شخصیت جمشید در شاهنامه

شخصیت جمشید در شاهنامه

جمشید ، از شاهان‌ اسطوره‌ای ایرانی. در میان‌ شاهان‌ اسطوره‌ای پیشدادی و حتی شهریاران‌ تاریخی ایران‌، جمشید بیش‌ از همه‌ از شکوه‌ و آوازه‌ برخوردار بوده‌ است‌. اخبار و روایات‌ او به‌ تفصیل‌ در کتابهای تاریخی و داستانهای حماسی و افسانه‌های عامیانه‌ نقل‌ شده‌ و تنها شهریار اسطوره‌ای است‌ که‌ در سروده‌های گاهانی از او یاد شده‌ است‌ ( رجوع کنید به اوستا، یسنا ، ص‌ 116). نام‌ او، جم‌، در اوستا به‌ صورت‌ ییما[1] آمده‌ است‌ که‌ همزاد و توأم‌ معنی میدهد ( رجوع کنید به بارتولومه‌ ، ستون‌ 1300). لقب‌ همیشگی او در اوستا [2]به‌ معنای شاه‌ ( رجوع کنید به گرشویچ‌، 1959، ص‌ 331)، در فارسیِ نو به‌ صورت‌ «شید» با واژه جم‌ پیوند خورده‌ و به‌صورت‌ جمشید در آمده‌ است‌ ( رجوع کنید به همو، 1969، ج‌ 2، ص‌ 245؛ مایرهوفر، ص‌ 250). شخصیت‌ اصلی او به‌ دوران‌ هندوایرانی بر میگردد، زیرا در متون‌ هندی نام‌ او به‌صورت‌ ییما آمده‌ و به‌ فرّه‌ ایزدی او اشاره‌ و تقریباً به‌صورت‌ یکی از ایزدان‌ تصور شده‌ است‌. در ریگ‌ودا (کتاب‌ دهم‌، سرودهای 14، 135)، دو سرود مستقل‌ در ستایش‌ از او به‌جای مانده‌ که‌ در آنها از او درخواست‌ شده‌ است‌ تا در مراسم‌ نیایش‌ حضور یابد و بهره خویش‌ را از قربانی دریافت‌ کند ( رجوع کنید به وداها، ریگ‌ودا ، ص‌ 538، 636)، اما در آیین‌ هند باستان‌ هرگز صراحتاً خد[3]ا خوانده‌ نشده‌ است‌، بلکه‌ اغلب‌ او را شاه‌ [4]خوانده‌اند که‌ بر دیار خجستگان‌، که‌ «جهان‌ پدران‌» است‌، فرمانروایی میکند (گریزولد، ص‌ 322؛ خوندا، ص‌ 150). ظاهراً، به‌ مرور، تصور هندوان‌ از او دگرگون‌ شده‌ و ارتباطی که‌ او در سنّتهای هندی، به‌عنوان‌ نخستین‌ میرنده‌، با مرگ‌ داشته‌، سبب‌ شده‌ است‌ که‌ اندک‌اندک‌ هاله‌ای خوفناک‌ پیرامون‌ چهره او پدید آید و سرانجام‌ به‌صورت‌ خدای مرگ‌ در آید ( رجوع کنید به مک‌دانل‌، ص‌ 172). در روایات‌ هندی برای او خواهری همزاد قائل‌ شده‌اند که‌ یامی نام‌ دارد. سرود دهم‌ از کتاب‌ دهم‌ ریگ‌ودا (ص‌ 534 - 535) به‌ گفتگوی عاشقانه این‌ برادر و خواهر توأمان‌ اختصاص‌ یافته‌ است‌. محققان‌ به‌ این‌ نتیجه‌ رسیده‌اند که‌ این‌ دو، در اصل‌، نخستین‌ زوج‌ بشر به‌ شمار میرفته‌اند و ادامه نسل‌ آدمیان‌ از ازدواج‌ آنهاست‌ و این‌ اسطوره‌ به‌گونه‌ای که‌ اکنون‌ در دست‌ است‌، حاصل‌ تغییرات‌ بعدی است‌ (برای نمونه‌ رجوع کنید به کریستن‌سن‌، 1917ـ 1934، ج‌ 2، ص‌ 4ـ6).

---

[1] yima

[2] xsaeta

[3] deva

[4] rajan

خرید فایل

مقاله تلخیص چند کتاب پیرامون شاهنامه در 55 صفحه ورد قایل ویرایش آماده ارائه با فرمت doc

تلخیص چند کتاب پیرامون شاهنامه

در 55 صفحه ورد قایل ویرایش آماده ارائه با فرمت doc

مقدمه

سالهای سال است که از مرگ خداوندگار خرد و آگاهی می گذرد، سالهای سال است که حکیم بزرگ توس رخ در نقاب خاک کشیده است و جان نورانیش را به عالم بالا پرواز داده است، اما همانگونه که خود می گوید «نمیرم از این پس که من زنده ام… »گویی که نمرده است و هنوز هر ایرانی آزاده ای با شنیدن سخن نغزش جانی تازه می گیرد و اندیشة بلند و نیکش را ستایش می کند.

گزیده حاضر نگاهی دارد به ده عنوان کتاب، که طی چند سال اخیر پیرامون فردوسی و شاهنامه انتشار یافته است، ذکر یک نکته اینجا ضروری می نماید و آن اینکه اگر مشت را نمونة خروار بدانیم باید بر افول شاهنامه پژوهی معاصر گریست، چرا که اکثر منابعی که ما به صورت تلخیص ذکر کرده ایم یا مشاهدة دیگر عناوینی که این تحقیق بهانه ای شد تا مطالعه شود و در اینجا نیامده است این سؤال را در ذهن ایجاد می کند که راستی ماچقدر در کنه مطالب شاهنامه غور کرده ایم و به چه میزان «برره رمز معنی برده ایم» و راستی آیا حق شاهنامه و فردوسی این است؟ گاهی تألیفاتی مشاهده می شود که انسان از این که حتی نام فردوسی بر پشت آنها حک شده است شرمسار می شود. به امید روزی که شاهنامه پژوهی بی هیچ غرضی در خدمت تجلی اندیشه والای فردوسی درآید.

در اینجا لازم می نماید از زحمتها و بزرگواریهای استاد فرزانه جناب دکتر رادفر که بنده را همیشه مورد لطف خویش قرار داده اند سپاسگزاری کنم، باشد که ایشان کاستی های بنده و این نوشته را به دیدة اغماض بنگرند.

شاعر و پهلوان در شاهنامه / الگار دیویدسن- مترجم: دکتر فرهاد عطایی- تهران: نشر تاریخ ایران، زمستان 1378.

این اثر مقدمه مترجم، پیشگفتار و مقدمه مولف و نه فصل را شامل می‌گردد. در مقدمة مترجم، او پس از توضیحی کوتاه پیرامون فردوسی و شاهنامه به شیوه‌ی پژوهش پروفسور دیویدسن اشاره می‌کند و بیان می‌دارد که او معتقدست اتکا به منابع مکتوب به تنهایی نمی‌تواند ما را به شاهنامه‌ی فردوسی رهنمون گردد. به اعتقاد او، بر اساس شواهد خود شاهنامه و شواهد بیرونی، فردوسی بخش مهمی از شاهنامه‌اش را از منابع شفاهی گرفته و خود روایات را حین اجرای نقالی دیده و شنیده است.

در پیشگفتار، اینگونه بیان می‌کند که موضوع اساسی کتاب این است: که «چگونه می‌توان یک شکل از ادبیات کلاسیک را تداوم یک سنت شفاهی پیشین دانست؟» دیویدسن معتقدست که شاعر در این کتاب در حقیقت به مفهوم پادشاهی اعتبار می‌بخشد بدینصورت که شاعر پا پروردن و اعتبار بخشیدن به پهلوان از او پاسبانی برای تخت شاهی و شاهنشاه می‌سازد پس شاعر قوام بخش و اعتبار دهنده به مفهوم شاهنشاهی است در مقدمه شاعر (که خود فردوسی ست) و پهلوان (رستم، کسیکه در ذهن ما شخصیت‌های حماسی و اساطیری را تداعی می‌نماید) را محور اصلی کتاب حاضر بر می‌شمرد.

نویسنده معتقدست که منظور اصلی این کتاب نه زندگی نامه‌ی شخصی فردوسی است و نه «تاریخی» که می‌توان از خلال شاهنامه نگاشت. بلکه منظور شعری‌ست که زندگی شاعر نمونه‌ی آن است و داستانی‌ست که شاعر روایت می‌نماید آن هم شعری که آمیز‌ه‌ای است از تاریخ و اسطوره.

در مورد رستم با شخصیتی روبرو هستیم که مخلوق شاعرانه‌ای از نوع اساطیر به نظر می‌آید، نه یک واقعیت تاریخی.

همچنین نویسنده اذعان می‌دارد که در این تحقیق نظری مخالف نظر نولدکه و سایر متخصصان ایران شناسی - که روایات رستم را خارجی و یا داخل شده در سنت پادشاهان می‌دانند – مطرح می‌گردد.

در ادامه‌ی مقدمه با نگاهی اجمالی به نکات برجسته‌ی چهار سلسله‌ی امپراتوری ایران قبل از اسلام یعنی پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانی بیان می‌کند که دو سلسله‌ی اول، بخصوص اول، ریشه در اساطیر دارند و دودمان بعدی، تاریخی‌اند.

خرید فایل

تحقیق در کورد تلخیص چند کتاب پیرامون شاهنامه

    لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*   فرمت فایل: Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)   تعداد صفحه:54 فهرست و توضیحات: مقدمه شاعر و پهلوان در شاهنامه / الگار دیویدسن- مترجم: دکتر فرهاد عطایی- تهران: نشر تاریخ ایران، زمستان   1378. بلور کلام فردوسی/ رحیم رضازاده ملک- تهران: انتشارات کلبه و فکر روز، سال 1378. قرآن و حدیث در شاهنامه فردوسی/ مجید رستنده – همدان: انتشارات مفتون همدانی، 1378. حماسه‌ی ایران یادمانی از فراسوی هزاره‌ها / دوست خواه جلیل – تهران: نشر آگه، 1380. فرهنگ آرایه‌های ادبی (بیان) در شاه نامه فردوسی: شامل ترکیب‌ها و عبارت‌های کنایی، استعاری، مجازی، اغراق و …/ پورانداخت برومند - تهران: نشر دیگر، 1380. فردوسی«رمان تاریخی»/ ساتم الغ زاده- تهران: انتشارات سروش،1378. ادبیات تطبیقی ...

تاثیر دین زرتشتی بر دیدگاه شاهنامه درباره خداوند

پایان نامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی 136 صفحه چکیده: خداجویی و خداشناسی یکی از خواسته ها و نیاز های اصلی بشر است. فردوسی شاعری یکتاپرست است و سراسر شاهنامه سرشار از نام و یاد خداست در واقع تمام تار و پود شاهنامه متأثر از بینشی توحیدی است و این نتیجه تاثیر مستقیم عقاید فکری و مذهبی فردوسی در شاهنامه است. فردوسی اشعار خود را  با حمد خدا آغاز نموده  و این روش پسندیده را در همه ی باب ها  و فصول دیگر نیز تکرار کرده است  خدا شناسی در توحید  یکی از محورهای اساسی شاهنامه است . کسی که شاهنامه را با دید تحقیقی می خواند ناخود اگاه در ذهنش  یک محور  فکری که دارای  وحدت کلی و یکپارچگی  است تداعی  می شود این محور فکری همان  قوای اهریمنی  و نیروهای یزدانی و خیر است. درگیری این دو مبدأ  خیر و شر که متاثر از آیین باستانی  ایرا ...

دانلود مقاله چهره زن در شاهنامه

چهره زن در شاهنامه آمیزه ی مهر و خرد و وفاداری در شاهنامه ی فردوسی نزدیک به ۲۰ زن نقش آفرینی می کنند که البته بیش تر آن ها در دوری پهلوانی می زیند. به درستی می توان گفت که در هیچ کتاب دیگری در ادب کهن پارسی تا بدین پایه زنان خردمند و ستوده وجود ندارند. و هیچ سخن گویی این گونه زنان را نستوده است. (در نوشتهارهای پسین از برخی از این زنان سخن خواهم گفت.) زنان شاهنامه بسیار برتر از زنان دیگر چکامه (منظومه)های ادب پارسی اند. کافی است شیرین را در خمسه ی نظامی و شاهنامه با هم بسنجید. شیرین نظامی زنی است عاشق پیشه که جز عشق هیچ از او نمی دانیم اما شیرین در شاهنامه زنی است خردمند و دلاور که زندگی می کرده است و در زندگی عاشق هم شده است. این شیرین بسیار باورپذیرتر از شیرین نظامی است (هرچند نظامی سخن عاشقانه را به اوج خود رسانده باشد). برخی خرمگسان (خرمگس جانوری است با چشم های  بزرگ اما ...

تحقیق در مورد چین در شاهنامه

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب *   فرمت فایل :Word ( قابل ویرایش و آماده پرینت )    تعداد صفحه32 مقدمه « گسترده‌ترین سرزمین های حوزه‌ی فرمانروایی شهریاران ایران باستن، از سوی خاور تا مرز قلمرو حکمرانی شاهان کهن چین کشیده شده بود. ایرانیان و چینیان، روزگاران درازی از باختر تا خاور آسیا را زیر نفوذ و چیرگی‌های خود داشتند. در درازنای آن دوران‌ها، تیره‌های قومیِ ساکن سرزمین‌های ایرانی و چینی، پیوسته با یکدیگر در پیوند و داد و ستد بودند. آشکار است که چنان همسایگی و رفت و آمد و بده بستانی، اثرهای بسیاری در تمدن و فرهنگ هر دو گروه قومی برجاگذاشته است و می‌توان این اثرها را در زمینه‌های گوناگون بررسید و پژوهید. » (اسطوره و حماسه ایران – 1383 – ص 23 ) « چین، هم‌چون ایران، یکی از کهن‌ترین خواست ...

تحقیق در مورد شاهنامه

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب *   فرمت فایل :Word ( قابل ویرایش و آماده پرینت )    تعداد صفحه24   فهرست مطالب   بر شهرم یکی مهربان دوست بود ارزشها و منابع شاهنامه نبوغ فردوسی خلاقیت فردوسی ارزش پژوهشی شاهنامه وجوه اهمیت شاهنامه   مقدمه دربارة شاعران ما محققان و ادیبان تاکنون سخن بسیار گفته اند و در این باب بسی دشواری ها را نیز آسان کرده اند . شک نیست که بعضی از آنچه آنها با دقت و کنجکاوی هوشمندانه بررسی و تحقیق کرده اند خود ارزش بسیار ندارد و گه گاه تحقیقاتشان مصداق واقعی « هیاهوی بسیار برای هیچ » شده است ، لیکن بسیاری از آن تحقیقات نیز ماده و زمینه است برای نقد و داوری درست در باب شاعران . نکته در همینجاست که منتقد در بحث راجع به هر شاعر تا کجا باید دور برود ؟ چون در همه جا کافی نیست که نویسنده بداند چه باید بنویسد ، م ...

مقاله درباره حماسه، داستان و شاهنامه فردوسی

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*   فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)   تعداد صفحه:3 فهرست و توضیحات: مقدمه حماسه، داستان و شاهنامه فردوسی شاهنامه فردوسی منظومه حماسی و تاریخی ملت ایران است. برای تقسیم‌بندی شاهنامه آن را به سه دوره متمایز تقسیم کرده‌اند که داستان مرگ رستم در واقع پایان بخش میانی آن یا پایان دوره پهلوانی است. لامارتین می‌گوید: «حماسه شعر ملل است به هنگام طفولیت ملل، آنگاه که تاریخ و اساطیر، خیال و حقیقت به هم آمیخته‌اند و شاعر مورخ ملت است.» شاهنامه فردوسی، شاعر حماسه سرای ایران گواه صادق این مدعاست . در تقسیم‌بندی حماسه نیز گفته‌اند که حماسه‌های اساطیری قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین انواع حماسه‌اند که مربوط  به دوران ما قبل تاریخ هستند. حماسه‌شناسان بخش نخستین شاهنامه را (که در آن از ...

دانلود مقاله تصحیح شاهنامه

         لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*    فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)      تعداد صفحه 4     مقدمه شاهنامه برای ایرانیان ، تاریخ است نه افسانه خبر گزاری "مهر": دکتر "جلال خالقی مطلق" چهره نام آشنای عرصه ادبیات و زبان فارسی است . وی هم اکنون در کشور آلمان ساکن و مدت 34 سال است که در حال تصحیح شاهنامه است . بدون شک در آینده ای نه چندان دور در مورد او و تصحیح شاهنامه بیشتر می شنویم . در مورد تصحیح شاهنامه با وی گفت و گویی انجام داده ایم که می خوانید . ...

تحقیق در موردچین در شاهنامه

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب *   فرمت فایل :Word ( قابل ویرایش و آماده پرینت )    تعداد صفحه32   فهرست مطالب   اقوام در شاهنامه : پسرش نو – چا : 1- داستان رستم و سهراب با داستان جنگ لی – چینگ با مقدمه « گسترده‌ترین سرزمین های حوزه‌ی فرمانروایی شهریاران ایران باستن، از سوی خاور تا مرز قلمرو حکمرانی شاهان کهن چین کشیده شده بود. ایرانیان و چینیان، روزگاران درازی از باختر تا خاور آسیا را زیر نفوذ و چیرگی‌های خود داشتند. در درازنای آن دوران‌ها، تیره‌های قومیِ ساکن سرزمین‌های ایرانی و چینی، پیوسته با یکدیگر در پیوند و داد و ستد بودند. آشکار است که چنان همسایگی و رفت و آمد و بده بستانی، اثرهای بسیاری در تمدن و فرهنگ هر دو گروه قومی برجاگذاشته است و می‌توان این اثرها را در زمینه‌های گوناگون بررس ...