ساختار تشکیلاتی بیمه، نظام خدمات بیمه ای در ایران
:: بخشهایی از متن ::
فصل اول
کلیات
بخش اول
بیمه های اشیاء و مسئوولیت
بیمة آتش سوزی
قدیمترین رشتة بیمه، رشتة بیمه باربری است در حالی که بیمة آتش سوزی، به تدریج از سدة هفدهم تا نوزدهم شناخته شده است آتش سوزی بزرگ لندن در سال 1666 زمانی به وقوع پیوست که وسایل اطفای حریق هنوز در مراحل ابتدایی بود و هیچگونه پوشش بیمة آتش سوزی درجامعه به چشم نمی خورد. نخستین ادارة آتش سوزی در انگلستان در سال 1680 تأسیس شد و متعاقب آن شرکت هند این هند در سال 1696 و ادارة آتش سوزی سان در سال 1710 پدید آمدند. سرانجام آتش سوزی بزرگ لندن باعث ایجاد شرکت بیمة هامبرگرجنرال شد که این شرکت و شرکت سان، دو شرکت بیمه‌ای هستند که هنوز وجود دارند و فعالیت می کنند. در نتیجة وقوع انقلاب صنعتی در سدة هجدهم که به پیدایش کارخانه‌ها، انبارها، کشتیها، ماشین آلات و غیره انجامید، شرکتهای بیمة آتش سوزی متعددی از جمله لویدز لندن تأسیس شدند.
حریق چیست؟
حریق عبارت است از احتراق شدید مواد سوختنی یا آتشی ناخواسته و از کنترل خارج شده که معمولاً با سرعت نور، دود و حرارت زیاد توأم است. احتراق عبارت است از ترکیب یک مادة سوختنی با اکسیژن دو حالت دارد: احتراق آرام ( مانند اکسیده شدن مس) و احتراق شدید ( که با حرارت دود، نور همراه است).
نحوة ایجاد حریق
برای ایجاد حریق سه عامل مورد نیاز است:
1- مواد اشتعال پذیر ( جامدات، مایعات و گازها) که میزان مواد اشتعال پذیر در ایجاد حریق، نقش مهمی بازی می کند.
2- اکسیژن (هوا): محیط اطراف ما پر از مواد اشعال پذیر است. اکسیژن هوا نیز به اندازة کافی یافت می شود و برای آغاز آتش سوزی عامل دیگری نیز مورد نیاز است.
3- انرژی آتشزنه : این انرژی می تواند با افزایش دما تولید شود. انرژی مورد لزوم برای آغاز آتش سوزی می تواند بسیار کم و کوچک باشد و آتش سوزی براثر به وجود آمدن این انرژی به راحتی انجام می گیرد. موارد زیر، انرژی مورد لزوم برای آغاز آتش سوزی را فراهم می آورند:
- ایجاد آتشزنه به طور مستقیم (زدن کبریت)
- افزایش حرارت
- آتش سوزی خود به خود
- انفجار
- جرقة الکتریکی
- واکنش شیمیایی
- متمرکز کردن نور در یک نقطه با استفاده از عدسی
مثلث حریق
برای اینکه حریقی اتفاق افتد، وجود سه عامل ضروری است: سوخت، حرارت و اکسیژن، که اینها را مثلث حریق می نامند. چنانچه یکی از این عوامل برداشته شود، حریق خود به خود از بین می رود. از بین بردن حرارت یا سرد کردن حریق معمولاً با آب انجام می شود که بسیار موثر و در عین حال کم خرج است و در مورد اطفای حریق جامدات، بهترین وسیله به شمار می آید.
برای از بین بردن سوخت باید آنرا از حریق جدا کرد. در خصوص جامدات سوختنی، بدین گونه عمل می کنیم که آنها را که هنوز شعله ور نشده اند، یا روی زمین پخش هستند، یا در ظروف درباز مشتعل، با کف شیمیایی یا فیزیکی که سراسر مایع را فرا گیرد، می پوشانیم به طوری که مانع رسیدن هوا یا اکسیژن به آن شویم. در حقیقت سوخت را از حریق جدا می کنیم و این خود طریقة دیگری از خاموش کردن است که بیشتر « خفه کردن» گویند.
...
بخش دوم
خطرهای اضافی
بیمة صاعقه
صاعقه طبق تعریف شرایط بیمة آتش سوزی مصوب مورخ 27/8/1366 شورای عالی بیمه، عبارت است از تخلیة بار الکتریکی بین دو ابر یا بین ابر و زمین که بر اثر القای دو بار مختلف به وجود می آید. به تعبیر دیگر صاعقه از به هم خوردن ابرهای رسانای الکتریستة مثبت و منفی به وجود می آید و به زمین منتقل می شود. منظور از بیمة خطر صاعقه، فقط خسارتهای وارده بر اثر آتش سوزی ناشی از صاعقه نست بلکه هدف خسارتهای مستقیم ناشی از صاعقه بدون تبدیل به آتش سوزی است. خسارتهای ناشی از صاعقه، یا مستقیم است یا غیر مستقیم.
خسارتهای مستقیم : این نوع خسارت ناشی از اثر دما یا انرژی صاعقه است که در هنگام فرود آمدن صاعقه به زمین ممکن است به ساختمانها و اموال وارد آید. اگر شیئی سرراه صاعقه قرار گیرد و اشتعال پذیر هم باشد احتمال دارد بر اثر دما، آتش سوزی تولید شود. صاعقه ممکن است در هنگام فرود آمدن به زمین بر اثر نیرویی که دارد موجب شکاف برداشتن یا ترک خوردن ساختمانها و دیوارها شود و شیشه ها را بشکند. اگر صاعقه در مسیر خود به اشیای نمدار برخورد کند رطوبت موجود در آن شی، به طور ناگهانی بخار می شود و تولید انفجار می کند.
خسارت غیر مستقیم : این نوع خسارت ضرورتاً هنگام فرود آمدن صاعقه ایجاد نمی شود. خسارتهای غیر مستقیم ممکن است علتهای مختلف داشته باشد ولی نیتجة همة آنها یکسان است و آن خسارت و زیان وارده به دستگاههای الکتریکی است. در بیشتر مواقع، به طور ناگهانی بار زیاد الکتریکی تولید می شود و در دستگاههای الکتریکی اتصالی به وجود می آورد. این نوع خسارت چون مستقیماً از صاعقه ناشی نشده، دربیمة صاعقه جبران نمی شود. مورد دیگر تأثیر الکتریکی بر دستگاههاست. هرگاه ابرهایی که بر فراز سیمهای الکتریکی واقع در هوای آزاد در حرکت هستند بار مثبت داشته باشند باعث گردند که کلیة بار منفی سیمهای الکتریکی زیر ابرها جمع شوند و در نتیجه کلیة بار مثبت به طرف دیگر سیم حرکت کند که به نسبت مقدار بار مثبت موجود در ابرها همچنین فاصلة ابرها از زمین، در دستگاههای برقی تولید خسارتهای گوناگون می کند. برای مثال، عایقهای موتور را خراب می کند که تأمین بیمه‌ای در بیمة صاعقه ندارد.
خلاصه آنکه، خسارتهایی که بر اثر دما یا نیروی صاعقه وارد می شود، خسارتهای مستقیم تلقی می شوند و جزو تعهدات بیمه‌گر است ولی خسارتهایی که بر اثر انرژی الکتریکی حاصل از صاعقه وارد می شوند خسارتهای غیر مستقیم به حساب می آیند و پوشش بیمه‌ای در بیمة صاعقه ندارند.
بیمة انفجار
« انفجار، هر نوع آزاد شدن ناگهانی انرژی حاصل از انبساط گاز یا بخار است». در انفجار، آزاد شدن ناگهانی مقدار زیادی انرژی نقش مهمی ایفا می کند، یعنی در فاصلة زمانی کوتاه(4-6 ثانیه) انرژی زیادی رها می شود. انفجار دو نوع است، یکی انفجار شیمیایی و دیگری انفجار مخزنها.
انفجار شیمیایی : انفجار شیمیایی بر اثر فعل و انفعالات شیمیایی، در درون منبع رخ می دهد
[1] - « شرایط عمومی آتش سوزی» مورخ 27/8/1366، مصوب شورای عالی بیمه.
حدود پوشش بیمه‌ای
خطر بیمه شده در بیمة شکست شیشه عبارت است از شکست شیشه های مذکور در بیمه نامه به استثنای خسارت ناشی از عمد یا قصور و غفلت بیمه‌گذار. در این نوع بیمه موارد تشدید خطر باید به اطلاع بیمه‌گر برسد و با صدرو الحاقیه مورد تأیید قرار گیرد و اگر حق بیمة اضافی تعلق می گیرد پرداخت شود. این موارد به شرح زیر است :
- تغییرات ساختمانی.
- تعمیرات اساسی و زدن داربست روی دیوار ساختمان یا در محوطة داخلی محل بیمه شده.
- تأسیس فروشگاه یا محل کار در مکانی که قبلاً بدون استفاده بوده است.
- نقاشی و تیره رنگ کردن شیشه ها.
- معیوب شدن چارچوب دور شیشه ( زنگ زدن پنجره های فلزی). در شرایط قرارداد بیمه توصیه های ایمنی به بیمه‌گذار داده می شود که باید اجرا کند.
-استفاده نکردن از دستگاههای حرارت زا یا آب گرم برای برطرف کردن بخار آب یخزدة روی شیشه
- برای حمل لامپهای چراغ باید حداقل فاصلة ایمنی رعایت شود.
شیشه های بیمه شده : تأمین بیمة شکست شیشه شامل استفاده از شیشه در موارد زیر است:
- شیشة ویترین و شیشة درها
- شیشه های خارجی ساختمان
- تابلو شرکتها
- نمای شیشه های ساختمان
- شیشه های داخلی محیط کار
-شیشه های ایمنی
- شیشه های چند لایه (عایق)
- آینه ها
- شیشه های نقاشی شده ( هنری)
- شیشه های مساجد و کلیساها
- شیشه های ادارات، منازل مسکونی، کارخانه ها
- شیشه های تگری
خسارتهای قابل تأمین : بیمه‌گر متعهد جبران خسارت وارده بر اثر شکستن یا خورد شدن شیشه است. شکستن عبارت است از ترکی که کلیة ضخامت شیشه را در بر گرفته باشد بنابراین خراش برداشتن، خط خط شدن یا پریدن قطعة کوچکی از سطح آن جزو پوشش بیمه نیست.
استثناآت : خسارتهای زیر جزو تعهدات بیمه‌گر شکست شیشه نیست مگر آنکه توافق خاصی بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار در مورد آنها شده باشد:
- جنگ، شورش، جنگ داخلی، زلزله، انرژی هسته ای و مواد رادیو اکتیو.
- آتش سوزی، انفجار، صاعقه، عملیات آتش نشانی و نجات، همچنین رنگ کردن شیشه با رنگهایی که نور از آنها عبور نمی کند.
- خسارت ناشی از تغییر محل شیشة بیمه شده.
- شیشه های بیمه شده در محل نصب آنها تأمین بیمه‌ای دارد و غالباً ثابت هم هستند ولی خسارت شیشه های متحرک مانند ویترینها و آینه ها در منازل در صورتی که در داخل محل بیمه شده وارد گردد جبران می شود.
نحوة پرداخت خسارت : در بیمة شکست شیشه بیمه‌گر می تواند به دو طریق خسارت وارده را جبران کند:
1- شیشه یا شیشه های خسارت دیده را تعویض کند.
2- خسارت را به وجه نقد بپردازد.
در هنگام تعویض شیشه، بیمه‌گر باید شیشة شکسته را با شیشه ای از همان نوع یا نوع مشابه تعویض کند.
استهلاک در بیمة شکست شیشه مفهوم ندارد. اگر خسارت، نقدی پرداخت شود بیمه‌گر می تواند شیشه های شکسته را به منزلة بازیافتی تصاحب کند یا مبلغی متناسب از خسارت کسر کند و آنها را برای بیمه‌گذار باقی بگذارد. هرگاه در موقع تأدیة خسارت معلوم شود که مبلغ بیمه شده در قرارداد کمتر از ارزش حقیقی شیشه است اختلاف میان ارزش تهیة مجدد و مبلغ بیمه شده به عهدة بیمه‌گذار است ( استفاده از مادة 10 قانون بیمه)، ارزش جایگزینی شیشه عبارت است از قیمت شیشه + هزینة بسته بندی + هزینة حمل+ هزینة نصب. در صورتی که برای هر متر مربع شیشه مبلغ معینی به عنوان مبلغ بیمه شده توافق شده باشد این مبلغ حداکثر تعهد بیمه‌گر در هنگام پرداخت خسارت خواهد بود. حق بیمه در بیمة شکست شیشه برای شیشه هایی که دارای ارزش بیمه شدة ثابتی هستند به صورت درصد یا در هزار از مبلغ بیمه شده است ولی در اکثر موارد، ارزش جایگزینی ملاک محاسبة حق بیمه و خسارت است.
:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
فصل اول ۰
کلیات ۰
بخش اول ۱
بیمه های اشیاء و مسئوولیت ۱
بیمة آتش سوزی ۲
حریق چیست؟ ۲
نحوة ایجاد حریق ۳
تعریف آتش سوزی ۶
قرارداد بیمة آتش سوزی ۶
اصول قرارداد بیمة آتش سوزی ۷
نفع بیمه پذیر ۸
نحوة ارزیابی خسارت در بیمة آتش سوزی ۱۲
محاسبة ارزش واقعی اموال بیمه شده ۱۳
ساختمان ۱۴
ماشین آلات کارخانه ها ۱۵
وسایل و لوازم خانگی ۱۵
موجودی تولید کنندگان ۱۶
محصولات کشاورزی ۱۷
ماشین آلات کشاورزی ۱۷
کامپیوتر ( نرم افزار و سخت افزار) ۱۷
انبارها ۱۸
بیمة آتش سوزی به ارزش قرارداد ۲۳
مبلغ و ارزش مورد بیمه ۲۵
شرایط بیمه نامه های اظهار نامه ای ۲۷
محل مورد بیمه ۳۰
مبنای محاسبة حق بیمه ۳۱
بیمه نامه براساس فرست لاس ( اولین خسارت یا اولین آتش سوزی) ۳۲
PML و EML ۳۴
مدت بیمه ۳۹
بیمه به قیمت بیش از ارزش حقیقی مورد بیمه ( بیمة مضاعف) ۴۲
پیشنهاد بیمه نامه ۴۳
عناصر تشکیل دهندة فرم پیشنهاد ۴۳
نماینده : ۴۳
پیشنهاد دهنده : ۴۴
بیمة تمام خطر ۴۹
بیمة تمام خطر صنعتی ۵۰
بخش دوم ۵۲
خطرهای اضافی ۵۲
بیمة صاعقه ۵۳
بیمه نامة دریایی ۸۵
خطر یا ریسک ۸۸
مشخصات خطر : ۸۸
اشخاص ذی نفع در قرارداد بیمة حمل و نقل ۹۴
ذی نفع سند بیمه ۹۵
نفع بیمه پذیر در بیمة دریایی ۹۶
قرارداد بیمة حمل و نقل کالا ۱۰۵
بخش اول ۱۸۱
بیمة هواپیما ۱۸۱
قانون بیمة هواپیمایی ۱۸۵
مسئولیت قانونی خطوط هواپیمایی ۱۸۵
اشخاص ثالث ۱۸۷
مسئولیت سازمانها ۱۸۷
انواع بیمة هواپیما ۱۸۷
بخش دوم ۱۹۴
بیمة مهندسی ۱۹۴
بیمة تما خطر مقاطعه کاران ۱۹۸
مدت بیمه ۲۰۲
سرمایة بیمه شده ۲۰۳
اطلاعات مورد نیاز برای ارزیابی ریسک ۲۰۴
تعیین نرخ ۲۰۵
بیمة تمام خطر نصب ۲۰۷
نوع ماشین و طرحهای مشمول بیمه ۲۰۹
استثناآت بیمة تمام خطر نصب ۲۱۲
ویژگیهای بیمة تمام خطر نصب ۲۱۳
سرمایة بیمه شده ۲۱۵
حق بیمه ۲۱۷
حدود پوشش بیمه‌ای ۲۲۳
خسارت در بیمة شکست ماشین آلات ۲۲۸
بیمة تمام خطر کامپیوتر ۲۲۹
بیمة عدم النفع ماشین آلات ۲۳۱
مبلغ بیمه شده ۲۳۳
بیمه فساد محصول در سردخانه ها ۲۳۸
بخش سوم ۲۴۲
بیمه محصولات کشاورزی ۲۴۲
مقدمه ۲۴۳
بخش چهارم ۲۵۲
بیمه اتومبیل ۲۵۲
بخش پنجم ۲۹۱
بیمه های مسئولیت مدنی ۲۹۱
مقدمه ۲۹۲
بیمه مسئولیت مدنی ۲۹۴
انواع بیمه مسئولیت مدنی ۲۹۵
۴- بیمه هزینه های درمانی ۲۹۷
۱۷- قرارداد بیمه جامع مسئولیت شخصی ۳۱۸
مفهوم دارنده وسیله نقلیه ۳۲۹
مفهوم شخص ثالث ۳۳۰
شرط ایجاد مسئولیت ۳۳۳
صندوق تأمین خسارت های بدنی ۳۳۵
مقدار دیه قتل نفس: ۳۴۰
نوع وسیله نقلیه ۳۴۲
فصل سوم ۳۴۵
بیمه زیان پولی ۳۴۵
بخش اول ۳۴۶
بیمه اعتبار ۳۴۶
خرید و فروش کالا در سیستم های اعتباری ۳۴۸
خطرهای بازرگانی ۳۵۱
خطرهای غیربازرگانی ۳۵۱
راه های حمایت از صادر کننده و مزایای بیمه اعتبار ۳۵۳
عوامل مؤثر در ارزیابی ریسک اعتبار ۳۵۴
بخش دوم ۳۵۷
بیمه تضمین ۳۵۷
تعریف عناوین ۳۵۸
ضمانت نامه و شرایط تضمین ۳۵۹
اساس حاکم بر ضمانت نامه ها ۳۶۰
انواع ضمانت نامه ها ۳۶۴
بخش سوم ۳۶۸
بیمه عدم النفع ۳۶۸
محل مورد بیمه ۳۷۲
جبران زیان در بیمه عدم النفع ۳۷۳
استثناآت در بیمه عدم النفع ۳۷۵
حق بیمه ۳۷۵
بخش چهارم ۳۷۷
بیمه صداقت و امانت کارکنان ۳۷۷
فصل چهارم ۳۸۲
بیمه اتکایی ۳۸۲
بخش اول ۳۸۳
کلیات ۳۸۳
کلیات ۳۸۴
مفهوم بیمة اتکایی ۳۸۶
بخش دوم ۳۹۴
انواع قراردادهای بیمه اتکایی ۳۹۴
سهم نگهداری ۳۹۵
قرارداد اتکایی مازاد خسارت ۴۰۵
فصل پنجم ۴۰۹
بیمه اشخاص ۴۰۹
بخش اول ۴۱۰
کلیات ۴۱۰
تعدد بیمه ۴۱۷
بخش دوم ۴۱۹
بیمة حوادث ۴۱۹
حادثه و بیماری ۴۲۲
انواع خطر ۴۲۳
خصوصیات خطر ۴۲۶
تشدید خطر ۴۲۹
انواع حوادث انفرادی ۴۳۰
شرایط دیگر بیمة سرنشینان: ۴۳۴
بیمه های گروهی ۴۳۵
بخش سوم ۴۴۰
بیمه عمر ۴۴۰
ویژگیها ۴۴۲
انواع بیمه های عمر ۴۴۴
خصوصیات بیمه عمر زمانی : ۴۴۶
خصوصیات بیمة تمام عمر خطر فوت : ۴۴۷
خصوصیات بیمة تمام عمر تأخیری : ۴۴۷
ترکیبهای متعددی از انواع بیمه های عمر ۴۵۰
ضمیمه ۴۵۴
متن کامل قانون بیمه، مصوب سال ۱۳۱۶ ۴۵۵
معاملات بیمه ۴۵۵
فسخ وبطلان ۴۵۷
مسئولیت بیمه‌گر ۴۶۲
فهرست منابع ۴۶۷