مقاله بررسی مواردی از دیدگاه های اخلاقی و تربیتی از دیدگاه سعدی
فهرست:
نگاهی بر سعدی
سعدی وباب تربیت
آشنایی با دیدگاه سعدی در ارتباط با تعلیم و تربیت
ولایت
عشق
تأثیر ارتباط و همنشینی با دیگران در انسانها
تمایز و اختلاف ذاتی افراد بشر با یکدیگر و نقش آن در تعلیم و تربیت
مقایسة دیدگاه مولانا با سعدی در زمینة تعلیم و تربیت
===========================
درباره سعدی چه میتوان گفت؟ شاعری بزرگ در عرصه اجمال و راز یا نویسندهای نوآور و خلاق! مردی فرهیخته و فرهنگمند که سودای معرفتش از کویی به کویی و از شهری به شهری میکشاند و درد دوری و اشتیاق دیدار غزلخوانش میکند! و یا سیاحی که آرزومند دیدار آثار بدیع جهان است و طبعی خوش و روحی سرکش دارد!... باری... سعدی نیز زندگی را در سایه نام دوست محو کرده است...
سعدی تخلص و شهرت «ابوعبدالله مشرف به مصلح» یا «مشرف الدین بن مصلح الدین»، مشهور به «شیخ سعدی» یا «شیخ شیراز» و یا «شیخ» و همچنین معروف به «افصح المتکلمین» است.
درباره نام و نام پدر شاعر و همچنین تاریخ تولد سعدی اختلاف بسیار است. سال تولد او را از 571 تا 606 هجری قمری احتمال دادهاند و درباره تاریخ درگذشتش هم سالهای 690 تا 695 را نوشتهاند.
سعدی در شیراز پای به دایره هستی نهاد. هنوز کودکی بیش نبود که پدرش درگذشت. آن چه مسلم است این که اغلب افراد خانواده وی اهل علم و دین و دانش بودند. سعدی پس از تحصیل مقدمات علوم از شیراز به بغداد رفت و در مدرسه نظامیه به تکمیل دانش خود پرداخت.
از محضر ابوالفرج بن الجوزی و همچنین شهاب الدین عمر سهروردی استفادهها سپس به حجاز و شام رفت و زیارت حج به جا آورد. در شهر شام به وعظ و سیاحت و عبادت پرداخت. در روزگار سلطنت اتابک ابوبکر بن سعد به شیراز بازگشت و در همین ایام دو اثر جاودان بوستان و گلستان را آفرید و به نام «اتابک» و پسرش سعد بن ابوبکر کرد.
پس از زوال حکومت سلغریان، سعدی بار دیگر از شیراز خارج شد و به بغداد و حجاز رفت. در بازگشت به شیراز، با آن که مورد احترام و تکریم بزرگان فارس بود، بنابر مشهور عزلت گزید و در زاویهای به خلوت و ریاضت مشغول شد.
آثار سعدی بسیارند و اغلب در مجموعهای که کلیات دیوان سعدی نامیده میشود؛ به چاپ رسیده است. بوستان، گلستان و دیوان غزلیات و قصاید از معروفترین آنها به شمار میروند.
...
آشنایی با دیدگاه سعدی در ارتباط با تعلیم و تربیت
دیدگاه عقل مدارانه متأثر ازعقیده ماتریدی سعدی او را بر آن داشته است تا همانند غواصی ماهر با غوطه ور شدن در دریای عقل و خرد ، آنرا پیوسته مورد تمجید و تحسین قرار دهد و جریان اندیشه های اخلاقی و تربیتی و کلامی خود را بر این مدار به حرکت درآورد.بدین گونه است که بطور مثال حکمت الهی را اینگونه تفسیر می کند که برای انسان حد معینی از آزادی را اثبات کند، بدون آنکه موجب نفی و انکار مشیّت خداوند شود.
سعدی بر اساس اندیشه های اعتقادی مذهب اشعری خود معتقد است که خداوند هر کاری که می کند عین عدل و صواب است « هر چه آن خسرو کند شیرین بود » . »وَ لا یُسئل عمَّا یَفعَل» . اگر همه ى اولیاء و انبیا ء را عذاب کند و یا همه ى گناهکاران را بی جهت عزیز سازد و در بهشت وارد کند،کسی را یارای چون و چرا نیست . گر جمله را عذاب کنی ور عطا دهی کس را مجال آن نه که آن چون و این چرا؟ عدل است اگر عقوبت ما بیگنه کنی لطف است اگر کشی قلم عفو بر خطا تسبیح موجودات: جهان آفرینش به منزله ى دفتر معرفتی است که همواره به روی صاحبدلان گشوده است . در و دیوار هستی مظهر تجلی حق است ،کوه و دریا و در و دشت با زبان بی زبانی سالکان طریقت کوی حق را به سوی معرفت حق تعالی فرا می خوانند.
...