پایان نامه نقش سیستم های اطلاعاتی در قابلیت های سازمانی در صنایع کوچک ومتوسط مورد مطالعه شهر صنعتی کاوه
مقدمه
در عصر جدید که سازمان¬ها محصولات، روابط و فعالیت¬ها و بطور¬کلی کسب وکار آن¬ها حالت مجازی و الکترونیکی به خود گرفته است و تغییرات به قدری شدید شده که طول عمر فناوری¬ها و محصولات را به حداقل رسانیده است. خلق و حفظ پایدار مزیت رقابتی با تکیه بر قابلیت¬ها و شایستگی های سنتی و قدیمی برای حضور موفق سازمان در محیط و بازارهای رقابتی کافی نیست. این مستلزم تدابیری نو و روی آوری به شایستگی های جدیدی است که مبتنی بر سیستم های اطلاعاتی و ارتباطی باشد. ایجاد و انتقال اطلاعات و برقراری ارتباطات از این طریق، مهمترین ویژگی های یک سازمان موفق در محیط کسب وکار به¬شمار می روند. به نظر می رسد که شرکت هایی میتوانند در این محیط حضوری موفق و مستمر داشته باشند که از شایستگی و قابلیت های اطلاعاتی و ارتباطی برخوردار بوده و با تکیه بر آنها مزیت¬های رقابتی ارزشمندی خلق نموده و با بکارگیری درست و به موقع این مزیت ها، باعث پایداری آن گردیده و عملکردی عالی برای خود به ارمغان آورند.
چکیده
این پژوهش با هدف تعیین نقش سیستم های اطلاعاتی درایجاد قابلیت های سازمانی در صنایع کوچک ومتوسط شهرصنعتی کاوه در سال 1393 صورت گرفت. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش گردآوری داده¬ها توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق شامل 200 نفر از مدیران و متصدیان کامپیوتر در شرکت های شهر صنعتی کاوه بود که از این میان با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه¬گیری تصادفی ساده 132 نفر بعنوان حجم نمونه درنظر گرفته شد. روش جمع آوری داده¬ها بر اساس پرسشنامه محقق ساخته 64 سوالی انجام گرفت. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای تمام ابعاد بالای 0.7 به¬دست آمد. همینطور از روایی محتوا به¬منظور آزمون روایی پرسشنامه استفاده شد، که برای این منظور پرسشنامه¬ها به تأیید فعالان صنعتی و همچنین خبرگان دانشگاهی رسید. تجزیه و تحلیل اطلاعات به¬دست آمده از اجرای پرسشنامه¬ها از طریق نرم¬افزار SPSS در دو بخش توصیفی (میانگین ، فراوانی ، درصد تجمعی و....) و استنباطی (آزمون K-S (کولموگروف- اسمیرنف)، آزمون همبستگی پیرسون و آزمون T) انجام پذیرفت. نتایج تحقیق نشان داد که سیستم های اطلاعاتی در قابلیت¬های سازمانی(مبتنی بر داده، فرایند، ستاده) در صنایع کوچک و متوسط شهرک های صنعتی شهر کاوه نقش مثبت و معناداری دارند. هم-چنین یافته¬ها نشان داد که شاخصهای قابلیت های سازمانی در سه سطح داده، فرآیند و ستاده دارای اهمیت یکسانی نیستند.
واژه های کلیدی: سیستم¬های اطلاعاتی، قابلیت¬های سازمانی، داده، فرایند، شهرصنعتی کاوه
مفهوم داده، اطلاعات، دانش
بسیاری از افراد هنوز فرض می¬کنند که بین داده، اطلاعات و دانش، آگاهی و حقیقت موجود در سازمان تفاوتی وجود ندارد. در حالیکه در بسیاری از تحقیقات انجام گرفته بیان کرده¬اند که بین این سازه ها تفاوت-های بسیاری وجود دارد (ویکوم و تئوبالد ، 2010). برای اینکه با مفاهیمی همچون داده¬ها (Data)، اطلاعات (Informaation)، دانش (Knowledge)، آگاهی (Wisdom) و حقیقت (Truth) که اساس پژوهش حاضر نیز بر اساس آن¬ها شکل گرفته است، آشنا شویم لازم است تا ابتدا به تعاریفی در رابطه با این سازه¬ها بپردازیم و تفاوت¬های آن ها را نیز بیان کنیم. و سپس به مقوله هایی همچون سیستم¬ها و سیستم¬های اطلاعاتی، طبقه¬بندی آن¬¬ها و ... پرداخته می¬شود.
داده ها: واقعیت¬های مجزا از اتفاقات و حوادث بدون ارتباط با زمان و مکان و مستقل از مفاهیم می¬باشند (تانسلی و توله ، 2009). وقتی داده¬ای به ما ارائه می¬شود، سعی می¬کنیم روشی را برای نسبت دادن معنی و مفهوم خاص به آن بیابیم. داده¬ها در واقع شامل واقعیت¬ها و اشکالی هستند که برای کاربر، بی¬معنی می¬باشند. اگر عدد 5 را بعنوان یک داده به ما بگویند، بلافاصله آن را در یک ترتیب و توالی به عدد کوچکتر 4 و عدد بزرگتر 6 ارتباط می¬دهیم تا آنرا بفهمیم.
اینکه مجموعه¬ای از داده¬ها، اطلاعات نیست بدین مفهوم است که در صورتی که رابطه¬ای بین داده¬های یک مجموعه وجود نداشته باشد، عملاً امکان تداعی معانی و استخراج مفهوم منسجم از این داده¬ها فراهم نشده و بنابراین آنچه از این مجموعه بدون ربط با هم بدست می¬آید، خود نیز داده تلقی می¬گردد. در صورتی که اطلاعات در واقع فهمیدن رابطه بین بخش¬های مختلف این مجموعه داده¬ها و یا این مجموعه داده¬ها با سایر اطلاعات در اختیار ما می¬باشد.
اطلاعات: وقتی که داده¬ها پردازش شدند تبدیل به اطلاعات می¬شوند. پس اطلاعات، داده¬های پردازش شده یا داده¬هایی با معنی می¬باشند. یا به عبارت دیگر، داده¬ها مواد اولیه هستند و به پردازش نیاز دارند تا به اطلاعات تبدیل شوند (صادقی مال امیری، 1389). اطلاعات دارای استقلال مفاهیم برای معانی خود می¬باشند و اشاره ضمنی اندکی به آینده دارند. فراتر از فهمیدن رابطه بین داده ها، که به اطلاعات منتهی می¬شود، درک رابطه بین اطلاعات و استخراج الگویی برای تولید مفهومی مستقل با قابلیت تکرار و پیش بینی مطرح است که منتهی به دانش می¬گردد.
تبدیل داده¬ها به اطلاعات توسط یک پردازنده اطلاعات انجام می شود.¬پردازنده اطلاعات یکی از عنصر کلیدی سیستم ادراکی است. پردازنده اطلاعات می¬تواند شامل عناصر رایانه¬ای، عناصر غیر رایانه ای یا ترکیبی از آن دو باشد (مک لوید، 1387، ص 16-15). شاید بتوان اطلاعات را لایه¬ای بین دو لایه داده¬ها و آگاهی دانست. داده¬ها مواد خام اطلاعات را فراهم و اطلاعات خبری را منتقل میسازند و این آگاهی است که محتوای خبر را تحلیل می¬کند (طالقانی، 1382، ص 178).
اطلاعات در سیستم¬های سازمانی مختلط انسان و ماشین از منابع زیر تغذیه می¬شود: 1- دستیابی اطلاعات محیط عملکرد مدیریت؛ 2- روشهای ذخیره اطلاعات جهت عملکرد سیستم¬های عامل؛ 3- روش های انتقال اطلاعات و نحوه ایجاد ارتباط و ذخیره¬ سازی و بازیابی.
اطلاعات، در محیط رقابتی امروزه، برگ برنده شرکت¬های بزرگ تجاری می¬باشد و به عنوان منبعی حیاتی به شمار می¬رود (گوپتا ، 2011، ص 8). داشتن اطلاعات غنی¬تر، عامل برتری کشورها بر یکدیگر شناخته می¬شود (اسکندری و باقری، 1391). از آنجا که گردآوری اطلاعات به روش دستی و معمولی برای شرکت-های چند ملیتی بزرگ غیر ممکن می باشد پس از آنها به سیستم های اطلاعاتی برای پر کردن این خلاء روی آورده اند. اطلاعات لازمه تصمیم¬گیری است و امروزه پدیده¬ای چون انفجار اطلاعات، آلودگی اطلاعات و آنارشی اطلاعات مطرح است که لازمه استفاده مفید از اطلاعات در این آشفته بازار وجود سیستم های اطلاعاتی یکپارچه و منسجم برای تنظیم و منظم کردن اطلاعات برای استفاده کاوشگران اطلاعات می باشد. مدیران، همچنین به یکی از دو سبک متفاوت استفاده از اطلاعات به عنوان راههایی برای استفاده از اطلاعات برای حل مشکل استفاده می کنند.
1. سبک سیستماتیک (Systematic): مدیر توجه خاصی برای پیگیری روش از پیش توصیه شده حل مشکل، مانند روش سیستم¬ها دارد.
2. سبک حسی (Intuitive): مدیر به هیچ روش قطعی توجهی نداشته اما روشی را برای وضعیت خاص، تغییر می دهد (طالقانی، 1382، ص 179).
فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
چکیده.........................................................................................................................1
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1. مقدمه. 3
1-2. بیان مسأله. 3
1-3. اهمیت و ضرورت پژوهش.... 6
1-4. اهداف پژوهش.... 7
1-4-1. هدف کلی 7
1-4-2. اهداف جزئی 7
1-5. فرضیه ها 8
1-5-1. فرضیهاصلی 8
1-5-2. فرضیههای فرعی 8
1-6. تعاریف نظری و عملیاتی پژوهش.... 8
1-6-1. تعاریف نظری 8
1-6-2. تعاریف عملیاتی 9
فصل دوم: مروری بر ادبیات موضوع
2-1. مقدمه. 11
2-2. سیستمهای اطلاعاتی.. 11
2-2-1. مفهوم داده، اطلاعات، دانش 13
2-2-2. ویژگیهای اطلاعات 17
2-2-3. دلایل برپا نمودن نظامهای اطلاعاتی در سازمان 18
2-2-4. سیستم 19
2-2-5. چرخه حیات سیستم 20
2-2-6. مزایای حاصل از بهکارگیری سیستمهای اطلاعاتی در سطح سازمان 21
2-2-7. طبقهبندی سیستمهای اطلاعاتی 24
2-2-8. ویژگیهای سیستم اطلاعاتی اثربخش 30
2-3. قابلیتهای سازمانی.. 31
2-3-1. مزیت رقابتی 31
2-3-2. چیستی قابلیتهای سازمانی 39
2-4. صنایع کوچک و متوسط.. 46
2-4-1. اهمیت کسب و کارهای کوچک و متوسط 49
2-5. پیشینه پژوهش.... 51
2-5-1. پیشینه خارجی 51
2-5-2. پیشینه داخلی 53
2-5-3. مدل مفهومی پژوهش 56
فصل سوم: روش شناسی تحقیق
3-1 مقدمه. 58
3-2 روش تحقیق.. 58
3-3 جامعه آماری.. 59
3-4 حجم نمونه آماری.. 59
3-5 روش نمونه گیری.. 60
3-6 روشهای گردآوری دادهها 60
3-7 ویژگیهای فنی ابزار گردآوری دادهها (روایی و پایایی). 61
3-7-1 روایی (اعتبار) 61
3-7-2 پایایی (قابلیت اعتماد) 61
3-8 روشهای تجزیه و تحلیل دادهها 63
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها
4-1. مقدمه. 66
4-2. آمار توصیفی.. 66
4-2-1. تجزیه و تحلیل دادههای جمعیت شناختی 66
4-2-2. آمار توصیفی از سوالات و ابعاد 70
4-2-3. نرمال بودن توزیع دادهها 71
4-3. آمار استنباطی.. 76
4-3-1. آزمون میانگین 76
4-3-2. آزمون همبستگی میان متغیرها 78
4-3-3. آزمون رگرسیون 81
4-3-4. اولویت بندی شاخصهای قابلیتهای سازمانی در سه سطح (آزمون فرضیه فرعی 4) 82
فصل پنجم: بحث و نتیجهگیری
5-1. مقدمه. 87
5-2. تفسیر یافتههای پژوهش.... 89
5-3. محدودیتهای خارج از اختیار پژوهشگر. 92
5-4. محدودیتهای در اختیار پژوهشگر. 93
5-5. پیشنهادهای برگرفته از یافتههای پژوهش.... 93
5-6. پیشنهادهایی برای پژوهشهای بعدی.. 94
فهرست منابع فارسی.. 97