مطالعه و بررسی نگرشها، انتظارات و توقعات ساکنان، گردشگران و مدیران منطقه آزاد کیش
منطقه آزاد کیش با سواحل مرجانی و آب و هوای دلپذیر در اکثر اوقات سال به عنوان یکی از مناطق گردشگری برجسته جهان محسوب می شود. انتخاب این سرزمین دل انگیز به عنوان منطقه آزاد از بدو پیدایی در وضعیت اقتصادی ، تجاری ، صنعتی ، فرهنگی و اجتماعی نه تنها دگرگونیهایی در حوزه پیرامونی خود ایجاد کرده است ، بلکه نقاط دیگر کشور را نیز از آن بی نصیب نساخته است.
ساختار جمعیتی ساکن و متحرک منطقه بسیار ناهمگون و متنوع و متشکل از جمعیت بومی اولیه و مهاجرین به منطقه از نقاط مختلف کشور و حتی کشورهای دیگر می باشند و در کنار آن بازدید هزاران گردشگر ایرانی و خارجی وضعیت فرهنگی منحصر به فردی را در آنجا حاکم ساخته است.
نبود جمعیت کارآمد بومی و عدم انطباق آنها با اهداف گسترش منطقه ، نیروهای انسانی ماهر را می طلبد از این رو برای سامان بخشیدن به نیازهای اجتماعی اقتصادی ، صنعتی ، اداری و انتظامی ، جزیره کیش میزبان مهاجرانی در این عرصه ها گردیده که این امر خود موجب ناهمگونی در زمینه های فرهنگی و اجتماعی این منطقه گردیده است . در چنین شرایطی برنامه ریزی فرهنگی و اجتماعی از جایگاه خاصی برخوردار است و می باید نسبت به آن توجه خاصی مبذول شود.
چگونگی تعاملات و ارتباطات فرهنگی و اجتماعی در میان گروههای مختلف ساکن در جزیره و اهداف جامعه مدرن با الگوهای شناخته شده از مسایل مورد توجه برنامه ریزان فرهنگی و اجتماعی منطقه است که می باید از هر جهت مورد عنایت قرار گیرد و راهکارهایی مناسب برای بهینه سازی آن پیش بینی شود.
برای شناخت چنین جامعه پیچیده و نوپا پژوهش پیمایشی با ابزارهای قابل اعتماد می تواند نگرشها ، انتظارات و توقعات ، مسایل و مشکلات ساکنان آن را وارسی کرده و اطلاعات مورد نیاز را در اختیار برنامه ریزان و تصمیم گیران این منطقه قرار دهد.
نتایج این پژوهش می تواند در ایجاد یک جامعه مدرن که در آن جایگاه تمامی افراد با قوانین و اصول شهرنشینی شناخته شده ملحوظ شده باشد مفید آید.
فهرست مطالب
پیشگفتار
فصل اول ـ طرح مسئله
- بیان و شرح مسئله
- اهداف پژوهش
الف- هدف اصلی
ب- اهداف فرعی
- زمینهها و ابعاد مورد پژوهش (سئوالات پژوهش
- نوع پژوهش
- ابزار گردآوری اطلاعات
- جامعه آماری
- نمونهگیری
الف- حجم نمونه
- واحد تحلیل
- تصریح مفاهیم
فصل دوم ـ یافتههای پژوهشی
- سیمای پاسخگویان
الف- جنس و سن
ب- تحصیلات
ج- وضعیت تأهل
د- وضعیت اشتغال
فصل سوم ـ نتایج تفصیلی
- یافتههای پژوهشی
- سابقه سکونت افراد در کیش بر حسب جنس
- سابقه سکونت افراد در کیش بر حسب سن
- سابقه سکونت افراد در کیش بر حسب میزان تحصیلات
- انگیزه افراد از اقامت در کیش
الف- انگیزه افراد از اقامت در کیش به تفکیک جنس و سن
ب ـ انگیزه افراد از اقامت در کیش به تفکیک میزان تحصیلات
ج ـ انگیزه افراد از اقامت در کیش به تفکیک وضعیت تأهل
- رضامندی از کار و فعالیت در جزیره کیش
الف- میزان رضایت افراد از فعالیت در کیش به تفکیک وضعیت تأهل و تحصیلات
ب- مهمترین دلایل رضایت از فعالیت در کیش
ج- عدم رضایت از فعالیت در کیش
- میزان رضایت از اقامت در کیش
الف- مهمترین دلایل رضایت بالای ساکنان از سکونت در کیش
ب- مهمترین دلایل افرادی که از اقامت در کیش رضایت چندانی نداشتند
- چگونگی زندگی یکجانشینان از نظر قرابت و خویشاوندی در خانواده
الف- مهمترین دلایل این امر (جدول 3-7-1
ب- چگونگی زندگی ساکنان به تفکیک وضعیت تأهل و میزان تحصیلات
- نظرات ساکنان درمورد وضعیت بهداشت و درمان کیش
الف -پاسخگویان پیشنهادات درخور توجهی برای بهبود وضعیت بهداشتی و درمانی کیش ارائه
دادهاند
ب- چگونگی وضعیت بهداشت و درمان در کیش از نظر پاسخوگویان به تفکیک وضعیت تأهل و
تحصیلات
- معاشرت ساکنان با یکدیگر و سطح این نوع معاشرت
الف- میزان مشارکت افراد با دیگر ساکنان به تفکیک جنس و سن
ب- میزان مشارکت افراد با دیگر ساکنان به تفکیک وضعیت تأهل و تحصیلات
- دفعات مسافرت ساکنان به مناطق دیگر در سال و چگونگی آن
الف- تعداد مسافرت سالانه ساکنان به خارج از کیش به تفکیک وضعیت تأهل و تحصیلات
ب- مهمترین دلایل خروج از کیش از سوی پاسخگویان
ج- مهمترین دلایل عدم خروج و سفر اندک افراد از جزیره کیش
- مشارکت ساکنان برای اداره بهتر جزیره
الف- مشارکت و همفکری با مسئولان به تفکیک وضعیت تأهل و تحصیلات
- نظر پاسخگویان در ارتباط با میزان رعایت برخی رفتارهای اجتماعی توسط اهالی و
گردشگران
- پوشش مناسب
الف- ساکنان
ب- گردشگران
- رفتار مناسب در معابر عمومی
الف- اهالی
ب- گردشگران
- رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی
الف –ساکنان
ب- گردشگران
- میزان رعایت قوانین و مقررات عمومی توسط گروههای مختلف
الف -میزان رعایت قوانین و مقررات عمومی توسط اهالی کیش
ب- میزان رعایت قوانین و مقررات عمومی توسط گردشگران
ج- میزان رعایت قوانین و مقررات عمومی توسط مدیران و مسئولان تصمیمگیر
د- میزان رعایت قوانین و مقررات عمومی توسط کارکنان و مأموران سازمانها
و نهادهای مختلف
- میزان وقوع پارهای از جرایم اجتماعی از دیدگاه پاسخگویان در کیش
الف- جرائم اقتصادی
ب- اعتیاد
ج- فحشا
د- قاچاق مواد مخدر
چگونگی گذران اوقات فراغت ساکنان کیش
الف- تماشای تلویزیون
ب- گوش کردن به موسیقی
ج- دیدار دوستان و آشنایان
د- شرکت در مراسم سوگواری مذهبی
ه- شرکت در اعیاد و جشنهای مذهبی
و- شرکت در اعیاد و جشنهای ملی
- رواج برخی از رفتارهای اجتماعی در میان اهالی کیش
- میزان رضامندی افراد از وضعیت فرهنگی و اجتماعی کیش
مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت فرهنگی و اجتماعی کیش
الف- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت مراکز
درمانی و بهداشتی
ب- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت مراکز فرهنگی و آموزشی
ت- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت مراکز تفریحی، سرگرمی
و ورزشی
ث- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت مراکز مذهبی
ج- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت وسایل ارتباط جمعی
ح- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت مراکز اطلاعرسانی
خ- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت حمل و نقل درون شهری
د- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت مقررات
راهنمایی و رانندگی
ذ- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت امنیت فردی
ر- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت رسیدگی به شکایات
ز- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت حمل و نقل برون منطقهای
س- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت نظارت بر مراکز خرید
ش- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت در مورد بهبود وضعیت
ص- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت بهبود وضعیت
رستورانها و چایخانهها
ض- مهمترین پیشنهادات پاسخگویان پیرامون بهبود وضعیت سالنهای تأتر،
نمایش و سینما
- بررسی وضعیت آموزش در جزیره کیش
الف- آموزش رسمی
ب- وضعیت مدرسان
ت- محتوای آموزش
ث- فضای آموزشی
ج- مدت آموزش
ح- تنوع رشتهها
خ- امکانات ورزشی مدارس
د- امکانات ایاب و ذهاب
ذ- آموزش غیر رسمی
- بررسی وضعیت تشکلهای صنفی در منطقه آزاد کیش
الف- درصد عضویت در تشکلهای صنفی به تفکیک جنس و سن
ب -درصد عضویت در تشکلهای صنفی به تفکیک وضعیت تأهل و تحصیلات
ج- نقش تشکلهای صنفی در تأمین منافع اعضا از دیدگاه پاسخگویان به
تفکیک جنس و سن
د- میزان مشارکت اعضا در انتخابات تشکلهای صنفی
- میزان آگاهی ساکنان از فنآوری اطلاعات (IT)
- بررسی وضعیت مسکن ساکنان جزیره کیش
فصل چهارم ـ سیمای پاسخگویان
- سیمای پاسخگویان
الف- جنس و سن
ب –تحصیلات
ج- وضعیت اشتغال
د- وضعیت تأهل
- ویژگیهای سفر گردشگران
الف- مدت اقامت در کیش
ب- مدت اقامت گردشگران در کیش یه تفکیک وضعیت تأهل و میزان تحصیلات
ت- تعداد سفرهای قبلی گردشگران در کیش
ث- انگیزه مسافرت گردشگران در کیش
ج- چگونگی سفر به کیش
ح- همراهان گردشگران
خ- محل اقامت گردشگران در جزیره کیش
د- مشغله و سرگرمی گردشگران در طول اقامت در کیش
ذ- دلپذیرترین سرگرمیهای گردشگران در کیش
ر- جالبترین ویژگیهای کیش از نگاه گردشگران
ز- تصور قبلی گردشگران از کیش
ژ- میزان تطابق واقعیتهای کیش با تصورات پیشین گردشگران
- تصور قبلی گردشگران در جزیره کیش قبل از سفر بر حسب جنس و سن آنها
- میزان رضایت گردشگران از مسئولین و کارکنان اماکن و سازمانهای مختلف کیش
الف- دلایل رضایت گردشگران از رفتار مسئولان و کارکنان هتلها و اقامتها
ب- دلایل رضایت گردشگران از رفتار فروشندگان و مغازهداران
ت- دلایل رضایت گردشگران از رفتار مسئولان و کارکنان هواپیمایی
ث- دلایل رضایت گردشگران از رفتار مسئولان و کارکنان گمرک
ج- دلایل رضایت گردشگران از رفتار مسئولان و مأموران نیروی انتظامی
ح- دلایل رضایت گردشگران از رفتار کارکنان بانکها
خ- دلایل رضایت گردشگران از رفتار رانندگان تاکسی
د- دلایل رضایت گردشگران از رفتار رانندگان مینیبوس
ذ- دلایل رضایت گردشگران از رفتار کارکنان مراکز تفریحی
ر- دلایل رضایت گردشگران از رفتار کارکنان رستوران
ز- دلایل رضایت گردشگران از رفتار کارکنان چایخانههای سنتی
- میزان عدم رضایت گردشگران از رفتار مسئولان ـ کارکنان اماکن و سازمانهای مختلف کیش
الف- دلایل عدم رضایت گردشگران از رفتار مسئولان و کارکنان هتلها و اقامتگاهها
ب- دلایل عدم رضایت گردشگران از رفتار فروشندگان و مغازهداران
ت- دلایل عدم رضایت گردشگران از رفتار مسئولان و کارکنان هواپیمایی
ث- دلایل عدم رضایت گردشگران از رفتار مسئولان و کارکنان گمرک
ج- دلایل عدم رضایت گردشگران از رفتار مسئولان و مأموران نیروی انتظامی
ح- دلایل عدم رضایت گردشگران از رفتار کارکنان بانکها
خ- دلایل عدم رضایت گردشگران از رفتار رانندگان تاکسی
د- دلایل عدم رضایت گردشگران از رفتار رانندگان مینیبوس
ذ- دلایل عدم رضایت گردشگران از رفتار کارکنان مراکز تفریحی
ر- دلایل عدم رضایت گردشگران از رفتار رستورانها
ز- دلایل عدم رضایت گردشگران از رفتار چایخانههای سنتی
- میزان حمایت مسئولان و دستاندرکاران جزیره کیش از گردشگران
الف- نظر گردشگران در مورد میزان حمایت مسئولان و دستاندرکاران جزیره
کیش از گردشگران
- کمبودهای جزیره کیش در عرصه های مختلف از نگاه گردشگران و پیشنهاد آنها
الف- پیشنهاد گردشگران در مورد رفع کمبودها در محیطهای ورزشی جزیره کیش
ب- پیشنهاد گردشگران برای برطرف کردن کمبودها در مراکز بهداشتی و درمانی
ت- پیشنهاد گردشگران برای برطرف کردن کمبودهای موجود در سینمای جزیره کیش
ث- پیشنهاد گردشگران برای برطرف کردن کمبودها و کاستیها در سالنهای
تأتر و نمایش
ج- پیشنهاد گردشگران برای برطرف کردن کمبودهای موجود در پلاژهای سواحل جزیره کیش
ح- پیشنهاد گردشگران برای برطرف کردن کمبودهای موجود در کنسرتهای موسیقی
درجزیره کیش
خ- پیشنهاد گردشگران برای رفع کمبودها و کاستیها در برگزاری جشنواره در
جزیره کیش
د- پیشنهاد گردشگران برای رفع کمبودها در چایخانههای سنتی در جزیره کیش
ذ- پیشنهاد گردشگران برای برطرف کردن کمبودها در رستورانهای جزیره کیش
ر- پیشنهاد گردشگران برای برطرف کردن کمبودها در محل بازی و تفریح کودکان
ز- پیشنهاد گردشگران به منظور بهبود وضعیت بهداشتی منطقه کیش
س- پیشنهاد گردشگران برای برطرف ساختن کمبودها در مراکز اطلاعرسانی
جزیره کیش
ش- پیشنهاد گردشگران برای برطرف ساختن کمبودها در کتابخانههای عمومی
ص- پیشنهاد گردشگران برای رفع نواقص و کاستیها در ارتباط با تابلوها و علائم
رانندگی
ض- پیشنهاد گردشگران برای برطرف کردن کمبودهای موجود در بازارهای خرید
ط- پیشنهاد گردشگران برای برطرف کردن کمبودها در جایگاههای عرضه نشریات
ظ- پیشنهاد گردشگران برای برطرف کردن کمبودها در جایگاههای خودپرداز بانکها
ع- پیشنهاد گردشگران برای برطرف کردن کمبودها در وسایل حمل و نقل شهری
غ- پیشنهاد گردشگران برای برطرف کردن کمبودها در برنامههای رادیو و تلویزیون کیش
الف- مشاهدات گردشگران پیرامون انواع دزدی طی مدت اقامت در کیش
ب- مشاهدات گردشگران در مورد انواع شرارت طی مدت اقامت در کیش
ت- مشاهدات گردشگران در مورد انواع توهین طی مدت اقامت در کیش
ث- مشاهدات گردشگران در مورد انواع مزاحمت طی مدت اقامت در کیش
ج- مشاهدات گردشگران در مورد انواع کلاهبرداری طی مدت اقامت در کیش
ح- مشاهدات گردشگران در مورد انواع قاچاق طی مدت اقامت در کیش
خ- مشاهدات گردشگران در مورد انواع تکدیگری (گدایی) طی مدت اقامت در کیش
د- مشاهدات گردشگران در ارتباط با موارد عدم رعایت مقررات اجتماعی طی مدت
اقامت در جزیره کیش
ذ- مشاهدات گردشگران در ارتباط با تخلفات رانندگی طی مدت اقامت در کیش
ر- مشاهدات گردشگران در مورد سایر تخلفات طی مدت اقامت در کیش
- نظر گردشگران و ارزشهای مورد قبول جامعه
الف -نظر گردشگران در مورد تأثیر سفر کیش در روحیه آنها
ب- نظر گردشگران در مورد مزیتهای جزیره کیش نسبت به سایر منطقه گردشگری
ج- نظر گردشگران در مورد الگوسازی از ویژگیهای برجسته کیش برای سایر شهرهای ایران
- نتیجهگیری
- تحلیل مدیران ومسئولان نسبت به وضعیت فرهنگی و اجتماعی کیش
- نکات قوت و ضعف منطقه آزاد کیش
- سیاست های اتخاذ شده در سالهای گذشته پیرامون نیازهای فرهنگی و اجتماعی کیش
- مهمترین نیاز فرهنگی و اجتماعی منطقه آزاد کیش برای پاسخ به تقاضای
گردشگران-اهالی، تجار، کسبه
الف- گردشگران
ب- اهالی
- مشکلات پیش روی مدیران و راهکارهای بدون رفت از این مشکلات در کیش
- توسعه فرهنگی و اجتماعی منطقه کیش و برنامه های پیش روی آن
- ایجاد الگوهای فرهنگی و اجتماعی در جزیره کیش و تبدیل آنها به صورت
هنجارهای اجتماع و تصمیم آنها به شهرهای دیگر ایران
- استفاده از الگوئی خاص در حوزه فرهنگی و اجتماعی جزیره کیش
- مزایا و معایب منطقه آزاد تجاری کیش در مقایسه با مناطق آزاد کشورهای
حوزه خلیج فارس
- اولویت در برنامه های فرهنگی، اجتماعی در چشم انداز آینده جزیره کیش
- میزان همگرایی فرهنگی در گروههای صنعتی در جزیره کیش
- طول مدت همنوائی نومهاجران با فرهنگ حاکم بر جزیره کیش
- میزان موفقیت منطقه آزاد کیش در ایجاد یک همگرایی فرهنگی در میان افراد
نومهاجر
- تأثیر یگانی فرهنگی در نظم اجتماعی حاکم بر جامعه کیش
- نقش فرهنگ مداری جامعه کیش با هنجار شکنان و اثرات آن در کاهش جرائم
- مهمترین منابع و مأخذ
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات پژوهش
مقدمه......................................................1
1-1 شرح و بیان مسئله پژوهش..................... 2
1-2 اهمیت و ارزش پژوهش......................... 11
1-3 اهداف پژوهش................................ 13
1-4 فرضیههای پژوهش............................. 14
1-5 تعریف نظری و عملیاتی اصطلاحات............... 14
فصل دوم: مبانی نظری و بازنگری پیشینه پژوهش
مقدمه.......................................... 19
2-1 قسمت اول: تعهد زناشویی..................... 19
2-1-1 ماهیت و مفهوم تعهد زناشویی............... 19
2-1-2 ابعاد تعهد زناشویی....................... 23
2-1-2-1 تعهد شخصی............................... 24
2-1-2-2 تعهد اخلاقی.............................. 25
2-1-2-3 تعهدساختاری............................. 26
2-1-3 عوامل مؤثر بر تعهد زناشویی............... 27
2-1-3-1 نگرش نسبت به ازدواج ................... 27
2-1-3-2 نگرش نسبت به طلاق....................... 29
2-1-3-3- تجارب همزیستی بدون ازدواج............. 29
2-1-3-4 کیفیت زندگی زناشویی.................... 30
2-1-3-5- روابط پیش از ازدواج................... 30
2-1-3-6 طلاق والدین.............................. 31
2-1-3-7 ویژگیهای شخصیتی........................ 32
2-1-4 نظریهها و مدلهای مرتبط با تعهد زناشویی... 33
2-1-4-1 نظریهها و مدلهای خاص مرتبط با تعهد زناشویی 33
2-1-4-1-1 نظریه استرنبرگ........................ 33
2-1-4-1-2 مدل سرمایهگذاری رسبالت................ 35
2-1-4-2 نظریهها و مدلهای عام مرتبط با تعهد زناشویی 36
2-1-4-2-1 نظریه وابستگی......................... 36
2-1-4-2-2 نظریه مبادله.......................... 37
2-1-4-2-3 مدل پاسخ به نارضایتی از رابطه........ 39
2-1-4-2-4 نظریه مرحلهای توسعه رابطه............ 41
2-2 قسمت دوم: صمیمیت زناشویی................... 43
2-2-1 صمیمیت چیست؟............................. 43
2-2-2 مؤلفههای صمیمیت.......................... 44
2-2-2-1 صمیمیت احساسی.......................... 45
2-2-2-2 صمیمیت روانشناختی...................... 45
2-2-2-3 صمیمیت فکری............................ 45
2-2-2-4 صمیمیت جنسی............................ 46
2-2-2-5 صمیمیت جسمانی (غیرجنسی) ............... 47
2-2-2-6 صمیمیت معنوی........................... 47
2-2-2-7 صمیمیت زیبایی شناختی (هنری) ........... 47
2-2-2-8 صمیمیت اجتماعی- تفریحی................. 48
2-2-2-9 صمیمیمت زمانی.......................... 48
2-2-3 پویاییهای صمیمیت......................... 48
2-2-4 صمیمیت و ارتباط.......................... 49
2-2-4-1 مشکلات رایج و معمول فرستنده............. 49
2-2-4-1-1 دروغگویی.............................. 49
2-2-4-1-2 پیامهای پنهان......................... 50
2-2-4-1-3 پیامهای مبهم.......................... 50
2-2-4-1-4 ارتباطهای متناقض...................... 50
2-2-4-2 مشکلات رایج گیرنده پیام................. 51
2-2-4-2-1 مشکلات ضعف توجه........................ 51
2-2-4-2-2 حالت دفاعی داشتن...................... 51
2-2-4-2-3 عوامل روانشناختی...................... 51
2-2-5 نیاز داشتن به صمیمیت..................... 52
2-2-6 هفت مرحله صمیمیت......................... 53
2-2-6-1 کلیشهها: اولین سطح صمیمیت.............. 53
2-2-6-2 حقایق: دومین سطح صمیمیت................ 53
2-2-6-3 عقاید: سومین سطح صمیمیت................ 53
2-2-6-4 امید و رؤیاها: چهارمین سطح صمیمیت...... 53
2-2-6-5 احساسات: پنجمین سطح صمیمیت............. 54
2-2-6-6 اشتباهات، ترسها، و شکستها: ششمین سطح صمیمیت 54
2-2-6-7 نیازهای قانونی: هفتمین مرحله صمیمیت.... 54
2-2-7 عوامل مؤثر بر صمیمیت..................... 55
2-2-7-1 عوامل اجتماعی........................... 55
2-2-7-2 عوامل روانشناختی........................ 56
2-2-7-3 عوامل بین فردی مؤثر بر صمیمیت.......... 58
2-3 قسمت سوم: نگرشها و انتظارات جنسی........... 60
2-3-1 تاریخچه نگرش نسبت به تمایلات و رفتارهای جنسی انسان 60
2-3-2 نظریات روانشناسان و روانپزشکان مشهور در مورد انگیزه جنسی انسان 62
2-3-2-1 تمایلات و رفتارهای جنسی انسان از دیدگاه زیگموند فروید 62
2-3-2-2 تمایلات و رفتارهای جنسی انسان از دیدگاه آدلر 62
2-3-2-3 تمایلات و رفتارهای جنسی آزادیدگاه مزلو.. 64
2-3-3 عوامل روانی جنسی ........................ 67
2-3-4 انتظارات زناشویی......................... 68
2-3-5 شکلگیری انتظارات زناشویی................. 69
2-3-6 انتظارات غیرواقعبینانه، انتظارات واقعبینانه 70
2-3-6-1 انتظارات غیرواقعبینانه................. 69
2-3-6-2 انتظارات واقعبینانه.................... 70
2-3-7 تأثیر انتظارات مثبت در زندگی زناشویی..... 70
2-3-8 انتظارات مثبت زناشویی و عملکرد روابط..... 72
2-3-9 شرایط تأیید انتظارات..................... 72
2-3-10 اسنادهای مثبت و منفی.................... 74
2-3-11 نگرشهای زناشویی......................... 75
2-3-12 عوامل موثر بر نگرشهای زناشویی........... 77
2-3-12-1 روند اجتماعی شدن....................... 77
2-3-12-2 ساختار فرصتها.......................... 77
2-3-12-3 تجارب با هم بدون، بدون ازدواج......... 77
2-3-12-4 سوء استفاده و سوء رفتار در دوران کودکی 77
2-3-12-5 خانواده متداول در محیط اجتماعی نوجوان. 78
2-3-12-6 وضعیت تأهل و تجرد...................... 78
2-3-13 تعریف آموزش جنسی........................ 78
2-3-14 عوامل موثر بر رفتار جنسی................ 83
2-3-15 مفهوم تربیت جنسی........................ 86
2-3-16 اهداف تربیت جنسی........................ 87
2-4 قسمت چهارم: پیشینهی پژوهش.................. 89
2-4-1 پژوهشهای مرتبط با تعهد زناشویی در خارج از کشور 89
2-4-2 پژوهشهای مرتبط باصمیمیت زناشویی در خارج از کشور 93
2-4-3 پژوهشهای مرتبط با نگرش ها و انتظارات جنسی خارج از کشور 94
2-4-4 پژوهشهای مرتبط با صمیمیت زناشویی در داخل کشور 96
2-4-5 پژوهشهای مرتبط با نگرشها و انتظارات جنسی زوجین در داخل کشور........... 97
2-4-6 پژوهشهای مرتبط با صمیمیت زناشویی در داخل کشور 99
2-5 نتیجهگیری فصل دوم.......................... 100
فصل سوم: طرح پژوهش
3-1 روش پژوهش.................................. 103
3-2 جامعه آماری................................ 104
3-3 نمونه آماری و روش نمونهگیری................ 104
3-4 شرایط ورود به تحقیق........................ 104
3-5 متغیرهای مورد مطالعه پژوهش................. 104
3-6 ابزار پژوهش................................ 105
3-7 شیوهی اجرای پژوهش ......................... 108
3-8 تجزیه و تحلیل دادهها....................... 108
3-9 ویژگی های جمعیت شناختی گروه نمونه ................................... ...108
3-10 محتوای جلسات.............................. 110
4-3 یافتههای استنباطی پژوهش.................... 114
فصل پنجم: بحث و نتیجهگیری
5-1 مقدمه...................................... 123
5-2 بحث و نتیجهگیری............................ 123
5-3 محدودیتهای پژوهش........................... 128
5-4 پیشنهادهای کاربردی......................... 129
5-5 پیشنهادهای پژوهش........................... 130
منابع فارسی.................................... 131
منابع غیرفارسی................................. 137
«پیوست الف».................................... 146
«پیوست ب»...................................... 164
فهرست جدولها
عنوان صفحه
جدول (2-1): ازدواج به عنوان یک سنت و ازدواج به عنوان یک رابطه ..........28
جدول (2-2): انواع عشق بر اساس ترکیب مؤلفههای عشق استرنبرگ....................................... ...........34
جدول (3-1): توزیع فراوانی گروه آزمایش و کنترل براساس جنسیت و گروه........................................... ..........109
جدول (3-2): توزیع فراوانی گروه آزمایش و کنترل براساس میزان تحصیلات......................................... .........109
جدول (3-3): برنامه آموزش نگرشها و انتظارات جنسی زوجین............................................... .........110
جدول (4-1): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیشآزمون و پسآزمون گروه آزمایش و کنترل ابعاد تعهد........ ........112
جدول (4-5): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیشآزمون و پسآزمون گروه آزمایش و کنترل ابعاد صمیمیت...... ........113
جدول (4-3) :نتایج آزمون لونس پیش فرض برابری واریانس ها ................................................ ...114
جدول (4-4) : نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش ها و انتظارات جنسی بر ابعاد صمیمیت ............................... ....... 115
جدول (4-5) : نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانس ها............................................. ....... 116
جدول (4-6) : نتایج آزمون کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرشهای و انتظارات جنسی بر مولفه های صمیمیت زوجین بر اساس جنسیت ............................................... ....... 117
جدول (4-7) : نتایج آزمن لوین پیش فرض برابری واریانس ها ............................................... ....... 118
جدول (4-8) : نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود و نگرش ها و انتظارات جنسی بر ابعاد تعهد ................................................................. ....... 119
جدول (4-9) : نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانس ها............................................. ....... 120
جدول (4-10) : نتایج آزمون کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش ها و انتظارات جنسی بر مولفه های تعهد زناشویی زوجین بر اساس جنسیت..................... ...... 120
فهرست شکل ها
عنوان صفحه
شکل (2-1) :ارزیابی و انطباق با تعارض ها و کشمکش ها در روابط نزدیک (خمسه ،1382) ...................................................................................... 71
فهرست شکلها
عنوان صفحه
شکل (2-1): ارزیابی و انطباق با تعارضها و کشمکشها در روابط نزدیک (خمسه، 1382)................................... .....68
پایان نامه راهبردهای خودارتقایی و خودحفاظتی و انتظارات پیامد در افراد وابسته به مواد و افراد عادی
1-1- مقدمه
مصرف مواد مخدر سابقه بسیار طولانی دارد و اقوام مختلف آن را به صورتهای متنوع مورد استفاده قرار میدادند. اگر چه نحوه استفاده و تأثیر اینگونه مواد بر جسم و روح در اغلب موارد به لحاظ دارویی و درمانی است و هنوز هم مشتقات و ترکیبات برخی از مواد مخدر به عنوان داروهای تسکین دهنده مورد استفاده قرار میگیرند، لیکن در دنیای امروز اکثر افراد فقط تغییرات روانی را در مصرف اینگونه مواد جستجو میکنند و هر روز بر تعداد مصرف کنندگان اضافه میشود و مواد مخدر صورتهای پیچیده و متنوعی به خود میگیرد. بدون تردید مصرف بیرویه و روز افزون مواد مخدر به عنوان یکی از بزرگترین مشکلات قرن حاضر تلقی میگردد و زیانهای ناشی از آن در زمینههای اجتماعی و اقتصادی بسیار سنگین است (صالحی، 1371).
وابستگی به مواد یکی از معضلات زندگی بشر به شمار میرود. افزایش مواد مخدر طی قرن گذشته نگرانی روز افزونی را برای همه جوامع در پی داشته است. در دههی اخیر، نتایج بررسیهای انجام شده در ایران، نشان داده که آمار اعتیاد طی چهار ده اخیر در نوسان بوده است؛ به طوری که در سال 1390، این برآورد در جمعیت 15 تا 64 (طبق سرشماری سال 1385معادل 50 میلیون نفر) برابر با یک میلیون و سیصد و بیست و پنج هزار نفر اعلام شده است (صرامی، قربانی و مینوئی؛ 1392).
عوامل زیادی در پدیده اعتیاد تاثیر دارند و در کل متخصصان این زمینه معتقدند که تعامل عوامل ژنیتکی/زیست شناختی، روانشناختی، اجتماعی و فرهنگی در شکل گییری این پدیده دخالت دارند (انجمن راونپزشکی آمریک ، 2013).
از آنجاکه مصرف مواد ارتباط نزدیکی با جرم دارد به نظر میرسد که مصرف کنندکان مواد اشتیاق کمتری به اصول اخلاقی داشته باشند. مطابق نظر بندورا (1991) بیاشیاقی اخلاقی به فقدان تمایل فرد برای پرداختن به موضوعات اخلاقی گفته میشود. بندورا و باربارانلی و کاپار (1996) دریافتند که افراد دارای بیاشتیاقی اخلاقی بالا تمایل بیشتری به شرکت در رفتارهای بزهکارانه، سطح بالاتر پرخاشگری، و سطوح پایین تر گناه و گرایش به نفع اجتماعی دارند.
از طرف دیگر چون وابستگی به مواد با سیر نزولی در عمکردهای شغلی، اجتماعی، تحصیلی وغیره همراه است میتوان فرض کرد که افراد وابسته به مواد در راهبردهای خودارتقایی و خودحفاظتی[4] ضعف دارند. راهبردهای خودارتقایی و خود حفاظتی تاکتیکهایی هستند که هر فرد برای رشد و بهبود عملکرد مثبت خود به کار میگیرد. این فاکتور به صورت متفاوتی با متغیرهای کلیدی شخصیت چون عزت نفس و خودشیفتگی مرتبط میباشد. توسعهی این رهیافت ترکیبی (تلفیقی) در آینده میتواند بحث زیادی را درباره ساختار و دینامیکهای انگیزش خودارتقایی و خودحفاظتی نشان دهد. افراد انگیزش مییابند تا تلقی مثبتی از خود را به دست آورند. آن ها اغلب سعی میکنند تا دیدگاههای مثبت از خود (خود ارتقایی) و جلوگیری و اجتناب از دیدگاه های منفی از خود (خودحفاظتی) را به دست آورند (بامستر[5]، 1998؛ صدیقص، گرین و پینتر[6]، 2004؛ الایک و گووران[7]، 2005).
انتظارات پیامد[8] عامل دیگری است که میتواند در افراد وابسته به مواد و عادی متفاوت باشد. بنابراین، انتظارات پیامد باورهایی هستند مبنی بر اینکه سود و مزایا، از رفتار خاصی پیروی خواهد کرد. انتخاب نهائی افراد، به شدت به وسیله عقاید و باورهای آنها در مورد نتایج احتمالی انجام آن رفتار، تعیین میشود (بیهات، دارن، کاترینا، بروجه و لای[9]، 2009). در حقیقت، انتظارات پیامد، به طریق ایجاد انگیزه (پیامدهای مثبت) یا پیامدهای منفی (به طریق کاهش انگیزه) بر روی رفتار اثرگذار هستند (بیهات و همکاران،2009). مفهوم انتظارات پیامد از نظریه ارزش انتظار مشتق شده است و به این اشاره دارد که رفتار، محصول انتظارات افراد، از دست یابی به پیامدی خاص و میزان ارزشی که برای آن پیامد قائل هستند، است. مصرف مواد چون پیامدهای مختلف منفی نظیر فعالیتهای اجنماعی، خانوادگی ، شغلی و... نیز همراه میگردد و با افزایش بروز جرم همراه است. احتمال میرود الگوهای ادراک این پیامدهای میتواند یکی از تفاوتهای افراد وابسته به مواد و عادی باشد.
بنابراین هدف پژوهش حاضر، مقایسه بیاشتیاقی اخلاقی، راهبردهای خودارتقائی و خودحفاظتی و انتظارات پیامد در افراد وابسته به مواد و عادی میباشد.
1. American Psychiatric Association
[2] . moral disengagement
[3].Bandura, Barbaranelli & Caprara
[4] . self-enhancement & self-protection
1. Baumeister
[6] . Sedikides, Green, & Pinter
[7] . Alicke & Govorun
[8] . outcome expectation
[9] . Bhat, Darren, Catherine, Bruce & Leigh
بیان مسأله
وابستگی به مواد به معنای تمایل شدید فرد به ادامه مصرف یک ماده میباشد به طوری که وابستگی به عنوان یک سندرم بالینی با جنبههای رفتاری، شناختی و فیزیولوژیکی باعث میشود که فرد مصرف مواد را به رفتارهای دیگر ترجیح دهد. وابستگی به مواد را میتوان به عنوان یک حالت پایدار تعریف کرد که در آن ظرفیت فرد برای تنظیم رفتارهای اجباری جستجوی دارو کاهش مییابد بدون اینکه خطر پیامدهای منفی جدی این رفتار در نظر گرفته شود (هایمن و مالینکا[1]، 2001).
وابستگی یا اعتیاد به مواد یک معضل مهم سلامت عمومی به حساب میآید، بر اساس برآوردهای موجود فقط در ایالات متحده 6/22 میلیون نفر سوء مصرف کننده مواد محرک هستند (سامسا[2]، 2010).
طبق گزارش جهانی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (2015)، شیوع مصرف مواد همچنان در سرتاسر جهان ثابت است. تخمین زده میشود که تعداد 246 میلیون نفر - کمی بیش از 5 درصد از افراد 15 تا 64 سال در سرتاسر جهان در سال 2013 یک ماده مخدر مصرف کرده باشند. در ایران نیز، طی 20 سال گذشته، میزان رشد سوء مصرف مواد بیش از 3 برابر نرخ رشد جمعیت بوده است (توکلی، شجاعی و مظلوم ، 2010). سوء مصرف مواد، اختلال پیچیدهای در کل فرد است و نشان دهنده الگوهای رفتاری و فکری خود تهدید کننده و خودمخرب، آشفتگی در سبک زندگی و عملکرد فرد میباشد. با وجودی که اثرات ژنتیکی، فیزیولوژیکی و شیمیایی مواد شناخته شده است، اما خود فرد باید مسئولیت اولیة اختلال و بهبودیش را بپذیرد. بنابراین اعتیاد یک علامت است و نه جوهر و اصل اختلال، مشکل خود فرد است نه مواد (دیلئون[3]، 1381).
برخی شواهد نشان میدهند که میزان اشتیاق فرد به اصول اخلاقی میتواند در اختلات مصرف مواد نقش داشته باشد. بیاشتیاقی اخلاقی اصطلاحی است که برای اشاره به میزان علاقه و پرداختن به موضوعات اخلاقی مورد استفاده قرار میگیرد. مطابق مبانی نظری، بیاشتیاقی اخلاقی صفت ثابتی نیست، بلکه یک جهت گیری شناختی نسبت به جهان است که با گذر زمان رشد میکند و تحت تأثیر بافتهای اجتماعی که شخص در آن عمل میکند قرار دارد (موری[4]، 2008). بندورا و باربارانلی و کاپارا (1996) دریافتند که افراد دارای بیاشتیاقی اخلاقی بالا تمایل بیشتری به شرکت در رفتارهای بزهکارانه، سطح بالاتر پرخاشگری، و سطوح پایین تر گناه و گرایش به نفع اجتماعی دارند. در پژوهشی که توسط جسیکااشلی[5] (2009) بر روی دانشجویان دوره لیسانس اجرا شد. نتایج نشان داد که مردان نمرات بیشتری از زنان در بیاشتیاقی اخلاقی و نمرات پایین تری در قضاوت اخلاقی داشتند. همچنین در تحقیقی که بر روی جوانان مسلمان مصری انجام شد، یافتهها تفاوت معنیداری در نمرات دو گروه زن و مرد پیدا کردند، این محققان ارتباط معنی داری نیز بین گزارش سطوح بالای بیاشتیاقی اخلاقی و سن نشان دادند. در این نمونه، هر چقدر افراد جوان تر بودند، سطوح بیشتری از بیاشتیاقی اخلاقی را دارا بودند (پائول، لایبر، فروم، لایبر،کریستوفر[6]؛2010). هاید، شاو و مولانین[7] (2010) در پژوهش خود نشان دادند که بین طرد اولیه والدین، فقر همسایگان و همدلی کودک و بیاشتیاقی اخلاقی بعدی ارتباط وجود دارد. بخشی از این نتایج هم نشان داد که بیاشتیاقی اخلاقی ممکن است مکانیسمی زیر بنایی برای بسیاری از رفتار ضداجتماعی نوجوانان باشد. همچنین نشان داده شده است که شهروندان دارای بیاشتیاقی اخلاقی حمایت بیشتری برای تجاوز نظامی، تروریسم، و مجازات برای مجرمان نشان میدهند (مک استیر[8]، 2001؛آقیونو، ریل، تائو و فریمن[9]، 2007؛ واسیلجویک و ویکی[10]، 2013). بیاشتیاقی اخلاقی با تصمیم گیریهای غیراخلاقی مرتبط است (دولی، ماریس، ژو و سوجین[11]، 2014).
[1]. Hyman & Malenka
[2]. SAMHSA
[3] . Dylyvn
[4] . Moore
[5] . jessica ashley
[6] . paul, lieber, freom, lieer & Christopher
[7] ..Hyde,shaw & mailanen
[8] .Mc Aister
[9] . Aquino, Real, THau & Freeman
[10] . Vasiljevic & Viki
فهرست
فصل اول: کلیات پژوهش
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
فصل سوم:روش اجرا
فصل چهارم: یافته های پژوهش
فصل پنجم: نتیجه گیری