تربیت دینی به مفهوم فراگیر آن که به معنای آموزش و پرورش دینی است؛ میتواند کلیدیترین نقش را در توسعه معنوی و کمال یک جامعه دینی ایفا نماید. هرگونه کاستی یا کوتاهی در این امر، موجب بروز اختلالات و نابهنجاریهای جبران ناپذیری در پرورش نسل نوین هر جامعه میشود. از اینرو، برای اصلاح جامعه و پیشگیری از انحرافات اجتماعی، لازم است، فرایند تربیت در اندیشه دینی، شناسایی شود. از آنجا که آغاز این امر در خانواده است، این گفتار فرآیند آموزش و پرورش دینی را از خانواده آغاز و در گسترههای فراتر دنبال میکند. روشها و راهکارهای زمینهسازی تربیت دینی پیش از تولد، آغاز تولد و پس از آن را در چارچوب کریمههای قرآنی، سیرة پیامبر و امامان معصوم به بحث میگذارد. راهکارهای بهینهسازی فرایند پرورش دینی در خانواده، در قالب بحثهایی همانند پیشگیری از تحریکات جنسی کودکان، ابراز مهر و محبت، تأمین امنیت، تکریم و احترام فرزندان و بازی کودکان دنبال شده و پس از طرح عمدهترین عوامل ضعف و کاستی تربیت دینی فرزندان و آسیبشناسی آموزش دینی، به برخی از روشهای درست برخورد با نوجوانان اشاره شده است.
...
روشهای ابراز محبت
شاید همة ما مهرورزی به کودکان را یک نیاز انکارناپذیر بدانیم. اما راهها و شیوههای مهرورزی برایمان مبهم باشد. در یک تقسیمبندی کلی، ابراز محبت به رفتاری و گفتاری تقسیم میشود.
- ابراز رفتاری
اقدامات عملی و رفتاری، از قبیل روی زانو نشاندن، در آغوش گرفتن، بوسیدن، سواری دادن و بعضی وقتها کنار کودکان خوابیدن، هدیه دادن، بازی کردن و بر سر آنها دست نوازش کشیدن است که در بسیاری از روایات مورد توجه و تأکید قرار گرفته است. برخی از این روایات را با هم مرور میکنیم:
پیامبر اکرم(ص) میفرماید: «احبوا الصبیان و ارحموهم.» (طبرسی،1408ق: ص231)
- امام علی (ع) از خاطرات شیرین دوران کودکی خویش چنین یاد میکند: هنگامی که پیامبر اکرم (ص) در اوان کودکی مرا به خانه خویش برد، همیشه مرا در دامنش مینشاند. مرا به سینة خود میفشرد. هر وقت میخواست بخوابد و من فاصلهام با پیامبر زیاد بود و خوابم نمیبرد، وی مرا نزدیک بستر خویش میبرد. بعضی وقتها دستش را به صورت من و بدنش را با بدن من تماس میداد. حتی کاری میکرد که من وی را استشمام کنم. (نهجالبلاغه، 1379: خ192)