مقاله بررسی مدیریت مدرسه مدار در 23 صفحه ورد قابل ویرایش
مقدمه:
از مشاغلی که نقش بسیار مهمی در افزایش و کیفیت مصنوع جمع ساز دارد مدیریت سازمانی میباشد و از انواع مدیریت ها، مدیریت بر سازمان های آموزشی و پرورشی است بویژه در سطوح پایین آن که ارتباط با درون داد و برون داد آن سیستم دارد و به عبارتی در تربیت و هدایت قشر نوپای جامعه سهیم می باشد، لذا مدیریتی را می طلبد که به دور از هرگونه فشار روانی مخاطره آمیز باشد. فشار روانی در ابعاد و جنبه های مختلفی بر مدیران تأثیر می گذارد و متاثر از فرهنگ سازمان است.
فرهنگ سازمانی نشأت گرفته از مدیریت سازمانی میباشد از آنجا که مدیر بر فرهنگ موجود در سازمان تأثیر می گذارد در این زمینه لازم است فرهنگ قوی ایجاد نماید تا نیروی انسانی موجود در واحد تحت سرپرستی او احساس آرامش و امنیت کنند.
مفهوم مدیریت فرایندمدار
مفهوم مدیریت فرایندمداری عبور مستمر کیفتی و رضایت دانش‌آموزان از طریق بهبود فرایند است. مدیریت فرایندمدار یک رویکرد سازمانی است که با هدف ارتقای مستمر کیفیت جامع بهسازی روش‌ها و استفاده مطلوب از امکانات و بهره‌گیری از راهبردهای فرایندی عملکرد مدرسه را بهبود می‌بخشد. ص35
رویکرد نوین مدیریت، فرایند محور در مقابل نگاه مدیریت سنتی مبتنی بر درونداد کمک می‌کند تا مدیر مدرسه همه‌ی منابع و توانمندیهای مدرسه خود را به منظور ارتقای کیفی مدرسه به کار بندد. ص 35
نگاه نسبتی درونداد راه‌حل بسیاری از مشکلات و موانع و نواقص را در ورودی‌های سیستم جستجو می‌کند در حالیکه رویکرد فرایند مدار و نتیجه گرا معتقد است که با تضمین کیفیت همراه به بهسازی و ارتقای فرایند و استراتژی‌های آن می توان بسیاری از انتظارات و نیازها را پاسخ داد.
در مفهوم سنتی مدیریت کار وقتی خوب انجام شده که درصد قبولی از بالاترین میزان برخوردار باشد. طبق این مفهوم مدیران همه تلاش خود را به افزایش درصد قبولی دانش‌آموزان متمرکز می‌کنند نه فرایند یادگیری.
در این نگرش سنتی مدیران و معلمان اغلب دانش‌آموزان را افراد بی‌انگیزه و ناتوان از شناخت نیازهایشان می‌دانند و در پاسخ به اعتراض دانش‌آموزان از وضعیت نمره درسی این جمله را بیان می‌کنند شما خوب درس نخواندید و به حرف معلم گوش ندادید. دانش‌آموزان نیز فکر می‌کنند کارشان فقط حفظ مفاهیم کتاب‌ها و آوردن نمره قبولی است نه بیشتر لکن در رویکرد فرایند مداری همه تلاش و هدف مدرسه و مدیر معطوف به رضایت دانش‌آموزان و توسعه یادگیری است.
مدیران فرایند مدار معتقدند تا وقتی رضایت دانش‌آموزان و معلمان حاصل نشده است در مدرسه کاری انجام نگرفته است در این مفهوم دانش‌آموز ارباب و سرور است.
طبق مفهوم مدیریت مدار رضایت همه کارکنان مدرسه بویژه معلمان مورد توجه قرار می‌گیرد.
مدارس کیفی جامع چیست؟
حسن ارتباط بین کارکنان از جمله معلمان و دانش‌آموزان و توسعه رفتار آنان در کلاس درس افزایش اثر بخشی مدرسه و کاربرد مفاهیم و ابزارهای مدیریت کیفیت جامع از جمله عناصر مدارس کیفی جامع هستند.
در مدارس کیفی جامع وظیفه مشخص مدیریت سرو سامان دادن امکانات و منابع برای پاسخ به نیازهای خارج از مدرسه است. مدارس کیفی جامع به رهبران فرایند مدار احتیاج دارد که آینده نگر بوده و پذیرای پیشنهاد‌ها و تجربیات جدیدی باشند.
مهارت کارگروهی در مدرسه:
همه معلمان و کارکنان مدرسه به طور موثر در برنامه های یادگیری و رضایت دانش‌آموزان و فعالیت‌های بهبود و ارتقای مستمر کیفیت نقش دارند. مدارس نمی‌توانند تنها به توانایی، قابلیت و هوش مدیران متکی باشند. بلکه همه کارکنان باید بسیج شوند و هر کس در حوزه فعالیت خود نسبت به بهبود شرح وظایف در جهت تعمیق یادگیری و رضایت دانش‌آموزان تلاش کند. بنابراین مدیران فرایند مدار برای ایجاد محیطی مشارکت پذیر باید نگرش خود را نسبت به سازماندهی کارها تغییر دهند. مدیران سنتی درونداد و وظیفه‌گرا کارهای روزانه و جاری را به معاونان و دیگر کارکنان مدرسه و کارهای بهبود مدرسه و روش های کار را به خودشان واگذار می‌کنند. ص 127
این نوع سازماندهی در کار خلاقیت و نوآوری را در کارکنان کاهش می‌دهد. ذوق و شوق کار را از بین می‌برد. فضای مدرسه به فضایی ساکت و سرد تبدیل می‌شود. در حالیکه هدف مدیریت مدار بهبود امور مدرسه از طریق تلفیق کار روزانه و کار بهبود کیفیت بخشی است به طوری که همه کارکنان مدرسه این نگرش را که «کار من نیست» از ذهن خود خارج کنند. ص 139
کفایت و شایستگی خویش را قوت می‌بخشد.
اغلب لازم است که حاصل کارهای گذشته را مورد مطالعه و بررسی قرار داد و از اشتباهات گذشته به صورت تجارب آموزنده استفاده نمود. تردیدی نیست که انسان به اشتباه گرفتار می‌شود اگر مدیر اشتباه ورا وسیله رشد و بهبود تلقی کند شکست و قصور در وضع فعلی سبب ایجاد اعتماد در او می‌گردد. زیرا تجارب حاصل از شکست کنونی برای افزایش کفایت و کاردانی او در موقعیت‌های آتی به کار خواهد رفت. ص 108
تا چه حد اعتماد به دیگران لازم است؟
یک رهبر باید به ارزش شخصیت دیگران مومن باشد. او باید معتقد باشد که هر معلم یا دانش‌آموزی دارای ارزش است و می‌تواند منشأ خدمتی در سازمان باشد. و اگر کوتاهی در این خدمت فردی بشود به علت ناتوانی رهبر است. در صورتی که مدیر خود به ارزش فردی معلمان معتقد باشد و معلمان هم یکدیگر را با تمام ضعف و قدرتهایشان بپذیرند این طرز فکر در کیفیت روابط اعضای سازمان تاثیر خواهد کرد. ص 109
معلمان همه با هم مشابه نیستند آناه علایق و تواناییهای مشابه ندارند اگر مدیری معتقد به ارزش شخصیت افراد است باید اختلافات فردی را بپذیرد و اشخاص را برای خدماتی که می‌کنند محترم شمارد.
معلمانی که سبب ناراحتی مدیران می‌شوند: معلم تنبل و کم‌کار، معلم بی‌حال و کم تاثیر، معلم مسن و سالخورده، معلم مستبد و ناموافق.
یکی از نامطلوبترین روشهایی که مدیر سازمان را از همکارانش جدا می‌سازد بستن در اتاق کار خود به روی معلمان و اجازه ندادن ورود اشخاص به اتاق کار که این باعث می‌شود دیگران او را خودخواه نامند و خاموش و خونسرد و دور از دسترس بدانند چنین وضعی باعث می‌شود علاقه و شوق و ابتکار از بین برود.
بعضی از افراد در انتظار نگه داشتن را امری می‌دانند که باعث می‌شود آن را فردی متشخص و با اهمیت جلوه دهند. اما در اصل باعث می‌شود ایجاد خشم و تنفر در دیگران ایجاد شود.
وفای به عهد هم تاثیری مشابه با سرعت در عمل دارد معلمان چنین مدیری را غیرقابل اعتماد می‌دانند.
مدیر باید خود را به جای دیگران قرار دهد ببیند دیگران چه احساسی نسبت به او دارند. و واکنش آنان چه خواهد بود. چه مسائل خاصی در این باره برای معلمان به وجود می‌آید که برای مدیر مطرح نمی‌شود.
مدیر دارای دو مسئولیت مهم است یکی در برابر کارکنان، یکی در برابر دانش‌آموزان 2) در برابر اولیاء این دو مسئولیت باید در تمام موارد و نحوه اقدام و کوشش مدیر را مشخص و معین سازد. مدیر هرگز نباید تصور کند که فقط او از میان کارکنان نسبت به ترقی و پیشرفت و موفقیت دانش‌آموزان علاقه‌مند است.
یکی از دیگر وظایف این است که مدیر افتخارات مکتسبه را به معلمان هم نسبت دهد این باعث می‌شود که روشهای کهنه و قدیمی مورد عمل قرار نگیرند او به خوبی باید بداند که پخش امتیاز افتخار میان معلمان باعث می‌شود که افتخار بیشتری هم نصیب خودش شود.