مقاله درجه بندی شیر و پاستوریزه کردن آن در 22 صفحه ورد قابل ویرایش
معایب و درجه بندی شیر:
اهمیت درجه بندی شیر در این حقیقت نهفته است که محصولات لبنی به همان خوبی مواد طبیعی ای خواهند بود که از آن تهیه می شوند. دانش کارمندان لبنیات سازی از روشهای ارزیابی و درک حسی از اهمیت برخوردار است. تشخیص طعم بد و طعم مطلوب، بعلاوه دلایل احتمالی آن، سبب توانایی در تولید شیر با کیفیت بالا و متعاقباً تولید محصولات لبنی با کیفیت بالا خواهد شد.
درجه بندی شیر:
· حس چشایی
· حس بویایی
· روشها (تکنیک ها)
معایب شیر:
· لیپولایز ( تجزیه چربیها)
· اکسیداسیون
· نور خورشید
· پختن ( پخته شدن)
· انتقال
· میکروبی
درجه بندی شیر:
درک و شناخت اصول ارزیابی حسی برای درجه بندی ضروری است. همه حواس پنجگانه اصلی در ارزیابی حسی محصولات لبنی استفاده می شوند: بینایی، چشایی، بویایی، لامسه و شنوایی. اگر چه، بیشترین تاکید بر روی حس چشایی وبویایی است.
حس چشایی:
منافذ ( جوانه های ) چشایی، یا گیرنده های چشایی، بیشتر روی سطح خارجی زبان قرار دارند، اما ممکن است روی گونه ونرم کامه افراد جوان هم وجود داشته باشند. قبل از اینکه حس چشایی اتفاق بیفتد، باید حدود 900 جوانه چشایی با طعم ارتباط برقرار کنند. البته ، بزاق (آب دهان) در برقراری این تماس بسیار ضروری است. چهار نقطه عصبی متفاوت روی زبان قرار دارند که چهار مزه اصلی را شناسایی می کنند : شیرین، شور، ترش، تلخ. ازاینرو ، نمونه ها باید درون دهان پخش شوند تا تشخیص دقیقی از مزه ها ممکن باشد. علاوه بر این مزه های ابتدایی، دهان به ما این اجازه را می دهد که واکنشهایی نظیر سردی، گرمی، شیرینی، سختی وغیره را حس کنیم.
حس بویایی:
ما در تشخیص حس بویایی نسبت به حس چشایی تواناتر هستیم. برای مثال، ممکن است ماده ای خوشبو ( معطر) مثل mercaptain در 20 میلیارد (بیلیون) نقطه از هوا قابل شناسایی باشد. مرکز حس بویایی در بالاترین قسمت حفره بینی قرار دارد. برای اینکه ماده ای توسط حس بویایی قابل شناسایی باشد، باید در دمای بدن حل شده و قابل حل در حلال چرب (غلیظ) باشد.
توجه : هر دو حس بویایی، و چشایی ، ممکن است در صورت استفاده دائمی فرسوده شوند. یک داور خوب ( نظردهنده خوب) بیش از یک نمونه را در هر دقیقه امتحان نمی کند. شستشوی دهان با آب در فواصل امتحان نمونه ها، به تجدید میزان حساسیت کمک می کند.
شیوه درجه بندی شیر:
برای اینکه هر گونه بو ورایحه ای ، با بوکشیدن ظرف آن بلافاصله قابل تشخیص باشد، دما باید بین 70-60 درجه فارنهایت ( 20-5/15 ) باشد.
همچنین ، با گذاشتن نمونه در دهان، ما خواهان افزایش دما هستیم. این امر به تبخیر عناصر اصلی منجر می شود.
به رایحه ای که بلافاصله با قراردادن بینی بطور مستقیم به روی ظرف، پس از یک دم کامل حس می کنید ، توجه کنید هر گونه بوی بدی را متوجه خواهید شد.
لازم است نسبت به گویا ( فراگیر) بودن نمونه مطمئن شوید ؛ مخلوط کردن و بهم زدن (تکان دادن) دارای اهمیت است.
تکان دادن (بهم زدن) ، لایه نازکی از شیر روی سطح داخلی باقی می گذارد که سبب تبخیر رایحه متصاعد شده موجود می شود.
در حین آزمایش، جرعه بزرگی را درون دهان بچرخانید و به طعم آن توجه کرده و سپس تف کنید. قورت دادن شیر آزمایش ضعیفی است.
برای افزایش درک از طعم ( مزه) ، به آرامی از طریق دهان هوای تازه را به درون کشیده و سپس به آرامی از طریق بینی بیرون دهید. با این آزمایش، حتی ضعیف ترین بوها را نیز متوجه خواهید شد.
اگر شیر، قبل از چشیدن یا بعداز چشیدن ، بو داشته باشد، یا بعداز چشیدن (حالت) وضعیت تمیز، شیرین، و خوشایندی در دهان ایجاد نکند، دارای عیب و نقصان در مزه است.
ویژگیهای معایب مزه (طعم) – ADSA
فساد (ترشیدگی ) لیپولیتیک یا هیدرولیتیک
فساد (ترشیدگی ) با هیدرولیز (تجزیه با آب ) چربی شیر، توسط آنزیمی به نام لیپوپروتئین لیپاز افزایش می یابد. طعم آن در نتیجه زنجیره کوچک اسیدهای چرب تولید شده ، بخصوص اسید بوتیریک است. LPL می تواند طبیعی یا باکتریایی باشد. LPL در سطح مشترک آب و چربی فعال است، ولی تا زمانیکه غشا( پوسته) گلبول چربی صدمه ندیده و یا ضعیف نشود ، بی اثر است.
این امر ممکن است در حین تکان دادن و یا کف کردن ، و فشردن (تلمبه زدن) اتفاق بیفتد. بدین سبب ، شیرهموژنیزه، سریعاً لیپولیز (تجزیه چربیها) می شود، مگر اینکه ابتدا لیپاز (چربی) توسط گرما ازبین برود. آنزیم ( پروتئین) در 60-55 خاصیت خود را از دست می دهد. بنابراین ، همیشه شیر را سریعاً قبل و یا بعد از پاستوریزه کردن هموژنیزه کنید ، و از مخلوط کردن شیر تازه و شیر هموژنیزه خودداری کنید. چرا که سبب فساد (ترشیدگی) سریع شیر می گردد.
برخی گاوها ، در واکنش به چیزی طبیعی در شیر ، می توانند خودبخود تجزیه چربیها تولید کنند. تولید شیر دیر هنگام، ورم پستان، رژیم غذایی نسبی غله و یونجه (علاوه بر علوفه، و علف تازه) و گاوهای ناسازگارتر، مستعدتر ( آسیب پذیرتر) هستند.
لیپولیز با اندازه گیری ارزش درجه اسید که حضور اسیدهای آزاد چربی را نشان می‌دهد، قابل شناسایی است. لیپولتیک یا هیدرولیتیک ، با ترشیدگی (فساد) اکسیداتیو متفاوت است، اما اغلب در صنایع چربی دیگر، فساد (ترشیدگی) ، به معنای فساد اکسیداتیو بکار می رود؛ در صنایع لبنیات ، فساد (خرابی) به معنای لیپولیز است.
مشخصه : صابونی شکل ، (بویی شبیه پنیر کپک زده ) کمی تلخ ، آلوده ، بعد از چشیدن آشکار می شود ، بلافاصله از بین نمی رود.
اکسیداسیون (اکسایش )
اکسیداسیون (اکسید شدن) چربی شیر، با مس و فلزهای دیگر، بهمراه اکسیژن و هوا کاتالیز می شود ، که به واکنش اکسید شدن خودبخود که شامل شروع، انتشار و پایان (انقضا) است، منجر می شود.
مبدل گرمای مخروطی دوتایی (دو مخروطه ) :
این مبدل مناسب ذرات بزرگتر است، چرا که شامل جدا کننده جامدات ومایعات است و گرم کردن غیرمستقیم در مخلوط دو تایی ( یک نفوذ) رابا گرم کردن مستقیم بخش مایع تلفیق می کند( اگر خیلی چسبنده (غلیظ) باشند، استفاده از سطح خراشیده نیز ممکن است). قطعات جامد به دورن مخروط دوتایی ریخته شده، به آرامی روی محور افقی با تزریق بخار، و سطوح داغ گردانده می شوند. بدلیل دمای یکنواخت، سوختنی در پی نخواهد بود. مایع ، جداگانه ، بصورت مستقیم با بخار گرم شده و پس از، از پیش سرد شدن اضافه می شود، مخروط دوتایی بعنوان یک مخلوط کن عمل می کند، وجامدات را پوشش می دهد. سپس محصول با فشار زیاد به قیفی ضدعفونی با هوای استریل ریخته می شود. این روش برای سوپ ها ، خورشت ها، هویج ها وسبزیجات استفاده می شود.
بسته بندی برای بعمل آمدنی ( فرآیندی) ضدعفونی:
مهمترین چیزی را که باید به خاطر بسپارید، این است که باید استریل باشد. نگهداری (حمل ونقل) محصولات پس از بعمل آمدن ، همگی باید در محیطی استریل انجام شود.
در اینجا 5 روش اصلی خط بسته بندی ضدعفونی وجود دارد.
لوله های فلزی استریل، در محیطی استریل ساخته شده ، پر می شود و مهر و موم می شود، مانند تتراپک
از جاهای خالی سخت ( از شکافهای سخت) استفاده شده ، ساخته شده و استریل می شود. سپس پرشده و مهر و موم می شود ، مانند: کارتنهای دوشیبه ، بلوک کمبری
رول استاک (Stock) استرلیزه شده ، با گرما شکل داده شده و پر می شود و سپس بصورت ضدعفونی مهر و موم می شود، مثل ، خامه گیرها ، کنسروهای پلاستیکی سوپ
شکلهای بسته بندی مختلفی در فرآیند UHT ضدعفونی وجود دارد:
· کنسروها
· مقوا / پلاستیک / زرورق (فویل) / ورقه های پلاستیکی
· کیسه های انعطاف پذیر
· کانتینرهای پلاستیکی ترموفرم ( با گرما شکل داده شده )
· کانتینرهای شکل داده شده شناور
· کیسه – در – جعبه
· محموله حجیم
لازم است اشاره شود که خیلی از محصولات بعمل آمده توسط گرم کردن UHT ، بطور ضدعفونی بسته بندی نمی شوند . این کار این امتیاز را به آنها می دهد که در مقایسه با پاستوریزه کردن ، تاریخ مصرف (عمر) طولانی تری در دمای یخچال داشته باشند، اما بدلیل احتمال آلوده شدن دوباره بعد از بعمل آمدن، سبب تولید محصولی با عمر ثابت در دمای محیط نمی شود.