برچسب رودکی - خرید و دانلود فایلهای علمی

رودکی

زندگینامه

سیری در آثار

دیوان رودکی

معرفی آثار

ویژگی سخن

چند نمونه از رباعیات رودکی

نمونه ای از اشعار غنایی و عاشقانه رودکی

نمونه اشعار

کلیله و دمنه رودکی

غزل رودکی وار، نیکو بود
غزلهای من رودکی وار نیست
اگر چه بپیچم به باریک و هم
بدین پرده اندر مرا راه نیست
"عنصری"

زندگینامه

رودکی، ‌ابوعبدالله جعفر فرزند محمد فرزند حکیم فرزند عبدالرحمان فرزند آدم.
از کودکی و چگونگی تحصیل او آگاهی چندانی به دست نیست. در 8 سالگی قرآن آموخت و آن را از بر کرد و از همان هنگام به شاعری پرداخت.

برخی می گویند در مدرسه های سمرقند درس خوانده است. آنچه آشکار است، وی شاعری دانش آموخته بود و تسلط او بر واژگان فارسی چندان است که هر فرهنگ نامه ای از شعر او گواه می آورد.

رودکی از روزگار جوانی آوازی خوش داشت، در موسیقی و نوازندگی چیره دست و پر آوازه بود. وی نزد ابوالعنک بختیاری موسیقی آموخت و همواره مورد ستایش او بود، آن چنان که استاد در روزگار کهنسالی چنگ خود را به رودکی بخشید. رودکی در همان دوره شعر نیز می سرود. شعر و موسیقی در سده های چهارم و پنجم همچون روزگار پیش از اسلام به هم پیوسته بودند و شعر به همراه موسیقی خوانده می شد. شاعران بزرگ آنانی بودند که موسیقی نیز می دانستند.

از هم عصران رودکی ،منجیک ترمذی (نیمه دوم سده چهارم) و پس از او فرخی (429 ق) استاد موسیقی زمانه خویش بودند. شاعران، معمولاً قصیده هایشان را با ساز و در یکی از پرده های موسیقی می خواندند. هرکس که صدایی خوش نداشت یا موسیقی نمی دانست، از راوی می خواست تا شعرش را در حضور ممدوح بخواند. رودکی، شعرش را با ساز می خواند .

رفته رفته آوازه رودکی به دربار سامانیان رسید و نصربن احمد سامانی (301 ـ 331 ق) او را به دربارفرا خواند. برخی بر این گمانند که او پیش از نصربن احمد به دربار سامانیان رفته بود، در آنجا بزرگترین شاعر دربار سامانی شد. در آن روزگار در محیط ادبی، علمی، اقتصادی و اجتماعی فرارود، آن چنان تحولی شگرف روی داده بود که دانش پژوهان، آن دوره را دوران نوزایی (رسانس) ایرانی می نامند.

بر بستر چنین زمینه مناسب اقتصادی، اجتماعی و برپایه دانش دوستی برخی از پادشاهان سامانی، همچنین با تلاش و خردمندی وزیرانی دانشمند و کاردان چون ابوالفضل بلعمی (330 ق) و ابوعلی محمد جیهانی (333 ق)، بخارا به صورت مرکز بزرگ علمی، ادبی و فرهنگی درآمد.

دربار سامانیان، محیط گرم بحث و برخورد اندیشه شد و شاعران و فرهنگمداران از راههای دور و نزدیک به آنجا روی می آوردند.

بهترین آثار علمی، ادبی و تاریخی مانند شاهنامه منصوری، شاهنامه ابوالمؤید بلخی (سده چهارم هجری)، عجایب البلدان، حدود العالم من المشرق الی المغرب در جغرافیا، ترجمه تفسیر طبری که چند تن از دانشمندان فراهم کرده اند، ترجمه تاریخ طبری از ابوعلی بلعمی، آثار ابوریحان بیرونی (440 ق) وابوعلی سینا (428 ق) در روزگار سامانیان پدید آمدند. دانشمندان برجسته ای مانند محمد زکریای رازی (313 ق) ابونصر فارابی (339)، ابوریحان بیرونی، ابوعلی سینا و بسیاری از شاعران بزرگ مانند فردوسی (410/416 ق) در این روزگار یا متأثر از آن برآمده اند.

بزرگترین کتابخانه در آن دوران در بخارا بود که ابوعلی سینا آن را دید و گفت که نظیر آن را هرگز ندیده است. تأثیر این تحول، نه تنها در آن دوره که در دوران پس از آن نیز پیدا است. رودکی فرزند چنین روزگاری است. وی در دربار سامانی نفوذی فراوان یافت و به ثروتی افزون دست یافت. نفوذ شعر و موسیقی او در دربار نصربن احمد چندان بود که داستان بازگشت پادشاه از هرات به بخارا، به خوبی بیانگر آن است.
هنگامی که نصربن احمد سامانی به هرات رفته، دیرگاهی در آن دیار مانده بود، هیچ کس را یارای آن نبود تا از پادشاه بخواهد که بخارا بازگردد؛ درباریان از رودکی خواستند تا او این وظیفه دشوار را بپذیرد.رودکی شعر پر آوازه « بوی جوی مولیان آید همی ـ یاد یار مهربان آید همی » را سروده است.

درباریان و شاعران، همه او را گرامی می داشتند و بزرگانی چون ابوالفضل بلعمی و ابوطیب مصعبی صاحب دیوان رسالت، شاعر و فیلسوف. شهید بلخی (325 ق) و ابوالحسن مرادی شاعر با او دوستی و نزدیکی داشتند.

خرید فایل

ادامه مطلب ...

رودکی

چهارشنبه 17 آذر 1395 ساعت 09:13

پایان نامه مقایسه مبانی فکری و سنت شعری رودکی (پدر شعر فارسی) و نیما یوشیج (پدر شعر نو)

پایان نامه مقایسه مبانی فکری و سنت شعری رودکی (پدر شعر فارسی) و نیما یوشیج (پدر شعر نو)

مقدمه و پیشگفتار:

سالهاست که نام رودکی پیوسته با عنوان «پدر شعر فارسی» و نام نیما یوشیج (علی اسفندیاری) با عنوان «پدر شعر نو فارسی» همراه بوده است و گاه خواننده بدون آنکه علت واقعی این وجه تسمیه را بداند آن را به خاطر سپره و بارها ذکر نموده است.

شاعران بزرگواری که هر کدام در اعتلای فرهنگ و ادب غنی ایرانی بسیار کوشیده‌اند و تأثیرگذار بوده‌اند و هرکدام تحولات بسیار عظیمی را در زمانه و عصر خویش حاصل کرده‌اند.

افراد بسیاری نیز در معرفی آنان و توضیح و گزارش آثارشان گام نهاده‌اند.

در این تحقیق کوشیده شده است تا بین مبانی فکری و سنت شعری این دو شاعر، مقایسه‌ای انجام دهم و در ضمن به علل و دلایلی که باعث شده است از میان خیل عظیم شاعران و گویندگان فارسی از دیرباز تاکنون این دو را به عنوان پدران‌ شعر فارسی برگزیده‌اند، اشاره نمایم.

به نظر محقق برای یک مقایسه‌ی اصولی و صحیح، نخست باید به بررسی و شناخت جزئیات مطالب مورد قیاس پرداخت و سپس نتیجه‌گیری نمود. البته قابل ذکر است که اگر بخواهیم یک مقایسه‌ی نسبتاً اصولی انجام دهیم؛ باید با توجه به آنکه تعداد ابیات بر جای مانده از این دو شاعر بسیار از لحاظ کمیت با هم اختلاف دارند و چون تعداد ابیات بر جای مانده از رودکی کمتر از هزار بیت است ولی در مورد نیما یوشیج این تعداد چندین برابر می‌باشد؛ لذا به ذکر پاره‌ای از آنها می‌پردازیم تا بدین وسیله یک توازن تقریباً منطقی بین شمار ابیات این دو شاعر از لحاظ ارزیابی برقرار گردد.

لازم به ذکر است که در تذکره‌ها و کتب تاریخ ادبیات درباره‌ی شمار اشعار رودکی سخن بسیار گرفته‌اند: برخی آن را متجاوز از یک میلیون بیت می‌دانند و برخی دیگر بر آن‌اند که 700 هزار بیت بوده، و نیز آورده‌اند که شعر رودکی در صد دفتر گردآوری شده بوده که بی‌گمان این ارقام مبالغه‌آمیز است. آنچه مسلم است آن است که رودکی پر شعر بوده و اکنون همان‌طور که ذکر شد مقدار اندکی از سروده‌های او در دست است.[1]

در این مجموعه تلاش شده است که با بررسی و تفحص بر روی اکثر آثار و تحقیقاتی که در باب این دو شاعر شده است و در کنار هم قرار دادن آن مطالب به نتیجه‌ای که مورد نظر است، دست یافته شود. در باب رودکی و نیما یوشیج تحقیقات و کتب فراوانی به انجام رسیده و تألیف شده است؛ اما آنچه اکنون پس از سالها می‌تواند انگیزه‌ای برای تأمل و تألیفی دوباره در شعر و زندگی این دو شاعر باشد، یکی همان مقایسه‌ی مبانی فکری و سنت شعری این دو است و نیز شاید با این روش پاره‌ای از ابهامات با این روش از میان برداشته شود و دیگر آن که شاید در کنار هم قرار دادن مطالب به صورت مقایسه‌ای راه تازه‌ای را در نقد و تحلیل اشعار این دو گوینده‌ی شهیر ایرانی به همراه داشته باشد.

مجموعه‌ی حاضر به هر حال کوششی است برای آشنایی و باز آشنایی که از منابعی بسیار با ارزش در این زمینه مدد جسته است.

[1] . دیوان شعر رودکی (حاوی همه اشعار مستند بر پایه تازه‌ترین یافته‌ها با بیت نما و نمایة عام)، دکتر جعفر شعار، ص 5.

فهرست

عنوان صفحه

مقدمه و پیشگفتار.................................................................................................. 1

نخستین شناسندگان رودکی.................................................................................. 4

نخستین شناسندگان نیما یوشیج............................................................................ 7

عقاید و افکار رودکی:............................................................................................ 9

1- عقاید و افکار حکیمانه و اندرزگویی................................................................ 9

2- رقیق القلب و باهوش بودن رودکی................................................................. 11

3- حس بی‌نیازی................................................................................................... 12

4- نیکنامی............................................................................................................. 12

5- مذهبی بودن..................................................................................................... 13

عقاید و افکار نیما یوشیج:...................................................................................... 16

1- مهربانی و دلسوز بودن................................................................................... 16

2- اجتماعی و سیاسی بودن نیما.......................................................................... 18

3- پند و اندرزگویی.............................................................................................. 25

4- پایبندی نیما به زادگاه و طبیعت و مظاهر آن.................................................. 26

5- استواری و پایبندی به عقاید............................................................................ 30

6- اصول عقاید نیما در باب نظم و نثر................................................................. 30

7- عقاید مذهبی نیما.............................................................................................. 31

معلومات رودکی و بازتاب آن در اشعارش.......................................................... 32

1- قرآن و حدیث.................................................................................................. 36

2- اشاره به داستانهای قرآن و اساطیر سامی..................................................... 37

3- بهره‌گیری از مضامین شعر عرب و اشاره به سرایندگان آنها....................... 37

4- اشاره به اساطیر ایرانی و داستانهای پهلوانی................................................. 38

5- اشارات علمی و فلسفی.................................................................................... 38

معلومات نیما یوشیج و بازتاب آن در اشعار وی.................................................. 39

1- آشنایی و تسلط بر زبان فرانسه...................................................................... 39

2- یاد‌گیری زبان عربی......................................................................................... 39

3- تسلط بر سبک و اوزان اشعار قدما................................................................. 40

4- آشنایی با هنر موسیقی.................................................................................... 40

5- تدریس زبان فارسی و عربی........................................................................... 41

6- توانایی بر نویسندگی و داستان نویسی و نمایشنامه نویسی........................... 41

7- آشنایی با نقد ادبی........................................................................................... 42

8- تسلط بر سبک رمانتیسم و سمبلیسم............................................................... 42

9- آشنایی نیما با فقه و اصول و حکمت............................................................... 45

رودکی پدر شعر فارسی و علل و دلایل آن.......................................................... 46

نیما پدر شعر فارسی و علل و دلایل آن................................................................ 53

نکات دستوری و صنایع ادبی در اشعار رودکی .................................................. 60

1- ویژگیهای صرفی............................................................................................. 61

1-1) افعال............................................................................................................. 61

2-1) اسمها .......................................................................................................... 62

3-1) حروف ......................................................................................................... 63

- استعمال حروف ربط یا اضافه مرکب ............................................................... 64

4-1) پیشوندها ..................................................................................................... 64

استعمال و حذف به قرینة پیشوند « بـ » تاکیدی................................................... 64

استعمال پیشوند‌های کهن ..................................................................................... 65

استعمال پسوند (ومند) به جای مند ...................................................................... 65

استعمال فراوان کاف تحبیب، تصغیر، تلطیف......................................................... 65

ابدال حروف ......................................................................................................... 66

2) ساختار نحوی................................................................................................... 66

2-1) جمله ............................................................................................................ 66

2-2) ضمایر ......................................................................................................... 66

3-2) تکرار کلمه ................................................................................................... 67

نکات دستوری ...................................................................................................... 68

اضافه تشبیهی ...................................................................................................... 68

کاربرد دو حرف اضافه برای یک متمم ................................................................ 69

صفت جانشین موصوف ....................................................................................... 70

صفت فاعلی........................................................................................................... 70

صفت بیانی ........................................................................................................... 71

صفت مفعولی ....................................................................................................... 71

بدل ....................................................................................................................... 71

قید شک و تردید ................................................................................................... 71

قید تنبیه ................................................................................................................ 72

صوت (شبه جمله تأسف) ..................................................................................... 72

ضمیر ملکی .......................................................................................................... 72

پسوند دارندگی و اتصاف .................................................................................... 72

انواع الف ............................................................................................................... 72

الف ندا .................................................................................................................. 72

الف زاید ................................................................................................................ 73

الف تاکید .............................................................................................................. 73

الف اطلاق ............................................................................................................. 73

اسم مصدر ........................................................................................................... 73

ی مصدری ........................................................................................................... 73

فعل دعایی ............................................................................................................ 74

جمله معترضه ...................................................................................................... 74

اضافه استعاری .................................................................................................... 74

واو حالیه .............................................................................................................. 74

که حالیه ................................................................................................................ 75

قید حالت ............................................................................................................... 75

کاربرد می برای تاکید .......................................................................................... 75

استفهام تقریری..................................................................................................... 75

حرف ربط برای تسویه........................................................................................ 75

نمونه‌‌هایی از صنایع ادبی در اشعار رودکی ...................................................... 75

تشبیه .................................................................................................................... 76

استعاره ................................................................................................................ 78

استعاره کنائی (از نوع تشخیص) .......................................................................... 79

کنایه ..................................................................................................................... 80

ایهام ..................................................................................................................... 81

تضاد، طباق .......................................................................................................... 81

غلو ........................................................................................................................ 82

مجاز ..................................................................................................................... 82

ردالمطلع ............................................................................................................... 82

جناس زاید............................................................................................................. 82

طرد و عکس.......................................................................................................... 83

تمثیل ..................................................................................................................... 83

هجویه.................................................................................................................... 83

ذو وزنین............................................................................................................... 84

حشو...................................................................................................................... 84

نکات دستوری و صنایع ادبی در شعر نیما ......................................................... 85

استعاره ................................................................................................................ 85

کنایه ..................................................................................................................... 86

مجاز ..................................................................................................................... 86

تشبیه..................................................................................................................... 88

سمبل..................................................................................................................... 89

صفت‌ مفعولی مرکب.............................................................................................. 91

کنایه ..................................................................................................................... 93

صفت فاعلی مرخم ................................................................................................ 94

تاثیر گذاری رودکی و کلام وی بر گویندگان پس از خود.................................... 97

1- سعدی ............................................................................................................. 102

2- مسعود سعد- قطران تبریزی- ابوالمظفر مکی پنجدهی- سنایی- سعدی-
ادیب‌الممالک .......................................................................................................... 102

3- سنایی .............................................................................................................. 103

4- کسایی مروزی- رشید و طواط ...................................................................... 104

5- دقیقی .............................................................................................................. 104

6- سعدی ............................................................................................................. 104

7- وزیر ابی‌طیب مصعبی...................................................................................... 105

8- عنصری بلخی ................................................................................................. 105

9- ابوشکور بلخی- فردوسی ............................................................................... 105

10- ابوطاهر خسروانی ........................................................................................ 106

11- ابوشکور بلخی............................................................................................... 106

12- فردوسی........................................................................................................ 106

13- ازرقی هروی................................................................................................. 107

14- رابعه- عنصری- سنایی غزنوی- قطران تبریزی- امیر معزی نیشابوری- رشید و طواط- ظهیر‌الدین فاریابی- فریدالدین عطار نیشابوری- خواجوی کرمانی- اوحدی مراغه‌ای ....................... 107

15- سنایی- ابن‌یمین ............................................................................................ 109

تأثیرگذاری نیما و کلام وی بر گویندگان پس از خود ......................................... 110

1- شهریار............................................................................................................ 110

دو مرغ بهشتی....................................................................................................... 111

2- ضیاء هشترودی.............................................................................................. 112

3- میرزاده عشقی................................................................................................. 112

4- اسماعیل شاهرودی......................................................................................... 113

5- شین پرتو......................................................................................................... 114

6- فروغ فرخ زاد................................................................................................... 114

7- نصرت رحمانی................................................................................................ 116

گستردگی انواع قالب‌های شعری در شعر رودکی................................................ 120

گستردگی انواع قالب‌های شعری در اشعار نیما یوشیج........................................ 124

رودکی و مدیحه‌سرایی در اشعار او..................................................................... 136

نیما یوشیج و مدیحه‌سرایی.................................................................................... 143

ویژگیهای اشعار رودکی....................................................................................... 149

ویژگیهای اشعار نیما............................................................................................. 160

مضامین اشعار رودکی ........................................................................................ 169

مدح ....................................................................................................................... 169

تغزل ..................................................................................................................... 171

توصیف ................................................................................................................ 172

خمریات.................................................................................................................. 173

مرثیه .................................................................................................................... 174

هجو ...................................................................................................................... 176

زهد و پند ............................................................................................................. 177

مضامین اشعار نیما یوشیج .................................................................................. 180

طبیعت گرایی ........................................................................................................ 180

شب ....................................................................................................................... 186

انسان دوستی ....................................................................................................... 189

نمادگرایی (سمبولیسم) ......................................................................................... 191

راز و رمز جانوران در شعر نیما ........................................................................ 196

1- آواز قفس......................................................................................................... 197

2- پرنده منزوی ................................................................................................... 197

3- توکا ................................................................................................................. 198

4- خریت .............................................................................................................. 199

5- خروس ............................................................................................................ 200

6- داروگ ............................................................................................................ 201

7- روباه ............................................................................................................... 202

8- سیولیشه ......................................................................................................... 202

9- شب‌پره‌ ساحل نزدیک ..................................................................................... 203

10- غراب ............................................................................................................ 204

11- ققنوس .......................................................................................................... 205

12- قو ................................................................................................................. 206

13- کاکلی ............................................................................................................ 206

14- کبک .............................................................................................................. 207

15- کرم ابریشم .................................................................................................. 207

16- کک کی‌ (گاو نر) ............................................................................................ 207

17- گاو ................................................................................................................ 208

18- گرگ ............................................................................................................. 209

19- لاشخورها ..................................................................................................... 210

20- مرغ شکسته‌پر .............................................................................................. 211

سبک اشعار رودکی .............................................................................................. 213

بررسی سبکی نمونه‌هایی از اشعار رودکی ......................................................... 217

شعر زندگانی و مرگ ........................................................................................... 217

شعر عصا بیار که وقت عصا و انبان بود............................................................. 218

نتیجه‌گیری ............................................................................................................ 224

سبک اشعار نیما ................................................................................................... 226

نمونه‌ای از شعر آزاد نیما «شعر مهتاب».............................................................. 227

نتیجه‌گیری ............................................................................................................ 231

فهرست منابع و مآخذ............................................................................................ 233

خرید فایل

ادامه مطلب ...

پایان نامه مقایسه مبانی فکری شعری رودکی (پدر فارسی) نیما

یکشنبه 14 آذر 1395 ساعت 19:26

مقاله رودکی

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب* فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت) تعداد صفحه:30 فهرست و توضیحات: مقدمه بیان مسئله اهمیت و ضرورت مسئله کتاب حدود العالم من المشرق الی المغرب مکّه شهری است بزرگ و آبادان و با مردم بسیار و بر دامن کوه نهادن و گرداگرد وی کوههاست ؛ و شریفترین شهری است اندر جهان کی 1 مولود پیغمبر ما – صلی الله علیه و سلّم – آنجا بوده است ؛ و خانة خدای – عز و جل2 – است و در ازا[ی] مزگت3 خانة خدای – عز و جل – سیصد و هفتاد اَرَش4 است و پهناش سیصد وپانزده ارش . خانة مکّه را بیست و چهار ارش و نیم دراز است و پهناش بیست و سه ارش و نیم و سمک 5 کعبه بیست وهفت ارش است . و از گرد سنگ طواف6 پنجاه ارش است و درازا صد و پنجاه ارش است . و بنا[ی] مکّه ...

دریافت فایل

ادامه مطلب ...

مقاله رودکی

شنبه 10 مهر 1395 ساعت 18:16

دانلود مقاله رودکی فهرست زندگینامه زندگی و مرگ شعر نابینایی رودکی منابع مقدمه ابوعبدالله جعفربن محمدبن حکیم‌بن عبدالرحمن‌بن آدم رودکی (مرگ ۳۲۹ یا ۳۳۰ (هجری) )از شاعران ایرانی دورهٔ سامانی در سدهٔ چهارم هجری قمری‌ است. او استاد شاعران آغاز قرن چهار هجری قمری ایران است. از کودکی نابینا بوده است و به‌روایتی بعدها کور شد. رودکی در روستایی به&zw ... دریافت فایل ...

دریافت فایل

ادامه مطلب ...

دانلود مقاله رودکی

پنج‌شنبه 1 مهر 1395 ساعت 01:25

برچسب

جدیدترین یادداشت‌ها

بایگانی

جستجو