پایان نامه اطعمه و اشربه معمول و مرسوم مردم در عصر عباسیان

پایان نامه اطعمه و اشربه معمول و مرسوم مردم در عصر عباسیان

چکیده:

در آغاز حکومت عباسیان به دلیل آنکه دست‌اندرکاران حکومت اسلامی، بعد از دودمان نژادپرست بنی‌امیه روی کار آمدند و ملل مختلف با زبانها و فرهنگهای متفاوت وارد حوزه اسلامی شدند، مسائل اجتماعی و از آن جمله اطعمه و اشربه تحولی عظیم پیدا کرد.

موضوع تحقیق اطعمه و اشربه معمول و مرسوم مردم در دوره عباسیان از ابتدا تا سال 656(ه.ق) است و روش کار به صورت کتابخانه‌ای و بهره‌برداری از منابع موجود و استفاده از نظرات محققین بوده و پژوهش حاضر شامل معرفی باب فقهی و آداب دینی اطعمه و اشربه (حلال و حرام)، تجارت و بازرگانی و محصولات آن دوره، ادیان گوناگون و تأثیر آنها بر روی اعراب بخصوص در باب خوردنیها و آشامیدنیها، جشن‌ها و اعیاد اسلامی، رسوم دارالخلافه در این رابطه، غذای اعراب و انواع مختلف آن، وسایل و ظروف طبخ غذا و... می‌باشد.

در عصر جاهلیت و صدر اسلام، اغلب مردم عرب از غذاهای ساده‌ای استفاده می‌کردند اما پس از اسلام، سبک غذاها تغییر پیدا کرد. یکی از دلایل این تغییر ، تماس آنان با ملل دیگر بخصوص ایرانیان بود. مهمترین تأثیرگذاری از جانب ایرانیان بود که برخی خلفا حتی در رعایت آداب شاهانه از پادشاهان قدیم ایران مانند اردشیر و بهرام‌گور متابعت می‌کردند.

در باب شراب نیز یهودیان و بخصوص مسیحیان، اثرگذار بودند. مسیحیان در جشنهای خود از شراب استفاده می‌کردند و حتی در برخی دیرها آن را تهیه و به فروش می‌رساندند و مشترک بودن محل زندگی آنان با مسلمانان باعث استفاده از شراب در بین برخی مسلمانان شد.

نتیجه اینکه در پژوهش حاضر، انواع اطعمه و اشربه معمول و مرسوم در دوران عباسیان مورد بررسی و تحقیق قرار داده شد و مباحثی از جمله اغذیه حرام و حلال و انواع اشربه و اطعمه و تأثیر ملل مختلف مخصوصاً ایرانیان بر نوع و سبک غذاهای اعراب و تأثیر ادیان گوناگون بخصوص مسیحیان بر اشربه(مشروبات الکلی)، براساس منابع و مآخذ موجود نوشته شده است.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده .................................................................................................................................................................................. و

مقدمه ................................................................................................................................................................................... ک

هدف از پژوهش .................................................................................................................................................................. م

فصل اول: کلیات

معرفی منابع ......................................................................................................................................................................... 2

فصل دوم: آراءاسلام در باب تغذیه .................................................................................................................................. 10

1- فلسفه غذا خوردن و آراءمعصومین علیهم السلام در این رابطه ................................................................................ 12

زیان های ظاهری و باطنی پُرخوری .................................................................................................................................. 14

فایده‌های ظاهری و باطنی کم خوری ................................................................................................................................ 19

2- آداب سفره و غذا خوردن وآراء معصومین علیهم السلام در این رابطه ................................................................... 20

الف) آداب غذا خوردن ..................................................................................................................................................... 21

ب) آداب سفره .................................................................................................................................................................. 24

3- آداب آشامیدن .............................................................................................................................................................. 25

- آب .................................................................................................................................................................................. 25

- شیر .................................................................................................................................................................................. 26

- عسل ................................................................................................................................................................................ 27

- سرکه ............................................................................................................................................................................... 27

آداب آشامیدنی‌ها از نظر معصومین علیهم السلام .......................................................................................................... 28

4- غذاها و آشامیدنی های حرام ....................................................................................................................................... 29

از محرماتی که در اینجا مورد بحث قرار می‌گیرد ............................................................................................................ 31

الف- خمر ........................................................................................................................................................................ 32

خمرازدیدگاه آیات و روایات ........................................................................................................................................... 33

انواع خمر و حکم آنها ...................................................................................................................................................... 37

ب- خون ............................................................................................................................................................................ 38

ج- گوشتهای حلال و حرام .............................................................................................................................................. 38

خوردن محرمات در وقت اضطرار .................................................................................................................................... 40

فصل سوم: اوضاع اجتماعی، اقتصادی و مذهبی عصر عباسیان

1- پیشینه بازرگانی و تجارت در بین اعراب قبل از اسلام و در صدر اسلام ................................................................ 43

2- محصولات .................................................................................................................................................................... 46

3- بغداد و بازارهای آن در عصر عباسیان ........................................................................................................................ 55

شکل بازارها ....................................................................................................................................................................... 66

نقش زنان در بازارها ........................................................................................................................................................... 67

4- تأثیر ادیان بر تجارت اسلام ........................................................................................................................................ 68

5- جشن ها ........................................................................................................................................................................ 80

جشنهای دینی اسلامی ....................................................................................................................................................... 80

جشن های محلی ................................................................................................................................................................ 84

فصل چهارم: آداب و رسوم معیشت در عصر عباسی

1- اطعمه و اشربه خلفا و وزراء دولت عباسی ................................................................................................................ 93

آداب المائده،آداب سفره .................................................................................................................................................. 108

2-شرابخانه ها ................................................................................................................................................................... 117

شربت خانه(خزانةالشراب) ............................................................................................................................................... 120

شرابکده ها ........................................................................................................................................................................ 123

3- مجالس شراب ............................................................................................................................................................. 126

استعمال حشیش ................................................................................................................................................................ 135

تریاک ................................................................................................................................................................................. 136

فصل پنجم: تغذیه در عصر عباسی

ادویه و خوشبوکننده ها .................................................................................................................................................... 138

اجزای خوشبوکننده .......................................................................................................................................................... 140

ظروف و وسایل آشپزخانه ............................................................................................................................................... 141

غذای اعراب ...................................................................................................................................................................... 154

خوراکهای گوشتی ............................................................................................................................................................. 156

ماهی و خوراکهای آن ....................................................................................................................................................... 163

خوراکهای گیاهی .............................................................................................................................................................. 165

خوراک تنگدستان ............................................................................................................................................................. 170

خوراکهای مشترک توانگران و تنگدستان ....................................................................................................................... 174

از غذاهایی که با استفاده از خرما درست می شد ........................................................................................................... 175

روغن وپیه ......................................................................................................................................................................... 176

نان ...................................................................................................................................................................................... 177

برنج ................................................................................................................................................................................... 182

مشاغل مربوط به اغذیه ..................................................................................................................................................... 184

بهای خوراکی .................................................................................................................................................................... 185

قیمتها در زمانهای عادی .................................................................................................................................................... 187

بهای اجناس در آشوبهاوکمیابی ....................................................................................................................................... 188

کارکنان آشپزخانه ............................................................................................................................................................. 193

هزینه آشپزخانه سلطنتی ................................................................................................................................................... 194

نوشیدنیها در این دوره ...................................................................................................................................................... 198

نوشیدنیهای حلال و حرام ................................................................................................................................................ 199

شیر و محصولات آن ........................................................................................................................................................ 202

آب ..................................................................................................................................................................................... 204

شیرینیها و حلویات ........................................................................................................................................................... 205

مواد شیرین‌کننده .............................................................................................................................................................. 208

نقل ..................................................................................................................................................................................... 210

ترشی‌ها و چاشنی‌ها .......................................................................................................................................................... 211

میوه .................................................................................................................................................................................... 212

زمان‌بندی غذاها ................................................................................................................................................................. 216

پرهیز و علوم غذایی ......................................................................................................................................................... 217

نگاهداری و حفاظت ......................................................................................................................................................... 220

سوخت ............................................................................................................................................................................... 223

نتیجه‌گیری ......................................................................................................................................................................... 225

فهرست منابع ..................................................................................................................................................................... 227

چکیده انگلیسی ................................................................................................................................................................. 239

خرید فایل