مقدمه:
جمعیت انبوهی که در شهرها ، شهرکها و آبادیهای اطراف تهران و مناطق فقیرنشین داخل تهران زندگی می کنند وبا رشد بی رویه ای افزایش می یابد، درواقع اغلب همان کسانی هستند که درمفابله با محدودیتهای پیش گفته، عدم توانایی مالی در تهیه مسکن درداخل محدوده شهر تهران یا مشکلات دیگر در محل سکونت فبلی، مسکن خود را به خارج از محدوده یا مناطق حاشیه ای داخل شهر منتقل کرده اند و در عمل باید جزء جمعیت شهر تهران به شمار آیند.
بیان مسئله:
در کشورهای در حال توسعه به علت رشد سریع جمعیت و عوامل گوناگون مانند عدم تقسیم مناسب امکانات شهری، مسئله مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک به سوی شهرهای بزرگ یک امر عادیست. درایران نیز از این بعد به علت مسائل خاص جغرافیائی و دیگر مسائل شهرهای بزرگ خصوصاً شهری مانند تهران، دچار مشکل مهاجرت گردیده اند. د ررژیم گذشته در بیش از سه دهه، تهران چنان رشد یافت که با گذشته خود فاصله گرفت.
اهداف تحقیق:
همانطوری که اشاره شد هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر حاشیه نشینی و مشکلاتی آن در پیدایش و شیوع فرهنگی نامتناسب با فرهنگ اصیل اسلامی ایرانی و گرایش یه رفتارهای غیر اجتماعی در میان ساکنان این مناطق می باشد. ارائه تعریفی از حاشیه نشینی و توصیف منطقه ای حاشیه نشین در شهر تهران و خصوصیات و ویژگیهای آن و همچنین مشکلاتی که این شکل از زندگی برای ساکنان چنین مناطقی به همراه آورده است از موضوعات مورد بررسی این تحقیق را تشکیل می دهد.
1- مسکن:
کمبود مسکن در این نقاط مسئله ای حاد گشته است. عدم اجازه ساخت وساز از طرفی و رشد جمعیت که خصیصه ذاتی روستائیان مهاجر است از طرفی دیگر باعث ایجاد مشکلات و نابسامانیهائی درآن خانواده ها نهایتاً جامعه شده است.
2- مشکلات شهری:
تشکیل این روستاها و شهرک ها در حریم شهر موجب شده تا در حوزه خدمات شهری قرار نگیرد و عدم خدمات رسانی و تامین امکانات مورد نیاز شهرکها و روستاهای واقع د رحریم باعث شده تا این محلمه ها همواره با مشکلات بهداشتی، آموزشی، خدماتی و ... مواجه بوده که به نارضایتی ساکنان آن نیز منجر گردیده است.
3- آب آشامیدنی:
برای مثالی از مشکل آب آشامیدنی می توان به منطقه 20 تهران اشاره کرد. آب شرب اغلب روستاها و شهرک های این منطقه از طریقی کاملاً نامناسب (مانند آبرسانی با تانکرهای غیر بهداشتی و...) تأمین می شود که مشکلات عدیده ای را در سطح منطقه بوجود آورده است.
4-مشکلات اقتصادی:
گذشته از ساکنان بومی که به کشاورزی و دامداری مشغول می باشند بقیه تازه واردان همیشه با فقر سر در گریبانند، بیکاری و فقدان تخصص کافی موجب گردیده تا شغلهای کاذب و خرید و فروش مواد مخدر و کالاهای غیر قانونی و... در مناطق حاشیه ای رواج بسیار داشته باشد.
5- مشکلات فرهنگی:
به علت پایین بودن سطح تحصیلات و اختلاط فرهنگی ، فرهنگ شهر نشینی در بین اغلب ساکنان حاشیه نشین وجود نداشته واین عدم وجود فرهنگ شهر نشینی در بین ساکنان باعث گردیده تا مشکلات ادارات مختلف را در سطح شهر دو چندان نمایند (مانند استفاده غیر مجاز از سیمهای برق و بهره برداری
غیر متعارف از شبکه آبرسانی و...)
روش تحقیق:
دراین تحقیق از روش کتابخانه ای در بخشهای تئو.ری برای بررسی تظریات اندیشمندانی چون رابرت پارک، امیل دورکهایم مایکل تودارو، آلبرت کوهن رابرت مرتون و ... که در زمینه مسائل شهری و حاشیه نشینی در جهان قرن بیستم، ابراز عقیده کرده اند استفاده شده است.
و بخش دیگری با روش میدانی دررابطه با قسمت مطالعه موردی در محله نعمت آباد تهران به لحاظ اجتماعی آن منطقه بیشتر با استفاده از روش مشاهده توصیف و مصاحبه استفاده گردیده است.