مقاله ماه همسایه ما در کیهان در 14 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست
ماه همسایه ما در کیهان
1.ماه از زمین چقدر فاصله دارد؟
2.چرا فاصله ماه و زمین تغییر می‌کند؟
3.چرا خورشید و ماه، طلوع و غروب می‌کنند؟
4.اندازه ماه چقدر است؟
5.چرا ما از روی زمین فقط نیمی از ماه را می بینیم؟
6.هلال و بدر چگونه ایجاد می‌شود؟
7.ماه طی چه مدت یک دورکامل به دور زمین می گردد؟
8.رابطه ماه با «جشن عید پاک» چیست؟
9.آیا ماه نیز شب و روز دارد؟
10.چرا جزر و مد اتفاق می افتد؟
11.چرا ماه به روی زمین سقوط نمی کند؟
12.مه گرفت یا خسوف چیست؟
13.خورگرفت یا کسوف چیست؟
ماه، همسایه ما درکیهان
1.ماه از زمین چقدر فاصله دارد؟
ماه دریک فاصله متوسط 384.400 کیلومتری به دور زمین می چرخد. به عنوان مثال، یک فرد پیاده می تواند این مسافت را در 11 سال، یک ترن مترو در 5 ماه و یک جمبوجت در20 روز طی کند. یک فضاپیما این مسافت را درچند روز و یک علامت نوری یا راداری آن را فقط درمدت 3/1 ثانیه می پیماید. به همین خاطر گفته می‌شود که ماه از زمین 3/1 ثانیه نوری فاصله دارد. این فاصله اگر چه برای ما انسانهای یک مسافت بسیار طولانی است، اما درمقایسه با ابعاد کیهان فاصله بسیار کمی محسوب می‌شود. سیاره زحل یا کیوان (از سیاره های منظومه شمسی که بعد از مشتری بزرگترین سیاره است و هشت قمر دارد) یک ساعت نوری و نزدیکترین خورشیدٍ همسایه سال نوری با ما فاصله دارد. سریعترین فضاپیماهای ما برای رسیدن به آنجا دهها هزار سال در راه خواهند بود.
2.چرا فاصله ماه و زمین تغییر می کند؟
اگر مدار ماه به دور زمین یک دایره دقیق بود، فاصله ماه تا زمین همواره ثابت می‌ماند؛ ولی مدار ماه به صورت یک بیضی است. دراین مدار، فاصله زمین- ماه به طور دائم در تغییر است. ماه درقسمتی از مدار که نزدیک به زمین است، فقط 356.500کیلومتر، و در قسمتی از مدار که دور از زمین است، 406.700 کیلومتر از ما فاصله دارد. به همین خاطر بزرگی ماه درطول زمان متفاوت به نظر می رسد. زمین و ماه با همدیگر به عنوان «سیاره های دوگانه» سالیانه یک بار به دور خورشید می‌چرخند. اگر فضانوردی بتواند از فضا زیادی منظومه شمسی ما را نگاه کند، مدار ماه به دور خورشید درنظر او به صورت یک دایرة دندانه دار جلوه خواهد کرد.
3.چرا خورشید و ماه طلوع و غروب می کنند؟
زمین ما، مثل یک چرخ فلک بزرگ هر 24 ساعت یک بار به دور خود می چرخد. ما انسانها روی سطح کره زمین زندگی می کنیم و به همراه زمین می چرخیم. هنگامی که سرزمین ما مستقیم درطرف خورشید قرار دارد، این پدیده را «روز» می نامیم. وقتی که سرزمین ما چرخیده و از شعاع تابش خورشید خارج می‌شود، آن را «شب» نام می گذاریم. زمانی که شب در حال پایان است، در واقع درحال گردش در جهت خورشید هستیم تا آنکه در افق ظاهر می‌شود. دراین زمان می گوییم که خورشید سربرآورده یا به عبارت دیگر طلوع کرده است. درمورد ماه هم مسئله به همین شکل است. ماه خودش به هیچ وجه درشرق طلوع و یا درغرب غروب نمی کند، بلکه زمینی که ما روی آن زندگی می کنیم، از غرب به شرق به دور خود می چرخد. به این خاطر ما اینطور استنباط می کنیم که ماه درجهت مخالف به دور ما می چرخد؛ در افقِ شرق طلوع می‌کند، از شرق به غرب در آسمان سیر می‌کند و بالاخره درغرب غروب می‌کند. به هر حال به خاطر وضعیت خاصِ مدار ماه، طول و غروب آن دقیقاً درنقاط شرق یا غرب اتفاق نمی افتد.
ماه می تواند مانند آنچه درمورد خورشید مشاهده می کنیم، کاملاً درشمال شرقی و یا جنوب شرقی طلوع کند. علاوه برآن چون ماه به آهستگی از غرب به شرق به دور زمین می چرخد، هرروز 50 دقیقه دیرتر از پیش طلوع می‌کند.
4.اندازه ماه چقدر است؟
قطر ماه تقریباً 3500 کیلومتر است (دقیقاً 3474 کیلومتر در خط استوا). این مقدار کمی بیشتر از یک چهارم قطر زمین است و مساحت فرضی بین مسکو تا لیسبون را می پوشاند. البته سطح ماه فقط سطح زمین است که مساحتی معادل چهار برابر قارة اروپا را دربر می گیرد. تقریباً 50 کره ما را می توان در زمین جا داد. اگر ماه را روی یک ترازوی بزرگ قرار می دادیم، مشاهده می کردیم که فقط زمین وزن دارد. انسان برروی ماه فقط وزن واقعی خود را دارد، بنابراین اگر روی ماه را برویم، می توانیم 6 متر بالا بپریم و یا یک تخته سنگ 100 کیلوگرمی را به راحتی بلندکنیم. همچنین سنگینترین لباسها و تجهیزات فضانوردی برای فضانوردان سبک به نظر خواهد رسید.
اگر مسابقات ورزشی المپیک برروی ماه اجرا می شد، رکوردهای جهانی درپرش ارتفاع به حدود 8 متر، درپرش با نیزه به حدود 30 متر و درپرتاب نیزه به حدود 500 متر می رسید. با وجود این همه حقایق، زمین نسبت به سیارات دیگر دارای قمر نسبتاً عظیمی است. برای مقایسه، به عنوان مثال بزرگترین قمر سیاره برجیس (مشتری) فقط 4% آن سیاره قطر دارد، و بزگترین قمر سیاره مریخ فقط یک صخره سنگی به طول 27 کیلومتر است. ماه ما درآسمان همچون خورشید به نظر می رسد. البته خورشید 400 بار بزرگتر از ماه است، اما درعوض چهار صد بار نیز از ماه به زمین دورتر است.
.رابطه ماه با «جشن عید پاک» چیست؟
اگر چه ماه درسیستم تقویمی میلادی نقشی برای آغاز ماه بازی نمی کند، با این همه لااقل با کمک آن تاریخ «جشن عیدپاک» را تعیین می‌کنند. «جشن عیدپاک» همیشه در روز یکشنبه پس از اولین «ماه نو» و بعد از آغاز فصل بهار برگزار می‌شود. حال «ماه نو» می تواند به عنوان مثال در روز 20 ماه مارس (ماه سوم میلادی برابر با 29 اسفند ماه هر سال) و یا در روز 21 مارس (اول فروردین ماه) که آغاز بهار نجومی نیز هست واقع گردد. درصورت اول، جشن عید پاک خیلی دیر و درصورت دوم خیلی زود فرا می رسد. زودترین موعد برای عید پاک 22 ماه مارس (اول فروردین هرسال) ودیرترین موعد، 25 آوریل (ماه چهارم میلادی برابر با 5 اردیبهشت هرسال) است.
9.آیا ماه نیز شب و روز دارد ؟
تا کنون دریافتیم، که ماه نیز به دور خود می چرخد. البته چرخش ماه به دور خود مانند زمین هر 24 ساعت یک بار نیست، بلکه تقریباً هرماه یک بار است. یک منظره یا نقطه بخصوص ازماه تقریباً دو هفته مداوم در معرض تابش نور خورشید باقی می ماند. سپس به همین نحو، شب دو هفته ای ماه آغاز می‌شود. فقط هر 5/29 روز زمینی، یک غروب خورشید درماه مشاهده می‌شود. در طول روز، سطح کره ماه می تواند تا 120 درجه سانتیگراد حرارت یابد و درطول شب طولانی، دمای کره ماه می تواند تا 150- درجه سانتیگراد کاهش یابد.