تحقیق زندگینامه و سیری در آثار فریدالدین عطار نیشابوری

تحقیق زندگینامه و سیری در آثار فریدالدین عطار نیشابوری

زندگینامه
فریدالدین ابو حامد محمد بن ابوبکر ابراهیم بن اسحاق عطار نیشابوری،یکی از شعرا و عارفان نام آور ایران دراواخر قرن ششم و اویل قرن هفتم هجری قمری است. بنا بر آنچه که تاریخ نویسان گفته اند بعضی از آنها سال ولادت او را 513 و بعضی سال ولادتش را 537 هجری.ق، می دانند. او در قریه کدکنیا شادیاخ که در آن زمان از توابع شهر نیشابور بوده به دنیا آمد. وی در شهر شادیاخ ولادت یافت . چنانکه می دانیم پس از حمله غزان به سال 548 شهر نیشابور ویران شد و چندی بعد شادیاخ که در جانب راست نیشابور واقع بود جای آن را گرفت و چون باز در حمله مغولان ویران گشت این بار نیشابور به محل قدیم خود عودت یافت . بنابراین خواه عطار در شادیاخ و خواه در کدکن که هر دو از اعمال نیشابور بوده اند ولادت یافته باشد وی منسوب به شهر نیشابور هست و اینکه حاج خلیفه او را در چند مورد از کتاب خود همدانی شمرده البته درست نیست . ابی بکر ابراهیم مرد بیدار دلخدا شناس وطریقت دان بوددر نیشابور به دارو فروشی می پرداخت ومحترم ومعزز می زیست.

همسر ابراهیمزنی پاک نهادخداپرستزهد پیشه وزاهد منش بود که بیست وچند سال آخر عمر را به خلوت نشست بوددر را بر کس وناکس بسته وتنها به پرستش خدای یگانه می پرداخت(خسرونامه چاپ تهران).

این زن وشوهر دین داربه دامن عنایت پیامبر گرامی اسلام دست زدند وبه شرف نام عزیزشپسر را " محمد" نامیدند "ابو حامد" کنیه اش کردند:

آنچه آنرا صوفی آن گوید بنام ختم شد آن بر محمد والسلام

من محمد نامم واین شیوه نیز ختم کردم چون محمد ای عزیز

ابو حامد محمددر شهر نیشابور پرورش یافتبه استاد سپرده شدعلم وفضل آموخت و" فریدالدین" لقب یافت. سالهای کودکیش به احتمال قوی در اواخر عهد سنجر گذشت . در فاجعه غز (548) که نیشابور و خراسان به دست آن ها افتاد فریدالدین محمد شش یا هفت سالی بیشتر نداشت . ماجرا یک شورش خشم آلود مشتی تر کمان شبانکاره بود – که از ناچاری با سلطان به چالش برخاسته بودند . فقط بی تدبیری سلطان و امیران در گاه آن را به یک فتنه خونین تبدیل کرده بود – فتنه غز حادثه چنان عظیم چنان موحش و چنان درد ناک بود که نمی توانست در خاطر کودک خردسال تاثیر درد انگیز خود را باقی نگذاشته باشد .

...

وفات عطار

نیشابور در کنار شادیاخ در فاصله حمله غز ها تا حمل مغول دوباره به عظمت و قدرت گذشته اش دست یافته بود . باروی شهر مرمت شده بود بازارش دوباره رونق یافته بود و "احداث" و "مطوعه" اش که در ثغزها اوقات می گذراندند درین فاجعه برای دفاع از آن بازگشته بودند آمادگی نشان می دادند . از وقتی شهر هدف هجوم واقع گشته بود جوانان نیشابور با جنب و جوش فوق العاده یی آماده درگیری با "کفار" مهاجم بودند . بر خلاف دوران غز که نیشابر در آن ماجرا غافلگیر شد این بار بدون هیچ تردید و تزلزلی با مهاجم به چالش و مقاومت ایستاد . در مقابل خود باختگی سلطان محمدکه با ضعف و خواری از پیش سپاه چنگیز گریخته بود و ماورا النهر و خراسان راعرضه قتل و کشتار دنبال کنندگان خویش ساخته بود احداث غیرتمند خراسان در شهرها در ایستاده بودند – و در نیشابور که خاطر هجوم غز را هوز به خاطر داشت برای آنها تسلیم به مهاجم کافر و وحشی غیر ممکن بود .

بالاخره شهر به محاصره افتاد و محاصره طول کشید . از هر دو جانب کوشش و کشش در میان آمد . مغول تا اینجا با چنین مقاومت سر سختانه یی بر نخورده بود . اهل نیشابور حتی یک تن از عزیز کردگان چنگیز را که داماد "خانگ نیز بود کشته بودند . ...

...

خرید فایل

پایان نامه تفسیر آفرینش آدم و هبوط او در مرصاد العباد، مصیبت نامه و الهی نامه عطار

پایان نامه تفسیر آفرینش آدم و هبوط او در مرصاد العباد، مصیبت نامه و الهی نامه عطار

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد ( M.A )

چکیده :

هدف از پژوهش حاضر تفسیر آفرینش آدم و هبوط او در مرصاد العباد، مصیبت نامه و الهی نامه عطار (تطابق و عدم تطابق آن با آیات قرآنی) است. این تحقیق ما را به این نتیجه کلی می­رساند که باورها و دیدگاه­های نجم الدین رازی، عطار و اهل عرفان درباره آفرینش و هبوط انسان، درحقیقت ترجمه و تفسیر همان آیات و احادیثی است که درباره خلقت آدمی بیان شده است، اما در این میان تأکید و توجه اصلی عارفان از جمله نجم الدین رازی و عطار به دخالت مستقیم ذات پاک خداوندی – جل وعلا- در آفرینش و ساختن شکل و قالب انسان با ید قدرت خود و بدون دخالت غیر است و دلیل این مهم را اینگونه بیان می­دارند که چون دل انسان، خزانه گنج معرفت خداوند است پس خداوند در خلقت آدمی به هیچ کس و هیچ موجودی اجازه دخالت نمی­دهد، علاوه بر این عارفان و به ویژه نجم الدین رازی و عطار معتقدند که خلقت روح قبل از آفرینش جسم است و براین دیدگاه باور دارند که روح آدمی چندین هزار سال قبل از جسد او آفریده شده است و پس از خلقت جسم و قالب انسان ها، روح به کالبد آنان تعلّق می­گیرد. از این رو عارفان به ویژه شیخ نجم الدین رازی و عطار، در ارتباط با خلقت انسان نظرات مختلفی را بیان می­دارند از آن جمله گاهی هدف از آفرینش انسان را معرفت ذات خداوند می­دانند و زمانی دیگر این هدف را محبت انسان به معشوق ازلی یا محبت حق به ذات پاک خود می­دانند و گاهی هدف از خلقت او را، اعمال و عبادات او می­دانند و در نهایت به احسان حق- جلّ و علا- به بندگان خود اشاره می­نماید. این پژوهش در پنج فصل انجام شده که عبارتند از: فصل اول: کلیات تحقیق، فصل دوم: آفرینش انسان در ادیان و قرآن، فصل سوم: آفرینش انسان در اساطیر، ادبیات و عرفان، فصل چهارم: آفرینش انسان در مرصادالعباد، الهی نامه و مصیبت نامه، فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

واژگان کلیدی: آفرینش آدم، تفسیر، هبوط، مرصاد العباد، مصیبت نامه، الهی نامه، قرآن

مقدمه

در این تحقیق دیدگاه­های شیخ نجم الدین رازی، عطار و قرآن مجید درباره چگونگی آفرینش انسان و هدف یا اهداف این پدیده عالم خلقت مورد بررسی قرار گرفته است. روش کار به این صورت بوده است که ضمن بیان دیدگاه­های شیخ نجم الدین رازی، عطار و دیدگاه­های قرآن نیز درباره آفرینش انسان بیان شود تا دیدگاه­های ایشان به درستی معلوم و شناخته شود. «مرصاد العباد داستان دلکش و به هم پیوسته سرگذشت آدمی از آفرینش تا بازگشت ابدی است. نغزترین و گیراترین بخش کتاب «داستان آفرینش آدم» است و آن در واقع شعر عالی منثوری است که از خداپرستی عاشقانه عرفانی مایه گرفته است.»( نجم الدین رازی،1373: 27-26).

مهم‏ترین موضوعی که در سخنان عطار مطرح است، موضوع خدا، انسان و جهان است؛یعنی جهان آفرینش‏ که ارتباط آن با خدا فقط ارتباط خالق و مخلوق یا صانع‏ و مصنوع است و دیگر هیچ! از آن رو که به سبب عدم‏ سنخیت، جهان که جسم است و جهان خدا که روح کل‏ و مطلق، هیچ ارتباطی نمی‏توان میان آن دو برقرار کرد مگر آنکه مفصلی که از هر دو بهره‏ای داشته باشد در این میان قرار گیرد و این مفصل بنا بر نظر عطار و همفکرانش انسان است که آخرین خلقت است که هم‏ از روح الهی بهره‏ای دارد و هم از جسم جهانی. این است جهان‏بینی فلسفی یا بهتر بگویم عرفانی‏ عطار،که البته برای تبیین این جهان بینی باید نکاتی‏ را درباره نظر وی در زمینه آفرینش، جان و روح و نفس، عشق، حرکت کمالی انسان، خدا، رابطه انسان و خدا و سر انجام وحدت وجود بررسی کرد.

عطار در«مصیبت نامه» نظریه تکاملی خود را چنین‏ می‏آورد که از میان مخلوق میل آدمی به پیشرفت و ترقی است و این تمایل نمودار بلندی نفس اوست و همجنس بودنش با عالم الوهیت. انسان مرغی‏ است از عالم غیب فرود آمده و عمری به سرگشته تا باز به آشیان خویش رسیده است.این عشق به رجعت یکی‏ از آن جهت است که جهان جسمانی بار جان وی را نتواند کشید، و دیگر بدان سبب که هبوط او دلیل‏ نقص وی است و حال آنکه آدمی خواهان کمال است و کمالش در عروج به آنجاست که از نخست بوده. الهی­نامه نیز مانند کتب دیگر با ستایش خداوند و نعت رسول اکرم(ص) و خلفای چهارگانه آغاز می شود و سپس در هشت بیت روح انسان را مورد خطاب قرار می­دهد و برای او شش فرزند : نفس، شیطان، عقل، فقر، علم و توحید ذکر می کند، سپس بی­درنگ وارد اصل داستان می­شود.

قرآن مجید نیز، کتاب زندگی و نسخه تکامل و سعادت و پیشرفت آدمی است، بنابراین به جا و ضروری است به یکی از سوالات اساسی انسان که همواره برای او مطرح بوده و هست«هدف ازآفرینش انسان چیست؟» و بشر می­خواسته است بداند برای چه آفریده شده است و هدف از زندگی چیست؟ جواب داده شود.

فهرست مطالب

عنوان.......................................................................................................................................... صفحه

چکیده............................................................................................................................................... 1

مقدمه... ........................................................................................................................................... 2

فصل اول

کلیات تحقیق

1-1- بیان مسأله.................................................................................................................................... 5

1-2- روش کار.................................................................................................................................... 8

1-3- پرسش اصلی پژوهش................................................................................................................... 9

1-4- سوالات فرعی ............................................................................................................................. 9

1-5- فرضیه ها..................................................................................................................................... 9

1-6- پیشینه پژوهش ............................................................................................................................ 10

1-7- اهداف پژوهش............................................................................................................................ 12

1-8- روش پژوهش ............................................................................................................................. 12

1-9- ابزارهای گرد آوری اطلاعات ....................................................................................................... 12

فصل دوم

آفرینش انسان در ادیان و قرآن

2-1- آفرینش انسان.............................................................................................................................. 14

2-2- انسان نماینده خدا در زمین............................................................................................................ 15

2-3- فرشتگان در بوته آزمایش ............................................................................................................ 19

2-4- آدم در بهشت ............................................................................................................................. 22

2-5- چرا « ابلیس » مخالفت کرد ؟........................................................................................................ 24

2-6- آیا سجده برای خدا بود یا آدم ؟.................................................................................................... 25

2-7- بهشت آدم کدام بهشت بود؟.......................................................................................................... 25

2-8- گناه آدم چه بود ؟....................................................................................................................... 26

2-9- روایت قرآن و کتاب مقدس.......................................................................................................... 27

2-10- مقایسه معارف «قرآن» با «تورات»................................................................................................. 28

2-11- خدا چرا شیطان را آفرید ؟.......................................................................................................... 31

2-12- بازگشت آدم به سوی خدا........................................................................................................... 31

2-13- چرا جمله (( إِهبَطُوا )) تکرار شده است ؟...................................................................................... 32

2-14- مخاطب در إِهبَطُوا کیست ؟......................................................................................................... 32

2-15- هدف آفرینش از دیدگاه قرآن ................................................................................................... 33

2-16- پیامبر و امام، هدف خلقت........................................................................................................... 36

2-17- قرب ربوبی............................................................................................................................... 38

2-18- جهان آفرینش به سوی کمال....................................................................................................... 40

2-19- آدم در مسیحیت........................................................................................................................ 41

2-20- شواهدی و تفاسیری از خلقت نو در مسیحیت................................................................................. 44

فصل سوم

آفرینش انسان در اساطیر، ادبیات و عرفان

3-1- آفرینش انسان از خاک .............................................................................................................. 46

3-2- خلقت انسان در اساطیر یونان....................................................................................................... 49

3-3- خلقت انسان در اساطیر بین النهرین............................................................................................... 51

3-4- آفرینش انسان در اساطیر زرتشتی................................................................................................. 53

3-5- آفرینش انسان در اساطیر چین...................................................................................................... 54

3-6- آفرینش انسان در اساطیر آفریقا.................................................................................................... 55

3-7- آفرینش انسان در اساطیر مصر...................................................................................................... 57

3-8- منشأ پیدایش انسان از گیاه........................................................................................................... 57

3-9- نخستین جفت در اساطیر ایرانی.................................................................................................... 58

3-10- پیدایش انسان در اساطیر آفریقا.................................................................................................. 60

3-11- کاربرد عناصر ایزدی در آفرینش انسان ...................................................................................... 60

3-12- اساطیر مانوی و گنوسی............................................................................................................ 62

3-13- پیدایش انسان در اساطیر بابلی ................................................................................................... 63

3-14- آفرینش انسان در اساطیر چین و مصر ........................................................................................ 64

3-15- پیدایش انسان از نسل خدایان..................................................................................................... 64

3-16- آفرینش موجودی دیگر به همراه انسان ...................................................................................... 68

3-17- خلق انسان به شکل آفریدگار.................................................................................................... 70

3-18- آفرینش زن در مرتبة دوم.......................................................................................................... 71

3-19- از دست دادن سعادت جاودانگی............................................................................................... 74

3-20- جهان پس از مرگ.................................................................................................................. 77

3-21- فلسفه آفرینش از دیدگاه عرفان، فلسفه وکلام ............................................................................. 78

3-22- نظریه عرفا.............................................................................................................................. 78

3-23- نظریه فلاسفه........................................................................................................................... 82

3-24- نظریه متکلمان......................................................................................................................... 85

3-25- دیدگاه ملاصدرا...................................................................................................................... 86

فصل چهارم

آفرینش انسان در مرصادالعباد، الهی نامه و مصیبت نامه

4-1- سیمای ‌ ‌‌‌انـسان‌ کامل در آثار عطار ............................................................................................ 90

4-2- آفرینش روح از دیدگاه عطار................................................................................................... 95

4-3- خلقت آدم در چهل شبانه روز .................................................................................................. 97

4-4- داستان آفرینش آدم و حوا از دیدگاه عطار.................................................................................. 98

4-5- سجده کردن فرشتگان بر حضرت آدم و خلیفه و جانشینی آدم برروی زمین ................................... 106

4-6- سجده نکردن شیطان بر حضرت آدم ........................................................................................ 108

4-7- فریفته شدن حضرت آدم و رانده شدن از بهشت (هبوط) .............................................................. 109

4-8- نفخ روح ............................................................................................................... 114

4-9- تأویل واژه نور........................................................................................................................ 115

4-10- مقام ابلیس ............................................................................................................................. 116

4-11- خانه ی عنکبوت ..................................................................................................................... 118

4-12- آفرینش انسان از دیدگاه شیخ نجم الدین رازی ......................................................................... 118

4-13- اهداف خلقت آدم از دیدگاه نجم الدین رازی .......................................................................... 125

4-14- خلقت و آفرینش انسان در مرصادالعباد ..................................................................................... 126

4-15- و مراد از امانت و عرض آن : انا عرضنا الامانة............................................................................. 126

فصل پنجم

بحث و نتیجه­ گیری

5-1- نتیجه گیری .............................................................................................................................. 131

فهرست منابع....................................................................................................................................... 136

خرید فایل

زندگینامه عطار نیشابوری

  فرمت فایل : word(قابل ویرایش)تعداد صفحات26   فهرستعنوان صفحه مقدمه 1نام و القاب 5پدر و مادر عطار 7تاریخ ولادت و مدت زندگانی عطار 10معلومات عطار 14مذهب عطار 16چند نکته راجع به زندگانی عطار 17مولانا وعطار 19آثار عطار 20فرزندان عطار 22شهادت عطار 23منابع و ماخذ 25 ...

داستان مثنوی عطار

         عطار مسلّم یکی ازبزرگترین شعرای ایران است به عظمت مقام او درعرفان وبلندی مرتبه او درشاعری   عموم ارباب تذکره معترفند.          « جامی در نفحات الانس می گوید: آنقدر اسرار توحید وحقایق اذواق و مواجید که در مثنویّات وغزلیات   وی اندراج یافته در سخنان هیچ یک ازاین طایفه یافت نمی شود.»          «عطارعارفی است که حقا ً مراحل سیروسلوک را طی کرده و از وساوس نفس جسته واز علایق دنیوی   گسسته است. او مردی وا رسته و به همه چیز دنیا بی اعتناست ، جهان فانی را سرابی میداند که مردم طمع   آب صافی از آن دارند. خواسته دنیا را زنجیری می داند که در پای ابناء بشر بسته شده است ، کلام او پر از   سوزوگداز و ترجمان عوالم روحی شوریده ودلی مش ...

مقاله سیمای پیامبران در اشعار عطار نیشابوری

دانلود مقاله سیمای پیامبران در اشعار عطار نیشابوری بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 31 چکیده حضور پیامبران مایه روشنی چشم دل فرهیختگان عارف و زاهد و زینت بخش اشعار عطّار می باشد. قصص دینی و روایات مذهبی همواره از جایگاه والا و ویژه ای در آثار عطّار برخوردار می باشد و شیخ هر جا که بایسته و شایسته است از احوال آن بزرگان مدد جسته ، بیان معنا می نماید. در این پژوهش جلوه هایی از زندگی هشت تن از پیامبران الهی که نام آن ها در آثار عطّار نیشابوری آمده است ،مورد بررسی قرار گرفته است که در حقیقت راه گشای دستیابی به اندیشه های سترگ و عمیق عطّار نسبت به مسا‌ئل فکری و اندیشه های عرفانی آن روزگار می باشد. مقدمه « در مثنوی های عرفانی ،داستان پیامبران،وسیله ای برای بیان و تعلیم اندیشه ها ی عرفانی و انتقال آن به دیگران است. این منظور،با تیکه بر معنی ظاهری داستان از راه تفسیر و با تیکه ب ...

دانلود تحقیق در مورد “ عطار نیشابوری ”

دانلود تحقیق در مورد “ عطار نیشابوری ” تعداد صفحات: ۵ فرمت: Word ...

دانلود تحقیق در مورد “گزیده هایی از پند نامه فرید الدین عطار نیشابوری”

دانلود تحقیق در مورد “گزیده هایی از پند نامه فرید الدین عطار نیشابوری” تعداد صفحات: ۱۵ فرمت: Word ...

پروژه: هفت اقلیم عشق در اشعار عطار و مولانا

  هفت اقلیم عشق در اشعار عطار و مولانا 142 صفحه چکیده: آنچه در این مقال آمده و پیش روی شما فرهیختگان گرامی قرار دارد گوشه ای از عرفان ناب اسلامی است که اهل طریقت و بصیرت آن را در هفت شهر عشق و یا هفت اقلیم در ادبیات کُهن یافته و بر آن پرداخته اند. هر چند شرح و بیان وادی پر سوز و گداز عشق و بخصوص تامل و تفحصّ در احوال عارفان واصل و دل در گرو عشق نهاده کاریست بس مُشکل که علمی بالاتر می طلبد در توان و بضاعت این کمترین نمی گنجد. لکن بر حسب وظیفه و تکلیف آنچه در چنته خیال داشته به بیان ارکان حَقّه وادی پر شور عشق گردیدم که در اینجا علاوه بر هفت وادی نقبی هم به شرح احوال عارفان نامی و بنیانگذاران هفت اقلیم بطور اختصار زده شد و بیان گردید. در مورد واژه هفت و عدد  هفت و قداست آن از نظر قرآن کریم و اقوال دیگر تحقیقی انجام پذیرفت که بطور مختصر و موجز درج گردید. لازم دیدم شرح مختصری ا ...

تحقیق در مورد عطار نیشابوری

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب *   فرمت فایل :Word ( قابل ویرایش و آماده پرینت )    تعداد صفحه40   عطار شیخ محمد فریدالدین عطار نیشابوری شاعر و عارف بزرگ قرن ششم هجری قمری می‌باشد. وی علاوه بر طی مدارج بلند عرفان، داروساز موفقی نیز بود و لقب عطار را به همین مناسبت برای خویش برگزید. منطق‌الطیر، اسرارنامه، الهی‌نامه، و خسرو‌نامه از آثار بلند اوست. پدر وی، ابراهیم بن اسحق از اهالی زروند کدکن، روستای خوش آب و هوایی از توابع شهر نامدار نیشابور بود که پدر آندر پدر به شغل داروسازی روزگار سپرده بودند. او فرد سرشناس و خوشنامی بود و خانواده‌اش با سربلندی زندگی می‌نمودند. هنوز چند ماهی به تولد عطار مانده بود که یکی از دوستان قدیمی و صمیمی ابراهیم (پدر عطار) معروف به حکیم طوسی که داروخانه‌ای در شهر طوس داشت به واسطه اینکه پسری نداشت ...

مقاله سیمای پیامبران در اشعار عطار نیشابوری

دانلود مقاله سیمای پیامبران در اشعار عطار نیشابوری بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 31 چکیده حضور پیامبران مایه روشنی چشم دل فرهیختگان عارف و زاهد و زینت بخش اشعار عطّار می باشد. قصص دینی و روایات مذهبی همواره از جایگاه والا و ویژه ای در آثار عطّار برخوردار می باشد و شیخ هر جا که بایسته و شایسته است از احوال آن بزرگان مدد جسته ، بیان معنا می نماید. در این پژوهش جلوه هایی از زندگی هشت تن از پیامبران الهی که نام آن ها در آثار عطّار نیشابوری آمده است ،مورد بررسی قرار گرفته است که در حقیقت راه گشای دستیابی به اندیشه های سترگ و عمیق عطّار نسبت به مسا‌ئل فکری و اندیشه های عرفانی آن روزگار می باشد. مقدمه « در مثنوی های عرفانی ،داستان پیامبران،وسیله ای برای بیان و تعلیم اندیشه ها ی عرفانی و انتقال آن به دیگران است. این منظور،با تیکه بر معنی ظاهری داستان از راه تفسیر و با تیکه ب ...