مهاجرت و تغییرات سکونتی
مقدمه................................
فصل اول 1- طرح تحقیق
1-1- بیان مسئله .....................
1-2- اهمیت موضوع تحقیق ..............
1-3- هدف های تحقیق ..................
1-3-1- اهداف کلی ....................
1-3-2- اهداف تحقیقی .................
1-4- پرسشهای اصلی تحقیق .............
1-5- پیش فرض ها و فرضیههای اصلی تحقیق ..
1-6- پیشینه تحقیق ...................
1-6-1- سوابق پژوهشی .................
1-7- قلمرو تحقیق ....................
1-7-1- قلمرو مکانی ..................
1-7-2- قلمرو زمانی ..................
1-8- روش تحقیق ......................
1-8-1- معرفی روش تحقیق ..............
1-8-2- جامعه آماری ..................
1-8-3- روش نمونهگیری ................
1-8-4- شیوه گردآوری اطلاعات ..........
1-8-5- ابزار گردآوری اطلاعات .........
1-8-6- شیوههای تجزیه و تحلیل یافتهها.
1-9- محدودیتهای پژوهشی ..............
فصل دوم
چارچوب نظری پژوهش ...................
مهاجرت ..............................
مهاجرت های روستایی و پیامدهای آن ....
دیدگاههای عمده مهاجرتی ..............
1- دیدگاه اقتصادی ...................
2- دیدگاه اجتماعی ...................
3- دیدگاه سیاسی .....................
4- دیدگاه سیستمی ....................
نظریههای مهاجرتی ....................
نظریه روانشناسی .....................
نظریه لاری ماستاد.....................
نظریه اورت. س. لی....................
نظریه زیف یا جاذبههای مهاجرتی .......
نظریه آرتو- لوئیس ...................
نظریه تو دارو .......................
نظریه بایری .........................
نگرشهای جهانی به تعاریف و مفاهیم شناخت شهر از روستا
ویژگیهای روستایی در برابر ویژگیهای شهری
شهر و مهاجرتهای روستایی .............
تغییراتی که در وضعیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مهاجران و جامعه بوجود
می آید ..............................
عدم توسعه کشاورزی و مهاجرتهای روستایی
اکوسیستم شهری و اکولوژی فقر شهری ....
نظریه های موجود در زمینه شهر گرایی در کشورهای جهان سوم
علل مهاجرتهای روستایی به شهر ........
شهرنشینی و تغییرات فرهنگی ...........
نظریه پیتر مارکوز در برابر نظریه دوگانگی شهر
نظریههای سنتی و تفاوتهای بین جامعه روستای و شهری
اکولوژی اجتماعی شهرها- جغرافیایی اجتماعی شهرها
مفاهیم و ارزشهای اکولوژی شهری .......
جمعیت ...............................
محیط ................................
جدایی گزینی اکولوژیکی ...............
عوامل محیطی .........................
عوامل انسانی ........................
فصل سوم
نظریات اکولوژیکی جرائم شهری .........
خشونت های شهری ......................
مطالعه خشونتهای شهری از دید اکولوژیتها
اکولوژی اجتماعی خشونت های شهری ......
تحول شتابان جمعیت شهرها .............
مقایسه شهر و روستا از دیدگاه آسیبشناسی
کودکان خیابانی ......................
تخصیص بودجه برای آنان ...............
مشکلات جمعآوری کودکان خیابانی ........
مشخصات کودکان خیابانی ...............
عوامل مؤثر در گسترش پدیده............
بررسی وضعیت کودکان خیابانی...........
مجرمیت و بزهکاری ....................
ویژگیهای جمعی .......................
جوانان بزهکار .......................
عوامل بزهکاری کودکان و نوجوانان .....
اثر فقر در کجرویها ..................
تأثیر مسکن در بزهکاری نوجوانان ......
ساکنان منزل .........................
وضع ظاهری منزل ......................
ارزش مسکن ...........................
طبع مسکن ............................
تحقیقات در شیکاگو....................
منطقه مسکونی و نوع مسکن .............
همسایگان و نقش جرم زائی آنان ........
بزهکاری گروهی و ارتکاب جرم سازمان یافته
تبهکاری گروهی در تهران ..............
وضعیت جرم و جنایت در کشور ...........
جرم و جنایت در شهر تهران ............
گفتگوی اجتماعی با دکتر کیانوش هاشمیان
انواع جرم............................
جرم و بزه (تعاریف، مفاهیم، دیدگاهها)
تعریف جرم از منظر جامعه شناسی .......
انواع بزه بهمراه نمودارها ...........
مجرمین اتفاقی و حرفهای ..............
تبیین انحراف و نظریات مختلف دربارة آن
تئوری زیست شناختی انحراف ............
1- تئوری لوبروزو ....................
2- تئوری دی تولیو ...................
3- به کین برگ .......................
تعارض بین سه لایه شخصیت ..............
هانی ایزنگ ..........................
تبیینهای جامعه شناختی ...............
رفتارهای انحرافی از دید مرتن ........
ادوین ساترلند .......................
نظریه معاشرتهای ترجیحی ساترلند ......
نظریه پیوند افتراقی ساترلند ........
نظریه انتقال فرهنگی شاد و وملکی (نظریه مکتب شیکاگو)
فصل چهارم
سیاستهای مهاجرتی و برنامهریزی شهری ..
آیندهنگری شهرنشینی و مهاجرت .........
پیشگیری جرائم و شهرنشینی ............
پیشگیری از جرم ......................
اهمیت شهرنشینی در ارتکاب جرم ........
مبارزه با بزهکاری ...................
سیاست پیشگیری ..........................
پیشگیری موضعی .......................
پیشگیری اجتماعی .....................
پیشگیری هماهنگ ......................
نقش مأمورین انتظامی در پیشگیری از جرائم
راهکارهایی برای پیشگیری .............
رهنمودهای سازمان ملل متحد برای پیشگیری از بزهکاری نوجوانان ............................
معیارهای یک جامعه سالم ..............
شناسنامه تهران ......................
شهر تهران ...........................
تاریخچه و تحولات شهرنشینی در تهران ...
تهران بزرگ ..........................
وضعیت آب و هوا ......................
مشخصات جمعیت تهران ..................
جغرافیای انسانی .....................
سواد تهرانیها .......................
اقتصاد تهران ........................
فصل پنجم
تجزیه و تحلیل موضوع .................
فصل ششم
جمعبندی، نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد
===========================
طرح تحقیق
بیان مسئله
مهاجرت و تغییرات سکونتی بهمراه کاهش جمعیت در مبدأ و افزایش آن در مقصد است که همراه آن تعییرات اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی در ابعاد مختلف شکل می گیرد.
این تحقیق بر آن است تا بررسی نماید مهاجران و عوامل گرایش آنان به نوعی از فعالیت و اعمالی که در اجتماع عرف نبوده و به طرقی ناهنجاری بوجود می آورد ، عواملی که براثر تغییرات جغرافیایی محل زندگی تغییرات اجتماعی را در شهر تهران بوجود آورده این جمعیت از گوشه و کنار کشور در شهر تهران متمرگز شده تنوع جمعیتی را بوجود می آورند . جمعیتی که بنا به دلایلی خانه و کاشانه خود را در زادگاه بومی و کوچک خود رها کرده و با انگیزه و اهداف خاص و یا در اثر ناملایمات اقتصادی و اجتماعی با گرایش به انحرافات اجتماعی در کلان شهر تهران سکنی گزیده اند.
چگونگی گسترش و تمایلات فردی و اجتماعی مهاجران در انتخاب جغرافیای سکونت و ارتباط اجتماعی و یا تصادفی آنان به انحرافات در محل سکونت و پراکندگی جرم های غالب در شهر تهران از عمده اهداف تحقیق بوده و سعی دارد تا بررسی کند چه درصدی از زندانیان در شهر تهران مهاجران روستایی هستند و مکان یابی آنان را با جرم و انواع آن بسنجد.
یکی از جنبه های مورد بررسی در خصوص مهاجرت ، بررسی چگونگی کشیده شدن مهاجرین به سوی نوعی از فعالیتها و اعمالی است که از نظر اجتماعی ، به دلایل مختلف و از نظر مقررات ، انحراف اجتماعی تلقی می شود. یکی از حوزه های تحقیق در مورد انحرافات اجتماعی ، بررسی توزیع جغرافیایی انحرافات اجتماعی است ، در این بررسی یکی از جنبه های مطالعه بررسی مبدأ مهاجرین و تمایل آنها به نوعی از انحرافات اجتماعی است که می تواند ریشه در شرایط زیست محیطی ویژگیهای اجتماعی اقتصادی داشته باشد.
این بررسی جغرافیای انحرافات اجتماعی را نشان می دهد به عبارت دیگر بررسی می شود مهاجرانی که از نقاط مختلف کشور به سمت تهران می آیند آیا به سمت نوع خاصی از انحرافات کشیده می شوند؟ یعنی آیا جرم بهمراه مهاجر (روستایی) به تهران می آید. می خواهیم بدانیم مهاجرین (روستایی) در بین منحرفین اجتماعی چه جایگاهی را به خود اختصاص می دهند و نیز توزیع جغرافیایی انحرافات مختلف اجتماعی را در جامعه مهاجرین روستایی کلانشهر تهران بررسی نمائیم. در این تحقیق مهاجرینی مورد نظر قرار می گیرند که به نوعی مرتکب جرم شده اند و در زمان بررسی در زندانهای شهر تهران دوره محکومیت خود را می گذرانند ، نهایتاً سعی بر آن است تا محل های جرم خیز در تهران مشخص شود و ارتباط آن با مهاجرین و زادگاه آنان تعیین گردد. طبقه بندی جرم بر اساس مبدأ مهاجرت صورت پذیرد و ارتباط نوع جرم و مبدأ مهاجرت بررسی شود تا پراکندگی جغرافیایی جرم بر این اساس در شهر تهران ترسیم گردد.
1-1-اهمیت موضوع تحقیق:
در کاهش میزان جرائم و در تعدیل انحرافات اجتماعی در سطح شهر به منظور کنترل اجتماعی و حفظ و حراست جوامع شهر ی در مقابل انواع مهاجرتهای کنترل نشده و شناخت پراکندگی جرم با توجه ویژگیهای اجتماعی و روش های سکونت گزینی و گسترش مجرمین و منحرفین اجتماعی در سطح شهر از جمله کمک های شایان در شناخت جغرافیایی شهر است که در آن دیدگاه های جرم خیز و جرم زا بودن منطقه مورد توجه قرار می گیرد. –آگاهی از توزیع جغرافیایی جرم و شناخت ویژگیهای زیست اجتماعی و اقتصادی در کنترل شهر چه از دیدگاه مدیریت شهری و چه از دیدگاه مدیریت انتظامی شهر مفید بوده و تاثیرات بسزایی دارد چرا که اهمیت هر موضوع در کاربردهایی است که از نتیجه متصور می شوند.
بنابراین از نتیجه این تحقیق موارد زیر قابل دسترسی است:
1- شناخته شدن مکانهای مهاجر فرست، و استفاده از آن در برنامه ریزی کلان کشور و کلانشهر ها.
2- مشخص شدن شرایط محیطی که نوع خاصی از جرائم را سبب می شود و استفاده از آن در برنامه ریزی کلان کشور.
3- مشخص شدن پراکندگی وقوع جرم های دسته بندی شده مهاجرین در تهران و کمک به مدیران شهری.
1-2-اهداف تحقیق:
هدف های کلی و جزئی تحقیق چند منظوره بوده و موارد زیر را در بر می گیرد:
آشنایی با مشکلات شهر تهران در جهت برنامه ریزی و ساخت شهر متناسب با استانداردهای بین المللی و رعایت اصول اجتماعی در حفظ و کنترل شهر و حفاظت و حراست آن که در آن دیدگاه مهاجرت و اصول و عقاید هجرت هدفها و انگیزه های انحرافات اجتماعی و چگونگی شناخت و تعیین راه حل ها در بعد اجتماعی که شناخت جغرافیایی جرم در شهر تهران را در بر می گیرد و با این شناخت امید آن می رود که مسئولین و سیاستگذاران جامعه در پیشگیری جرم و رابطه آن با مهاجرت به کلانشهر تهران و برنامه ریزی اصولی برای کنترل جامعه اقدام نمایند.
در این تحقیق شناخت موقعیت جغرافیایی شهر و تأثیر آن بر انحرافات اجتماعی مورد توجه قرار می گیرد و می کوشد تا علل ارتکاب جرم را از دیدگاه جغرافیایی سکونت بررسی کند.
الف- اهداف کلی
1- انجام تحقیق دانشگاهی ، ضمن اینکه یکی از مهمترین و حاد ترین مشکلات کلانشهرها را در جهت کاهش آن بررسی می کند.
2- آشنایی با قسمتی از مشکلات شهر بزرگ تهران در زمینه مهاجرت پذیری و بررسی مشکلاتی که از نظر برنامه ریزی بر کلانشهر تهران حاکم شده است.
3- با انجام این تحقیق امید آن است که سیاستگذاران در پیشگیری جرم و رابطه آن با مهاجرت ها به کلانشهر ها و کنترل اینگونه مهاجرتها در برنامه ریزی ها اقدام نمایند.
اهداف تحقیق
1- شناخت شرایط و موقعیت جغرافیایی حاکم بر انحرافات اجتماعی
2- این تحقیق می کوشد تا تحلیل فضایی از مهاجرتهای روستایی و علل مجرم شدن اینگونه افراد ارائه دهد.
3- شناسایی توزیع جغرافیایی مجرمین مهاجر روستایی بر حسب نوع جرم در سطح کلانشهر تهران.
1-3-سئوالات اصلی تحقیق:
1- چه درصدی از مجرمین ، مهاجرین روستایی هستند؟
2- ناهنجاریهای روستائیان مهاجر در جامعه شهری چیست؟
3- تمایز جغرافیایی جرم و ارتباط آن با مهاجرت چگونه است؟
4- آیا بین نوع جرم و مبدأ مهاجرین روستایی ارتباطی وجود دارد؟
5- آیا جرم با مهاجر به تهران می آید یا مهاجرین پس از مهاجرت منحرف شده اند؟ و در واقع بستر جرم برای مهاجر تهران است یا خیر؟
6- توزیع جغرافیایی جرم و انحرافات اجتماعی در کلانشهر تهران چگونه است؟
7- سکونت مجرمین بر حسب نوع جرم در شهر تهران چگونه است؟
1-4-پیش فرض ها و فرضیه های اصلی تحقیق:
1- بین مجرم بودن مهاجرین و روستایی بودنشان رابطه است.
2- بین شرایط زیست اجتماعی مبدأ مهاجرین و نوع انحراف اجتماعی رابطه وجود دارد.
بین نوع جرم و محل اسکان مهاجرین روستایی در شهر تهران رابطه وجود دارد....
«اکولوژی اجتماعی شهر»
مفاهیم و ارزش های اکولوژی شهری: (ص5)
شاید اکولوژی شهری را ابتدا مکتب جامعه شناسی شیکاگو به جامعه علمی شناساند. اکولوژیست های جامعه شناسی در زمینه الگوهای توسعه شهری و محل انتخابی گروه های انسانی در شهرها ، به نظریه های تازه ای دست یافتند. اما برای جغرافی دانان بیش از همه ساخت داخلی شهرها و موقع جغرافیایی آنها مورد توجه است. بدینسان در اکولوژی شهری شرایط آب و هوایی ، توپوگرافی ، پوشش گیاهی ، خصیصه های اقتصادی ، اجتماعی ، مذهبی ، قومی و نظام حکومتی در رابطه با ساخت داخلی شهرها ، محل انتخابی گروه های انسانی و همة پدیده هایی که در محیط جغرافیایی شهر ظاهر می شوند مورد مطالعه قرار می گیرد.
جمعیت: (ص10)
گروه های انسانی با افزایش و کاهش خود ، درجه رقابت و سبقت جویی را در اشغال فضای زندگی بوجود می آورند. چنانکه مثلاً قبل از جنگ دوم جهانی ، به سبب پایین بودن ازدواج ، زاد و ولد و مهاجرت به شهرها ، خرید یا اجاره یک مسکن و یا آپارتمان کار مشکلی نبود. اما پس از ، جنگ دوم ، بویژه بعد از سال 1950 ، همه شهرهای دنیا مورد هجوم مهاجرین روستایی قرار می گیرد ، ازدواج های بیشتری عملی می شود ، میزان زاد و ولد بالا می گیرد در نتیجه اجاره یا خرید یک مسکن و آپارتمان با مشکلات بسیاری همراه می شود. از این رو در نظام زیستی یا سیستم اکولوژیکی ، درجه تراکم جمعیت ، کیفیت پراکندگی و نحوه اشغال زمین از مواردی است که مورد تاکید قرار می گیرد. ( زنجانی.ص11 )
محیط: (ص11)
در شهرها بویژه تهران بزرگ ، دگرگونی و تغییرات عوامل محیط طبیعی به حداکثر خود می رسد انسان آب و هوای شهرها را خلق می کند که با آب و هوای روستاها و مناطق بیرون از شهرها تفاوت دارد. در شهرها مدت تابش خورشید در مجموع کمتر است ، غالباً حد متوسط درجه حرارت زمستان نسبت به محیط های بیرون از شهرها پایین تر است !، سرعت باد در شهرها کمتر است ، بادهای ملایم در شهرها حاکمیت دارد ، ریزش های جوی بیشتر است و بالاخره در پاره ای از شهرها مه خیلی بیشتر از فضاهای بیرونی است. انسان هوای شهرها را آلوده می کند ، آبها بوسیله انسان و صنایع شهری به فاضل آبها تبدیل می شود ، زمین با احداث خیابان ها ، جاده ها ، راه آهن ها منابع ذخیره آب ، استادیوم های ورزشی و فرودگاه ها بسرعت از بین می رود و یا تغییر شکل می یابد.
جدایی گزینی اکولوژیکی: (جغرافیای اجتماعی شهرها.ص29)
جدایی گزینی اکولوژیکی از این واقعیت سرچشمه می گیرد که ساکنین شهرها از نظر درآمد مذهب ، نژاد ، پایگاه اجتماعی – اقتصادی به دسته ها و گروه های گوناگون تقسیم می شوند. از اینرو در انتخاب محله مسکونی همواره رقابتهایی میان گروه های شهری در جریان است و گروهی برنده می شوند که از قدرت و درآمد بیشتری بهره مندند. نتیجه رقابت های گروهی منجر به جدایی گزینی اکولوژیکی گروهی از گروه دیگر می شود. بدینسان که هر گروهی با پایگاه اجتماعی – اقتصادی برابر ، معتقدات مذهبی یکسان و یا هم نژاد بودن ، گرد هم می آیند و منطقه یا محله ای را جهت سکونت خود انتخاب می کنند و یا از روی اجبار به زندگی در محله ای که جامعه شهری برای آنها تعیین کرده است تن در می دهند. به موازات جدایی گزینی اکولوژیکی ، هر یک از محلات شهری مشخصات ویژه ای به خود می گیرد و از چهره و بافت معینی تبعیت می کند که با سایر محلات شهری تفاوت دارد.
تحقیق علل مهاجرت نخبگان ایران به خارج از کشور
هنگامی که به برنامه مستند مهاجرت از صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران در ذهن خود مرور میکنم، نخبگان ایران را در آنسوی مرزها، تجسم می کنم؛ مغزهایی که برای هر کدام از آنان میلیونها بلکه صدها میلیارد دلار هزینه مادی صرف گردیده است که اگر آنرا هم، کنار بگذاریم هزینه معنوی که صرف تربیت و پرورش آنان گردیده است نمیتوان از آن صرفنظر کرد. این هزینه معنوی از خانواده تا اجتماع ومعلم واستاد صرف پرورش این مغزها گردیده است و اینک با اندک تلنگری از این کشور خارج و در خدمت بیگانگان قرار گرفتهاند. مغزهای نظیر پروفسور مجید سمیعی معروف به امپراتور جراحی جهان و پروفسور موسی رحمان زاده معروف پرزیدنت جراحی ترمیم جراحات سوانح و تصادفات که در آلمان زندگی میکنند و این نوابغ چه زیبا از هویت اسلامی وایرانی خود دفاع میکردند در ذهن خود مرور می نمایم، اضطراب و پریشان سلولهای مغزم را تحت فشار قرار میدهد. و میلیونها انسان که هموطنی که؛ میتوانستند با دستهای معجزهگر آنان از بیماری و رنج رهایی یابند دلم را لرزان میکند و سوالات زیاد اما جوابهای ناقص در ذهنم صف میکشند یاد سخن یاکوفلوف مشاور گورباجوف به ذهنم خطور میکند. «ما شوریها بالقوه قوی بودهایم ولی نتوانستیم آنرا بالفعل تبدیل نماییم»
شاید این جمله داستان رفع مجهولات ذهنی من گردد. چرا ما با وجود اینکه منابع مختلف مادی و معنوی برخورداریم نتوانستهایم آنرا بالفعل نماییم وبه این دردهای بی درمان مبتلا شدهایم. در آخر از استاد محترم جناب آقای دکتر ابوالقاسم طاهری که مرا با راهنمائیهای خود در رفع نواقص این مقاله هر چند ناقص یاری کردهاند تشکر مینمایم و توفیق آنجناب را از خداوند منان بیش از گذشته خواستارم.
سوال اصلی: علل مهاجرت نخبگان ایران به کشور
فرضیه:علل مهاجرت نخبگان ایران به خارج کشور میتواند بر حسب نظریه سیستمی متعدد، مانند کاش دستمزدها، سیاست زدگی دانشگاهها، عدم منزلت علمی نخبگان در کشور و …باشد.
مهاجرت یا IMMigratiopn بطور کلی در مفهوم جابهجایی و انتقال جمعیت در مکان یا تحرک جغرافیایی جمعیت استفاده میشود.
ولی در معنای خاص آن عبارتست از نقل مکان انفرادی یا[1]جمعی انسانها با تصمیم به تغییر محل اقامت و کار بطوردائم یا برای مدتی طولانی و بیش از یک سال.
در تعریف دیگر مهاجرت عبارتست از تحرکات جغرافیایی یا مکانی است که بین دو منطقه جغرافیایی انجام میشود. این حرکت شامل ترک یک منطقه و اقامت پیوسته در منطقهای دیگر میباشد که آنرا مهاجرت دائمی میگویند. در تعریف دیگر مهاجرت عبارتست از: کوچ و جابهجایی جمعیت از نقطهای به نقطه دیگر میباشد. مهاجرت برحسب عوامل مختلف موثر نظیر مرز ساسی کشورها، مدت مهاجرت، خواست واراده جمعی بودن به 4 گروه تقسیم میشود هر گاه 2 یا 3 شاخه در دسته بندیها و خیلی هستند.
1- مهاجرت با توجه به مرزهای سیاسی
2- مهاجرت با توجه به عامل زمان
2- مهاجرت باتوجه به عامل خواست واراده
4-مهاجرت از نظر شکل تذکر چون مهاجرت باتوجه به مرزهای سیاسی مورد بحث ما در این مقاله است به تعریف اشاره نموده واز بقیه خودداری میکنیم.
مهاجرت با توجه به مرزهای سیاسی به دو شاخه تقسیم میشوند. الف :مهاجرت داخلی: تغییر محل اقامت از یک مکان به مکان دیگر در یک کشور باسرزمین معین در چارچوب مقررات و تقسیمات آن کشور. مانند مهاجرت روستائیان ایران به کلان شهرها
ب: مهاجرت بین المللی:مهاجرت بین المللی برخلاف مهاجرت خارجی که در عرف بین الملل؛ حداقل یکی از آن دو کشور مستقل به حساب نمیآید؛ بین دو کشور مستقل انجام میگیرد مانند مهاجرت نخبگان ایران به آمریکا
در تعریف مهاجرت نخبگان با فراز مغزها یا مهاجرت صلاحیتها که در زبان لاتین (Drainbrain) نامیده میشود گونهای از مهاجرت میباشد که در آن عنصر آموزش وبه کارگیری علم در محیطی مساعد نهفته است بعبارت دیگر؛ فرار مغزها به معنی مهاجرت افراد متخصص و تحصیلکرده ای است که کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان را مکان مناسب جهت رشد و ارتقا اندوخته های علمی خودش دانسته و به لحاظ فرهنگی بهترین زمینه را برای انتشار آموختههای خود میدانند آمریکاو کانادا مهمترین مراکز جذب نخبگان ایران میباشد. در یک نظر باید گفت نظریات مهاجرت دررشتههای علوم انسانی از جمله علوم سیاسی عام و از منظر مختلف تعریف میشوند. که به اختصار با ذکر نام توضیح این نظریات در زیر میآید:
1- دیدگاه اقتصادی: این دیدگاه در داخل ومجموعه خود به 4 شاخه تقسیم میشود که به ترتیب با ذکر نام آنها؛ تغریف مختصر نیزمیگردند: الف: نظریه کلاسیک:این نگرش با آراء و عقاید آدام اسمیت (1788) اقتصاد دانان کلاسیک وپیروان او گره میخورد طبق این نظریه مهاجرتها اعم از داخلی و بین المللی مکانیزمی برای باز توزیع نیروی کار وی؛ کارگران مهاجر را نیز تابع قانون عرضه و تقاضا میدانست وآنرا نه تنها باعث رشد اقتصادی دو منطقه مهاجر پذیر و مهاجر فرست، بلکه وسیلهای برای بهبود وضع کار و اشتغال به شمار میآورد.
[1] پژوهش و تحقیق سازمان ملی جوانان، بررسی وضعیت مهاجرت جوانان تهران، انتشارات موسسهی فرهنگی اهل قلم 1381 صفحه 12 الی 16
پایان نامه تأثیر مهاجرت اتباع افغانی در بزه کاری آنان در شهر مشهد
چکیده
قسمت عمده افغانستان امروزی ( منطقه هرات ولایتهای قندهار، هزاره و ... ) در ادوار مختلف و تاریخی از دوره ایران باستان تا این دو صده اخیر تحت فرمانروایی ایرانیان اداره می شده است (به جزء 7 سال حکمرانی این قوم به سرکردگی محمود خان در خاک ایران،1722میلادی 22اکتبر) که در این میان عهدنامه پاریس مانند دیگر قردادهای ننگین دوران قجری، موجب پیوستن منطقه هرات به خاک آن سرزمین شده اگرچه این سرزمین سالهای سال نتوانست استقلال را درکشور خود به معنای واقعی کلمه بشناسد و یا تحت استعمار انگلیس یا شوروی و بعد از آن با جنگهای داخلی نژادها، اقلیت ها که با اشغال ایالات متحده همراه بود و مردم این سرزمین را مجبور به ترک وطن و پناهندگی به سایر کشورها نمود و از آنجا که مرزهای وسیع همجوار با ایران دارد مهاجرت بیشتر آنان درسه دهه اخیر به کشورمان علی الخصوص منطقه کلان شهر مشهد میباشد.
مهاجرت افاغنه به داخل کشور به صور مختلف است، پناهندگی دسته اقل به صورت قانونی بوده و گروه اکثر آنان به صورت غیر قانونی به مرزهای کشور داخل شدهاند که از گروه اخیر به نام پدیده غیر مجازین نام برده شده است. به دلایل عمدهای بستر مناسبی برای بزهکاری را فراهم مینمودهاند که از نوع بزهکاری ساده که مرتکب فاعل اصلی جرم، شریک یا معاون است و یا تبعه افغان از نوع بزهکاریهایی مرتکب میشود که به اهداف خاص و از پیش تعیین شده با گروهها، جمعیتها وتشکلهایی که بعضاً ایرانی یا خارجیاند و غالباً با حمایت کشور ثالثی که منافع فراوان میبرد به بزهکاری های سازمانیافته مشهورند، دست میزند. که در این رساله سعی می شود با بسط موضوع از جمله بررسی بزهکاریهای انجام شده توسط اتباع افغانی در سالهای اخیر و در ثانی عوامل موثر در بازگشت مهاجرین و سیاستهای جمهوری اسلامی ایران و مقامات مسئول در خراسان رضوی نسبت به این افراد و آمار بزهکاریهای اتباع افغانی در خاتمه با دامنه پیشگیری و راهحلهایی از مساله بحران بزهکاری در شهر مشهد امیدوارم بتوانم شایسته مطلوب را فراهم نموده باشم.
فصل اول کلیات
1-1 طرح مسئله
پدیده مهاجرت مردم افغانستان به کشورهای همسایه به ویژه ایران که یکی از اشکال مهاجرت بینالمللی میباشد در سه دهه اخیر روند صعودی داشته است این نوع مهاجرت ازآن نظر که زاییده عوامل اجتماعی، سیاسی،و اقتصادی موثر میباشد قابل توجه است آغاز مشکلات و مسائل اجتماعی در افغانستان همزمان با فروپاشی ساخت سنتی ـ مبتنی بر سلطنت و رعایت قوم پشتون ـ و اعلام جمهوری در سال 1352 در این کشور است تجاوز شوروی به این کشور سبب شد اقوام مختلف مانند(هزارهها، تاجیک، از بک، پشتون) هر یک به نوعی فریاد خود مختاری سر دهند و فرآیند جدایی گزینی خود را از سایر اقوام آغاز کنند . در نتیجه ساختی جدید و پراکنده از قدرت در افغانستان ایجاد شد که بر دامنه مشکلات این کشور افزود . رویاروئیها و رقابتهای قومی برای کسب قدرت در این کشور منجر به مهاجرت افراد زیادی از افغانستان به سوی کشورهای دیگر بهویژه ایران گردیده بعد فروپاشی شوروی سابق و کنارهگیری این کشور از صحنه وقایع کشورهای همسایه اوضاع افغانستان رو به بهبودی نهاد .
اما دیری نپایید که تفوق طلبیهای قومی و مذهبی همچنین قدرت طلبیها حزبی افراطی و در عقاید غیر اصلی به نام مذهب اسلام به نام طالبان این کشور را صحنه جنگهای خونین داخلی کرد یکی از پیامدهای مهم جنگ داخلی در افعانستان کوچ یا مهاجرت تعداد زیادی از مردم این کشور شد. و همچنین بعد از ورود ایالتمتحده و اشغال نظامی توسط دولت مزبور امنیت به طور کامل رخت بست و مهاجرت بی رویه و فراوانتر گردید . با تشکیل دولت اتحاد ملی هر چند وضعیت آرامتر شده ولی بهتر نشده از آنجا که از جمله پیامدهای مهاجرت به کشوری که خود تازه از بستر بسیاری از مشکلات با بحران انقلاب و نیز شروع جنگ و بعد از آن مشکلات اقتصادی مهاجرت این گروه نیز موجب فقر بیشتر و سایر علل دیگر موجب بزهکاری اتباع افاغنه در ایران را بیشتر فراهم میکرد.
با توجه به عبور غیر قانونی اتباع افغانی به کشورمان در دهههای اخیر و با عنایت به این که این دسته از از آوارگان سالهای سال در کشورمان ماندگار شده و اغلب با زنان تبعه کشور خودیا بیگانه و اکثر با زنان ایرانی ازدواج نمودهاند و اقل زنان افغان با مردان ایرانی ازدواج و صاحب اولاد و خانواده شدهاند و فرزندان آنان به گونهای تبعه ایران نام گرفتهاند . و اکثرا" از نظر اقتصادی فقیر و در منطقههای حاشیه شهرهای ایران زندگی میکنند که علل بعدی موجبات بزهکاری را فراهم نموده(محیطی ، اقتصادی) و مهاجرین اخیر اندکی که به صورت غیر قانونی داخل کشور سکونت گرفتهاند ، بدون هیچ مدرک هویتی که در حال حاضر در بسیاری از مناطق شهر مشهد زندگی میکنند و به دلیل نبودن برج کنترل کنندهای بر آنان به علت نداشتن هیچ مدرک شناسایی آزاد در شهر سکونت دارند و به دلیل نداشتن مدارک هویتی اکثراً مرتکب بزهکاریهای فراوان میشوند که بیشتر مقامات مسئول از این دسته از مهاجرین غیر قانونی ترس و واهمه دارند. زیرا دسته دیگر که به صورت قانونی با داشتن مدارک اقامتی چه موقت یاد دائم منسجمتر و در قالب یک مرجع هدایت شدهای قرر گرفتهاند . با توجه به بروز بزهکاری افغانها در سالهای اخیر لااقل در نزد افکار عمومی اینجانب را مجاب کرد که رساله خود را در این رابطه بنویسیم که هدف اصلی این پژوهش پاسخ به این پرسش است که مهاجرت اتباع افغانی چه تاثیراتی در افزایش بزهکاری در شهر مشهد داشته است یا به عبارتی آیا اکثریت مهاجرین افغانی در مشهد مرتکب بزهکاری شده اند ؟ هدف دیگر این است که اتباع افغانی تحت چه عواملی دست به ارتکاب جرم زده و بیشتر چه نوع بزهکاری هایی انجام می دهند ؟ و در خاتمه راههای پیشگیری و تقلیل از مساله بحرانزای مهاجرت افغانها به داخل خاک کشور و پیامد های آن که مهمترین آن بزهکاری اتباع افاغنه چه میباشد؟
در این پژوهش ابتدا بررسی جنبههای مهاجرت از نظر علوم مختلف انسانی ضمن اینکه رابطه مهاجرت و بزهکاری میپردازیم به پدیده مهاجرت خارجی پیامدهای مهاجرت افاغنه به ایران و نتایج بین المللی ورود افاعنه به ایران، بررسی قوانین مختلف در این زمینه، با تحقیق در خصوص بزهکاریهای انجام شده توسط اتباع افغانی در مشهد، کمیت بزهکاری ونوع بزهکاریهای انجام شده توسط اتباع افغانی، جرایم صورت گرفته با چه کیفیتهای انجام شده علل و موجبات بزهکاری دستهبندی جرایم شرایط و کیفیت بزهکاری و نیز راههای پیشگیری و تقلیل از مساله بحرانزای مهاجرت افغانها به داخل کشور علیالخصوص به مشهد و اینکه چه نوع بزهکاریهایی به وفور دیده می شود؟ بزهکاری ساده یا اعتیادی و یا بزهکاریهای سازمانیافته یا دائم که بیشتر به چشم میآید یا بزهکاری که معمولتر است از نوع عمومی یا اختصاصی است خواهم پرداخت .
فهرست :
عنوان صفحه
فصل اول کلیات 2
1- 1 طرح مسأله 2
1- 2 سابقۀ پژوهش 4
1- 3 تعریف واژگان 5
1- 4 مفروض های این پژوهش 11
1- 5 روش تحقیق 13
1- 6 سازمان دهی تحقیق 14
فصل دوم پناهندگی و مهاجرت اتباع افغانی به ایران 15
2- 1 مراحل ورود پناهندگان و آوارگان افغانی 16
2- 1- 1 علل ورود افاغنه به ایران ، قبل از انقلاب اسلامی 16
2- 1- 2 علل ورود افاغنه به ایران ، بعد از انقلاب اسلامی 18
2- 2 بررسی ورود و استقرار مهاجران افغانی در ایران 21
2- 3 وضعیت حقوقی ، اجتماعی و فرهنگی افاغنه در ایران 23
2- 4 پیامدهای حضور آوارگان افغانی در ایران 24
2- 4- 1 پیامدهای سیاسی و امنیتی 24
2- 4- 2 پیامدهای اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی 25
2- 5 نتایج بین المللی ، ورود افاغنه به ایران و بررسی قوانین مختلف در این زمینه 25
2- 5- 1 وظایف دولت ایران طبق کنوانسیون 1951 و پروتکل 1967 26
2- 5- 2 قوانین و مقررات داخلی ایران 27
2- 5- 3 اصل ممنوعیت اعاده ، و وظایف دولت ایران 27
2- 5- 4 حقوق پناهندگان ، مهاجرین و آوارگان افغانی در ایران 29
الف |
2- 6 تکالیف پناهندگان افغانی نسبت به دولت ایران 30
فصل سوم مهاجرت و بزه کاری 33
3- 1 بررسی پیامدهای مهاجرت، از نظر علوم مختلف انسانی : 33
3- 1- 1 از نظر علوم اجتماعی و جامعه شناسی 35
3- 1- 2 از لحاظ علوم اقتصادی 36
3- 1- 3 از دید علوم سیاسی و امنیتی 37
3- 1- 4 پیامد های مهاجرت و علم حقوق 39
3- 1- 5 پیامدهای مهاجرت از لحاظ روان شناسی و تربیتی 40
3- 2 رابطۀ مهاجرت و بزه کاری 46
3- 2- 1 تأثیر مهاجرت در بروز چگونگی جرایم 48
3- 2- 2 تأثیر مهاجرت در بروز کمیّت جرایم 50
3- 3 موجبات بزه کاری اطفال ، محصلین ، نوجوانان و جوانان افغانی 53
3- 4 موجبات بزه کاری زنان افاغنه 54
فصل چهارم روش تحقیق ، فرضیات و یافته ها 57
4- 1 روش تحقیق و نمونه گیری 57
4- 1- 1 فرضیات تحقیق 58
4- 1- 2 یافته ها 59
4- 2 توصیف یک متغیری 59
4- 2- 1 سن افراد مجرم 60
4- 2- 2 سن افراد غیر مجرم 61
4- 2- 3 وضعیت تأهل افراد مجرم 62
4- 2- 4 وضعیت تأهل افراد غیر مجرم 63
4- 2- 5 وضعیت اشتغال مجرمین مهاجر افغانی 64
4- 2- 6 وضعیت اشتغال غیر مجرمین 65
ب |
4- 2- 7 تحصیلات افراد مجرم 66
4- 2- 8 تحصیلات افراد غیر مجرم 67
4- 2- 9 نوع جرم ارتکابی 68
4- 2- 10 محل ارتکاب جرم 69
4- 2- 11 موقعیت و وضعیت پناهندگی مجرمین ( از حیث ورود به کشور ) 70
4- 2- 12 موقعیت و وضعیت پناهندگی غیر مجرمین 71
4- 2- 13 علت مهاجرت مجرمین افغانی 72
4- 2- 14 علت مهاجرت افراد غیر مجرم 73
4- 2- 15 محل سکونت فعلی افراد مجرم تبعۀ افغان 74
4- 2- 16 محل سکونت فعلی افراد غیر مجرم تبعۀ افغان 75
4- 2- 17 محل سکونت والدین افراد مجرم 76
4- 2- 18 محا سکونت والدین افراد غیر مجرم 77
4- 2- 19 میزان درآمد مجرمین افغانی 78
4- 2- 20 میزان درآمد افراد غیر مجرم افغانی 79
4- 3 تحلیل دو متغیری 80
4- 3- 1 فرضیۀ اول 80
4- 3- 2 فرضیۀ دوم 80
4- 3- 3 فرضیۀ سوم 81
4- 3- 4 فرضیۀ چهارم 81
4- 3- 5 فرضیۀ پنجم 81
فصل پنجم پیش گیری و تقلیل مهاجرت و بزه کاری اتباع افغانی در مشهد 84
5- 1 نام آواره ، به جای پناهنده و مهاجر 84
5- 2 ترس و واهمۀ مردم از تبعۀ افغان 84
5- 3 طرد نمودن اجباری ، نه 86
5- 4 پیش گیری از بزه کاری 88
5-5 تقلیل مجازات های تنبیهی و ترذیلی 90
پ |
منابع
1- منابع داخلی 92
2- منابع خارجی و یا ترجمه شده 93
3- جزوه ها ، مقالات ، پایان نامه ها و قوانین مرجوعی 94
فهرست جدول ها 97
فهرست نمودار ها 98
ضمایم
پرسش نامه ها
نامه معرفی به ادارات و سازمان ها
پایان نامه مهاجرت ، حاشیهنشینی و امنیت اجتماعی شهرها
مقدمه :
مهاجرت بیرویه به شهرها و گسترش حاشیهنشینی در قرن گذشته و قرن اخیر از معضلات مهم شهرهای بزرگ جهان، بخصوص در کشورهای در حال توسعه میباشد، که پیامدهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی متعددی به دنبال داشته است.
این دو پدیده جمعیتی و شهری اگر در راستای هم قرار گیرند و به هم پیوند بخورند، قطعاً مشکلات و پیامدهای منفی مضاعفی را برای یک جامعه بخصوص شهرهای بزرگ به دنبال خواهند داشت.
از آنجایی که علل حاشیهنشینی رانمیتوان خارج از چارچوب علل مهاجرت ـ بخصوص مهاجرت روستا به شهر ـ بررسی کرد، میبایستی آنها را به طور توأمان مطالعه نمود. چرا که از یک طرف عوامل دافعه (Pushfactors) در روستا موجب تخلیه این واحدهای جمعیتی و مولد میگردد و از طرف دیگر عوامل جاذبه (Pull factors) آنها را به سوی شهرها کشانده و سربار جامعه شهری مینماید.
برای بررسی نقش این فرآیند در مسائل شهری و بخصوص امنیت اجتماعی شهرها لازم است دلایل مهاجرت، تیپ مهاجران و خصوصیات آنها و همچنین وضعیت مناطق حاشیهنشین شهرها و ساکنان آنها مورد توجه قرار گیرند. چرا که بخش اعظم بزهکاری ها، جرم های مشهود و نامشهود و جنایاتی که در این کانونهای جمعیتی اتفاق میافتد و یا ساکنان آنها در سطح جامعه مرتکب میشوند، ناشی از ساختار فیزیکی، فرهنگی، جمعیتی و اقتصادی این نواحی و ساکنان آنها میباشد.
برای هر حرکت که منجر به مهاجرت و در نهایت سبب حاشیهنشینی میشود میتوان عوامل مختلفی را ذکر نمود که در بین آنها دو عامل اساسی « دفعکننده» و « جذبکننده» اهمیت بیشتری دارند. (لوئیسـ1982)
مایکل تودارو تصمیم به مهاجرت از روستا به شهر را تابع دو متغیر اصلی «جذب و دفع» میداند:
1- تفاوت فاحش درآمد شهر و روستا(دافعه)
2- احتمال دستیابی به نوعی اشتغال در شهر(جاذبه)
به نظر تودارو یک روستایی در برابر امکان بیکاری در شهر و یا روستا، بیکاری در شهر را برمیگزیند چرا که چشمانداز آینده شهر روشنتر از روستا میباشد.(5)
صاحبنظران رشتههای مختلف، علت های زیادی را برای این فرایند شوم برشمردهاند که همه ی آنها به نوعی مکمل همدیگر بوده و تنها زوایای ناخوشایند از بینرفتن تدریجی روستاها را به تصویر میکشد. انگیزههای اقتصادی، فرهنگی، روانی و عاطفی، طبیعی، اداری، سیاسی و حکومتی، جهانی و غیره که به برخی اشاره خواهد شد.
نظریات اقتصادی مهاجرت بیشتر بر تفاوت شاخص های اقتصادی مانند سطح درآمد، اشتغال، تفاوتهای مکانی و… تأکید دارند.
از دیدگاه اکولوژیکی و در تحلیل اکولوژیکی ـ جغرافیایی مهاجرت، عوامل اکولوژیکی روستا (آب و خاک و…) و موضع جغرافیایی روستا مؤثر میباشند که حتی بر عوامل اقتصادی هم تأثیر زیادی دارند.(6)
مقدمه
علل مهاجرت روستا به شهر
مهاجران روستایی در شهرها
انواع حاشیه ها
علل حاشیه نشینی
تاریخچه ی حاشیهنشینی در مشهد
اصطلاح حاشیه نشینی در کشور های مختلف
چکیده مقاله
مهاجرت و حاشیهنشینی دو پدیده به ظاهر متفاوت میباشند که برآیند یک عامل مشترک بوده و نتایج و تبعات مشابهی هم بخصوص برای شهرها بدنبال دارد.
مهاجرت که خود نتیجه ی نابرابریهای مکانی و بیعدالتیهای منطقهای میباشد، به دلیل ویژگیهای خاص مهاجران و علل مهاجرتشان پیامدهای منفی متعددی برای شهرها و روستاها بدنبال دارد که از جمله ی آنها ظهور و گسترش پدیده ی حاشیهنشینی در شهرهای بزرگ میباشد.
حاشیهنشینان به علت فقر شدید و همهجانبه ( اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و…) و اعتراض نسبت به وضع موجود و ابراز وجود در شهرها ، اقدام به فعالیتهایی مینمایند که موجب سلب آسایش شهروندان و امنیت شهرها میگردد.
این موضوع در شهر مشهد از شدت بیشتری برخوردار بوده و مشکلات زیادی را هم ایجاد نموده است. سرقتهای متعدد ، آدمربایی و آدمکشی، قاچاق مواد مخدر ، شرارت ، تجمعات خیابانی و… از جمله ی این معضلات هستند.
آنچه مسلم است بدون توجه به علل مهاجرت روستاییان و سکنه ی شهرهای کوچک به شهر های بزرگی مانند مشهد، مبارزه با معلول و تلاش برای ساماندهی حاشیه نشینی نتایج ملموس و چندانی نخواهد داشت.
مقدمه :
مهاجرت بیرویه به شهرها و گسترش حاشیهنشینی در قرن گذشته و قرن اخیر از معضلات مهم شهرهای بزرگ جهان، بخصوص در کشورهای در حال توسعه میباشد، که پیامدهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی متعددی به دنبال داشته است.
این دو پدیده جمعیتی و شهری اگر در راستای هم قرار گیرند و به هم پیوند بخورند، قطعاً مشکلات و پیامدهای منفی مضاعفی را برای یک جامعه بخصوص شهرهای بزرگ به دنبال خواهند داشت.
از آنجایی که علل حاشیهنشینی رانمیتوان خارج از چارچوب علل مهاجرت ـ بخصوص مهاجرت روستا به شهر ـ بررسی کرد، میبایستی آنها را به طور توأمان مطالعه نمود. چرا که از یک طرف عوامل دافعه (Pushfactors) در روستا موجب تخلیه این واحدهای جمعیتی و مولد میگردد و از طرف دیگر عوامل جاذبه (Pull factors) آنها را به سوی شهرها کشانده و سربار جامعه شهری مینماید.
برای بررسی نقش این فرآیند در مسائل شهری و بخصوص امنیت اجتماعی شهرها لازم است دلایل مهاجرت، تیپ مهاجران و خصوصیات آنها و همچنین وضعیت مناطق حاشیهنشین شهرها و ساکنان آنها مورد توجه قرار گیرند. چرا که بخش اعظم بزهکاری ها، جرم های مشهود و نامشهود و جنایاتی که در این کانونهای جمعیتی اتفاق میافتد و یا ساکنان آنها در سطح جامعه مرتکب میشوند، ناشی از ساختار فیزیکی، فرهنگی، جمعیتی و اقتصادی این نواحی و ساکنان آنها میباشد.
حاشیهنشینان دارای وضعیت اجتماعی و اقتصادی نامناسبی بوده و بندرت جذب ساختارهای مدرن شهری میشوند. برداشتها و روحیات خود آنها، نحوه برخورد و رفتار شهروندان دیگر با آنها، عدم توجه مسئولان سیاسی و خدماتی شهرها به آنها، موجبات ایجاد روحیه ی عصیانورزی و حس انتقام در آنها شده که خود را به صورت رفتارهای نابهنجار و مشکلآفرین بروز میدهد.