واقعیت اجتماعی تشیع از صفویه تا قاجار

واقعیت اجتماعی تشیع از صفویه تا قاجار

اقتدار ایلخانان و قدرت اجتماعی مذهب

پس از آل بویه ، خلافت بغداد قدرت های سیاسی متعددی را که در نواحی مختلف جامعه ی اسلامی ظهور می کردند ، رسمیت بخشید . خلافت بغداد با داعیه ی جانشینی شرعی رسول خدا ، در واگذاری تاج و تخت به قدرت های عشیره ای وایلی مسلط ، در واقع نقش کلیسا در سده های میانه ( قرون وسطی ) را ایفا می کرد و خلافت بدین سان تا سال 656 ه .ق که سال سقوط آن به دست هلاکو خان مغول است ، ادامه یافت .

حمله ی مغول تهاجم نظامی گسترده ای بودکه با استفاده از درگیری های موجود در میان حاکمان جوامع اسلامی و ضعف آنها و بی آن که از توجیهی دینی برخوردار باشند تنها با استفاده از زور انجام شد ، مسلمانان اعم از شیعه و سنی همه به یک اندازه در معرض تیغ سپاهان مغول قرار گرفتند و مقاومت های مستقلی که در شهرها و روستاهای مختلف در برابر آنها انجام می شد ، با بی سابقه ترین کشتارها سرکوب می گشت .

مذهب اولیه ی مغولها شمن بود ، ولی در هنگام تسلط برایران با همراهی جمعی از بوداییان و کشیشیان مسیحی ، سیاست تبلیغ این دو مذهب را نیز دنبال کردند و برخی از آنها به آیین مسیحیت گرویدند .

جامعه ی اسلامی گرچه در برابر هجوم سیاسی مغول تاب نیاورد ، ولی فرهنگ و تمدن اسلامی حضور قوی و توانمند خود را بر آن تحمیل کرد ، به گونه ای که مغول نیز مانند استبداد بنی امیه و …. ناگزیر از توجیه دینی خود شدند .

درسده ی هشتم پس از هجوم های سده ی هفتم ، دیگر بار فرصت برای مقاومت های سیاسی و نظامی تشیع به وجود آمد . سربداران در خراسان ، مرعشیان درمازندران و نهضت پیش گامان مهدی در خوزستان ، از جمله قیام های سیاسی شیعه هستند که تا دوران هجوم تیمور و حتی پس از آن در بخش های مختلف ایران به حیات خود ادامه دادند .

علی رغم حضور فکری و سیاسی فزاینده و فعالی که تشیع در تمام مدت داشت ، ساخت سیاسی قدرت قبل و بعد از حاکمیت ایل خانان مغول ، یعنی در دوران سلجوقیان ، خوارزمشاهیان و تیموریان تا زمان حاکمیت قاجار ، ایلاتی و عشایری است . مناسبات و روابط ایلاتی ، خوانین را از توان نظامی ای بهره مند ساخته بود که با تکیه به آن از نفوذ اجتماعی و حتی حاکمیت سیاسی برخوردار می شدند ، در این میان حضور باور و معرفت دینی در کنار عصبیتی که به انسجام ایلی منجر
می شد ، موجب گشت تا این عصبیت نیز از پوشش دینی استفاده کند و در مواردی در قلمرو توقعات دینی جامعه گام بردارد . ...

...

ساختار قدرت و جایگاه مذهب در دوران صفویه

دوران صفوی از نقاط عطف حرکت سیاسی تشیع درایران است . شرح چگونگی گسترش این حرکت و نحوه ی برخورد علمای شیعه با قدرت حاکمه ای که با شعارهای سیاسی تشیع از موجودیت خود دفاع می کردند ، برای شناخت موقعیت نیرو های مذهبی در سالهای پس از آن ضروری است .

مقدماتی که تا کنون در زمینه ی حرکت سیاسی تشیع بیان شد ، در تحلیل ساختار قدرت در دوران صفویه و جایگاه مذهب در آن روزگار ، مفید است.

نفوذ معنوی شیخ صفی الدین اردبیلی و فرزندان او در میان ایلات قزلباش ، آنها را به صورت رهبراان مذهبی درآورد که از قدرت سیاسی و نظامی ایل نیز بهره می بردند ، بنابراین قدرت سیاسی و نظامی ای که براساس روابط ایلاتی شکل
می گرفت ، در حرکت سیاسی خود از شعارهای شیعی که در مناطق مختلف ایران زمینه ی پذیرش بسیار داشت ، بهره می برد .

شاه اسماعیل باطرح شعارهای مذهبی شیعی و با استفاده از نفوذ اجداد خود در میان قزلباش ها ، به سرعت حاکمیت سیاسی خود را درمیان دو قدرت عثمانی و گورکانی گسترش داد . اگر شاه اسماعیل فقط به قدرت نظامی قزلباش ها تکیه
می کرد و از جاذبه های سیاسی تشیع بهره نمی گرفت ، حاکمیت او در اصطکاک با قدرت ایلاتی که در بخش های مختلف جامعه ی ایران حاکمیت های ملوک الطوایفی داشتند ، به ضعف می گرایید ، ولی او با بهره گرفتن از تشیع ، رنگ قبیله ای حرکت سیاسی خود را ضعیف و به آن شکلی مذهبی داد و همین امر امکان بهره گیری از زمینه هایی که نفود اندیشه ها و جاذبه های سیاسی تشیع در طول سده های پیشین در بخش های مختلف جامعه ی ایران پدید آورده بود ، ممکن ساخت .

به تناسب بهره ای که شاه از شعارهای دینی می برد ، توقعات اجتماعی نیز بر سلوک دینی او در چهار چوب فقه سیاسی شیعه افزایش می یافت و این امر به صورت یک واقعیت اجتماعی ، حضور عالمان شیعی را در حوزه ی اقتدار او تحمیل می کرد . ...

...

خرید فایل

تحقیق در مورد تشیع در نه فرقه ومبارزه با بیداری اسلامی

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب *   فرمت فایل :Word ( قابل ویرایش و آماده پرینت )    تعداد صفحه35   فهرست مطالب     مقدمه………………………………….....…………………….3   پیچیدگی های علمی- بساطت علمی……………..…………………4   پیچیدگی و سخت گیری مذهبی……………………...…………….6   فرقه ای نگاه کردن……………………………….....……………8   ع ...

تحقیق در مورد تشیع مکتب محبت و عشق

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب *   فرمت فایل :Word ( قابل ویرایش و آماده پرینت )    تعداد صفحه22   فهرست مطالب   تشیع مکتب محبت و عشق اکسیر محبت حصار شکنی محبت و ارادت به اولیاء از بزرگترین امتیازات شیعه بر سایر مذاهب این است که پایه و زیر بنای اصلی آن محبت است. از زمان شخص نبی اکرم که این مذهب پایه گذاری شده است زمزمه محبت و دوستی بوده است. آنجا ‌که در سخن رسول اکرم می شنویم ، گروهی را در گرد علی می بینیم که شیفته او و گرم او و مجذوب او می باشند. از این رو تشیع مذهب عشق و شیفتگی است. تولای آن حضرت مکتب عشق و محبت است . عنصر محبت در تشیع دخالت نام دارد. تاریخ تشیع با نام یک سلسله از شیفتگان و شیدایان و جانبازان سر از پا شناخته توام است. علی همان کسی است که در عین اینکه بر افرادی حد الهی جاری می ساخت و آنها را تازیانه می زد و احیاناً طبق ...

تحقیق در مورد تشیع و تحول تاریخى

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب *   فرمت فایل :Word ( قابل ویرایش و آماده پرینت )    تعداد صفحه18   فهرست مطالب   تشیع و تحول تاریخى دوشنبه ۲۲ آبان ۱۳۸۵ مذهب شیعه در طول تاریخ حیات خود تحولات سیاسى و اجتماعى بسیارى را پشت‏سر گذاشته که در سرنوشت آن از نظر فعالیت‏هاى مذهبى و کلامى مؤثر بوده است. 1- عصر خلفا در اکثر این دوره شیعه از شرایط اجتماعى و سیاسى مطلوبى برخوردار نبود، ولى در دوران خلافت ظاهرى امام على علیه‏السلام شرایط مطلوبى به دست آورد، و توسط امیر المؤمنین علیه‏السلام معارف توحیدى تبیین گردید و دانشمندان بسیارى در زمینه‏هاى تفسیر، فقه و کلام از دریاى بیکران علوم وى سیراب گردیدند. البته تبیین معارف توحیدى و تربیت دانشمندان توسط امام على علیه‏السلام در دوره قبل از خلافت او نیز انجام مى‏گرفت، ولى در دوران خلافت آن ...

تحقیق در مورد جایگاه کرخ در گسترش تشیع

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب *   فرمت فایل :Word ( قابل ویرایش و آماده پرینت )    تعداد صفحه74   فهرست مطالب   الف – مقدمه ...............................  3 ب – موقعیت کرخ (بغداد) ....................  6 ج – مسجد براثا ...........................  12 د- دارالعلم شاپور......................... 15 و – شیخ مفید .............................  27 هـ . سید مرتضی ...........................  34 ی . سید رضی ..............................  47 ن . شیخ طوسی .............................  50 فهرست منابع  و مأخذ ................................................................................................... 66            مقدمه علوم اسلامی ...

تحقیق در مورد پیدایش تشیع و تسنن از چه زمانی بوده است ؟

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب *   فرمت فایل :Word ( قابل ویرایش و آماده پرینت )    تعداد صفحه126   فهرست مطالب   2- هیأت نمایندگى محارب   از بنى جعدة بن کعب «رقادبن عمرو» نزد رسول خدا آمده 3- هیأت نمایندگى جعدة بن کعب 5- هیأت نمایندگى تغلب‏ 1- هیأت نمایندگى ثعلبه 6- هیأت نمایندگى طیّى‏ 7- هیأت نمایندگى مراد (42) ضرورت مالکیت واقف، پیش از وقف‏ نکته‏اى که در این جا نباید از آن غفلت ورزید این است پیدایش تشیع و تسنن از چه زمانی بوده است ؟ کلمة شیعه چهار بار در قرآن مجید در سوره های مریم آیه 69 و قصص آیه 15 و نیز قصص آیه 15 و صافات آیه 83، ذکر شده است، در سورة صافات حضرت حق ابراهیم خلیل را در روش و منش و اخلاق و عمل، و ایمان و عقیده، و جهاد و عبادت شیعه نوح شمرده است. و ان من شیعته لإبراهیم: و بی تردید ابر ...

تحقیق در مورد چهره ناشناخته تشیع

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب *   فرمت فایل :Word ( قابل ویرایش و آماده پرینت )    تعداد صفحه77   چهره ناشناخته تشیع تألیف :  سید جعفر شهیدی                  حدود هزارو چهارصد سال بر موجودیّت شیعه می گذرد. نزدیک به چهارده قرن است که نخستین نهضت سیاسی این مذهب آغاز شده1 و تقریباً دوازده قرن است اندیشه شناسی یا به عبارت دیگر مکتب فکری و یا کلامی تشیّع تأسیس گردیده2 اما به جرأت می توان گفت هنوز هم چهره تشیع یا لااقل دیداری ترین چهره این مذهب نه تنها برای دنیای اسلام بلکه برای نظر گروهی از شیعه مذهب ها هم پوشیده مانده است.      صدها سال است بازیگران سیاست کوشیده اند تا نهضت تشیع را از مسیر آن منحرف سازند. و بخصوص کوشش فراوان ...

تحقیق در مورد مهدی (علیه السلام) در تشیع

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب *   فرمت فایل :Word ( قابل ویرایش و آماده پرینت )    تعداد صفحه14   فهرست مطالب   مهدی (علیه السلام) در تشیع دوشنبه ۲۲ آبان ۱۳۸۵ منجی از نظر شیعه کیست شیعیان بر این اعتقاد هستند که منجی (مهدی (علیه السلام))، نهمین پسر امام حسین ابن علی ابن ‌ابی‌طالب (علیه السلام) - سومین امام شیعیان - می‌باشد که حسین (علیه السلام) فرزند فاطمه (سلام الله علیها) دختر پیامبر عظیم الشان اسلام است؛ و مهدی (علیه السلام) پسر امام حسن عسکری (علیه السلام) - امام یازدهم شیعیان - است. طبق روایتی معتبر از نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)، مهدی (علیه السلام) هم نام وی است، او در سال 255 هـ.ق در شهر سامرا واقع در کشور عراق متولد شده و از اشخاص طویل العمر تاریخ است. شیعه بر این تأکید دارد که وی زنده است، ولی از چشم مردم ...

تحقیق تشیع چیست

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*   فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)   تعداد صفحه:64 فهرست و توضیحات: مقدمه تجزیه و تحلیل تشیع چیست معنای تشیع در زمان حاضر نیز امامت و رهبرى مسلمین به عهده حضرت امام زمان ، مهدى منتظر حجة بن الحسن العسکرى -ارواحنالتراب مقدمه الشریف الفداء- قرار گرفته است که دوازدهمین امام از ائمه دوازده گانه و آخرین آنهاست . براى اثبات این مدعا مى توانیم ادله متعددى بیان کنیم از جمله : 1 - روایتى است که در کتب برادران اهل سنت ذکر شده و دلالت آن بر وجود فردى از اهل بیت در هر زمان واضح و روشن است ، حدیث گر چه به الفاظ مختلف نقل شده اما تواتر معنوى نسبت به آن ثابت است . ما حدیث را از ذخائر العقبى تأ لیف طبرى نقل نموده و بعد اسامى کتب دیگرى را که این حدیث در آنها آمده است ، ذکر مى نماییم : "عن على علیه السّلام قال : قال رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آل ...

مقاله درباره تشیع و تسنن

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*   فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)   تعداد صفحه:65 فهرست و توضیحات: مقدمه تجزیه و تحلیل روش تحقیق سابقه تحقیق اصطلاحات و مفاهیم بیان مسئله   اختلاف بین شیعه و سنی   سیالیت مرز اندیشة سیاسی شیعه و سنی در عصرجدید؛   عصبیت های مذهبی، ناگشودگی های ذهنی     تشیع و تسنن هر دو به عنوان دو جریان و خط اصیل اسلامی  از صدر اسلام  مطرح بوده و همه مسلمانان ـ اعم از شیعه و سنی ـ در خط واحد «صراط مستقیم » قرآن کریم و اسلام ناب محمدی(ص) به سر می برند . نه شیعیان رافضی و بدعت گذارند و مخالف رسول خدا و صحابه صالح آن حضرت  و  نه اهل تسنن ، ناصبی و دشمن علی و آل علی  و اهل بیت(ع) .  اختلافات رایج در بین تشیع و تسنن ، اختلاف بنیادی در متن دین و احکام مشترک مسلمین نیست . این اختلاف بی ...