مقاله درد
پیشگفتار
انسان از دیرباز در تلاش دست یافتن به اسرار پدیدة درد بوده است به این امید که با دانش این وقایع بتواند راهی برای تشکیل دردهای خویش بیابد. از همین زمینه سعی شده است تهیة ترکیبات جدید مشتق شده از تباین با استفاده از روشهای منطقی طراحی دارد مورد بررسی قرار گیرد. به امید آنکه روزی بتواند به شیوة نوینی برای تسکین درد دست یافت که دارای قدرت اثر اوییوئیدها بوده و لیکن بیمار ناچار به تحمل عوارض جانبی فراوان این داروها نباشد.
بشر از ابتدای خلقت و بدو تولد با مسئلهای بنام درد است به گریبان بوده است. گویا زندگی و زیستن با درد کمین میباشد. جدایی بین درد و حیات امکان پذیر نمیباشد. بنابراین از همان اوایل خلقت در پی توصیف درد و یافتن درمان آن بوده است.
انواع درد
درد به دو نوع عمده تقسیم میشود: درد حاد ( aeutepain) و درد مزمن ( chronic pain) مسیر و انتقال درد به دو صورت سریع آهسته میباشد. درد سریع از مدت زمان از ثانیه پس از برخورد محرک حس میشود، در حالیکه درد آهسته دردی است که بعد از یک ثانیه و حتی بشر شروع شد. و سپس به مدت چند ثانیه یافته ادامه مییابد. (3)
مکانیسمهای عصبی احساس درد
الف ـ گیرندههای درد:
برخی از گیرندههای درد احتمالاً chemoreceptor میباشند زیرا تنوع گستردهای از ترکیبات شامل اتوکوئیدهائی چون برادی کینین ( bradykinin) و چندین پروستاگلاندین ( prostaglandins) میتوانند موجب ایجاد یک پاسخ دردناک شوند. و لیکن اکثریت گیرندههای فیزیولوژیک درد را پایانههای عصبی برهنه تشکیل میدهند که فاقد ساختمان دقیق یک گیرنده میباشند و در تمام بافتهای بدن یافت میشوند. گیرندههای درد برای آن اختصاصی بوده و درد حاصل تحریک بیش از حد انواع دیگر گیرندهها نیست.
اعصاب آوران اولیه فیبرهای نازک ( small – diameter) شامل فیبرهای c و a میباشند. این فیبرهای عصبی در بافتهای محیطی به شاخههای کوچکتری تقسیم شده و هر کدام از این فیبرها میتوانند با انواع محرکهای مختلف از جمله مکانیکی، حرارتی و شیمیائی به شدت تحریک شوند.
تقسیم بندی لوپیوئیدها بر اساس اثر بر رسپتورهای اوپیوئیدی
1ـ آنتاگونیستهای اوپیوئیدی یا ترکیباتی مثل نالوکسان که فاقد هر گونه اثر اگونیستی روی گیرندهها هستند.
2ـ اوپیوئیدهایی با عملکرد مخلوط: این دسته شامل آگونیست، آنتاگونیستها ( ترکیباتی مثل نالورفین یا پنتازوسین) هستند که روی بعضی گیرندهها اثر آگونیستی و روی برخی دیگر اثر آنتاگونیستی دارند. اثرات این دارو به طور ضعیفی توسط نالوکسان آنتاگونیزه میشود.
تحمل و وابستگی نسبت به اوپیوئیدها
تحمل دارویی ( Drug tolerance) عبارت است از کاهش پاسخ دهی به اثر فارماکولوژیکی دارو در نتیجة تماس قبلی با دارو یا داروهای وابسته میباشد. تحمل میتواند به سرعت ایجاد شود که گاهی به این نوع تحمل تاکیفیلاکسی ( Tachy phylaxis) و یا تحمل حاد (Acute tolreance) میگویند. از خصوصیات بسیار مهم داروهای اوپیوئیدی تحمل متقابل (cross-tolerance) میباشد به این معنی که مثل فردی که نسبت به مرفین تحمل پیدا میکند نسبت به سایر آگونیستهای اوپیوئیدی نیز تحمل پیدا کرده است.
فهرست مطالب:
پیشگفتار
تعریف درد
انواع درد
گیرندههای درد
Sate Tontrol
کنترلهای مهاری پایین رو
ناقلین شیمیائی
ناقلین فیبرهای آوران اولیه
ضد دردهای اوپیوئیدی
معرفی ضد دردهای مخدر
مورفین
مواد شبه مورفینی در سیستم اعصاب مرکزی
گیرندههای اوپیوئیدی
گیرنده کاپا
گیرنده سیگما
گیرنده اپسیلون
تقسیم بندی لوپیوئیدها بر اساس اثر بر رسپتورهای اوپیوئیدی
تحمل و وابستگی نسبت به اوپیوئیدها
واسطههای سلولی دخیل در اثرات ترکیبات و پپتیدهای اوپیوئیدی
گیرندههای اوپیوئیدی
روش آنالیز آماری
اطلاعات مربوط به نمودارها
ترکیبات مورد استفاده در آزمون فرمالین
بخش تجربی