پایان نامه شناخت آتش و جشنهای مربوط به آن
طرح تحقیق
بیان مسئله
آتش و جشن های مربوط به آن دارای چه جایگاهی در ایران باستان بوده است؟ در نگاهی اجمالی و مختصر آتش از کلمه آتر گرفته شده که در گذشته آتربان یا آذربان به کسی گفته می شده که پاسبان آتش یا آتر بوده است و در بیانی ساده تر آتش از برخورد و سایش دو شیء و ایجاد جرقه بوجود می آید.
واژه جشن از کلمه اوستایی سینه Yasna آمده و این کلمه از ریشه Yaz اوستایی مشتق شده که معنی ستایش کردن می دهد. از این رو واژه جشن به معنی ستایش و پرستش می باشد. کلمه دیگری که از همین ریشه آمده و در بین زرتشتیان متداول می باشد واژه جشن Jashen است که معنی بخصوصی به خودگرفته زرتشتیان واژه جشن را بطور کلی به مراسم عید و ایام خوشی و سرور اطلاق می کنند در حالیکه مراسم مذهبی و سرودن اوستا در آن ایام را جشن می خوانند.
به نظر می رسد که یک سری علل و عواملی از قبیل فرهنگ، دین، تقدس آتش، قومیت، آداب و رسوم، جامعه آن زمان، نوع حکومت، نحوه برخوردها، و ... در بوجود آمدن این امر دخیل می باشند.
امید است با انجام این تحقیق و بررسی علل و عوامل یاد شده گامی در جهت شناخت این سنت دیرینه برداشته شود.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول:
- عنوان تحقیق: ................................................................................................................................. 1
- موضوع تحقیق ............................................................................................................................... 1
- بیان مسئله ...................................................................................................................................... 2
- تعاریف نظری .................................................................................................................................. 5
- ضرورت و اهمیت پژوهش تحقیق ............................................................................................. 6
- اهداف تحقیق ................................................................................................................................. 8
مقدمه ............................................................................................................ 9
فصل دوم
- جشن ماهیانه ................................................................................................................................ 12
- آتش بطور عموم .......................................................................................................................... 20
- آتش در اوستا ............................................................................................................................... 21
- داوری یا بازشناسی آتش ........................................................................................................... 23
- انتقال آتش .................................................................................................................................... 24
- نور و فروغ و روشنایی و اخگر فروزان .................................................................................... 25
- انگیزه رو آوردن به سوی روشنایی و فروغ به هنگام نیایش ............................................ 31
- دَرِ مهر ............................................................................................................................................. 32
- روشنایی و تاریکی ....................................................................................................................... 35
- آتش نزد اقوام مختلف ................................................................................................................ 37
- اهمیت اجاق خانواده و روشن نگه داشتن آن ..................................................................... 38
- آتش در زمان مادها ..................................................................................................................... 43
- آتش در زمان هخامنشیان ......................................................................................................... 43
- آتش در دوره ساسانیان .............................................................................................................. 44
- آتشکده ........................................................................................................................................... 45
- انواع آتشکده ................................................................................................................................. 47
فصل سوم:
- چهارشنبه سوری ......................................................................................................................... 47
- آجیل مشکل گشا ........................................................................................................................ 53
- فال کوزه ......................................................................................................................................... 55
- آش نذری ....................................................................................................................................... 56
- کجاوه اندازی ................................................................................................................................. 57
- شال اندازی .................................................................................................................................... 58
- فالگوش ........................................................................................................................................... 59
- قاشق زنی ....................................................................................................................................... 60
- تطهیر و خانه تکانی ................................................................................................................... 61
- بخت گشایی .................................................................................................................................. 62
فصل چهارم:
- جشن سده ..................................................................................................................................... 65
- سبب نامیدن این جشن به سده ............................................................................................ 66
- مراسم جشن سده ....................................................................................................................... 67
- نام سده .......................................................................................................................................... 72
- انگیزه های داستانی جشن سده .............................................................................................. 73
- نوسده، برسده ............................................................................................................................... 74
- جشن سده د ردوران اسلامی .................................................................................................. 77
- برگزاری جشن سده در دوران اسلامی .................................................................................. 78
مراسم جشن سده میان زردتشتیان ........................................................................................... 79
- جشن سده پس از ساسانیان .................................................................................................... 83
فصل پنجم:
- جشن های آتش آذرگان، شهریورگان .................................................................................... 87
- آذرگان یا آذرخش ....................................................................................................................... 90
- اردیبهشت گان، گلستان جشن ................................................................................................ 91
- منابع و مآخذ ........................................................................................... 93