سیستم هزینه های سفارش کار در شرکت هایی مورد استفاده قرار می گیرد که هر محصول مشابه به طور اساسی با هم تفاوت داشته و بر طبق مشخصات دریافتی از مشتریان یا دستور ساخت تولید شود .یک سفارش ممکن است برای یک واحد محصول مانند ساخت یک پل یا یک گروه محصول مشابه مانند ساخت 200عدد از یک صندلی باشد ،شرکت هایی که از سیستم هزینه یابی سفارش کار استفاده می کنند عبارتند از :
شرکت های پیمانکاری ،کشتی سازی ،هواپیما سازی ،تولید اثاثیه و چاپخانه ها.از شرکت هایی که دارای محصولات مختلف می باشند و تولید آنها به شکل چرخه محصول مشابه و متناوب صورت می گیرد می توان از سیستم هزینه یابی سفارش کار استفاده نمود.به طور کل در یک کارخانه تولید اثاثه ممکن است در مدت یک ماه در ده روز اول 500عدد صندلی در ده روز دوم ماه 300عدد میز و در ده روز سوم ماه 250دست مبل راحتی تولید نمود .در چنین شرایطی هر گروه محصول مشابه را می توان به عنوان یک سفارش تلقی نمود .در سیستم هزینه یابی سفارش کار هزینه های تولید(مواد مستقیم ،کار مستقیم و سربار کارخانه) هر سفارش تعیین گردد.
در شکل زیر سیستم هزینه یابی سفارش کار را نشان می دهد .میانگین قیمت تمام شده یک واحد هر سفارش به قرار زیر محاسبه گردیده:
قیمت تمام شده هر سفارش = میانگین قیمت تمام شده بایک واحد هرسفارش
تعداد سفارش
سیستم هزینه یابی مرحله ای:
هزینه یابی مرحله ای سیستمی است ،برای اندازه گیری و گزارش قیمت تمام شده محصولات مشابهی که تولید آنها یک سری عملیات تولیدی یکنواختی به صورت انبوه و پیوسته صورت می گیرد.،مانند دایره تراشکاری یا مونتاژ ،معمولاً یک واحد محصول از دو یا چند دایره یا مرکز هزینه عبور می کند تا به انبار کالای ساخته شده برسد .در هزینه یابی مرحله ای ،هزینه های تولید (مواد مستقیم ،کار مستقیم،سربار کارخانه) هر دایره به حساب موجودی کالای در جریان ساخت همان دایره منظور می شود . نمونه صنایعی که از سیستم هزینه یابی مرحله ای استفاده می نمایند عبارتند از:صنایع کاغذ ،فولاد و شیمیایی.
روشهای هزینه یابی محصول:
هر دو سیستم هزینه یابی سفارش کار و مرحله ای به سه روش واقعی،نرمال و استاندارد قابل اجرا می باشند.روشهای هزینه یابی واقعی ،نرمال و استاندارد را می توان به صورت هزینه یابی متغیر (مستقیم) و جذبی اعمال نمود