پایان نامه تحلیل رابطه جوسازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
چکیده
در این تحقیق ضمن بیان اهمیت و ضرورت انجام تحقیق، به معرفی کلی موضوع پژوهش پرداخته شد. در فصل دوم ابتدا اشاره ای به تعاریف و عناصر تشکیل دهنده هرکدام از مفاهیم گردید و در نهایت به معرفی کامل مدل پژوهش پرداخته شد. در فصل سوم ضمن معرفی جامعه آماری و نمونه آماری، روش های جمع آوری اطلاعات و شاخص های پرسشنامه بطور کامل شرح داده شد و نوع آزمون آماری مورد استفاده تشریح گردید. در فصل چهارم به آزمون سوالات تحقیق پرداخته شد. در فصل پنجم نیز به تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها با توجه به فرضیات پژوهش پرداخته میشود.
تحقیق حاضر از لحاظ موضوعی به تحلیل رابطه جوسازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در دانشکده مدیریت می پردازد که دراین راستا دو مؤلفه تحت عنوان"جو سازمانی" ، "رفتار شهروندی" در قالب هشت فرضیه مورد بررسی قرار گرفتند .
کلید واژه ها: جوسازمانی ، رفتار شهروندی، سازمانی، دانشگاه تهران
مقدمه
بیش از یک قرن است که تفکر غالب مدیریت بر این محور چرخیده و می چرخد که تمامی تلاش های سازمان باید در جهت بهبود مستمر باشد. تلاش برای بهبود عملکرد از روزهای اولیه شکل گیری رشته مدیریت به عنوان اصل خدشه ناپذیری بوده است که هر روز وارد مباحث جدیدتری می شود و حوزه های بیشتری را تسخیر می کند.
در مکاتب اولیه مدیریت افراد با رفتارهایی ارزیابی می شدند که در شرح شغل و شرائط احراز، از شاغل انتظار می رفت. امروزه اکثر مدیران خواهان کارکنانی هستند که بیش از وظایف شرح شغل خود فعالیت می کنند. آنها به دنبال کارکنانی هستند که به فراسوی انتظارات می روند، به میل و خواست خود به رفتارهایی دست می زنند که جزو وظایف رسمی شغلی شان نیست.
بخشی از متن
بررسی¬های فرا تحلیلی در خصوص ارتباط بین رفتار شهروندی سازمانی و عوامل اثرگذار بر آن نشان دهنده تأکید بر4 دسته عوامل زیر بوده است :
1. ویژگی های فردی کارکنان
2. ویژگی های شغلی
3. ویژگی های سازمانی
4. رفتارهای رهبری
در این میان جوسازمانی به عنوان یکی از ویژگی¬های سازمانی می¬تواند نقش موثری در بهبود رفتار شهروندی سازمانی داشته باشد.جو سازمانی مربوط به تعیین ویژگی های قابل اندازه گیری محیط کار است که بطور مستقیم یا غیرمستقیم توسط کسانی که در این محیط کار می‌کنند درک شده است و فرض میشود که روی انگیزش و رفتارشان تأثیر می گذارد. همچنین به عنوان منبعی موثر و بانفوذ جهت شکل دهی رفتار عمل می‌کند. ویژگی¬های زیر را برای جو سازمانی برشمرده¬اند:
- یک برداشت جمعی کارکنان دربارهی ویژگیهای خاص سازمان مثل اقتدار، اعتماد، انسجام، حمایت، تقدیر، نوآوری و عدالت؛
- برآیند تعامل اعضای یک سازمان؛
- پایه ای برای تفسیر شرایط؛
- تداعی کننده هنجارها و ارزشها و نگرش¬ها راجع به فرهنگ سازمان؛
- منبع تأثیرگذار بر رفتار (گاردنر و همکاران، 2005)
هالپین و کرافت در تعریف جو سازمانی می گویند: « ویژگی های درونی که یک سازمان را از سازمان دیگر متمایز ساخته و روی رفتار افراد آن تأثیر می گذارد، جو سازمانی نامیده میشود. این جو سازمانی به وسیله ادراکات کارکنان و توصیف های آنان از ویژگی های درونی سازمان سنجیده میشود
به نظر می رسد در اغلب سازمان ها و به طورخاص سازمان های آموزش عالی جوسازمانی مناسبی جهت تعامل وشکل مناسب رفتارسازمانی وجود ندارد.
در این پژوهش تلاش خواهد شد تا نقش جوسازمانی براساس مدل هالپین و کرافت بر رفتار شهروندی اعضای هیات علمی و کارکنان دانشکده مدیریت دانشگاه تهران بررسی شود و رابطه آنها تبیین گردد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول کلیات تعقیق.. 1
1-1.مقدمه.. 2
1-2. مساله اصلی تحقیق.. 2
1-3. ضرورت انجام تحقیق.. 4
1-4.اهداف اساسی از انجام تحقیق.. 4
1-5. پیشینه پژوهش . 5
1-6.مدل مفهومی 8
1-7. فرضیه های تحقیق . 9
1-8.روش تحقیق 9
1-9. روشهای گردآوری اطلاعات.. 10
1-10. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 10
1-11. قلمرو تحقیق.. 10
1-11-1. قلمروموضوعی.. 10
1-11-2. قلمرو زمانی تحقیق.. 10
1-11-3. قلمرو مکانی تحقیق.. 10
فصل دوم ادبیات و مبانی نظری.. 12
2-1 مقدمه.. 13
2-2 تعاریف جو سازمانی.. 13
2-2-1 اهمیت جو سازما نی در کارکردهای سازمان : 15
2-2-2 مفهوم جو سازمانی از نگاه صاحب نظران : 15
2-2-3 عوامل موثر بر جو سازمانی : 17
2-2-4 روشهای بهبود جو سازمانی.. 19
2-2-5 انواع جو سازمانی و ویژگیهای آن : 20
2-2-5-1 جو باز.. 20
2-2-5-2 جو کنترلشده.. 21
2-2-5-3 جو خودمختار . 22
2-2-5-4 جو پدرانه.. 22
2-2-5-5 جو بسته.. 23
2-2-5-6 جو آشنا یا دوستانه.. 23
2-2-6 ابعاد جو سازمانی.. 24
2-3 رفتار شهروندی سازمانی.. 24
2-3-1 تاریخچه رفتار شهروندی سازمانی.. 25
2-3-2 تعریف رفتار شهروندی سازمانی(OCB) 25
2-3-3 مفهوم سازی اولیه رفتارهای شهروندی سازمان.. 27
2-3-4 دو رویکرد اصلی رفتار شهروندی سازمانی.. 28
2-3-5 فرضیات مربوط به رفتار شهروندی سازمانی.. 30
2-3-6 ایجاد شهروندی سازمانی.. 30
2-3-7 هسته اعمال شهروندی.. 32
2-3-8 دیدگاههای مختلف و ابعاد در مورد رفتار شهروندی سازمانی.. 33
2-3-9 ابعاد رفتار شهروندی سازمانی.. 34
2-3-9-1 پودساکف و همکاران.. 34
2-3-9-2 نت میر . 35
2-3-9-3 لیوبا ماکوزی.. 35
2-3-9-4 اسمیت.. 36
2-3-9-5 ارگان.. 36
2-3-6 گراهام.. 37
2-3-10 الگوهای دوگانه رفتار شهروندی سازمانی.. 37
2-3-11 تفاوت رفتار شهروندی سازمانی با سایر رفتارهای سازمانی.. 37
2-3-12 عوامل موثر در بروز رفتارهای شهروندی سازمانی.. 38
2-3-13 متغیرهای تأثیر گذار بر رفتار شهروندی سازمانی.. 41
2-3-14 پیامدهای رفتار شهروندی سازمانی.. 43
2-3-14-1 رفتار شهروندی و تأثیرش بر عملکرد سازمانی.. 43
2-3-14-2 رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد تیمی.. 44
2-3-14-3 رفتار شهروندی سازمانی و کیفیت خدمات.. 44
2-3-15 ابعاد رفتارهای شهروندی.. 45
2-3-15-1 رفتارهای مساعدتی یا کمک کننده.. 53
2-3-15-2 راد مردی و گذشت.. 53
2-3-15-3 وفاداری سازمانی.. 53
2-3-15-4 اطاعت سازمانی` 53
2-3-15-5 ابتکار شخصی: 54
2-3-15-6 رفتارهای مدنی.. 54
2-3-15-7 توسعه شخصی.. 54
2-3-16 عوامل مؤثر در بروز رفتارهای شهروندی.. 56
2-3-16-1 نگرش:.. 56
2-3-16-2 رضایت شغلی.. 56
2-3-16-3 برابری.. 57
2-3-16-4 عدالت رویه‌ای.. 57
2-3-16-5 تعهد سازمانی.. 58
2-3-16-6 حمایت سازمانی درک شده.. 59
2-3-16-7 اثرات حالت روحی مثبت.. 59
2-3-16-8 شخصیت.. 60
2-3-16-9 تفاوت‌های فردی.. 61
2-3-17 پیامدهای فردی و سازمانی رفتارهای شهروندی سازمانی.. 62
2-3-18 مروری بر تحقیقات مربوط به رفتار شهروندی سازمانی.. 65
فصل سوم طرح تحقیق.. 67
3-1 مقدمه . 68
3-2 نوع تحقیق.. 68
3-3 روشهای ابزار گردآوری اطلاعات . 69
3-3-1 روش بررسی اسناد و مدارک . 69
3-3-2 روش میدانی.. 70
3-4 مقیاسهای اندازه گیری متغیرها.. 70
3-5 مقیاس اندازه گیری نگرشها . 70
3-6 طرح تحقیق . 70
3-6-1 هدف مطالعه . 70
3-6-2 نوع مطالعه . 70
3-6-3 افق زمانی : بررسی مقطعی در برابر بررسی دوره ای .. 71
3-6-4 جامعه و نمونه آماری مورد پژوهش . 71
3-6-5 حجم نمونه آماری . 72
3-6-6 روشها و فنون آماری مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل مشاهدات 72
3-7 روایی و پایایی.. 73
3-7-1 روایی پرسشنامه.. 73
3-7-2 آزمون پایایی پژوهش . 73
فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها .. 75
4-1 مقدمه . 77
4-2 بررسی توصیفی ویژگی های جمعیت شناختی . 77
4-2-1 سمت پرسنل . 77
4-2-2 رتبه علمی . 77
4-3 آزمون فرضیات تحقیق.. 78
4-3-1 آزمون فرضیه فرعی اول . 78
4-3-2 آزمون فرضیه فرعی دوم . 79
4-3-3 آزمون فرضیه فرعی سوم . 80
4-3-4 آزمون فرضیه فرعی چهارم.. 81
4-3-5 آزمون فرضیه فرعی پنجم . 82
4-3-6 آزمون فرضیه فرعی ششم . 83
4-3-7 آزمون فرضیه فرعی هفتم.. 84
4-3-8 آزمون فرضیه فرعی هشتم.. 84
4-3-9 آزمون فرضیه اصلی پژوهش.. 85
فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات.. 87
5-1 مقدمه.. 88
5-2 خلاصه یافته های پژوهش . 88
5-3 نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها .. 90
5-3-1 نتیجه فرضیه اصلی . 90
5-3-2 نتیجه فرضیه فرعی اول . 91
5-3-3 نتیجه فرضیه فرعی دوم . 91
5-3-4 نتیجه فرضیه فرعی سوم . 91
5-3-5 نتیجه فرضیه فرعی چهارم.. 91
5-3-6 نتیجه فرضیه فرعی پنجم.. 91
5-3-7 نتیجه فرضیه فرعی ششم.. 91
5-3-8 نتیجه فرضیه فرعی هفتم.. 91
5-3-9 نتیجه فرضیه فرعی هشتم.. 91
5-4 پیشنهادات تحقیق.. 92
5-4-2 رهنمودهایی برای عمل . 92
5-5 پیشنهادات برای تحقیقات آتی . 94
5-6 محدودیتهای پژوهش . 94