پایان نامه حسابداری و حسابرسی دولتی
تاریخچه حسابداری و حسابرسی
از آنجائیکه جوامع بشری همواره در حال پیشرفت و دستیابی به نا شناخته ها میباشند و با توجه به اینکه نقش فعالیتهای مالی در هر توسعه ای غیر قابل انکار است. نیاز به توسعه حسابداری روز به روز افزایش می یابد . در قرون وسطی مرسوم بوده است که فرمانروایان مالیاتها را جمع آوری می نمودند و آن را در جهت رفع نیازهای مالی مربوط به توسعه کار املاک به مصرف می رساندند. از وظایف حسابداران دراین زمان یکی تهیه صورتی ازاموال افراد جهت خزانه داری فرمانروا به منظور اخذ مالیات و دیگر تهیه گزارش سفر افرادی که به کار تجارت بین کشورها اشتغال داشته اند بوده است. این گزارش در پایان هر سفر و به منظور تعیین سود و زیان مربوط به آن تهیه می گردید . درقرون۱۳ و۱۴ به دلیل رشد عملیات تجاری تحولاتی در سیستم نگهداری حساب بوجود آمد . انتشار کتاب ریاضیات (لوکاپاچولی ـ۱۴۹۴م ) که چند فصلی از آن اختصاص به حسابداری داشت موجب گسترش فن دفتر داری ۲ طرفه در سراسر اروپا گردید . وی یک کشیش ایتالیائی و در واقع یک ریاضیدان بود که در این کتاب مهارت تجزیه و تحلیلگری خود را در جهت توصیف سیستم حسابداری ۲ طرفه بکار برد . کتاب پاچولی با وجود اینکه اشاره ای به دوره مالی و نگهداری حسابهای مربوط به دارائیهای ثابت ندارد و نیز تمایزی بین اموال شخصی صاحب موسسه و سازمان تجاری وی نگذاشته است . به دلیل سادگی و داشتن ارزشهای علمی در طی قرون ۱۵ و ۱۶ به اغلب زبانها ترجمه و مورد استفاده قرار گرفت . با تولد انقلاب صنعتی در انگلستان نیاز رو به تزاید به حسابداری توسعه یافت .در آمریکا هم پس از به بوقوع پیوستن انقلاب صنعتی سرمایه های شخصی زیادی درکمپانیها وارد گردید وموجب توسعه هر چه بیشتر آنها شد و در نتیجه بوجود آمدن غولهای صنعتی قرن ۲۰ سیستمهای حسابداری از اهمیت بیشتری برخوردار گردیدند .
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
گفتار اول : تاریخچه حسابداری و حسابرسی 2
بااشاره ای که شد در می یابیم که حسابداری همزمان با پیشرفت وضعیت اقتصادی توسعه و تکامل
پیدا نمود .اطلاعات حسابداری از صدها هزار سال قبل برای استفاده کنندگان آن موجود بوده است . باوجود آنکه حسابداری دوطرفه را در قرن پانزدهم لوکا پاچولی در ایتالیا بصورت موثر درآورده است
اما اساس آن به 3000 سال قبل از آن برمی گردد . از این رو ساختار رسمی برای پردازش عملیات
برای شخصیتهای واحدهای اقتصادی وبازرگانی تقریباً مربوط به 700 سال گذشته است .
حسابداری دوطرفه موقعی پا به عرصه وجود گذاشت که باید شرایط خاص آن زمان را مورد بررسی قرار داد و آن شرایط در حال حاضر وجود ندارد . لیتیلتون بیان می کند که دفترداری دوطرفه بر اثر ضروریات خاص یا سوابق آن به دوره فلز(چیزی که درآن زمان بیشتر مورد استفاده قرار می گرفت ) و زبان (وسیله ای برای بیان و توضیح فلز) بر می گردد .
برای نوع اول مالکیت خصوصی ، سرمایه و اعتبار لیست شده است و برای نوع دوم کتابت ، پول و ریاضی لیست شده است . لیتیلتون ادعا دارد که این ضروریات خاص اگرچه در شکل و فرم قابل تشخیصی ارائه شده لکن در تمدن باستان این ضروریات برای پیدایش حسابداری دو طرفه وجود نداشته است . تمدن باستان مربوط به دوران مصریها ، بابلیها (ازجمله سومری ها ) ، یونانیها و رومیها می باشد . اگرچه حسابداری دوطرفه در ایتالیا به وجود آمد لکن گسترش و توسعه آن در جهان غرب بوده است .
در جریان فروپاشی تمدنهای باستانی ، چرخ اختراع شد و ارابه ابداع گردید همچنین استفاده از اسیران جنگی بعنوان برده و برای کار اجباری در کشاورزی و در کارهای ساختمانی معمول شد . این عوامل امکان لشکرکشی های بزرگ و فتح سرزمینهای دوردست را فراهم کرد و بر تمایل به گسترش قلمرو فرمانروایان افزود و در نهایت به ایجاد امپراطوریهای بزرگ انجامید که امپراطوریهای روم و ایران از آن جمله اند . وسعت قلمرو یک امپراطوری از یک سو حجم و مقدار مبادلات را زیادتر و متنوع تر کرد و از سوی دیگر جمع آوری و نقل و انتقال مقادیر بزرگی از باج و خراجها. را در مسافرتهای دور
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
گفتار اول : تاریخچه حسابداری و حسابرسی 3
ضروری ساخت استفاده از سکه های طلا و نقره در معاملات ، پیامد این تحولات است . تعیین رابطه مبادله ثابت بین انواع سکه های رایج د ر یک امپراطوری مبادلات را تسهیل کرد و حسابداری را پیشرفت و گسترش داد .
فهرست
| عنوان | صفحه |
| گفتار اول : تاریخچه حسابداری و حسابرسی |
|
| تاریخچه ................................................................................................................................................... | 1 |
| دوران نظام فئودالی و ارباب رعیتی .................................................................................................... | 3 |
| دوران رنسانس و سرمایه داری تجاری .............................................................................................. | 3 |
| دوران انقلاب صنعتی ............................................................................................................................. | 6 |
| حسابداری حرفه ای و حسابرسی ....................................................................................................... | 6 |
| نظام های پارلمانی ، بودجه و حسابداری دولتی ............................................................................. | 7 |
| حسابرسی در شرکتهای تجاری .......................................................................................................... | 8 |
| گفتار دوم : حسابداری چیست ؟ |
|
| مقدمه ...................................................................................................................................................... | 10 |
| حسابداری نظام اطلاعاتی مالی است ................................................................................................. | 10 |
| تعریف حسابداری دولتی ...................................................................................................................... | 11 |
| مشخصات یک موسسه دولتی ............................................................................................................. | 11 |
| تفاوت سازمان های انتفاعی و بازرگانی با سازمانهای غیر انتفاعی دولتی .................................. | 12 |
| مقایسه حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی ............................................................................. | 12 |
| کاربرد حسابداری دولتی ....................................................................................................................... | 14 |
| استفاده کنندگان حسابداری دولتی ................................................................................................... | 15 |
| مبانی حسابداری .................................................................................................................................... | 17 |
| - مبنای نقدی ............................................................................................................ | 18 |
| - مبنای تعهدی ......................................................................................................... | 18 |
| - مبنای نیمه تعهدی ................................................................................................ | 19 |
| - مبنای تعهدی تعدیل شده ................................................................................... | 20 |
| - مبنای نقدی تعدیل شده ...................................................................................... | 20 |
| بودجه بندی ........................................................................................................................................... | 22 |
| کنترل بودجه .......................................................................................................................................... | 22 |
| مفهوم کارایی و اثر بخشی در بودجه ................................................................................................. | 22 |
| نقطه سر به سر ....................................................................................................................................... | 23 |
| حسابداری بهای تمام شده ................................................................................................................... | 24 |
| روش های طبقه بندی هزینه ها ......................................................................................................... | 26 |
| مراکز هزینه ............................................................................................................................................. | 27 |
| انواع هزینه ها در هر یک از مراکز هزینه ......................................................................................... | 27 |
| گفتار سوم : شفافیت بودجه ای و نقش حسابداری دولتی |
|
| مقدمه ....................................................................................................................................................... | 30 |
| ارتباط حسابداری ، بودجه و پاسخگویی ........................................................................................... | 31 |
| شرایط لازم برای تحقق حداقل استاندارد شفافیت بودجه ای ...................................................... | 32 |
| سیستم حسابهای ملی .......................................................................................................................... | 33 |
| سیستم آمارهای مالی دولت ................................................................................................................ | 34 |
| صورتهای مالی اساسی در سیستم آمارهای مالی دولت ................................................................ | 36 |
| تغییر نظام بودجه ریزی در ایران ........................................................................................................ | 36 |
| گفتار چهارم : حسابرسی . . . |
|
| مقدمه ....................................................................................................................................................... | 38 |
| تعریف و هدف حسابرسی ..................................................................................................................... | 39 |
| فلسفه و جایگاه حسابرسی ................................................................................................................... | 39 |
| انواع حسابرسی ....................................................................................................................................... | 41 |
| تحول در متدولوژی حسابرسی ............................................................................................................ | 44 |
| تحول در هدفهای حسابرسی ............................................................................................................... | 46 |
| گفتار پنجم : حسابرسی دولتی |
|
| اهمیت و نقش برنامه عملی حسابرسی مالی و عملیاتی بخش عمومی ...................................... | 47 |
| شناخت حسابرسان ................................................................................................................................ | 48 |
| اقدامات عمومی و کلی حسابرسان در محل کار .............................................................................. | 49 |
| نکات کلی در حسابرسی ....................................................................................................................... | 51 |
| سیر تحول تاریخی در متدولوژی دیوان محاسبات کشور .............................................................. | 53 |
| برنامه حسابرسی سنتی ......................................................................................................................... | 56 |
| 1- روش رسیدگی به تراز عملیات مالی ( صورت حساب دریافت و پرداخت ) .. | 58 |
| 2- برنامه حسابرسی دفاتر ................................................................ | 59 |
| 3- برنامه حسابرسی گروه حسابهای درآمد عمومی ................... | 61 |
| 4- برنامه حسابرسی گروه حسابهای سنوتی ................................ | 62 |
| 5- برنامه حسابرسی تضمینات ........................................................ | 62 |
| 6- برنامه حسابرسی گروه حسابهای اوراق بهادار ........................ | 64 |
| 7- برنامه حسابرسی اعتبار اسنادی ............................................... | 65 |
| ساختار نظارت در نظام اداری و مالی کشور ..................................................................................... | 66 |
| الف- واحدهای درون سازمانی ......................................................... | 66 |
| ب- واحدهای برون سازمانی ............................................................ | 69 |
| ارزیابی عملکرد دستگاههای اجرایی ناظر در سطح کشور ............................................................. | 72 |
| الف- وزارت امور اقتصادی و دارایی ................................................ | 72 |
| ب- سازمان مدیریت و برنامه ریزی ................................................ | 73 |
| ج- سازمان بازرسی کل کشور ......................................................... | 74 |
| د- سازمان حفاظت محیط زیست .................................................. | 74 |
| گفتار ششم : حسابداری و حسابرسی دولتی و ارتباط آنها با پاسخگویی |
|
| حسابداری و حسابرسی دولتی و ارتباط آنها با پاسخگویی ........................................................... | 75 |
| منابع و مآخذ ........................................................................................................................................ | 78 |