مقاله بررسی آئین گفتگو میان ایرانیان باستان در 8 صفحه ورد قابل ویرایش
- آیین گفتگو میان ایرانیان باستان
«در سر تا سر شاهنامه دیده میشود که شنوندگان، در هنگام سخنگویی سخنران هیچ بر زبان نمیآورند، تا آنکه گفتار او به پایان رسد آنگاه اگر بایسته مینمود به سخن وی پاسخ میدادند و بر همین بنیاد است که سعدی میگوید:
سخن را سر است ای برادر و بن |
| نیاید کسی در میان سخن |
و چنین است که در داستان رستم و اسفندیار، در گفتاری که اسفندیار در ستایش از پهلوانی و نژاد خود میکند برستم میگوید:
بمان تا بگویم همه هر چه هست |
| یکی گر دروغ است بنمای دست |
و این گفتار گواه بر آن است که در ایران باستان برای ورود به گفتارها در انجمن، دست خویش را بالا میگرفتهاند تا سردار انجمن دستوری گفتار به ایشان بدهد»[1]
«تا اینجا دیدیم که ایرانیان در میان سخنان دیگران گستاخوار سخن نمیگفتند و همواره شنونده از روی آیین آزادگی درنگ میکرد تا دیگری سخن خویش را به پایان ببرد و این گفتار اسفندیار نیز نشان میدهد که دست بلند کردن و دستوری خواستن برای سخن گفتن نیز از آئینهای دلپذیر ایرانیان باستان بوده است که گوینده، خود به شنونده میگوید که میتوانی در میان گفتار من دست بلند کنی و از من بخواهی تا گفتار خود را ببرم و تو در میان سخن من اندرآیی و نادرستی گفتار من را بنمایی.»[2]
2- آئین دادن رونما برای دیدن دیدار اروس:
در داستان زال و رودابه آنجا که کنیزان رودابه به در شکارگاه به زال برمیخورند و سپس به نزد رودابه میآیند رودابه به آنها میگوید که:
رخ من بپیشش بیاراستید |
| بگفتید و از پس بها خواستید |
(هنگامی که چهره اروس را به داماد نشان میدادند، رونما میگرفتند، و این کار هنوز در بسیاری از روستاهای ایران و نیز در تاجیکستان و افغانستان به آئین است).[3]
خاموش بودن ایرانیان بر سر خوان و آئین بازخوانی هنگام خوردن غذا نزد ایرانیان باستان و آئین شستشوی دست پیش از غذا در ایران باستان و دیگر آیینها هنگام غذا خوردن:
«در آئین ایران باستان، باید در سر خوان خاموش بود، در این هنگام سخن گفتن نشاید»
درباره خاموشی ایرانیان بر سر خوان گذشته از منابع نوشتهای دینی زرتشتی، از مآخذ بیگانگان هم بما رسیده است از آنان است مناند Menander که در سال 550 زاییده شد هنوز در بسیاری از جاههای ایران در سر خوان سخن گفتن پسندیده نیست.
ابوعثمان جا خط بصری که در سال 225 درگذشت در کتاب التاج، مسعودی که در سال 346 هجری درگذشت در مروجالمذهب و محمد جریر طبری که در سال 224 در آمل (مازندران) زاییده شد و در سال 310 در بغداد درگذشت و در ترجمه فراسی تاریخ او که در سال 355 هجری پایان پذیرفته است بدست ابوعلی محمد بلعمی: آوردهاند که ایرانیان هنگام غذا خوردن از سخن پرهیز داشتند و هنگام آراستن خوان چون جماعتی نان خورند یک تن زمزمه گیرد و ایشان را دعا کند و خاموش شود، و مردمان نان خورند و سخن نگویند و مغان نیز سخن نگویند در وقت نان خوردن و …»[4]
و نمونهای از باژخوانی در شاهنامه در داستان بیژن و منیژه آمده. آنجا که رستم انگشتری خود را میان مرغی پنهان میکند و همراه نان و دیگر خوراکهان که در سفرهای پیچیده بود بنزد بیژن میفرستد و بیژن آن «آن نان پاک را بادلی پرامید یزدان، با ترس و لرز، در پیش خود گسترد و باژ خوراک برخواند. و چون راز و نیازش به پایان رسید دست به خودش برد»[5] اما آنچه را که ایران باستان پیش از خوردن خوراک، آفرینی زیر لب میخواندند که چون زیر لب و آهسته بود آن را وافر یا زمزمه میگفتند
پایان نامه بررسی میزان مقالات ایرانیان در زمینه علوم
چکیده
این پژوهش با هدف سنجش میزان حضور ایرانیان در «نمایهنامة استنادی علوم» در سالهای 1993 تا 1997 اجرا شده است و تلاش گردیده در آن، تصویری عینی از فعالیتهای علمی در سطح ایران و جهان ارائه شود. برای این منظور تولید اطلاعات علمی ایرانیان در قالب مقالات و در زمینه علوم پایه از «نمایهنامة استنادی علوم» استخراج شده و وضعیت ایران با جهان مقایسه شده است.
نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان میدهد یکد هم درصد از تولید مقالات علوم پایة جهان به ایران اختصاص دارد. بیش از نیمی از فعالیتهای علمی ایرانیان(8/52درصد) در زمینة تولید مقالات علوم پایه بوده است که از بین رشتههای مختلف علوم پایه، رشت ة شیمی با داشتن23/55درصد از کل تولید مقالات علوم پایه، بیشترین تعداد مقالات علوم پایه را به خود اختصاص میدهد. بعد از آن به ترتیب91/25 درصد مقالات در زمینة فیزیک، 29/12 درصد در زمینة ریاضی، 99/4 درصد در زمینة زیستشناسی و 58/1 درصد زمینشناسی میباشند.
به تفکیک رشتههای علوم پایه سهم ایران در جهان، 14/0 درصد در شیمی، 087/0 درصد در فیزیک، 17/0 درصد در ریاضی، 02/0 درصد در زیستشناسی و 063/0 درصد در زمینشناسی میباشد.
امروزه بارزترین شاخص توسعهیافتگی هر کشور را توان و ظرفیت تولید علمی و فنی آن کشور میدانند. افزایش کارایی علمی و فنی و استفادة بهینه از آن، مستلزم شناخت دقیق مؤلفههای موثر بر آن میباشد. این مؤلفهها مجموعهای از منابع مالی، نیروی انسانی و منابع علمی و اطلاعاتی را شامل میشوند که تحت یک مدیریت منسجم و سازمان یافته و در محدوده علوم و فناوری به کار گرفته میشوند (8). نتایج حاصل از این شناخت ضمن ارائة تصویری عینی از فعالیت علمی در یک موسسه تحقیقاتی، نهاد علمی و حتی در کشورهای مختلف، ابزار مناسب برای برنامهریزی و سیاستگذاری آینده را فراهم میآورند.
تولیدعلمیوفنیورشدوتوسعةآن،تابعیازفعالیتهای علمی هستند، بنحوی که ارزیابی کمی و کیفی فعالیتهای علمی امروزه یکی از مباحث مطرح تحت عنوان علمسنجی (1) میباشد. تلاش این علم، بنا نهادن نظامهایی از شاخصهای توصیفکنند ة پژوهش در اجتماعات مختلف، اعم از موسسات علمی و پژوهشی، زمینههای موضوعی و حتی کشورها می باشد (3).
تولید اطلاعات علمی در قالبها و انواع گوناگون انجام میشود که یکی از مهمترین انواع آن، انتشارات میباشد. اندازهگیری انتشارات علمی از رایجترین ضابطههای سنجش عملکرد تولید اطلاعات علمی، و از مباحث جدیدی است که آن را علمسنجی نامیدهاند(5). انتشارات علمی تمامی مکاتبات علمی چاپ شده را شامل میشوند. از مجاری اساسی و رسمی انتشارات علمی، مقالات میباشند که میتوان توزیع آنها را بر حسب زمان، مکان، نوع یا مجرای انتشار و سایر ویژگیها مورد بررسی قرار داد.
قسمتی از متن
وضعیت تولیدات مقالات علوم پایه ایران
وضعیت تولیدات مقالات علوم پایة ثبت شده در پایگاه اطلاعاتی SCI توسط ایرانیان به تفکیک پنج رشته طی سالهای 93 تا 97 در جدول 2 ارائه شده است.در مجموع پنج سال مورد بررسی23/55 درصد از مقالات تولید شده علوم پایة ایرانیان در زمینه شیمی، 91/25 درصدآنها فیزیک، 29/12 درصد در ریاضی، 99/4 درصد در زیستشناسی و 58/1 درصد نیز در زمینه زمینشناسی بودهاند. چنانچه ملاحظه میشود سهم غالب مقالات ارائه شده مربوط به شیمی است که در مقایسه با وضعیت جهانی که2/37 درصد مقالات مربوط شیمی است بسیار بالاتر میباشد. از طرف دیگر محاسبه متوسط رشد سالانه مقالات پنج رشته طی سالهای 93 تا 97 نیز نشان میدهد که به استثنای شیمی در سایر رشتهها رشد آنها دارای نوسانات متغیری است. از جمله در زیستشناسی که از سال 93 تا 96 از رشد متوسطی معادل 3/14 درصد برخوردار بوده است یکباره درسال 97 افت قابل ملاحظهای یافته است.