پایان نامه تجزیه و تحلیل هنر پیکرتراشی هنر اشکانی با نگاهی به اصول هنر هلنی
چکیده
از نیمه ی هزاره اول قبل از میلاد میان اقوام ایرانی و یونانی به تدریج روابط چند جانبه ای بوجود آمد این روابط که بیشتر قهر آمیز بوده ، تاثیر و تاثیراتی دو طرفه مابین این دو فرهنگ (اشکانی-هلنی) انجامید.
جهت تسهیل در طبقه بندی ، مجسمه های دوران پارتی به دو دسته ی غربی و شرقی تقسیم می گردد. دسته غربی در محدوده ی بین النهرین (پالمیره الحضره نمرود داغ) می باشد و دسته شرقی محدود به جنوب غربی ، غرب و شمال شرق ایران است .
هنر پیکر تراشی پارتی با این ویژگیها ابتدا در شهرهای مرزی جنوبی آغاز گشت و سپس به سوی شرق گسترده شد تا این که منطقه ای را در برگرفت که از پالمیر در جنوب گرفته تا شمال شرق ایران منطقه گنداره و شمال غربی هند وسعت یافت . به یقین می توان گفت که هیچ یک از ادوار فرهنگ کهن سرزمین ما به اندازه ی حکومت اشکانی دارای مجسمه های متنوع نیست . پیکرکها و مجسمه های موجود در مرز های ایران و جهان به نوعی بیانگر هنر دینی سرزمین ماست .
بررسی این روابط متقابل یکی از ارکان اساسی در جهت شناخت هر کدام از این تمدنهاست . در این پایان نامه سعی شده است که میزان و کیفیت تاثیرات یونانی (هلنی) در حوضه های فلسفی ، اسطوره ، ادبیات ، هنر ، سیاست و ... بر هنر پیکر تراشی ایران در دوره اشکانی بررسی شود و در پایان سعی شده است تا در صورت امکان نتایج حاصل از این نوع نگاه در مطالعه گاهنگارانه داده های هنر دوره اشکانی لحاظ شود.
واژگان کلیدی : هلنی ، پیکر تراشی، اشکانی.
فهرست مطالب
| عنوان : | صفحه : |
| تقدیر و تشکر |
|
| چکیده |
|
| مقدمه | 1 |
| فصل اول : کلیات | 2 |
| 1 ) بیان مسئله | 3 |
| 2 ) سابقه و ضرورت انجام تحقیق | 3 |
| 3 ) فرضیه ها | 3 |
| 4 ) اهداف بررسی | 4 |
| 5 ) روش انجام تحقیق | 4 |
| فصل دوم : نگاهی به تاریخ و فرهنگ عصر پارتیان (اشکانیان) | 5 |
| 2 . 1 ) تاریخ و فرهنگ اشکانیان | 6 |
| 2 . 2 ) چگونگی تشکیل حکومت پارتیان (اشکانیان) | 8 |
| 2 . 3 ) خواستگاه قوم اشکانیان | 9 |
| 2 . 4 ) اوضاع سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و تقلای پارتیان (اشکانیان) | 10 |
| 2. 5 ) دین پارتیان | 12 |
| 2 . 6 ) انقراض حکومت اشکانیان | 15 |
| فصل سوم : هلنیزم و مبانی فکری، فرهنگی و هنری آن | 16 |
| 3 . 1 ) اسطوره و مذهب | 19 |
| 3 . 2 ) مکاتب فلسفه | 23 |
| 3 . 3 ) هنر(پیکرتراشی – سفالگری – نقاشی – معماری) | 28 |
| 3 . 4 ) دورۀ هندسی و آرکائیک ( ماقبل کلاسیک ) | 28 |
| 3 . 5 ) کلاسیک پیشین | 33 |
| 3 . 6 ) کلاسیک پسین | 38 |
| 3 . 7 ) هلنستیک (عصر هلنی ) | 38 |
| فصل چهارم : ویژگیهای زیباشناسی هنر هلنی در پیکرتراشی | 42 |
| 4 . 1 ) واقعیت گرایی یا طبیعت گرایی | 43 |
| 4 . 2 ) پرسپکتیو (فضاهای دو بعدی و سه بعدی) | 45 |
| 4 . 3 ) پلاستیسیته (هنرهای تجسمی) | 47 |
| 4 . 4 ) ایستایی متعادل | 48 |
| 4. 5 ) تصویر سوارکار اسب | 53 |
| 4 . 6 ) مدل مو و ترکیب چهره | 53 |
| 4 . 7 ) تجسم خدایان در صورت انسانی | 55 |
| 4 . 8 ) برهنگی | 56 |
| فصل پنجم : نفوذ و تأثیر نقشمایه های هلنی در پیکرتراشی اشکانی | 58 |
| 5 . 1 ) نقشمایه های اساطیری | 59 |
| 5 . 1 . 1 ) شخصیتهای اسطوره ای | 61 |
| 5 . 1 . 1 . 1 ) آفرودیته | 61 |
| 5 . 1 . 1 . 2 ) مدوسا | 63 |
| 5 . 1 . 1 . 3 ) هراکلس | 64 |
| 5 . 1 . 1 . 4 ) پان | 66 |
| 5 . 1 . 1 . 5 ) اروس | 67 |
| 5 . 1 . 1 . 6 ) آرتمیس | 67 |
| 5 . 1 . 2 ) نمادها | 68 |
| 5 . 1 . 2 . 1 ) پرتو (شعاع) نور پیرامون سرِ بندگان یا شخصیتهای اسطوره ای | 69 |
| 5 . 1 . 2 . 2 ) لنگر | 69 |
| 5 . 2 ) نقشمایه های غیراساطیری | 69 |
| 5 . 2 . 1 ) زوج های اروتیک | 70 |
| 5 . 2 . 2 ) لباسهای یونانی (یونانی – رومی ) | 71 |
| 5 . 2 . 3 ) لباسهای نظامی | 71 |
| 5 . 2 . 4 ) لباسهای غیرنظامی | 72 |
| 5 . 2 . 5 ) چهره های شبیه به ماسک | 73 |
| فصل ششم : نفوذ و تأثیر روش یونانی در پیکرتراشی اشکانی | 75 |
| 6 . 1 ) پیکره هایی که دارای فناوری ساخت خالص یونانی هستند | 77 |
| تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری | 83 |
| تصاویر | 120-91 |
| فهرست منابع فارسی | 121 |
| فهرست منابع لاتین | 124 |
| چکیده انگلیسی | 125 |