پایان نامه هیدرولوژی اقلیم منطقة سبزوار

پایان نامه هیدرولوژی اقلیم منطقة سبزوار

فهرست

عنوان صفحه

پیشگفتار................................................................................................................................................. 1

فصل اول: نکاتی چند راجع به تحقیق

1-1- انگیزه و انتخاب موضوع ........................................................................................................ 5

2-1- طرح مسئله................................................................................................................................ 6

3-1- فرضیه ها.................................................................................................................................... 7

4-1- مطالب مورد مطالعه................................................................................................................. 8

5-1- روش تحقیق ............................................................................................................................ 9

فصل دوم: تشریح خصوصیات منطقة مورد مطالعه

1-2- موقعیت و وسعت ................................................................................................................... 14

2-2- آب و هوا ................................................................................................................................... 17

3-2- هیدرولوژی................................................................................................................................. 19

4-2- زمین‌شناسی ............................................................................................................................ 22

5-2- منابع اراضی و خاک................................................................................................................ 24

1-5-2- تیپ کوهستان ها............................................................................................................... 28

2-5-2- تیپ‌تپه‌ها.............................................................................................................................. 28

3-5-2- تیپ فلاتها و تراسهای فوقانی ........................................................................................ 28

4-5-2- تیپ دشتهای دامنه............................................................................................................ 29

5-5-2- تیپ دشتهای روخانه‌ای ................................................................................................... 29

6-5-2- تیپ دشتهای سیلابی ...................................................................................................... 30

8-5-2- تیپ واریزه‌های بادبرنی سنگریزه‌دار.............................................................................. 30

9-5-2- تیپ آبروفتهای بادبزنی شکل سنگریزه‌دار................................................................... 31

10-5-2- تیپ اراضی متفرقه.......................................................................................................... 31

6-2- کشاورزی ................................................................................................................................... 33

7-2- تیپ گیاهی .............................................................................................................................. 34

فصل سوم: موقعیت و زمین شناسی سبزوار و دشتهای آن

1-3- موقعیت سبزوار........................................................................................................................ 41

1-1-3- موقع ریاضی ....................................................................................................................... 41

2-1-3- موقع نسبی........................................................................................................................... 41

2-3- موقعیت دشت جوین.............................................................................................................. 42

1-2-3- موقع ریاضی ....................................................................................................................... 42

2-2-3- موقع نسبی ......................................................................................................................... 42

3-2-3- ائوسن ................................................................................................................................... 43

4-2-3- اتولیکوسن............................................................................................................................ 44

5-2- میوسن ...................................................................................................................................... 44

فصل چهارم: آب و هوا

1-4- توده‌های هوا مؤثر در منطقه: .............................................................................................. 47

1-1-4- توده هوای مدیترانه............................................................................................................ 47

2-1-4- توده‌ هوای پر فشار سیبری ............................................................................................ 47

3-1-4- توده‌های شمالی و غربی ................................................................................................. 48

4-1-4- توده های خزری ................................................................................................................ 48

2-4- تیپ اقلیم مو رد مطالعه........................................................................................................ 49

1-2-4- روش دمارتن........................................................................................................................ 49

3-4- عناصر اقلیمی‌........................................................................................................................... 52

1-3-4- شمار روزهای یخبندان..................................................................................................... 53

2-3-4- تعداد ساعات آفتابی ......................................................................................................... 53

3-3-4- رطوبت نسبی ..................................................................................................................... 54

4-3-4- باد............................................................................................................................................ 55

5-3-4- بارندگی ................................................................................................................................ 55

فصل پنجم: ژومرفولوژی‌ شهرستان

1-5- تأثیر فرایندهای درونی و بیرونی در مرفولوژی منطقه ................................................. 66

1-1-5- فرایندهای دروزنی (تکتونیک و ساخمان زمین) ...................................................... 66

2-1-5- فرایندهای بیرونی ............................................................................................................. 67

2-5- واحدهای ژئومرفولوژی منطقه ............................................................................................ 68

1-2-5- واحد کوهستان .................................................................................................................. 68

1-1-2-5- قلل فرسایش یافته ...................................................................................................... 71

2-1-2-5- واحد تپه ماهوری ........................................................................................................ 71

2-2-5- واحدهای مخروطه افکنه‌ای ............................................................................................ 72

3-2-5- واحد دشت ......................................................................................................................... 72

فصل ششم: هیدرولوژی آبهای سطحی شهرستان

مقدمه: .................................................................................................................................................... 74

1-6- حوضة آبریز دشت سبزوار .................................................................................................. 81

1-1- 6- کال انجمنه......................................................................................................................... 81

2-1-6- کال ششتمد ....................................................................................................................... 82

3-1-6- رودخانه کیذور ................................................................................................................... 83

4-1-6- رودخانه رودآب سبزوار...................................................................................................... 84

5-1-6- رودخانه سلیمانیه................................................................................................................ 85

6-1-6- رودخانه شمس آباد............................................................................................................ 87

7-1-6- رودخانه گزوا......................................................................................................................... 86

8-1-6- رودخانه بالش آباد............................................................................................................... 87

9-1-6- رودخانه دلبر......................................................................................................................... 88

10-1-6 رودخانه ریوند...................................................................................................................... 89

11-1-6- رودخانه کراب .................................................................................................................. 90

12-1-6- رودخانه بفره .................................................................................................................... 90

13-1-6- روخانه مهر ....................................................................................................................... 91

14-1-6- رودخانه استر بدر ........................................................................................................... 92

15-1-6- رودخانه کال شور سبزوار ............................................................................................. 93

16-1-6- رودخانه سنگرد................................................................................................................. 94

2-6- حوضة آبریز دشت جوین و سلطان آباد ........................................................................... 95

مقدمه...................................................................................................................................................... 96

1-2-6- رودخانه جوین (کالشور جوین) ..................................................................................... 99

2-2-6- رودخانه مشکان................................................................................................................... 99

3-2-6- رودخانه سرولایت (نشیب) .............................................................................................. 101

4-2-6- رودخانه کایستان ............................................................................................................... 103

5-2-6- رودخانه ترسک .................................................................................................................. 107

6-2-6- رودخانه ارگ ....................................................................................................................... 108

فصل هفتم: هیدرولوژی آبهای زیرزمین شهرستان

مقدمه: .................................................................................................................................................... 110

1-7- دشت سبزوار ........................................................................................................................... 112

1-1-7- چاه‌ها (عمیق و نیم عمیق) ........................................................................................... 115

2-1-7- قنوات ................................................................................................................................... 116

3-1-7- چشمه‌ها .............................................................................................................................. 118

4-1-7- نتیجه .................................................................................................................................... 119

2-7- دشت جوین............................................................................................................................... 121

1-2-7- چاهها- (عمیق – نیم عمیق) ....................................................................................... 122

فصل هشتم: چگونگی بهره‌برداری و کیفیت منابع آن شهرستان

1-8- تأثیر سازنده‌ها در منابع آب دشت جوین- داورزن- سبزوار........................................ 124

2-8- خصوصیات لایه‌های آبدار در سه دشت............................................................................ 125

3-8- مطالعات ژئوفیزیک و چاههای اکتشافی ........................................................................... 127

4-8- ضرائب هیدرودینامیکی ........................................................................................................ 128

5-8- بررسی نقشه‌های کم عمق و تراز آب زیر زمینی ......................................................... 129

6-8- بهره‌برداری از منابع آب زیر زمینی ................................................................................... 133

7-8- حداکثر ظرفیت مجاز بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی در دشت سبزوار 137

8-8- کیفیت آب در سطح شهرستان .......................................................................................... 138

1-8-8- طبقه بندی آب از نظر کشاورزی .................................................................................. 139

2-8-8- طبقه‌بندی آبهای منطقه‌ای از نظر شرب .................................................................... 140

1-2-8-8- دشت جوین.................................................................................................................... 140

1-1-2-8-8- آبهای شرب حد فاصل ایستگاه سبزوار تا ایستگاه راه آهن بیهق 140

2-1-2-8-8- آبهای شرب حد فاصل ایستگاه بیهق تا نقاب ................................................. 141

3-1-2-8-8- آبهای شرب حد فاصل ایستگاه نقاب تا سنخواست ...................................... 141

4-1-2-8-8- دشت سبزوار ........................................................................................................... 142

1-2-2-8-8- آبهای نواحی جنوب سبزوار ................................................................................ 142

2-2-2-8-8- آبهای نواحی شمالی غرب سبزوار ..................................................................... 142

3-2-2-8-8- آبهای سبزوار و شرق سبزوار .............................................................................. 143

3-2-8-8- دشت داورزن ................................................................................................................. 143

9-8- علل شوری آب شهرستان سبزوار ...................................................................................... 144

10-8- مسئلة تهاجم آبهای شور زیرزمینی به سفره آب شیرین ........................................ 145

11-8 تغییرات سطح آب در شهرستان سبزوار ........................................................................ 146

12-8- نتیجه‌گیری ........................................................................................................................... 150

فصل نهم: ارزیابی منابع و مسائل آب شهرستان

1-9- ارزیابی منابع آب زیرزمینی دشت سبزوار ....................................................................... 151

1-1-9- جریان آب زیرزمینی ورودی از سفره .......................................................................... 155

2-1-9- جریان آب زیرزمینی خروجی از سفره......................................................................... 155

3-1-9- برداشت از سفرة‌ آب زیرزمینی ..................................................................................... 156

4-1-9- تبخیر از سطح سفره ........................................................................................................ 156

5-1-9- تغذیة‌ سفره ناشی از سیلابهای ورودی ....................................................................... 156

6-1-9- تغذیه از آب برگشتی کشاورزی .................................................................................... 156

7-1-9- زهکشی از سفره آب زیرزمینی ..................................................................................... 157

2-9- ارزیابی منابع آب زیرزمینی دشت جوین.......................................................................... 159

1-2-9- نفوذ در ارتفاعات ................................................................................................................ 167

2-2-9- نفوذ در دشت توسط باران .............................................................................................. 168

3-2-9- نفوذ جریانهای سطحی و سیلابی ................................................................................. 168

4-2-9- نفوذ آب آبیاری .................................................................................................................. 168

5-2-9- نفوذ فاضلاب........................................................................................................................ 169

6-2-9- تخلیة‌از منابع آب زیرزمینی ........................................................................................... 169

3-9- ارزیابی منابع آب زیرزمینی دشت داورزن........................................................................ 169

1-3-9- نفوذ آب در ارتفاعات ........................................................................................................ 169

2-3-9- نفوذ باران در دشت ........................................................................................................... 170

3-3-9- نفوذ جریانهای سطحی ..................................................................................................... 170

4-3-9- مقداری آب نفوذی از طریق آبیاری ............................................................................. 170

5-3-9- نفوذ فاضلاب ....................................................................................................................... 170

6-3-9- وضعیت جریان خروجی دشت ...................................................................................... 172

7-3-9- نتیجه و پیشنهاد................................................................................................................. 170

فصل دهم: طرحهای عمرانی (طرحهای تغذیه مصنوعی و سدها)

1-10- کاربرد تغذیة مصنوعی ....................................................................................................... 172

2-10- روشهای تغذیة مصنوعی برای منطقه ............................................................................ 172

1-2-10- روش مستقیم یا تزریق 4............................................................................................. 172

2-2-10- روش غیرمستقیم یا نفوذ و اداری............................................................................... 173

3-2-10- پخش سیلاب .................................................................................................................. 173

2-3-2-10- روش تغذیه حوضچه‌ای............................................................................................ 173

3-3-2-10- بهسازی و اصلاح بستر رودخانه‌ای ....................................................................... 173

4-3-2-10- گودالهای طبیعی و مصنوعی................................................................................... 174

5-3-2-10- سدهای تغذیه: ........................................................................................................... 174

6-3-2-10- خاکریزهای هلالی ..................................................................................................... 174

7-3-2-10- ایجاد بانکت (چاله‌های کوچک).............................................................................. 174

3-10- ویژگیهای تغذیه مصنوعی در مناطق خشک و نیمه خشک..................................... 174

4-10- خصوصیات طرحهای پیشنهادی تغذیة مصنوعی ....................................................... 176

5-10- طرحهای تغذیة مصنوعی .................................................................................................. 177

1-5-10- محل تغذیه........................................................................................................................ 179

2-5-10- روش تغذیه....................................................................................................................... 179

6-10- طرح تغذیه مسیل خسروجرد............................................................................................ 180

7-10- طرحهای عمرانی کوچک تغذیه در شمال دشت......................................................... 181

8-10- طرح عمرانی مسیل رودخانة‌ سنگرد............................................................................... 183

9-10- طرح تغذیه رودخانة‌ جوین................................................................................................. 183

1-9-10- ظرفیت طرح..................................................................................................................... 185

2-9-10- روش تغذیه....................................................................................................................... 185

3-9-10- محل تغذیه........................................................................................................................ 185

فصل یازدهم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات 187

1-11- نتیجه‌گیری مطالعات .......................................................................................................... 190

1-1-11- دشت سبزوار ................................................................................................................... 190

2-1-11- دشت جوین...................................................................................................................... 190

2-11- پیشنهادات.............................................................................................................................. 192

1-2-11- دشت سبزوار ................................................................................................................... 192

2-2-11- دشت جوین...................................................................................................................... 192

3-2-11- دشت داورزن..................................................................................................................... 192

فصل دوازدهم: پیوستها

1-12- منابع مورد استفاده ............................................................................................................. 195

2-12- جداول و نمودارها................................................................................................................. 200

3-12- نقشه ........................................................................................................................................ 199

پیشگفتار

آگهی از کم و کیف منابع آب کشور و چگونگی تحولات آتی در تقاضا برای آب و خدمات وابسته به آب، از پیش شرط ‌های اصلی و اساسی برای برنامه‌ریزی و مدیریت معقول منابع آب محسوب می‌شود. افزایش و تشدید تقاضا برای آب و خدمات مربوط به آن، تنزل کنترل کیفیت منابع آب سطحی زیر زمینی و هم چنین تخریب محیط زیست که بر اثر شهرنشینی و صنعتی شدن و تحول در کاربرد اراضی ایجاد گردیده و شتاب می‌گیرد، منابع آب موجود هر کشور را حت فشارهای فزاینده قرار داده و مدیریت معقول و منطقی آن بسیار دشوار و پیچیده تر از سابق نموده است. بحران آب در سطح بین‌الملل از مدتهای قبل به طور جدی توسط سیاست گذاران و متخصصین آب را به خود جلب نموده است. اثرات نامطلوب زیست محیطی در اثر تجمع گازهای گلخانه‌ای در جو سبب گرم شدن زمین و تغییر توزیع زمانی و مکانی بارش گردیده و منطق گرم و خشک با کاهش قابل توجه منابع آب رو به رو خواهند شد که متعاقب آن فاصلة زمانی بین وقوع و شدت خشکسالی‌ها و سیلابها تغییر می‌یابد به طور کلی اثرات متقابل توسعه و محیط زیست افزایش جمعیت و ضرورت حفظ امنیت غذایی چالش‌های مهمی‌در عرصه مدیریت عرضه و تقاضای آب کنترل آلودگی منابع آب، مدیریت مقادیر جدی و بحرانی و مدیریت آبهای مشترک به وجود آوره است. برای رویارویی و دستیابی به راه کارهای مناسب جهت غلبه یا مهار بحران آب نیاز به آمار و اطلاعات از وضعیت موجود و روند گرایش مسلط حاکم می‌باشد. ارزیابی منابع آب از می‌توان یکی از مهمترین اقدامات دانست که برای افزایش آگاهی و شناخت دربارة شرایط منابع آب کشور انجام می‌پذیرد. از این رو نتایج این گونه بررسی‌ها در برنامه‌ریزی و مدیریت درست منابع آب فوق‌العاده مؤثر و سودمند است . ارزیابی منابع آب در سطح ملی با توجه به حجم اطلاعات و آمار جمع‌آور شده با تکیه بر اطلاعات محدود و شیوه‌های قدیمی‌پردازش اطلاعات مشکل بوده و قطعاً جوابگوی حل معضلات موجود نمی‌باشد و ضرورت ایجاد سامانه نوین بانکهای اطلاعات و تحلیل‌های منطقه‌ای را ایجاب می‌کند. با توجه به گسترش روزافزون جمعیت، به ویژه در شهرها که تغییر در الگوهای اقتصادی را به بار می‌آورد و همچنین بروز تغییر در روند مصارف عمومی‌کشور، نیاز به ذخیره‌سازی و مهار آب ها از طریق سدسازی در ابعاد فزاینده‌ای محسوس‌تر می‌‌گردد. (45) با توجه به اینکه بارش میانگین سالیانه جهان 840 میلی‌متر و بارش میانگین سالیانه ایران 260 میلی متر پس ایران حدود 30 درصد بارش جهانی را داراست ، و هم چنین بارش متوسط قارة آسیا 732 میلی متر که ایران 33 درصد بارش آسیا را داراست. (29)

با این وجود اختلاف ریزش در سطح کرة زمین موجب گردیده تا دانشمندان کشورها را به، پرآب، کم آب و آنهائی که با بحران آب مواجه هستند طبقه‌بندی کنند.

در شرایط کنونی 26 کشور جهان به طور شدید دچار کم آبی هستند، که از جمله 9 کشور در خاورمیانه و چند کشور در افریقای شمالی مانند: مصر، سودان، لیبی . . . . را می‌توان نام برد، به گونه‌ای که بحران آب چالش بزرگ این کشورها در قرن 21 خواهد بود، برای جلوگیری از خونریزهای احتمالی بر سر آب و استفاده بهینه از منابع و تقسیم عادلانه این مایة‌حیاتی به گفتگوی تمدنهای بشری نیاز مبرم داریم. (13) شرایط هیدروژئوگرافی مناطق مختلف ایران ( از نظر پراکندگی مناطق مرطوب، نیمه خشک و خشک) از یک طرف و محدود بودن میزان آب و زمین مستعد در دسترس از طرف دیگر ایجاب می‌کند که به منظور برخورداری از اقتصادی خودکفا و مستقل، سدهای زیادی ساخته شود، در این راستا باید از ذخیره‌سازی آب برای گسترش زمین‌های تحت کشت و افزایش تولیدات کشاورزی و دامی‌در سطح کاملاً گسترده و مناسب در سطح شهرستان سبزوار و دیگر نقاط کشور استفاده شود. بطور کل احداث یک سد برای تحقق اهداف تعیین شده‌ای در چهار چوب نیازهای اجتماعی انجام می‌گردد، که بدین ترتیب اهمیت مخازن آبی جهت جمع‌آوری آبهای سطحی به منظورهای مختلف مانند کنترل سیلاب و تنظیم آب جهت مصارف شرب، کشاورزی و صنعتی تولید انرژی برق بر کسی پوشیده نیست. منابع آب زیرزمینی نقش عمده‌ای در توسعه کشاورزی، صنعتی و بهداشتی سطح شهرستان سبزوار و کشور ایران دارد، و بهره‌برداری بیش از پیش ، این منابع ارزشمند را به معرض خطر جدی قرار داده است. دو خطر بزرگ بهای زیرزمینی را تهدید می‌کند، استخراج بی‌رویه به دلیل سهولت دستیابی به این منابع که باعث پائین آمدن سطح ایستایی در آبخوان و نابودی ذخائر آب زیرزمینی شده و تبعات خطرناکی مانند نشست زمین را بدنبال دارد. دومین خطر، آلودگی شدید در نتیجه توسعه شهرها و ایجاد صنایع و استفاده از کودهای شیمیائی می‌باشد.

اگر چه سفره‌های آب زیرزمینی خود به صورت یک فیلتر در تصفیه آب، نقش ایفا می‌کنند، تغذیه مصنوعی آبخوان به مثابه یکی از اشکال توسعه منابع آب خطرات ناشی از بهره‌برداری بیش از حد و آلودگی آنرا به طور مؤثر کاهش می‌دهد. ارزیابی پروژه های تغذیه مصنوعی ایجاد شده در کشور و سطح شهرستان به جهت عقلانی و اقتصادی نبودن این پروژه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. متأسفانه هنوز در کشور به صورت عملی ارزیابی این پروژه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. متأسفانه هنوز در کشور به صورت علمی‌ارزیابی این پروژه انجام نگرفته است و به همین دلیل زمینه برای طرح ادعاهای مبالغه آمیز در خصوص ارائه راندمان‌های بالای تغذیه مصنوعی و‌ آبخوان دارای فراهم شده است.

ولی از آنجایی که هر ساله به میزان قابل توجه شاهد افت آبهای زیرزمینی در سطح کشور و شهرستان سبزوار می‌باشیم چاره جز این چیست؟

خرید فایل

سمینار اقلیم شناسی

سمینار اقلیم شناسی

تعریف اقلیم:

ریشه کلمه آب وهواکه درزبان عربی اقلیم گفته می شودکلمه یونانی کلیما (Klima) است که تقریبا درتمام زبانها ازهمین ریشه اقتباس شده است.

درلغت نامه دهخدا اقلیم به معنی خمیدگی ؛ انحنا و انحراف واصطلاحا به معنی تمایل وانحراف ناحیه ای اززمین نسبت به آفتاب توضیح داده شده است، درفرهنگ عمید نیز اقلیم کلمه ایست یونانی به معنی مملکت ،کشور،ناحیه وقطعه ای است ازعالم که ازلحاظ آب و هوا و سایراوضاع و احوال طبیعی ازمنطقه وقطعه دیگرجداشده باشد،پیشینیان کلیه خشکی های عالم را به هفت قسمت تقسیم نموده وهرقسمت رااقلیم نامیده اند. کلمه شهر در زمان فارسی همان اقلیم را می رساند و اصطلاحاتی مانند هفت شهر و هفت اقلیم در ادبیات ما متاثر از طبقه بندی اقلیمی یونانیها می باشد.

درحقیقت اقلیم حالت متوسط کمیت های مشخص کننده وضع هواصرف نظرازلحظه وقوع آنهاست وبه عبارت دیگراقلیم تابع مکان است ولی به زمان بستگی ندارد. برطبق فرهنگ هواشناسی بین المللی هرگاه ازاقلیم یک ناحیه سخن گفته می شودمنظورمجموعه شرایط جوی درمنطقه است که تغییرشرایط جوی مشخصه هرناحیه همراه با تغییرات زمانی، اقلیم آن ناحیه راتشکیل می دهد.

تعاریف بیان شده برای علم اقلیم شناسی:

• اقلیم شناسی علمی است که آب وهواوخصوصیات دیگرجوراموردمطالعه قرارمی دهدوهدف اقلیم شناسی کشف وتبیین رفتارطبیعی اتمسفروبهره برداری آن درجهت منافع انسان وشناسایی استعدادها وتوانهای اقلیم های مختلف برای زندگی انسان است.

• اقلیم شناسی علمی است که در جستجوی بیان و شرح طبیعت اقلیم و نیز اینکه به چه ترتیب از محلی به محل دیگر عوض گشته و همچنین اینکه چگونه وابسته به فعالیتهای بشری است، می‌باشد. این علم کاملا و بطور پیوسته وابسته به هواشناسی بوده و خود در مورد تغییرات روزانه جوی و نتایج آن بحث می‌کند.

توضیح اینکه بسیاری از رشته‌های مطالعاتی مربوط به سیاره زمین در سه گروه وسیع و اصلی میگنجند. این سه گروه عبارتند از:

1- لیتوسفر یا قسمت خشکی زمین

2- هیدروسفر یا قسمت آبی سیاره

3- اتمسفر یا جز گازی زمین

با اینکه در مطالعه و بررسی چگونگی هوا و اقلیم لایه گازی شکل زمین پراهمیت تر میباشد ولی نباید از نظر دور داشت که گرما و رطوبت بطور پیوسته و همیشه میان سطوح خشکی و آبی و جو مبادله گشته و تمام آنها اجزاء مکملی را بدست می‌دهند. مراحل مبادله گرما و رطوبت میان زمین و جو در طی مدت زمانی طولانی باعث بروز وضعی می‌گردد که اقلیم نامیده می‌شود. اقلیم بیش از فقط یک میانگین آماری بوده و باید آنرا مجموعه چگونگی‌های جوی درگیر با گرما ، رطوبت و حرکت هوا دانست. اقلیم فاکتور بسیار مهمی از محیط زیست طبیعی بشر می‌باشد، زیرا اگرچه معمولا انسان خود را مخلوقی می‌پندارد که بر روی زمین زندگی می‌نماید، ولی او در واقع ، در قعر اقیانوس عمیق هوائی هم که کره زمین را دربر گرفته است، قرار دارد.

تاریخچه هواشناسی و اقلیم شناسی:

اقلیم شناسی را می‌توان در عین حال علمی قدیمی و جدید دانست. قدمت این علم تا به اندازه کنجکاوی بشر در مورد محیط زیستش می‌رسد. از سوی دیگر ، تازگی این علم با پیدایش هواپیما ، رادیو و رادار همزمان می‌گردد. بشر اولیه تا حد زیادی تحت تاثیر پدیده‌های هوا و اقلیم قرارداشت. مذاهب خرافاتی که بر پایه شرک و بت پرستی قرار داشتند، به تفسیر رازهای جوی نظیر بارش ، باد یا رعد و برق پرداختند.

از زمان باستان تاکنون ، به موازات توسعه علوم ، شناخت هر چه بیشتر هوا و اقلیم هم به جلو می‌رود. فیلسوفان یونانی علاقه زیادی به هواشناسی و اقلیم نشان می‌دادند. در واقع این دو لغت هر دو ریشه یونانی دارند. تقسیم بندی جهان به پنج منطقه اقلیمی ، یعنی مناطق سرد و منجمد شمال و جنوب ، مناطق معتدل شمال و جنوب و منطقه گرم (مناطق اقلیمی جهان) ، به پارومنیدس (‌Parmenides) یونانی نسبت داده می‌شود که در پنج قرن پیش از میلاد مسیح می‌زیسته است. زمانی که مشاهده و حدس و گمان و خرافات در توسعه و پیشرفت هواشناسی و اقلیم شناسی نقش بازی می‌نمودند، تا به آغاز قرن هفدهم طول کشید. در این هنگام اختراع ادوات هواشناسی و ثبت دیدبانی‌ها به یاری این علوم آمده و توضیحات دقیق‌تر اقلیمی را در دسترس قرار داده و آنالیز علمی پدیده‌های هوا را ممکن ساختند.

لزوم استفاده از علم اقلیم شناسی:

در طرحهای آبی برخی از سازه ها بر اساس معیارهای هوا شناسی و برخی دیگر بر مبنای معیارهای اقلیم شناسی طراحی میشوند. مثلاً احداث یک سد مخزنی برای ذخیره آب را در نظر بگیرید. حجم مخزن باید طوری باشد که رواناب سالانه را در خود جای دهد. بنابراین طراحی آن باید بر اساس مقدار آبی باشد که معمولاً هر سال در رودخانه جاری میشود. لذا این حجم بر اساس یک معیار آب و هوایی یا اقلیمی تعیین می گردد. گرچه حجم آب سالانه میتواند متغیر باشد اما آنچه در طراحی حجم مخزن مهم است متوسط مقدار آبی است که در درازمدت در عمر اقتصادی سد میتوان در هر سال انتظار آن را داشت.

اما مثلاً طراحی سرریز اضطراری سد باید بر اساسحداکثر دبی های لحظه ای که در اثر ریزش بارانهای شدید اتفاق می افتد صورت گیرد. بنابراین؛ معیار طراحی برای سرریز ؛ بارشهایی است که ممکن است به دلیل وضعیت هوا در یک زمان خاص اتفاق افتد. چنین بارانی را نمیتوان یک عنصر اقلیمی دانست بلکه یک پارامتر هواشناسی می باشد. از این جهت یک نفر متخضض هیدرولوژی هم باید از وضعیت هواشناسی منطقه و هم تا اندازه ای از وضعیت اقلیمی آن منطقه اطلاعات داشته باشد.

با توجه به تعاریف و مثالهای ذکر شده میتوان تفاوتهایی را بین اقلیم شناسی و هوا شناسی قائل شد.

تفاوتهای اقلیم شناسی و هواشناسی:

• هواشناسی، هوا ولی اقلیم شناسی ،آب وهواراشناسایی و تبیین می کند.
• هواشناسی وضعیت جوی رابطورعام و برای یک لحظه بررسی می کنداما اقلیم شناسی تیپ هوای غالب یک مکان رادردوره طولانی مطالعه وتفاوت های آب وهوایی مکانها را کشف می کند.
• هدف هواشناسی شناخت عام ومطلق اتمسفروتغییرات آن است ولی دراقلیم شناسی سعی می شود با شناخت آب وهوای هرمنطقه تاثیرآب وهوایی آن برروی فعالیتهای انسانی مشخص شود.
• هواشناسی وضعیت هوارادرکوتاه مدت پیش بینی می کنداما اقلیم شناسی براساس عوامل بوجودآورنده آب وهواپدیدآمدن آب وهوای خاصی رادرمکانی خاص باتوجه به تاثیرآن درزندگی انسانهاپیش بینی میکند.
• ابزارشناسایی وتوجیه هواشناسی اصول وقوانین ومدلهای فیزیکی ودینامیکی است اما ابزاراقلیم شناسی علاوه براصول علم هواشناسی اصول ومفاهیم جغرافیایی نیز است.

خرید فایل

مقاله نگرشی بر اقلیم کشاورزی سیب‌زمینی

مقاله نگرشی بر اقلیم کشاورزی سیب‌زمینی

چکیده

اقلیم کشاورزی (اگروکلیماتولوژی) از جمله مهم‌ترین شاخه‌های اقلیم کاربردی است که رابطه متقابل آب و هواشناسی و هیدرولوژی و نیز کشاورزی را دربر می‌گیرد.

آب و هوای نیمه مرطوب قسمت اعظم شهرستان دماوند، از جمله بهترین شرایط را برای کشاورزی مطلوب و منحصر به فرد از جمله سیب‌زمینی (بویژه در فصل‌های بهار و تابستان) فراهم ساخته است.

سیب‌زمینی از جمله تولیدات کشاورزی است که رشد آن در چند دهه پیش به این سوی با موفقیت‌های چشمگیری در ایران و بویژه در شهرستان دماوند همراه بوده است. ایران با تولید 2/3 میلیون تن سیزدهمین کشور تولید کننده این محصول در جهان است.

فنولوژی، رابطه عناصر اقلیمی از جمله فتوپریودیسم، دما، بارش، دوره حساس رطوبتی با سیب‌زمینی و نیز انتخاب صحیح واریته‌ها و موقع کشت.‌.. در افزایش کمیت و کیفیت این محصول نقش تعیین کننده‌ای را ایفا می‌کند.

واژگان کلیدی: اقلیم کشاورزی، سیب‌زمینی، دماوند، فنولوژی

سرآغاز

اقلیم کاربردی، ارتباط و تأثیر آن در بخش‌های مختلف اقتصادی مورد مطالعه قرار گرفته است. اگروکلیماتولوژی از جمله مهم‌ترین شاخه‌های اقلیم کاربردی است که مورد توجه دانشمندان قرار گرفته است و مطالعات ارزشمندی در این چارچوب را به انجام رسانده‌اند.

برخی از دانشمندان نظیر والسون معتقدند که نوع تولید کشاورزی و یا نوسان محصول به آب و هوا بستگی دارد. در مطالعات آب و هوایی در ارتباط با برنامه‌ریزیهای کشاورزی، اطلاعات دقیق از میزان بارندگی، دما و نحوة توزیع آن به دست می‌آید. نقش آب و هوا در تعیین نوع عملکرد گونه‌های زراعی و ارقام مناسب کشت بسیار مهم است. شناخت رابطه آب و هوا و نوع رویش گیاهان توسط انسان موفقیت مهمی محسوب شده است. آب و هوا بر ساختمان گیاهان تأثیر بسزایی دارد.

اقلیم کشاورزی با رابطه متقابل بین عوامل آب و هواشناسی و هیدرولوژیکی از یک سو و کشاورزی در یک جهت کلی و حتی جنگلداری از سوی دیگر مطابقت دارد.

هدف آن کاربرد اطلاعات آب و هواشناسی به منظور بهبود عملیات کشاورزی و افزایش قابلیت تولید چه در کمیت و چه در کیفیت است.

روند مطالعات اقلیم کشاورزی در چهار طبقه‌بندی قرار دارد:

1ـ برنامه‌ریزی در کاربری اراضی (انتخاب گیاهان مناسب هر پهنه و سیستم‌های کشاورزی.‌..)، 2ـ عملیات کشاورزی (تقویم زراعی، کشت و برداشت، آبیاری، عملیات کود دهی، مالچ پاشی، شخم، کشت مخلوط و استفاده از ماشین‌آلات کشاورزی)، 3ـ رابطه هوا و گیاه (فنولوژی: از مرحله جوانه زدن تا رسیدن محصول) و 4ـ اقدامات حفاظتی (در برابر یخبندان، تگرگ، سیل، خشکسالی، فرسایش خاک، زیان ناشی از باد و حتی رابطه وضعیت هوا و بیماریها و آفات گیاهی). (جن ـ هو چانگ، ص16).

سؤال تحقیق: کدامیک از پارامترهای آب و هوایی در رشد و عملکرد سیب‌زمینی تأثیرگذار است؟

مواد و روش‌ها

در این مطالعه از دو روش کتابخانه‌ای و گردآوری منابع و میدانی تحقیقات ناحیه‌ای و تجربی استفاده شده است. آمارهای مورد نیاز چندین ایستگاه هواشناسی از سازمان هواشناسی کشور تهیه شد و به تجزیه و تحلیل داده‌های آماری با رسم نمودارها مبادرت گردید.

اهداف تحقیق

تعیین اقلیم پهنه مورد مطالعه

تعیین دمای پایة رشد و طول دورة رشد سیب‌زمینی

تعیین مراحل فنولوژیکی رشد سیب زمینی

بررسی تأثیر پارامترهای اقلیمی بر رشد سیب‌زمینی

موقعیت جغرافیایی پهنه مورد مطالعه

شهرستان دماوند با وسعتی معادل 76/2056 کیلومتر مربع در درة حاصلخیز و باصفایی در 25 کیلومتری جنوب قله دماوند، در 70 کیلومتری شرق تهران واقع شده است.

ارتفاع پهنه مورد مطالعه بین 1500 تا 4000 متر بالاتر از سطح دریای آزاد است. پهنه دماوند حاشیه خاوری دشت تهران تا سرگردنه کدوک را دربر می‌گیرد و به عنوان یکی از مناسب‌ترین پهنه‌های میانبند دامنه‌های جنوبی رشته کوههای البرز به حساب می‌آید.

آب و هوای دماوند

دماوند دارای زمستان سرد و طولانی و تابستان خنک است، به طوری که 5 ماه آخر سال یخبندان همراه وزش شدید باد و 4 ماه اول سال در روز هوای نسبتاً گرم و در شب هوای خنک حاکم است. سه ماه دیگر هوا معتدل و مطبوع است.

میانگین بارش سالانه ایستگاه آبعلی در سالهای 81-1361 برابر 525 میلیمتر است (جدول شماره 2).

مطالعه میانگین ماهانه دمای دماوند در طی سال بیانگر آن است که شهرستان دماوند با شروع فصل بهار تا اواخر مهرماه از شرایط مساعد دمایی برخوردار است و از نظر فعالیت‌های کشاورزی با محدودیت خاصی مواجه نیست (جدول 1).

خرید فایل

پایان نامه اثر تغییر اقلیم بر تولید کشاورزی

پایان نامه اثر تغییر اقلیم بر تولید کشاورزی

مقدمه :

در اولین گزارش ارزیابی مجمع بین دول تغییر اقلیم ( IPCC ) که توسط سازمان هواشناسی جهانی و برنامه محیطی سازمان ملل متحد برگزار گردید ( دسامبر 1995 ) نتیجه گیری شد که : « کنار هم گذاشتن شواهد موجود حاکی از تأثیر چشمگیر انسان بر اقلیم جهانی است » هر گونه تغییر در شرایط اقلیمی بر سیستم های تولید کشاورزی جهان نیز تأثیر خواهد گذاشت . تا کنون پیش بینی های سازمان خوار و بار جهانی ( FAO )اثرات بالقوه تأثیرات اقلیمی ناشی از فعالیتهای بشر را چه در مقیاس جهانی و چه در مقیاس منطقه ای مورد توجه قرار نداده است . در واقع تمرکز این اطلاعات بر افزایش جمعیت جهان ، نیازهای اساسی این جمعیت ، ضرورت افزایش رفاه عمومی و تقاضای آینده برای منابع طبیعی ، بویژه زمین و آب بوده است تا غذا ، الیاف ، خوراک دام ، فرآورده های جنگلی و فضای زندگی مورد نیاز این جمعیت فراهم گردد . هر چند در مورد افزایش جمعیت و تأثیر آن بر پوشش و کاربری زمین ها تردیدی وجود ندارد در پیش بینی برای سال 2010 و بعد از آن لازم است که تغییر شرایط اقلیمی کشاورزی به دلیل افزایش اثرات گلخانه ای ( شامل افزایش درجه حرارت ، دی اکسید کربن و مشتقات نیتروژن ) نیز به طور جدی مورد توجه قرار گیرد زیرا پی آمدهای ناشی از آنها بیش از کلیه ی تغییرات اقلیمی مشاهده شده در طی چند هزار سال گذشته بوده است .

با حمایت های مالی برنامه محیطی سازمان ملل متحد ( UNEP ) در دفتر مرکزی ( FAO ) در رم سازمان مشاوره ای تأسیس شده است که اثرات مستقیم و غیر مستقیم این تغییرات اقلیمی بر تولیدات کشاورزی را در مقیاس منطقه ای مطالعه می کند . در این بررسی ها کشاورزی در معنای وسیع خود تعریف شده و تولید گیاهان زراعی ، دامپروری ، جنگلداری و شیلات را در بر می گیرد .

البته دلایل مختلف ، فعالیت این گروه مشاوره و انتشارات مربوط به آن بر تأثیر تغییر شرایط اقلیمی بر رشد گیاهان زراعی یک ساله و چند ساله و فرآنیدهای فیزیولوژیکی آنها متمرکز شده است . در این راستا تلاش گروه مشاوره مطالعه ی تعادل بین اثرات منفی پیش بینی شده تغییرات اقلیمی در اکوسیستمهای طبیعی و مدیریت شده و جنبه های مثبت درجه حرارت بالا ، افزایش غلظت CO₂ و بهبود کارآیی مصرف آب در تولید گیاهان است .

برآوردهای جدید ( IPCC ) در سال 1995 مقادیر کمتری هستند ( افزایش درجه حرارت بین 5/3-1 درجه سانتیگراد و افزایش سطح آب دریاها بین 50-15 سانتی متر ) . همین وضعیت در مورد اندازه گیری ها و داده های آزمایشی مربوط به مطالعه افزایش غلظت CO₂ اتمسفر بر رشد گیاهان و شرایط خاک نیز وجود دارد .

فصل اول :

* تغییرات اقلیم و تنگناهای کشاورزی

امروزه بررسی تغییرات اقلیم یک موضوع تمام عیار جهانی است . شواهد موجود حاکی از آن است که امروزه فعالیت های انسان می تواند اقلیم را که یکی از اجزای اصلی محیط می باشد تحت تأثیر قرار دهد . و اقلیم نیز به نوبه خود بر کشاورزی ، منابع غذایی انسان و دام ها تأثیر می گذارد . در مطالعات اثر تغییر اقلیم نه تنها باید اقلیم مورد مطالعه قرار گیرد ، بلکه اثر آن بر جوامع انسانی ، روند تکامل کشاورزی و فشارهای حاصله نیز باید در نظر گرفته شود . گردهمایی تخصصی بررسی اثر تغییر هیدرولوژی – پدولوژی و فرآیندهای گیاهی بر تولیدات کشاورزی و با تأکید بر مکانیزم های مربوطه از 10-7 دسامبر 1993 در دفتر FAO در رم تشکیل شد .

دددر این جا ضمن بررسی جنبه های تکنیکی کشاورزی اهداف مهم FAO نیز ارائه می شود .

فهرست منابع

عنوان	صفحه
مقدمه	1
تغییرات اقلیم و تنگناهای کشاورزی	3
وضع کشاورزی جهان	4
دگرگونی محیط کشاورزی	6
گازهای گلخانه ای ناشی از کشاورزی	8
اثرات اکولوژیکی و غیر مستقیم ناشی از تغییر اقلیم	9
اثر تغییرات چرخه هیدرولوژی جهانی	10
روش های ارزیابی	11
تغییرات اخیر در بارندگی های جهانی	13
توسعه آب	14
اثر تغییر اقلیم بر شرایط خاک در ارتیاط با رشد گیاهان و تولید غذا	17
اثرات تغییر بارندگی و درجه حرارت در اقلیم های مختلف	18
فرآیند های خاک	19
اثرات مضر میزان بالای اشعه ماورای بنفش و ازن بر رشد و تولید گیاهان	21
اثرات افزایش تابش ماورای بنفش و ازن سطحی بر گیاهان زراعی	21
اثرات بالا اشعه UV-B بر شیوع افات گیاهی	22
عکس العمل گیاهان زراعی به سطوح بالای O3,UV-B	25
اثرات متقابل بالقوه تغییر اقلیم بر تولید و امنیت غذایی	26
تاثیر بر عملکرد گیاهان زراعی	27
ارزیابی سیستم غذایی جهان تحت سناریو های مختلف	28
تغییر اقلیم – کشاورزی در جهان و آسیب پذیری منطقه ای	30
برآورد عکس العمل گیاهان زراعی در مناطق مختلف جهان	31
اثر تغییر کره زمین بر کشاورزی جنگل و خاکها	34
تحقیقات کشاورزی بلند مدت و نتایج حاصل از آن ها به عنوان منبعی برای تحقیقات تغییر اقلیم	38
اثر تغییرات اقلیم بر جنگل های تحت مدیریت انسان	39
تغییرات آفات بیماری ها و علف های هرز	40
اثر تغییرات کره زمین بر مواد آلی خاک	42
تغییرات جهانی اقلیم و تولیدات کشاورزی ارزیابی رانش فعلی و کاستیهای موجود	45
دانش فعلی مشکلات و موارد نامعلوم	46
نتیجه گیری	49
منابع	51

خرید فایل

مطالعه اقلیم معتدل و مرطوب (سواحل دریای خزر) و تاثیر اقلیم در معماری

مطالعات اقلیم معتدل و مرطوب سواحل دریای خزر وتحلیل تاثیر اقلیم بر معماری منطقه(مطالعات مقطع کارشناسی ) با فرمت pdf در 102 صفحه ...

دانلود مقاله فرم ساختمان در اقلیم گرم و خشک

      در رابطه با شرایط زمستانی این مناطق فرم ساختمان میتواند در طول محور شرقی غربی گسترش یابد.اما شرایط تابستانی حکم بر فشردگی ساختمان نموده و داشتن فرمی مکعبی شکل را ضروری مینماید.درهر صورت با بریدن قسمتی از این مکعب و پرنمودن حفره ایجاد شده با سایه (سایه دیوار، درخت، پیچک وچفته مو) و هوای خنک شده بوسیله تبخیرآب سطح چمن،برگ درخت، حوض و فواره میتوان اقلیم نسبتاً مطلوبی در ساختمان ایجاد نمود. در اطراف این باغچه داخلی، پلان ساختمان می تواند آزاد باشد. بدین ترتیب پلان کلی ساختمان در این مناطق بطرف داخل معطوف میگردد.فرم ساختمان در رابطه با اقلیمدر تعیین مناسب ترین فرم ساختمان باید به این نکته توجه نمود که بهترین شکل ساختمان شکلی است که کمترین مفدار حرارت ( کالری) را از دست بدهد و در تابستان نیز کمترین مقدار حرارت را از آفتاب و محیط اطرافش کسب نماید. در این رایطه ساختمانی با ...

مقاله هوا و اقلیم

          فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)تعداد صفحات:23  فهرست مطالب: تعریف خشکی   ۱خصوصیات مناطق خشک عبارتند از:   ۱موانع عمده توسعه در مناطق خشک عبارتند از:   ۳هواشناسی کشاورزی   ۳اهداف هواشناسی کشاورزی:   ۳وظیفه ی هواشناسی کشاورزی:   ۴علوم مرتبط با هواشناسی:   ۴اهمیت آمار وضع جوی آب وهوا در تعیین نیازهای آبیاری:   ۵تاثیر وضع جوی بر روی تاریخ کاشت:   ۵لزوم تنظیم سیستم زراعی با عوامل محیطی هواشناسی کشاورزی و وضع خاک   ۶اهمیت وضع جوی و آب و هوایی در تولیدات کشاورزی نوین   ۶تعریف هوا واقلیم :   ۷فاکتورهای اقلیمی:   ۸اقبانوس آب ودریا:   ۸فشار:   ۹دما یا درجه حرارت:   ۹شوری:   ۱۰چگالی برحسب گرم یا ...

دانلود پایان نامه اثیر اقلیم و زمان برداشت میوه روی کمیت و کیفیت برخی فلاونوئیدهای ارقام مرکبات

                  رساله دکتری رشته علوم باغبانی (گیاهان دارویی) با عنوان: تاثیر اقلیم و زمان برداشت میوه روی کمیت و کیفیت برخی فلاونوئیدهای ارقام مرکبات   • دانشگاه تربیت مدرس   • استاد راهنما: دکتر رضا امیدبیگی   • پژوهشگر: خدایار همتی   • سال انتشار: تابستان 1382   • فرمت فایل: PDF و شامل 150 صفحه  چکیــــده: در این تحقیق تاثیر اقلیم و زمان برداشت میوه نارس نارنگی محلی (Citrus reticulate Blanco) نارنج (Citrus aurantium L)، گریپ فروت مارش (Citrus paradisii Macf) و گریب فروت قرمز (Citrus paradisii Macf) بر فاکتورهایی مانند وزن میوه، قطر میوه، ضخامت پوست میوه، ماده خشک میوه، میزان عصاره کل و مقدار نارنجین و هسپریدین موجود در عصاره کل بررسی گردید. این تحقیق در قالب طرح کرتهای خرد شده بر ...

تحقیق اقلیم شناسی

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*   فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)   تعداد صفحه:15 فهرست و توضیحات: اقلیم شناسی تعریف اقلیم: تعاریف بیان شده برای علم اقلیم شناسی:   لیتوسفر یا قسمت خشکی زمین هیدروسفر یا قسمت آبی سیاره اتمسفر یا جز گازی زمین   تاریخچه هواشناسی و اقلیم شناسی: لزوم استفاده از علم اقلیم شناسی: تفاوتهای اقلیم شناسی و هواشناسی: طبقه بندی اقلیمی: تعیین معیارهای لازم جهت طبقه بندی تعیین مرز بین دو گروه یا دو ناحیه آب و هوایی اولین طبقه بندی اقلیمی توسط یونانیان انجام شده که با استفاده از مدارهای مهم از قبیل استوا ؛ راس السرطان و مدار قطبی که کره زمین را به سه منطقه آب و هوایی یعنی استوایی ؛ معتدله و قطبی تقسیم نمودند. جغرافیدانان اسلامی به پیروی از دانشمندان یونانی اقلیم جهان آن روزگار را به هفت اقلیم تقسیم بندی نمودند. از میان علمای اسل ...

فایل ورد مقاله آماده ارائه معماری همساز با اقلیم

معماری همساز با اقلیم با شاخص های ماهانی و اوانز در قالب ورد تایپ شده ...