مقاله اهمیت و کاربرد کند کننده‌های رشد گیاهی در کشاورزی
قسمتی از متن:
کند کننده های رشد گیاهی[1] گروهی از ترکیبات شیمیائی یا مصنوعی هستند که بدون اینکه تغییری در شکل ظاهری گیاه و یا تعداد برگ ها و شاخه ها و سایر اندام های آن به وجود آورد،از رشد گیاه می کاهند.این مواد از تقسیم رشد یاخته ای درناحیه زیر مرسیتمی[2] انتهای شاخه ها جلوگیری به عمل می آورد ولی بر روی خود مریستم تأثیری ندارد و در نتیجه، گیاه در عین حال که به تعداد طبیعی شاخه و برگ و میوه تولید می کند. به اندازه معمول رشد نمی کند و کوتاه می ماند. همین باعث می شود که سال بعد، از سوئی تعدا گل های تولید شده به میزان قابل توجهی بیشتر گردد، و از دگر سو نیاز به هرس تا حد زیادی کاهش می یابد. مطالعات بافت شناسی روی قسمت های مختلف ساقه گیاهچه های آفتابگردان،سویا و ذرت که با تتسی کلاسیس[3] تیمار شده بودند نشان داد که نوع اثر کننده ها روی رشد طولانی به غلظت به کار برده شده بستگی دارد.بنابراین،کوتاه شدن گیاهانی که در غلظت پائین کند کننده ها رخ می دهد،عمدتاً به دلیل جلوگیری از بزرگ شدن سلول هاست،ولی در غلظت های بالا، این کوتاه شدن قسمتهای ساقه،عمدتاً به دلیل کاهش تقسیم سلولی است.در نتیجه،فرآیند بزرگ شدن سلول نسبت به تقسیم سلولی در واکنش به کند کننده های رشد از حساسیت بیشتری برخوردار است. در مقایسه با ساقه، کند کننده های رشد، اندازه ریشه را حفظ کرد، یا تا اندازه ای افزایش می دهند، بنابراین همان طور که ملاحظه می شود نسبت ریشه به ساقه به نفع ریشه تغییر می کند. این ترکیبات، مصارف و اثرات مفید زیادی دارند که در زیر به نمونه هائی از آنها اشاره می شودو اثرات دیگر و مکانیزم آنها در بخش های بعدی ذکر می شود.
1-کنترل درس در غلات و محصولات دانه ای به خصوص گندم، تحت شرایط کود زیاد و در آب و هوای مرطوب، نظیر اروپای غربی،بار گندم اغلب سنگین بود. و می خوابد که قابل درو کردن با ماشین نیست. کابرد کلرمکوات کلراید(سایکوسل،سی سی سی،کلروکلین کلراید)[4] با فرمول2-کلرو اتیل-تری متیل-آمونیم کلراید[5] سبب تولید ساقه کوتاه و محکم می شود به طوری که خوابیدن بوته جلوگیری می گردد.
2-کاهش ارتفاع گیاهان زینتی از قبیل داوودی. بنت القنسول و سوین. از نظر تجاری، ارتفاع گیاه گلدار زینتی به طور مطلوب.40-35 سانتی متر است، در صورتی که ارتفاع طبیعی آنها به یک متر یا بیشتر می رسد. مصرف مواد کند کننده رشد روی برگ ها یا در خاک وقتی گیاه جوان است، تأثیر روی اندازه گل ندارد ولی منجر به ساقه خیلی کوتاه می شود.اشرفی«cireopsis verticillata »از گیاهان چند ساله است که برا ی گلدهی به فتو پریودهای طولانی بالاتر از 14 ساعت احتیاج دارد.اشرفی در لدانهای کوچک تحت شرایط گلخانه، خیلی دراز می شود. طی آزمایشی دوکند کننده رشد یعنی دامینزید (الار.اس ای دی اچ ، بی-ناین،بی-995،بی-9ای)[6] وفلور پریمیدول (کاتلس)[7] ، بهترین کند کننده ها برای ایجاد بازارپسندی در این گیاه تشخیص داده شدند.
3-کنترل رشد درختچه ها: این امر مخصوصاً در طول جاده ها حتی اگر گیاهان کشت شده تزئینی باشند و در زیر کابل های فشار قوی مهم است.پاشیدن مواد کند کننده رشد بعد از باز شدن جوانه ولی قبل از طویل شدن ساقه منتهی به همان تعداد برگ می شود لی ساقه کوتاه، کوتاه می ماند و نیاز به هرس کردن کاهش می یابد.
[1] plant growth retardants
[2] sub apical meristem
[3] Tetcyclais
[4] chlormequat chloride(chlorocholine choride.ccc.cycocel)
[5] 2-choroethyl-trimethyl-ammonium chloride
[6] daminozide (alar ,alar,SADH,B-Nhne)
[7] flurprimidol(cutless)