طرح توجیهی تولید صنایع غذایی بر پایه بیوتکنولوژی
چکیده
امروزه کمتر کسی در جوامع علمی وجود دارد که به اهمیت بیوتکنولوژی و تأثیر آن بر روی زمینه های مختلف آگاهی نداشته باشد. دانشی که محور پیشرفت و توسعه در بسیاری از کشورها گردیده است و سبب ایجاد تحولات عظیمی در بخشهای پزشکی، داروسازی، کشاورزی، صنعت و معدن و غیره شده است. بیوتکنولوژی در بخش کشاورزی که تأمین کننده نیاز غذایی بشر از هزاران سال پیش تاکنون بوده است تأثیر مهم عمیق داشته است تا آنچه واقعا بشر خواهان آن است را برای وی تأمین نماید. صنایع غذایی که آخرین حلقه زنجیره بخش کشاورزی می باشد. یکی از مستعدترین زمینه های حضور و فعالیت بیوتکنولوژی می باشد زیرا این صنعت برای بر آورده ساختن نیازهای غذایی سالم ، ارزان، بهداشتی و کافی برای جمعیت کنونی و آینده نیاز به روشهای جدید، سریع و کاربردی تر دارد که می تواند آنها را در دنیای بیوتکنولوژی بیابددر این طرح سعی گردیده است نقش هایی از بیوتکنولوژی در صنایع غذایی که شامل نقش مهندسی ژنتیک وDNA ی نو ترکیب در صنایع غذایی، جنبه های مختلف استفاده از میکروارگانیسم ها برای تولید مواد غذایی از قبیل اسیدهای آمینه، افزودنیهای غذایی، طعم دهنده ها، ویتامین ها، پروتئین میکروبی و غیره، تأثیر بیوتکنولوژی بر روی کیفیت غذایی، روشهای تشخیص سریع میکروبهای بیماریزای غذایی، ایمنی غذایی و مدیریت مواد زائد و… به طور کلی اشاره گردیده و در نهایت به بررسی تولید نشاسته از ذرت به عنوان مهمترین پلی ساکارید مورد استفاده در صنایع غذایی پرداخته شده است .
مطالعات صورت گرفته نشان داده است که جمعیت جهان تا اواسط قرن حاضر، دو برابر خواهد شد و این در حالی است که اکنون نیمی از کودکان جهان از غذای کافی محروم هستند. همچنین فشار از طرف مصرف کنندگان، خصوصاً در کشورهای صنعتی، باعث شده است که تولید محصولات غذایی بطرف استفاده از مواد افزودنی “طبیعی” و بکارگیری روش های فرآوری نزدیکتر به روش های طبیعی، جهت پیدا کند.، مواردی از این قبیل به همراه سایر مزایایی که وجود داشته اند، روش های بیوتکنولوژی در صنایع غذایی را گسترش داده اند. با توجه به گسترش صنایع غذایی در کشور ما، آشنایی مختصر با کاربردهای بیوتکنولوژی در صنایع غذایی مفید به نظر می رسد:
-۱ تعریف بیوتکنولوژی غذایی
-۲ تولید محصولات نهایی غذایی با استفاده از بیوتکنولوژی
-۳ تولید مواد افزودنی غذایی با استفاده از بیوتکنولوژی
-۴ اصلاح مستقیم مواد غذایی یا مواد افزودنی به غذا
-۵ تولید مواد کمک فراوری
-۶ کاربردهای تجزیه ای
-۷ تصفیه پسماند
************************************************************
تعریف بیوتکنولوژی غذایی در ارتباط با صنایع غذایی می توان بیوتکنولوژی را به صورت زیر تعریف کرد:
“استفاده از سلولهای زنده یا قسمتی از آنها، به منظور تولید یا اصلاح محصولات غذایی یا مواد افزودنی به غذا” از یک دیدگاه دیگر می توان کاربرد بیوتکنولوژی در صنایع غذایی را به دو بخش کاربرد بیوتکنولوژی سنتی و کاربرد بیوتکنولوژی مدرن تقسیم کرد:
درکاربرد “بیوتکنولوژی سنتی” در صنایع غذایی، از فناوری تخمیری (ریزساوارزه ها یا میکروارگانیزم ها) جهت تغییر مواد خام غذایی به محصولات غذایی تخمیری شامل پنیر، ماست، خمیر نان و غیره استفاده می گردد. استفاده از ریزسازواره ها و آنزیمها در این فرآیندها باعث ایجاد تغییرات در طعم، عطر و بافت مواد خام غذایی یا افزایش قابلیت نگهداری آنها می گردد. -۲ در بکارگیری “بیوتکنولوژی نوین” در صنایع غذایی، از ژنتیک مولکولی و آنزیم شناسی کاربردی بهمراه فناوری تخمیری، جهت بهبود خواص مواد افزودنی غذایی استفاده می گردد. در قسمت های بعدی این نوشتار، برخی از کاربردهای بیوتکنولوژی در صنایع غذایی به طور اجمال و در چند زمینه بیان می شوند…..