. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-8- MRP و JIT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-8-1- سیستمهای تولید به موقع (just-in-time) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-8-2- سیستمهای MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-8-3- سیستم بیاده سازی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9- ارزیابی عملکردهای مدیریت. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9-1- مقدمه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9-2- تقویت کار. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9-3- TQM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9-4- JIT TQM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9-5- WCM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9-6- تکنولوژی تولید بهینه شده روش OPT. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
فصل جهارم :
مکانیزمMRP:
4-1- محاسبات MRP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-1-1- الگوریتم -محاسبات MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-2- ساختار چند سطحی عمودی و افقی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-3- تبدیل تقاضای ناخالص به خالص. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-4- انتقال دادن پیش زمان تولید. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-5- نمودار MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-5-1- پریود های زمانی Time Buckets. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-5-2- هماهنگی زمانی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-5-3- علامت گذاری پایین ترین سطح BOM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6- تعیین اندازه دسته های تولیدی(Lot sizing) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6-1- اندازه دسته ثابت. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6-2- روش دسته به دسته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6-3- روش حداقل هزینه بر واحد. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6-4- روش حداقل هزینه کل. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6-5- بالانس کردن قطعه پریود. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6-6- روش period order quantity)) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-7- ذخیره احتیاطی و زمان احتیاطی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-8- Firm planned orders. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-9- PEGGING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-10- MRP در برابر نقطه سفارش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-11-کنترل تولید با حلقه بسته Closed loop manu facturing control. . . . . . . . . .
4-12- کاربرد MRP در برنامه ریزی تولید. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
فصل بنجم:
5-1- نتیجه کیری وجمع بندی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5-2- تعاریف و اصطلاحات. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5-3- فهرست منابع. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .