پایان نامه اصول تعیین بودجه در سازمانهای مختلف
مقدمه :
نقطه آغاز بودجه ریزی در هر مؤسسه برآورد مقدار فروش است.
در واقع ضرورت تعیین حدود فروش آتی آنقدر مهم است که حتی درمؤسساتی که از سیستم کنترل بودجه‌ای استفاده نمی‌شود کوشش هائی برای تخمین درآمد حاصل از فروش به عمل می آید. زیرا مدیریت مؤسسات به خوبی آگاهند که خون حیاتی مؤسسه همان درآمد است.
1- موارد استفاده از پیش بینی فروش
علاوه بر تخمین و برآور مقدار درآمدهای آتی، از پیشبینی فروش استفاده‌های متعدد دیگری نیز به عمل می آید. فی‌المثل پیشبینی مذکور، هسته مرکزی هم‌آهنگی فالیت های مؤسسه را تشکیل می‌دهد و برنامه‌ریزی تولید، براساس پیشبینی فروش انجام می‌گیرد.
مضافاَ پیش بینی فروش به کنترل موجودی‌ها یاری می‌دهد. ولی در اینجا یادآور میگردد که برای حفظ موجودی انباردر حد معقول، باید نوسانات فروشدر ماه‌های مختلف برآورد شود. اطلاع از نقاط اوج واقل تقاضا، این امکان را برای مدیریت فراهم می‌سازد که با توجه به آن، موجودی‌ها را نگهداری و کنترل نماید.
2- مراحل پیشبینی فروش
( روش خاصی وجود ندارد که به موجب آن نتایج حاصله کاملاَ صحیح ودرست باشد ولی برخورد سنجیده ومنظم با مساله، خود شیوه‌ای برای کاهش حاشیه اشتباه محسوب می‌شود.
مراحل کلی پیشبینی فروش به شرح زیر است:
- محصولات مؤسسه به دسته‌های مختلف طبقه‌بندی میگردد.
- عوامل موثر بر فروش هر یک از طبقات محصول مورد ارزیابی ارزیابی قرار می‌گیرد.
- روش یا روش‌های پیش بینی مناسب برای برآورد فروش هر یک از طبقات محصول انتخاب می‌شود.
- آمار واطلاعات مربوط جمع‌آوری ، طبقه‌بندی ، تعدیل وارزیابی میگردد.
- مفروضاتی درباره عواملی که قابل اندازه‌گیری یا پیشبینی نیست اتخاذ میگردد.
- پیشبینی ها برحسب طبقات معین محصول، انواع محصول و مناطق مختلف صورت می‌گیرد.
3- روش‌های پیش بینی فروش
علیرغم تعدد روش‌های پیشبینی، نمی‌توان ازروشی به عنوان بهترین روش پیشبینی فروش نام برد. طبقات مختلف محصول ایجاب می‌کند که از روش‌های مختلفه برای پیشبینی فروش استفاده شود.
عوامل مهم متعددی در گزینش روش موثر است که مهمترین آن به شرح زیر می‌باشد:
- کوچکی یابزرگی مؤسسه
- نوع وتنوع محصولات
- روش‌های تولید
- ویژگیهای بازار
- مجاری وروش‌های توزیع
- هزینه نسبی روش‌های مورد استفاده
نیاز به متخصص
تحلیل همبستگی یک کار فنی است. در نتیجه برای حصول نتایج منطقی و قابل قبول، باید از متخصص استفاده کرد. برای ارزیابی روندهای اتی ، تحلیل‌گر می‌بایست دلایل و منطق شیوه والگوی عملکرد گذشته را درک نماید. بسیاری از جزئیات از جمله امکانات و ظرفیت تولید وعرضه کالا توسط مؤسسه، روند قیمت محصولات آن، فعالیت‌های تبلیغاتی برای گسترش فروش مؤسسه ، خلق وخوی مشتریان و نوع وحدود رقابت سایر مؤسسات را باید مورد توجه قرار داد.
- کمک های بصری
معمولاَ برای ارائه ارتباط موجود بین فروش مؤسسه وعوامل اقتصادی خارجی، نمودارهائی به عنوان گواهی بصری توسط آماردانان ارائه می شود.
این نمودارها در تحلیل‌های آماری نیز مورد استاده قرار می‌گیرد.
فی‌المثل احتمالاَ برای نمایش ارتباط‌های پیش گفته از نمودار استفاده خواهد شد. می‌توان ازنمودار پراکندگی ، برای نمایش وضع فروش در دوره‌های قبل و روند آتی آن، استفاده کرد.
تهیه نمودارهائی که فروش مؤسسه در آن با شاخص عمومی خاصی مقایسه میگردد عمومیت یافته است. فی‌المثل می‌توان شاخص فروش چند سال گذشته را در نموداری باشاخص درآمد سرانه طی همان سال‌ها، مقایسه نمود.
روش تحلیل صنعت
در روش تحلیل صنعت، کوشش می‌شود که رابطه‌ای بین کل فروش صنت مربوطه وفروش مؤسسه مورد نظر ایجاد گردد. این رابطه به صورت درصدی که مؤسسه ازکل بازار فروش به خود اختصاص می دهد، بیان می‌شود.
این روش اغلب در صنابع اتومبیل سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای استفاده از این روش ابتدا باید آمار رشد کل صنت مربوطه بررسی و تحلیل شود. سپس کل فروش صنعت طی دوره بودجه پیشبینی گردد.
آنگاه الگویرشد مؤسسه مورد نظر با الگوی رشد کل صنعت مربوط مقایسه شود. باید دید در صد فروش کل صنعت مربوط مقایسه شود. باید دید درصد فروش مؤسسه نسبت به فروش کل صنعت مربوط مقایسه شود. باید دید درصد فروش مؤسسه نسبت به فروش کل صنعت چه بوده است؟ پس از پاسخ به سؤالات فوق درصد سهم مؤسسه از بازار فروش صنعت مربوطه، در دوره بودجه برآورد خواهد شد. حاصل‌ضرب درصد تعیین شده در پیشبینی فروش کل صنعت، رقم پیش‌ینی فروش مؤسسه را بدست می‌دهد.
تصویب بودجه فروش
تقویم بودجه فوق ، نشانگر آن است که گردآوری آمار و اطلاعات و تهیه و تنظیم برآورد فروش و به تبع آن بودجه فروش مراحل متعددی را طی می کند. گذر آمار و اطلاعات از سطوح مختلف سازمانی به دلایل عدیده، موجب تغییر ارقام برآورد شده میگردد.
فی المثل ممکن است که برآورد کنندگان اولیه از وضع کلی اقتصادی و تأثیر آن بر فروش آتی مؤسسه بی اطلاع باشند و در نتیجه مسئولین بالاتر ناچار خواهند بود که برای ملحظو داشتن این نکته تغییرات لازم را در برآوردها به عمل آورند.