بررسی نور و رنگ ها در ارگونومی
فهرست
عنوان | صفحه |
مقدمه: نورهای و رنگها، طیف الکترومغناطیس...............................................................................................................................................................
فصل 1- دریافت رنگ.....................................................................................................................................................................................................................
دیدرنگ.....................................................................................................................................................................................................................................................
حساسیت طیفی ص نوع مخروط............................................................................................................................................................................................
تفسیر رنگ در سیستم عصبی ................................................................................................................................................................................................
درک نورسفید......................................................................................................................................................................................................................................
تکمیل احساس رنگ بوسیله شبکیه مغز...........................................................................................................................................................................
دید فوتویک و دیداسکوتوپیک...................................................................................................................................................................................................
فصل 2 کاربردهای ارگونویک رنگ........................................................................................................................................................................................
فصل 3 قابلیت ها و مقررات ارگونومیک رنگ..............................................................................................................................................................
مقررات رنگ ارگونومیک...............................................................................................................................................................................................................
مقررات رنگ برای ایمنی جاده ها...........................................................................................................................................................................................
مقررات رنگ برای ایمنی صنایع...............................................................................................................................................................................................
مقرارت رنگ برای تشخیص لوله ها........................................................................................................................................................................................
مقررات رنگ برای سیستم های هیدرولیک.....................................................................................................................................................................
مقررات سیستمهای پنوماتیکی................................................................................................................................................................................................
مقرارت رنگ برای کابل ها...........................................................................................................................................................................................................
مقررات رنگ در راه آهن...............................................................................................................................................................................................................
رنگ در محصولات خطرناک.......................................................................................................................................................................................................
مقررات رنگ کنترل ها..................................................................................................................................................................................................................
منابع کتاب رنگها برای سلامتی شما...................................................................................................................................................................................
کتاب کاربرد رنگ در ارگونومی
نورها و رنگها
گوته فیلسوف آلمانی گفته است که «بین رنگها و نور رابطه بسیار دقیقی وجود دارد».
مسلما پدیده های رنگ و نور را نمی توان بدون استفاده از حس بینایی در ک کرد. همین مسئله ابهاماتی نظیر موارد زیر را بوجود آورده است :
v شاگردان زن می پرسند: آیا رنگ سرخ درون شقایق است؟
v یک فیزیکدان سوال کرد که: آیا پدیدة رنگ، حاصل بازتاب نور است؟
v فیزیولوژیستها می گونید: رنگهای تنها بر اثر تخریب بیوشیمیایی بعضی سلولها در عمق چشم درک می شوند.
v یک فیلسوف در وجود رنگ صورتی شک کرده و می گوید:
v آیا رنگ،صرفا یک تصور ذهنی ما نست؟
v و سرانجام، یک هنرمند نقاش اختلافاتی را در رنگها می بیند که یک روانشناس آن را ذاتی می داند.
فیزیکدان معروف، اسحاق نیوتن (1727 – 1643) با تجزیة نور خورشید به کمک یک منشور شفاف ثابت کرد که نور سفید خورشید در اقع از نورهای رنگی با طول موجهای متفاوت تشکیل شده است. نیوتن توانست از این طریق، 7 رنگ اصلی را که با ترتیب غیرقابل تغییر در کنار هم قرار دارند تشخیص می دهد.
رنگهای دارای طول موج کوتاه (بنفش ، نیلی ، آبی) شدیدتر از رنگهای دارای طول موج بلند انکسار پیدا می کنند و متقابلا شعاعهایی که در بالا قرار گرفته اند، بهتر از اشعه پایین منعکس می شوند.
عمل عکس این تجزیة نیز امکان پذیر است، یعنی می توان با ترکیب همان رنگها نور سفید را بدست آورد. اگر شما با فرفره ای که با رنگهای رنگین کمان رنگ شده بازی کرده باشید، می دانید که در سرعت زیاد، رنگ فرفره سفید بنظر می رسد
طیف الکترومغناطیس
جدولهای بعدی چگونگی قرارگرفتن رنگها را با طول موجهای متفاوت در طیف الکترومغناطیسی نشان یدهد: اندازة امواج از کوتاهترین فرکانسها شناخته شده (که همان اشعه کیهانی است) آغاز شده و به طول موجهای که توسط ایستگاههای رادیو و امواج الکتریکی که بوسیلة ژانراتورها تولید می شوند ختم می گردد. طیف نورمرئی تنها بخش کوچکی از این طیف الکترومغناطیس کلی را دربر می گیرد.
واحد اندازه گیری، در فیزیک نور بکار می رود و خاص اندازه گیری مقادیر بسیار کم است. هر آنگستروم برابر با یک میلیونیم متر می باشد.
نور خورشید بخش مهمی از طیف مرئی را اشغال کرده که در ان رنگها آبی و سبز درمرکز قرار دارند. ماراء بنفش آخرین حد طیف نوری خورشید است که در مرز 3000 آنگستروم به دلیل مقاوم بودن اتمسفر زمین متوقف میشود.
نوری که از یک لامپ معمولی متصاعد می شود، عملا اشعة ماوراء بنفشس در خود ندارد ولی مقدار زیادی امواج مادوم قرمز با آن همراه است.
که ازنظر چشمهای ما نامرئی بود و تنها از طریق متصاد کردن حرارتی که همراه آن است، قابل تشخیص می باشد. متقابلا لامپهای فلورسنت، از خودطول موجی متصاد می سازد که متعلق به ماوراء بنفش است. این لامپ بوسیلة ترکیب بخار جیوه و یک گاز کمیاب یعنی آرگون از خود نور می می دهد. بخاطر داشته باشید که در میان لامپهای مصنوعی، لامپهای حرارتی از خود امواج مادون قرمز و نورمرئی را متصاد می کنند که آخرین حد آن نور آبی است. متقابلا لامپ فلورسنت اشعة ماوراء بنفش و بسیاری از نورهای مرئی را تولید می کند.
همانگونه که دیدید، ماوراء بنفش و مادون قرز از دو سو طیف نور مرئی را احاطه کرده اند. همچنین تدذکر میشود که امروزه علم تاثیر شدید این دو نوع اشعه را بر بدن انسان شناخته و دربرخی سیستمهای مدرن درمانی از اشعه ایکس و امواج رادیویی استفاده می کنند.
در میان رنگها، سه تای آنها یعنی آبی. زد و قرمز رنگهای اساسی نایده می شوند زیرا سایر رنگها مکمل همچون بنفش، سبز و پرتقالی از ترکیب این سه رنگ بدست می آید. آخرین رنگ یعنی نیلی، رنگی میانی نامیده میشود.
براساس برخی اندازه گیریها، چشم انسان قادر است تابیش از 7000 رنگ مختلف را تشخیص دهد. اما ساده ترین ترکیبها که همه آنها را می شناسد، عبارتند از:
سفید + سیاه = خاکستری
قرمز + سیاه = خاکستری
سفید + قرمز = صورتی
قرمز + بنفش = ار غوانی
و غیره
دریافت رنگها
دریافت رنگها به سه عامل بستگی دارد:
1- مشخصات طیفی منبع نورانی که سطحی را روشن کرده است.
2- مشخصات طیفی انتقال یا تاب نور بوسیلة آن سطح.
توانایی بیننده در تشخیص نور و تبدیل آن، به چیزی که ما بعنوان رنگ از آیاد می کنیم. مثلا خیلی خوب می دانی رنگ جسمی که به چشم ما می رسد تابعی است از منبع نورانی کگه آنرا روشن ساخته است. برهمین اساس، خیلی وقتها اتفاق می افد که برای دیدن رنگ واقعی یک لباس، مجبور می شویم آنرا آنرا خارج از مغازه و در روشنائی طبیعی ببینیم. چرا که نورپردازی ویترین مغازهها باعث میشود که نتوانیم رنگ حقیقی یک لباس را تشخیص دهیم.
تحقیق بررسی نور و رنگها در ارگونومی در 26 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست
عنوان | صفحه |
مقدمه: نورهای و رنگها، طیف الکترومغناطیس..........................................................
فصل 1- دریافت رنگ................................................................................................
دیدرنگ......................................................................................................................
حساسیت طیفی ص نوع مخروط...............................................................................
تفسیر رنگ در سیستم عصبی ....................................................................................
درک نورسفید.............................................................................................................
تکمیل احساس رنگ بوسیله شبکیه مغز......................................................................
دید فوتویک و دیداسکوتوپیک....................................................................................
فصل 2 کاربردهای ارگونویک رنگ............................................................................
فصل 3 قابلیت ها و مقررات ارگونومیک رنگ..........................................................
مقررات رنگ ارگونومیک...........................................................................................
مقررات رنگ برای ایمنی جاده ها...............................................................................
مقررات رنگ برای ایمنی صنایع.................................................................................
مقرارت رنگ برای تشخیص لوله ها...........................................................................
مقررات رنگ برای سیستم های هیدرولیک................................................................
مقررات سیستمهای پنوماتیکی....................................................................................
مقرارت رنگ برای کابل ها.........................................................................................
مقررات رنگ در راه آهن............................................................................................
رنگ در محصولات خطرناک......................................................................................
مقررات رنگ کنترل ها...............................................................................................
منابع کتاب رنگها برای سلامتی شما...........................................................................
کتاب کاربرد رنگ در ارگونومی..................................................................................
نورها و رنگها
گوته فیلسوف آلمانی گفت استک «بین رنگها و نور رابطه بسیار دقیقی وجود دارد».
مسلما پدیده های رنگ و نور را نمی توان بدون استفاده از حس بینایی در کرد. همین مسئله ابهاماتی نظیر موارد زیر را بوجود آورده است :
v شاگردان زن می پرسند: آیا رنگ سرخ درون شقایق است؟
v یک فیزیکدان سوال کرد که: آیا پدیدة رنگ، حاصل بازتاب نور است؟
v فیزیولوژیستها می گونید: رنگهای تنها بر اثر تخریب بیوشیمیایی بعضی سلولها در عمق چشم درک می شوند.
v یک فیلسوف ودا در وجود رنگ صورتی شک کرده و مکی گوید:
v آیا رنگ،صرفا یک تصور ذهنی ما نست؟
v و سرانجام، یک هنرمند نقاش اختلافاتی را در رنگها می بیند که یک روانشناس آن را ذاتی می داند.
فیزیکدان معروف، اسحاق نیوتن (1727 – 1643) با تجزیة نور خورشید به کمک یک منشور شفاف ثابت کرد که نور سفید خورشید در اقع از نورهای رنگی با طول موجهای متفاوت تشکیل شده است. نیوتن توانست از این طریق، 7 رنگ اصلی را که با ترتیب غیرقابل تغییر در کنار هم قرار دارند تشخیص می دهد.
رنگهای دارای طول موج کوتاه (بنفش ، نیلی ، آبی) شدیدتر از رنگهای دارای طول موج بلند انکسار پیدا می کنند و متقابلا شعاعهایی که در بالا قرار گرفته اند، بهتر از اشعه پایین منعکس می شوند.
عمل عکس این تجزیة نیز امکان پذیر است، یعنی می توان با ترکیب همان رنگها نور سفید را بدست آورد. اگر شما با فرفره ای که با رنگهای رنگین کمان رنگ شده بازی کرده باشید، می دانید ک در سرعت زیاد، رنگ فرفره سفید بنظر می رسد.
در فیزیک مدنر، رنگها فقط بخش کوچکی از طیف الکترومغناطیسی را تشکیل می دهد که طول موجآنها را براساس واحد انگستروم محاسبه می کنند.
ترکیب رنگها |
رنگهای اولیه: - سرخ - سبز - بنفش |
رنگهای ثانوی: - زرد: سبز + بنفش - لاکی روشن: بنفش + سرخ |
رنگهای ثالث: لیموئی 5/1 سبز سرخ -فیروزه ای: 5/1 سبز + بنفش - نیلی : 5/1 بنفش + سرخ + سبز - شنگرفی : 1سرخ + بنفش + سبز |
طیف الکترومغناطیس
جدولهای بعدی چگونگی قرارگرفتن رنگها را با طول موجهای متفاوت در طیف الکترومغناطیسی نشان یدهد: اندازة امواج از کوتاهترین فرکانسها شناخته شده (که همان اشعه کیهانی است) آغاز شده و به طول موجهای که توسط ایستگاههای رادیو و امواج الکتریکی که بوسیلة ژانراتورها تولید می شوند ختم می گردد. طیف نورمرئی تنها بخش کوچکی از این طیف الکترومغناطیس کلی را دربر می گیرد.
واحد اندازه گیری، در فیزیک نور بکار می رود و خاص اندازه گیری مقادیر بسیار کم است. هر آنگستروم برابر با یک میلیونیم متر می باشد.
نور خورشید بخش مهمی از طیف مرئی را اشغال کرده که در ان رنگها آبی و سبز درمرکز قرار دارند. ماراء بنفش آخرین حد طیف نوری خورشید است که در مرز 3000 آنگستروم به دلیل مقاوم بودن اتمسفر زمین متوقف میشود.
نوری که از یک لامپ معمولی متصاعد می شود، عملا اشعة ماوراء بنفشس در خود ندارد ولی مقدار زیادی امواج مادوم قرمز با آن همراه است.
که ازنظر چشمهای ما نامرئی بود و تنها از طریق متصاد کردن حرارتی که همراه آن است، قابل تشخیص می باشد. متقابلا لامپهای فلورسنت، از خودطول موجی متصاد می سازد که متعلق به ماوراء بنفش است. این لامپ بوسیلة ترکیب بخار جیوه و یک گاز کمیاب یعنی آرگون از خود نور می می دهد. بخاطر داشته باشید که در میان لامپهای مصنوعی، لامپهای حرارتی از خود امواج مادون قرمز و نورمرئی را متصاد می کنند که آخرین حد آن نور آبی است. متقابلا لامپ فلورسنت اشعة ماوراء بنفش و بسیاری از نورهای مرئی را تولید می کند.
کدام رنگ ایمنتر است؟
اخیرا یکی از محققان Dupont بنام H. Alam Daved کروا و رفلکتاس رنگهای Dupont که به صورت شاخص در صنایع حمل ونقل استفاده شده اند را اندازهگیری نمود، مطالعه او تحت کنترل درخشندگی نو روز وشب انجام شد. زرد کهربائی انجام شد. زرد کهربائی (پیک رفلکتانس نزدیک طول موج 550 نانومتر مناسب ترین حالت برای منحنی بینائی حساسیت چشم نسبت به چشم در انسانها فتوتوپیک را نشان میداد. چشم انسان در روز قادر است بسرعت به زرد کهربائی پررنگ واکنش نشان دهد. بعلت اینکه زرد کهربائی رنگ شدید بوده و به آسانی در زمینه های روستائی (ruart) و شهری (urban) تشخیص داده میشود. (Allen 1970)
این فاکتور ها با رفلکتانس سفید در هم می آمیزند و زرد کهربائی را نامزد اصلی برای ایمن ترین رنگ برای، ماشین آلات حریق می نماید. این اطلاعات در (نمودار 11) بیان شده است.
آیا رنگ نقشی در ایمنی باز می نماید؟ آیا نمونه ای وجود دارد؟
تعدادی از شکارچیان بندرت لباسهائی به رنگ روشن می پوشند، اما وقتی از این لباسها استفاده می نمایند، حوادث ناشی از تیراندازی در جنگل کاهش می یابد (Newyork Depatment of Environment conservaton 1995)
موارد اشاره شده به نقش رنگ در حوادث ماشین آلات حریق به آنسوی سرویسهای حریق نیز امتداد می یابد.و شاید بتوان ایمنی وسایل نقلیه موتوری عمومی را بوسیله گسترش استفاده از رنگ ها روشن (lighted – colored)، کرومای بالا – (High chroma) و رنگ های با تن منفرد (single tone) افزایش داد. رنگ قرمز هنوز هم یک رنگ عمومی در ماشینهای سواری، و کامیونها چراغهای عقب وسایل نقلیه میباشد. شکل (18)
اثرات رنگ روی مردان وزنان: در دفترکاری به رنگ قرمز، سفید یا سبز محققان درباره اثرات رنگ محیط اداری برروی سودندی و رضایتمندی شغلی دقت نموده اند (Brill و همکاران او 1984؛ Winemam) . رنگ محیط اداری عامل مسقیم سودمندی در کار نمی باشد. بلکه محتمل تر این است که رنگ بعنوان کاتالیست عمل نموده و دارای اثرات غیر مستقیم روی کارمند دفتری می باشد (1981، Backer). رنگ بعنوان کاتالیست ممکن است موجب مجموعهائی از واکنشهای رفتار مرتبط با کارآئی، خلق و خوی، رضایتمندی شغلی کارمندان وغیبت شود. تغییرات فیزیولوژیکی در پاسخ به رنگ ها اثبات شده است، که می توان بطور اخص افزایش تحریک و برانگیختگی با رنگ قرمز را اشاره نمود. (1966 wilosn؛ 1974 jacobs؛ 1972 ، Ali). با این وجود Kaiser) (1984) تصریح نمود که در این پاسخها، اساسا آگاهیهای فرهنگی در مورد رنگ دخالت دارند.
پایان نامه ارگونومی
از زمان پیدایش علم فاکتورهای انسانی تاکنون سه دوره متفاوت در حیات آن قابل تمایز می باشد. دوره اول که برخی آن را عصر «نسل اول» این علم محسوب می دارند، تقریبأ مقارن با سال های 1945 تا1960 است. در این دوره کوشش بنیان گذاران علم فاکتورهای انسانی (و در آن زمان روانشنا سی مهندسی) منحصرأ معطوف و مصروف طراحی و بهبود ایستگاههای کار تعبیه شده در سلاح های مختلف مثل هواپیما، تانک، کشتی و غیره، طراحی مشاغل و عمدتأ کارهای یدی و بدنی، بهبود نمودارها و آلات و ادوات کنترل ماشین مثل اهرم، کلید و غیره و بطور کلی تسهیل روابط تعاملی انسان- ماشین در موارد بسیار اختصاصی، جزئی و در سطح «خرد» متمرکز شد.
در فاصله سال های 1980 - 1960 که در حقیقت «دوره دوم» حیات علم فاکتورهای انسانی است به لحاظ رواج استفاده از کامپیوتر در سطح جامعه و نیز افزایش میزان مشاغلی که بیشتر نیازمند کار فکری بوده تا فعالیت یدی و بدنی، این علم با اولین مرحله تکاملی خود مواجه شد. در مقطع زمانی مذکور محققان این رشته بیشتر توجه خود را معطوف به مطالعه بر روی نحوه کسب و پردازش اطلاعات از جانب انسان کردند. در این دوره علم فاکتورهای انسانی مقولاتی در ارتباط با ظرفیت و قابلیت حواس شنوایی و بینایی جهت پذیرش و جذب و ضبط علایم و اطلاعات، طرز کار سیستم حافظه، توجه، ادراک، کارفکری تصمیم گیری و غیره را مدنظر قرار داد. این دوره را که مصادف با پرتاب سفینه های با سرنشین به فضا توسط سازمان هوانوردی و فضایی امریکا (NASA) بود را می توان دوره شکوفایی و باروری علم فاکتورهای انسانی محسوب کرد که ما حصل آن تالیف و تدوین مهم ترین کتب و مراجع این علم می باشد. البته لازم به یادآوری است که یکی از مهم ترین حوادث در حیات علم فاکتورهای انسانی در اواخر این دوره، یعنی در سال 1979 ، به وقوع پیوست و آن حادثه ای در نیروگاه اتمی «تری مایل آیلند» واقع در ایالت پنسیلونیا در ایالات متحده امریکا بود. علت العلل این حادثه که منجر به تعطیل همیشگی یکی از را کتورهای این نیروگاه و تخلیه موقت بیش از 140000 تن سکنه اطراف آن و میلیاردها دلار ضرر و زیان شد، همانا سر در گمی و اشتباه کارکنان اطاق کنترل عنوان شد. علت آن نیز به نوبه خود عدم ملحوظ داشتن ملاحظات اولیه فاکتورهای انسانی در طراحی اطاق کنترل ذکر شد و این امر در تمام گزارشات و تحقیقات بعدی به عنوان مهمترین نقص «فنی»این نیروگاه تشخیص داده شد. در هر صورت این واقعه نقطه عطفی در تاریخ علم فاکتورهای انسانی محسوب می شود، زیرا که موجب آشنایی مقامات کشوری و افکار عمومی در امریکا با اثرات حیاتی توجه به ملاحظات این علم در بهره برداری سالم و صحیح از تکنولوژی گردید.
در حقیقت از این زمان بود که علم مزبور به طور جدی به عنوان علمی موثر برای «پیشگیری» حوادث صنعتی با آسیب های جانی و مالی شناخته و مورد استفاده قرار گرفت . دوره سوم یا به عبارت دیگر «نسل سوم» علم فاکتورهای انسانی در آغاز دهه هشتاد (میلادی) آغاز شد.در این زمان تدریجا این اندیشه متبلور شد که در رابطه انسان با ماشین، نه تنها باید به بررسی تعامل این دو عامل در سطح بررسی ایستگاه های کاری و توانائی های روانی انسان ها پرداخت، بلکه در سطوح دیگر، از جمله آموزش و تحلیل عملکرد انسانها در حوزه ای فراخ تر و فراتر از محیط کاری درون اتاق کنترل و یا کابین خلبان را باید مورد بررسی قرار داد (علت تحت توجه قرار گرفتن این مقولات که شاید به ظاهر دور از عرصه های محیط کاری قلمداد شوند، همانا تاثیر مستقیم و نهایی آنها بر رفتار و عملکرد انسان اپراتور در حال انجام کار می باشد.) بدین ترتیب قلمروی «کلان» علم فاکتورهای انسانی متولد شد و مقولاتی از قبیل تاثیر تکنولوژی روی سازمان و مدیرت واحدهای صنعتی، نیازهای خاص سازمانی و اداری یک تکنولوژی مخصوص، نقش ساختار سازمانی در عملکرد و ایمنی یک تکنولوژی، تاثیر فرهنگ نهادی و سازمانی بر روی کارایی، کیفیت تولید و ایمنی و بالاخره اثرات فرهنگ جامه بر روی کاردهی و عملکرد کل سیستم متشکل از مورد مطالعه قرار گرفت.
فهرست
مداخله ارگونومی در کشور های در حال توسعه ................................................ 3
کارهای آموزشی – پژوهشی در ایران ................................................................ 9
مداخله ارگونومی در صنعت ................................................................................ 10
بررسـی ارگونومی درایران................................................................................... 13
مداخله ارگونومی در بزرگترین شرکت خودروسازی ایران ............................ 16
- معرفی روشها و بیان تجربیات ....................................................................... 16
- مقدمه و اهداف .............................................................................................. 16
- مواد و روش ها ............................................................................................. 19
- بحث ................................................................................................................ 27
- مقدمه .............................................................................................................. 31
- وضعیت موجود در شرکت ............................................................................ 36
- روش انجام کار .............................................................................................. 37
- نتیجه گیری...................................................................................................... 38
- مقدمه و اهداف ............................................................................................... 44
- روش انجام کار............................................................................................... 45
- مواد و روش ها ............................................................................................. 51
- نتایج ................................................................................................................ 52
- بحث ................................................................................................................ 53
پیشنهادات ............................................................................................................. 55
و درآخر ............................................................................................................... 56
منابع ..................................................................................................................... 59