پایان نامه بررسی تأثیر آموزش مهارتهای ارتباطی در افزایش سلامت روانشناختی دانش اموزان مراجعه کننده به مشاورین مدارس
مقدمه
دورۀ نوجوانی دوره ای است که در مصادف با تغییر و انتقال در برگ[1]، 1990 ) . استقلال نسبی از والدین و وابستگی به گروه همسالان و دوستان ، رشد و تحول مفهوم خود و هویت یابی اجتماعی و جنسی ، اتتخاب رشته تحصیلی ، برنامه ریزی برای دانشگاه و انتخاب شغل از جمله عواملی هستند که برای نوجوانان تنیدگی هایی را ایجاد می کنند (فورنت[2] و همکاران ،1998 ) این عوامل تنیدگی زا توأم با خواست ها و تقاضا های آموزشی در محیط مدرسه و انتظارات والدین از نوجوانان ، سلامت و بهداشت روانی آنها را به مخاطره می اندازد و بر عملکرد کلی و تحصیلی آنها تأثیر منفی می گذارد (نایمی[3] و واینیوماکی[4] ،1999 ) پژوهش ها حاکی است افرادی که در رویارویی با چنین مسائلی فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند ، آسب پذیر بوده و مشکلاتی نظیر افسردگی ، اضطراب ، تنهایی و احساس طرد شدگی ، کمرویی ، خشم ، تعارض بین فردی و....را تجربه می کنند. در عین حال پژوهش های بیشماری حاکی است که بسیاری از مشکلات بهداشتی و اختلالات روانی – عاطفی ریشه های روانی – اجتماعی دارند و ارتقای مهارتهای مقابله ای و توانایی های روانی – اجتماعی در بهبود و سلامت روانشناختی افراد بسیار مؤثر است . این توانایی ها فرد را برای مقابله مؤثر باموقعیت های تعارض زا یاری می کند و شخص را قادر می سازد تا در رابطه با سایر افراد جامعه ، فرهنگ و محیط خود به گونه ای مثبت و سازگارانه عمل کرده و سلامت به ویژه سلامت روانی خود را تامین کند . به همین دلیل در سالهای اخیر آموزش مهارتهای زندگی[5] برای آماده نمودن افراد هنگام مقابله با مشکلات و فشارهای زندگی و ایجاد رفتارهای مثبت و کاهش رفتارهای منفی و در نتیجه دستیابی به زندگی موفقیت آمیز مورد توجه روانشنا سان و دست اندر کاران نظام های آموزشی قرار گرفته است.
[1]-Steinberg , I..
[2] -Fournet , D.N.
[3] -Niemi ,P.M.
[4] -Vainiomaki , P.T.
[5] -Life Skills
فهرست مطالب
۱-۱- مقدمه ۸
۱-۲- بیان مسأله ۱۰
۱-۳- ضرورت و اهمیت پژوهش ۱۷
۱-۴- اهداف پژوهش ۲۱
۱-۵- فرضیه های پژوهش ۲۲
۱-۶- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها ۲۳
۱-۶-۱- سلامت روانشناختی ۲۳
۱-۶-۲- شیوه های حل مساله ۲۴
۱-۶-۳- شیوه های حل تعا رض بین فردی ۲۵
۱-۶-۳- مهارت جرأت ورزی ۲۶
۲-۱- مفهوم سلامت ۲۸
۲-۲- ابعاد سلامت ۲۹
۲-۳-مهارتهای زندگی و مهارت های ارتباطی ۳۵
الف )مهارت های زندگی ۳۵
ب) ارتباطات ارتباطی ۳۸
۲-۳-۱-حل مساله ۴۰
۲-۳-۱-۱- مؤلفه های حل مسأله ۴۳
الف ) جهت گیری به مساله ۴۳
ب) مهارت های خاص حل مساله ۴۶
۲-۳-۱-۲- راهبردهای مقابله ای ۴۸
۲-۳-۱-۳- سبکهای حل مساً له ۵۱
۲-۳-۱-۴- نقص در حل مسأله و بروز مشکلات روانشناختی در افراد ۵۲
۲-۳-۲- حل تعارض بین فردی ۵۷
۲-۳-۲-۱- تعریف و ماهیت تعارض ۵۸
۲-۳-۲-۲- انواع تعارض ۶۲
الف )تعارض فرد با خود ۶۲
ب ) تعارض های گروهی و سازمانی ۶۳
۲-۳-۲-۳- منابع تعارض ۶۵
۲-۳-۲-۴- سبک های حل تعارض ۶۸
۲-۳-۲-۵- روشهای پیشگیری و مهار تعارض ها ۷۲
الف ) تعارض های شخصی و بین فردی ۷۲
ب) شیوه سازمان یافتن یک موسسه (یا یک رابطه ) با میزان تعارض هایی که در آن رخ می دهد ارتباط دارد ۷۵
۲-۳-۳- جرأت ورزی یا ابزار وجود ۷۶
۲-۳-۳-۱- تعریف جرأت ورزی ۷۷
۲-۳-۳-۲- اثر بخشی جرات آموزی در کنترل مشکلات روانشناختی ۷۸
۲-۳-۳-۴- سبک های پاسخدهی افراد ۸۱
۲-۳-۳-۵- انواع جرأت ورزی ۸۳
۲-۳-۳-۶- مؤ لفه های جرأت ورزی ۸۵
تحقیقات انجام شده در خارج و داخل کشور ۸۶
۳-۱- روش تحقیق ۹۰
۳-۲- متغیرهای مستقل و وابسته ۹۱
۳-۳- جامعه آماری ۹۱
-۴-۴نمونه و روش نمونه گیری ۹۱
۴-۵– ابزارهای جمع آوری اطلاعات ۹۲
۳-۵-۱- مقیاس SCL-90-R 92
الف) معرفی مقیاس ۹۲
شاخص های کلی پریشانی: ۹۵
ب) شواهد مربوط به روایی واعتبار مقیاس ۹۶
ج) شیوه نمره گذاری و تفسیر نمرات ۹۷
۳-۵-۲- مقیاس شیوه حل مسأله ۹۸
الف) معرفی مقیاس : ۹۸
ب) شواهد مربوط به اعتبار و روایی مقیاس ۹۹
ج) شیوه نمره گذاری و تفسیر نمرات ۱۰۰
۳-۵-۳- مقیاس نسخه دوم شیوۀ مقابله با تعارض رحیم (راسی- II) 100
الف) معرفی مقیاس ۱۰۰
ب)شواهد مربوط به اعتبار و روایی مقیاس ۱۰۱
ج)شیوه نمره گذاری و تفسیر نمرات: ۱۰۲
۳-۵-۴- مقیاس جرأتمندی جرابک ۱۰۲
الف) معرفی مقیاس ۱۰۲
ب) شواهد مربوط به اعتبار و روایی مقیاس ۱۰۳
ج) شیوه نمره گذاری و تفسیر نمرات ۱۰۳
۳-۵-۵- دستورالعمل و برنامۀ آموزش مهارت های ارتباطی ۱۰۳
روش جمع آموری اطلاعات ۱۰۴
۴-۱- فراوانی گروه ها ۱۰۷
۴-۲-تحلیل نتایج بر اساس فرضیه های تحقیق ۱۰۸
الف)آمار توصیفی ۱۰۸
جدول ۴-۲- میانگین ،انحراف استاندارد، دامنه ،حداقل و حداکثر نمرات آزمودنیها در پیش آزمون ۱۰۸
جدول ۴-۳- میانگین ، انحراف معیار ، دامنه ، حداقل وحداکثر نمرات آزمودنی ها در پس آزمودن ۱۰۹
جدول ۴-۴- نمرات آزمودنی ها در پیش آزمون مقیاس شیوه حل مسأله ۱۱۱
جدول ۴-۵- نمرات آزمودنی ها در پس آزمون شیوۀ حل مسأله ۱۱۳
جدول ۴-۶ نمرات آزمودنی ها در پیش آزمون پرسشنامه جرأتمندی جرابک ۱۱۵
جدول ۴-۷- نمرات آزمودنی ها در پس آزمون پرسشنامه جرأتمندی جرابک ۱۱۵
جدول ۴-۸- نمرات آزمودنی ها در پیش آزمون پرسشنامه حل تعارض رحیم ۱۱۷
جدول ۴-۹- نمرات آزمودنی ها در پس آزمون پرسشنامه حل تعارض رحیم ۱۱۷
ب) آمار استنباطی ۱۱۸
جدول ۴-۱۰ نتایج تحلیل کوواریانس یکطرفه ؛ متغیر وابسته : سلامت روانی ۱۱۹
الف)شیوه حل تعارض سازنده ۱۲۱
جدول ۴-۱۱ نتایج تحلیل کوواریانس یکطرفه؛متغیر وابسته :شیوه حل تعارض سازنده ۱۲۱
ب)شیوۀ حل تعارض غیر سازنده ۱۲۲
جدول ۴-۱۲ نتایج تحلیل کوواریانس یکطرفه؛متغیر وابسته : شیوه حل تعارض غیر سازنده ۱۲۲
الف)حل مسأله سازنده ۱۲۴
جدول شماره ۴-۱۳ نتایج تحلیل کواریانس یکطرفه؛ متغیر وابسته : حل مسأله سازنده ۱۲۴
جدول۴-۱۴ نتایج تحلیل کوواریانس یکطرفه؛ متغیر وابسته: جرأت ورزی ۱۲۵
جدول ۴-۱۵ نتایج آزمون tبرای مقایسه اثر بخشی آموزش مهارت های ارتباطی در سلامت روانشناختی دو گروه راهنمایی و متوسطه ۱۲۷
۵-۱- بحث و بررسی در مورد یافته های تحقیق ۱۳۱
۵-۲- محدودیت های پژوهش ۱۳۸
۵-۳- پیشنهادات ۱۳۹
آزمون SCL-90 139
2-1- مفهوم سلامت ۱۴۹
۲-۲- ابعاد سلامت ۱۵۰
۲-۳-مهارتهای زندگی و مهارت های ارتباطی ۱۵۷
الف )مهارت های زندگی ۱۵۷
ب) مهارت های ارتباطی ۱۶۰
۲-۳-۱-حل مساله ۱۶۲
۲-۳-۱-۱- مؤلفه های حل مسأله ۱۶۴
الف ) جهت گیری به مساله : ۱۶۴
ب) مهارت های خاص حل مساله : ۱۶۸
۲-۳-۱-۲- راهبردهای مقابله ای ۱۷۰
۲-۳-۱-۳- سبکهای حل مساً له ۱۷۳
۲-۳-۱-۴- نقص در حل مسأله و بروز مشکلات روانشناختی در افراد ۱۷۴
۲-۳-۲- حل تعارض بین فردی ۱۸۰
۲-۳-۲-۱- تعریف و ماهیت تعارض ۱۸۱
۲-۳-۲-۲- انواع تعارض ۱۸۶
الف )تعارض فرد با خود ۱۸۶
ب ) تعارض های گروهی و سازمانی ۱۸۷
۵-تعارض و تضاد میان ارزش ها ۱۸۸
۶-تعارض و تضاد بین نیاز ها ۱۸۸
۲-۳-۲-۳- منابع تعارض ۱۸۹
۲-۳-۲-۴- سبک های حل تعارض ۱۹۳
۲-۳-۲-۵- روشهای پیشگیری و مهار تعارض ها ۱۹۶
الف ) تعارض های شخصی و بین فردی ۱۹۶
منابع مورد استفاده ۲۰۰