پایان نامه بررسی تاثیر نظام نگهداشت نیروی انسانی بر بهره¬وری سازمانی در شرکت سهامی مخابرات استان هرمزگان
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی تاثیر نظام نگهداشت نیروی انسانی بر بهرهوری سازمانی در شرکت سهامی مخابرات استان هرمزگان است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی میباشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان ستادی شرکت مخابرات استان هرمزگان می باشد که به روش تصادفی طبقهای و با استفاده از فرمول کوکران تعداد 340 نفر به عنوان نمونه پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه نظام نگهداشت سنجقی و همکاران (1390)، اله وردی و همکاران (1391) و مهرابیان و همکاران (1390) و پرسشنامه بهره وری سازمانی اولسانیا و همکاران (2012) بود. روایی پرسشنامه با استفاده از تحلیل گویه و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه گردید. دادهها با استفاده از آمار توصیفی نظیر فراوانی، میانگین، انحراف معیار، درصد و آمار استنباطی نظیر تحلیل رگرسیون خطی و چندگانه، آزمون فریدمن و تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از رگرسیون خطی برای هر سوال نشان داد که 1- احساس عدالت سازمانی تاثیر مثبت و معناداری بر بهرهوری سازمانی دارد. 2- تأمین نیازهای کارکنان تاثیر مثبت و معناداری بر بهرهوری سازمانی دارد. 3- تعهد سازمانی تاثیر مثبت و معناداری بر بهره وری سازمانی دارد. 4- محتوا و ماهیت شغل تاثیر مثبت و معناداری بر بهره وری سازمانی دارد. 5- رضایت وامنیت شغلی تاثیر مثبت و معناداری بر بهره وری سازمانی دارد. 6- مشخص بودن اهداف وانتظارات تاثیر مثبت و معناداری بر بهره وری سازمانی دارد. 7- فضای همکاری وانسجام گروهی تاثیر مثبت و معناداری بر بهره وری سازمانی دارد. 8- حقوق پرداختی ومزایا تاثیر مثبت و معناداری بر بهره وری سازمانی دارد. 9- مدیریت و رهبری تاثیر مثبت و معناداری بر بهره وری سازمانی دارد. 10- اما تاثیر همزمان متغیرها در مدل نهایی با استفاده از رگرسیون چندگانه نشان داد که به جز عدالت سازمانی و فضای همکاری و انسجام گروهی بقیه متغیرها تاثیر معناداری بر بهره وری دارند. در این بین تاثیر حقوق پرداختی و مزایا و مدیریت و رهبری منفی و معنادار بود.
کلید واژگان: نظام نگهداشت، مدیریت منابع انسانی، عدالت سازمانی، بهرهوری سازمانی، شرکت مخابرات.
مقدمه
امروزه مدیریت منابع انسانی به ویژه نظام نگهداشت منابع انسانی در پیشبرد فعالیتهای سازمان نقش گسترده و حساسی ایفا مینماید. سرنوشت کامیابی سازمان چنان با سرنوشت مدیریت منابع انسانی در هم آمیخته که جایگاه این حوزه وظیفهای سازمان را تا حد شریکی راهبردی ارتقا بخشیده است. این نقش راهبردی در عمل به کارکرد خرده نظامهای مدیریت منابع انسانی یعنی جذب و گزینش، آموزش و توسعه، به کارگیری مؤثر و نگهداری منابع انسانی تبدیل میشود (شمس احمر، بوزنجانی و سنجقی، 1390).
بخشی از متن
بهرهوری همواره معلول یک دسته متغیرهای مداخله گر است که در آن ابهام ایجاد می کنند. عواملی چون پایین بودن سطح کیفی انجام امور، ناکارآمد بودن ساختار، ضعف نظام های مدیریتی، فقدان شایسته سالاری در مدیریت (عباسپور، 1384)، فقدان بسترهای فرهنگی مناسب برای اجرای طر حهای مرتبط با بهره وری، نارضایتی شغلی کارکنان، فقدان ثبات شغلی مدیران و کارکنان، فقدان اعتماد میان مدیران و کارکنان، کمبود آموزشهای مناسب و به روز در زمینه نظام بهره وری، نداشتن چشم انداز دور برد در مدیریت (فاراب، 1384)، روشن نبودن مأموریتهای سازمان، کمبود اخلاقیات کاری در کارکنان، کمرنگ شدن نظام مشارکت کارکنان در درون سازمان، کیفی نبودن نظام مدیریت و دلایل دیگر، بهرهوری را به صورت متغیری پیچیده درآورده است (طالقانی، تنعمی، فرهنگی زرین نگار، 1390).
نیروی انسانی و توسعه دانش و بالا بردن سطح مهارت آنها می تواند عامل موثری در بقا و حفظ موجودیت سازمان باشد و همواره اثربخشی و کارایی سازمان را در سطح متعادلی قرار دهد (کانل و زینوبیا[1]، 2009).در این بین باید به خاطر داشت که نیروهای انسانی به همان اندازه که عامل تعیین کننده در حفظ موجودیت و موفقیت سازمان محسوب میشوند میتوانند مشکل ساز نیز باشند و مدیران را در دست یافتن به اهداف سازمان مستأصل سازند. امروزه نقش کلیدی منابع انسانی باعث شده برای جذب نیروهای شایسته بین سازمانها رقابت شدیدی صورت گیرد و مدیران با نگرش کلان برای ورود و خروج افراد و عواقب و هزینه های از دست دادن کارکنان اهمیت قائل شوند (متاس[2]، 2006). این مساله موجب می شود که تجهیز یک نظام نگهداشت نیروی انسانی از سوی سازمان ها و موسسات به طور جدی مورد نظر قرار گیرد.
[1]- Connel &Zeenobiyh[2]- Mehtas
نظریه وجود- ارتباط- رشد[1]
نظریه سلسله مراتب نیازهای سه گانه توسط آلدرفر[2] در سال 1972 معرفی شد. وی به سه گروه نیاز اصلی تأکید می کند که شامل:
الف) نیازهای وجود (زیستی): آن دسته از نیازهایی که برای ادامه وجود انسان لازم است، عوامل محیطی مانند غذا، آب، حقوق وشرایط کار، این نیازها را برآورده می کند.
ب) نیازهای وابستگی و ارتباط: شامل نیازهای اساسی اجتماعی وارتباط وپیوند میان افراد است.
ج) نیازهای رشد: شامل نیازهای خودمحترم شمردن وخودشکوفایی است.
آلدرفر معتقد است علاوه براینکه افراد درنتیجه ارضاء نیاز در سلسله مراتب نیازها به پیش می روند و از نیازهای وجود به نیازهای وابستگی و پس از آن درجهت نیازهای رشد حرکت می کنند، هنگامی که در پی تلاش مداوم برای ارضاء نیاز موفق نشوند به مرحله قبل سلسله مراتب نیاز برمی گردند. یعنی علاوه بر فرآیند «کامروایی-پیشروی» فرآیند «ناکامی-پس روی» نیز وجود دارد. از این رو برای ایجاد انگیزش در نیاز سطح بالاتر، ارضای نیاز سطح پائین تر ضرورت ندارد. همچنین محرومیت تنها راه فعال ساختن نیاز نمی باشد. آلدرفر فرض می کند عینی بودن سه عامل وجود، وابستگی و رشد یکسان نیست، نیازهای رشد عملاٌ ملموس نیست و هرچه نیازهای رشد بیشتر ارضا شود، شدت افزایش آن زیادتر خواهد بود. همچنین این نظریه بیان می کند که در یک زمان ممکن است بیش از یک نیاز فعال باشد (خراسانی، 1387).
[1]- Existence-Relatedness-Growth (ERG) Theory[2]- ALdrfr
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات پژوهش
مقدمه.................................................................................................................... 2
1-1- بیان مساله.................................................................................................... 3
1-2- اهمیت و ضرورت پژوهش............................................................................ 5
1-3- اهداف پژوهش............................................................................................. 7
1-3-1- هدف اصلی............................................................................................. 7
1-3-2- اهدف فرعی............................................................................................ 8
1-4- فرضیه های پژوهش....................................................................................... 8
1-4-1- فرضیه اصلی پژوهش................................................................................. 8
1-4-2- فرضیه های فرعی...................................................................................... 8
1-5- سوالات پژوهش........................................................................................... 9
1-5-1- سوال اصلی پژوهش................................................................................. 9
1-5-2- سوالات فرعی پژوهش.............................................................................. 9
1-6- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها................................................................ 10
1-6-1- تعاریف مفهومی...................................................................................... 10
1-6-1-1- مدیریت منابع انسانی........................................................................... 10
1-6-1-2- نظام نگهداشت منابع انسانی................................................................. 11
1-6-1-3- عدالت سازمانی.................................................................................. 11
1-6-1-4- بهره وری سازمانی.............................................................................. 11
1-6-2- تعاریف عملیاتی متغیرها.......................................................................... 12
1-6-2-1- نظام نگهداشت منابع انسانی................................................................. 12
1-6-2-2- بهره وری سازمانی.............................................................................. 12
فصل دوم: پیشینه پژوهش
مقدمه................................................................................................................... 14
2-1-1- نظام نگهداشت........................................................................................ 14
2-1-2- ابعاد نظام نگهداشت منابع انسانی............................................................... 15
2-1-2-1- احساس عدالت سازمانی....................................................................... 15
2-1-2-2- ابعاد عدالت سازمانی............................................................................ 16
2-1-2-2- تامین نیازهای برتر............................................................................... 18
2-1-2-2-1- انگیزش.......................................................................................... 18
2-1-2-2-2- نظریه‌های محتوایی انگیزش............................................................. 19
2-1-2-2-3- نظریه های فرایندی انگیزش............................................................ 25
2-1-2-3- تعهد سازمانی...................................................................................... 31
2-1-2-4- محتوا و ماهیت شغل............................................................................ 34
2-1-2-5- رضایت و امنیت شغلی......................................................................... 35
2-1-2-5-1- مفهوم و تعریف رضایت شغلی......................................................... 36
2-1-2-5-2- دیدگاه های رضایت شغلی............................................................... 37
2-1-2-5-3- نظریه‌های رضایت شغلی.................................................................. 39
2-1-2-5-4- عوامل موثر بر رضایت شغلی............................................................ 40
2-1-2-5-5- عوامل محیطی سازمان..................................................................... 41
2-1-2-5-6- پیامدهای رضایت شغلی................................................................... 43
2-1-2-6- مشخص بودن اهداف و انتظارات........................................................... 43
2-1-2-7- حقوق پرداختی و مزایا......................................................................... 45
2-1-2-8- مدیریت و رهبری................................................................................ 46
2-1-2-8-1- اهمیت رهبری................................................................................ 47
2-1-2-8-2- تفاوت رهبری و مدیریت................................................................. 48
2-1-2-8-3- رویکردها و نظریه های رهبری......................................................... 50
2-1-3- بهره وری................................................................................................ 61
2-1-3-1- تعاریف بهره وری................................................................................ 62
2-1-3-3- نهادی کردن بهره وری در اندیشه.......................................................... 66
2-1-3-4- نهادی کردن صرفه جویی در کل سازمان................................................ 66
2-1-3-5- طراحی نظام های بهره ور..................................................................... 67
2-1-3-6- طراحی نظام نگهداری و تعمیرات فراگیر................................................ 67
2-1-3-7- پیاده سازی نظام مدیریت کیفیت فراگیر.................................................. 68
2-1-3-8- استقرار نظام تحقیقات بهره وری............................................................ 68
2-2- پیشینه پژوهش............................................................................................. 69
2-2-1- پژوهش های داخلی................................................................................. 69
2-2-2- پژوهش های خارجی............................................................................... 72
2-3- جمع بندی پیشینه پژوهش............................................................................. 74
2-4- مدل مفهومی پژوهش.................................................................................... 75
2-5- مدل تحلیلی پژوهش..................................................................................... 76
فصل سوم: روش شناسی پژوهش
مقدمه.................................................................................................................... 83
3-1- روش پژوهش.............................................................................................. 83
3-2- جامعه، نمونه و روش نمونه گیری.................................................................. 84
3-3- ابزار گردآوری اطلاعات................................................................................. 86
3-4- روش گردآوری اطلاعات.............................................................................. 89
3-5- روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات............................................................... 89
فصل چهارم : یافته های پژوهش
مقدمه................................................................................................................... 92
4-1- آمار توصیفی................................................................................................ 92
4-1-1- اطلاعات جمعیت شناختی......................................................................... 92
4-1-2- متغیرهای پژوهش.................................................................................... 96
4-2- آزمون فرضیات پژوهش................................................................................ 98
4-2-1- آزمون فرضیه اصلی................................................................................. 99
4-2-2- آزمون فرضیههای فرعی............................................................................ 99
4-3- مدل نهایی ................................................................................................. 103
4-4- جمع بندی نهایی ....................................................................................... 108
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادها
مقدمه.................................................................................................................. 110
5- 1- بحث و نتیجه گیری................................................................................... 110
5-2- تفسیر یافته ها............................................................................................. 111
5-3- نتیجه گیری کلی......................................................................................... 117
5-4- محدودیت های پژوهش............................................................................... 119
5-4-1- محدودیت های خارج از اختیار محقق....................................................... 119
5-4-2- محدودیت های در اختیار محقق............................................................... 119
5-5- پیشنهادهای پژوهش.................................................................................... 119
5-5-1- پیشنهادهای کاربردی............................................................................... 119
5-5-2- پینشهادهای پژوهشی............................................................................... 120
فهرست منابع و مآخذ........................................................................................... .121