سمینار بررسی مدل کاتالیستی وکنش جفت شدن اکسایشی متان (OCM ) درراکتورهای کاتالیستی بستر ثابت
فایل بصورت PDF
چکیده:
فرایند جفت شدن اکسایشی متان برهم کنش پیچیده ای از پدیده های انتقال و سینتیک شیمیایی است. لذا شبیه سازی و بررسی مدلسازی با احتساب جزئیات واکنش به فهم هرچه بیشتر این برهم کنش کمک خواهد کرد. برای مدلسازی جریان توام با واکنش از داخل دانه کاتالیست در محیط متخلخل از دینامیک سیال محاسباتی استفاده می شود. ضرورت کاربرد CFD در چنین سیستم هایی بکارگیری ابزار پر قدرت و توانا برای تحلیل رفتار جریان سیال و انتقال حرارت و معادلات حاکم پیچیده می باشد. در واقع هدف از این تحقیق، بررسی رفتار دانه کاتالیست متخلخل در واکنش جفت شدن اکسایشی متان است که دانه کاتالیست متخلخل حکم قلب راکتور کاتالیستی بستر ثابت را دارد می باشد. لذا برای رسیدن به این هدف اطلاع داشتن از مراحل انجام واکنش کاتالیستی و مبانی مدلسازی راکتورهای کاتالیستی بستر ثابت امری ضروری و مهم می باشد. از جمله عوامل موثر در رفتار کاتالیستی درجه حرارت، فشار، نسبت متان به اکسیژن و سرعت فضایی گاز (GHSV) می باشد. تاثیر این عوامل بر میزان و گزینش پذیری محصولات C2 نتایج مهمی می باشد که از این مدل سازی به دست خواهد آمد.
مقدمه:
امروزه در پالایشگاه های نفت و گاز و مجتمع های پتروشیمی، مدل های کامپیوتری و تکنیک های ریاضی نقش مهمی را در طراحی تجهیزات جدید کارآمد و بهینه سازی آنها ایفا می کند. در این راستا در مهندسی واکنش ها بررسی واکنش های هتروژنی جامد – گاز و پدیده هایی مانند انتقال حرارت، نفوذ و واکنش شیمیایی در تجهیزات فرایندی و خطوط تولید از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. در چند دهه اخیر محققان تلاش های زیادی را در جهت مدل سازی این پدیده ها با استفاده از ابزارها و نرم افزارهای پر قدرت به منظور افزایش راندمان تجهیزات و واحدها و همچنین درک بهتر از مکانیزم های فیزیکی و شیمیایی فرایندها انجام داده اند و توسط آن توانسته اند تکنیک های جدیدی را در زمینه های شبیه سازی و بهینه سازی فرایندها به منظور کاهش هزینه های اقتصادی و بهره وری بیشتر ارائه نمایند.
در این میان طراحی و مدل سازی راکتورهای کاتالیستی بستر ثابت توجه بسیاری از محققان و مهندسان را در چند دهه گذشته به خود جلب کرده است. تحلیل کلی راکتورهای بستر ثابت از مقیاس میکروسینتیک (با بررسی دانه و ساختار حفره ای آن که پدیده های نفوذ و واکنش در آن رخ می دهد) آغاز می گردد. تا به مقیاس ماکرو (با مطالعه و تحقیق بر شکل هندسی و مشخصات بستر راکتور جایی که پدیده های جابجایی و انتقال جرم و حرارت و پراکندگی رخ می دهد) ختم می گردد. مهم ترین و اساسی ترین بخش این مدلسازی که حکم قلب راکتور کاتالیستی بستر ثابت را دارد مدلسازی دانه کاتالیست و رفتار جریان سیال در داخل دانه می باشد. در پروژه حاضر به بررسی یک دانه کاتالیست متخلخل از نوع تیتانیت پروسکایت و مدل سازی آن توسط دینامیک سیال محاسباتی (CFD) در واکنش جفت اکسایشی متان (OCM) خواهیم پرداخت. نرم افزار مورد استفاده در این تحقیق جهت مدل سازی FLUENT & GAMBIT می باشد که یکی از ابزارهای CFD به شمار می آید. CFD یکی از شاخه های دینامیک سیالات می باشد که از روش ها و الگوریتم عددی برای حل و تجزیه مسائل جریان سیال، انتقال حرارت و پدیده های همراه نفوذ و واکنش شیمیایی براساس شبیه سازی کامپیوتری استفاده می نماید. هدف نهایی از این شبیه سازی در این پروژه ارائه یک برنامه کامپیوتری است که بتوان با وارد کردن دما، فشار و جزء مولی اجزای خوراک در آن، دماهای خروجی و همچنین جزء مولی محصولات را در طول دانه کاتالیست پیش بینی نماید.
شایان ذکر است مدل سازی دانه کاتالیست و بررسی رفتار آن در واکنش های هتروژنی جامد گاز می تواند نتایج بسیار مهم و ارزشمندی برای محققان و مهندسان به ارمغان آورد. با مطالعات بیشتر بر روی این دسته از مدل سازی ها می توان زمینه لازم را برای طراحی یک راکتور کاتالیستی و کنترل آن (با تنظیم نسبت اجزای خوراک به عنوان مثال نسبت متان به اکسیژن (CH4/O2) در واکنش OCM یا کنترل محدوده دمای عملیاتی) در شرایط عملیاتی بهینه، دور از شرایط runaway تامین نمود. همچنین مسئله افزایش مقیاس در طراحی راکتور ها امری بسیار ضروری و مهم می باشد که با بررسی مدل در رفتار هیدرودینامیکی و خواص فیزیکی سیستم، امکان استفاده از راکتورهای صنعتی با اندازه های مختلف را فراهم می آورد. با در نظر گرفتن و جمع بندی تمامی عوامل فوق امکان دستیابی آسان تر به طراحی یک راکتور واحد صنعتی در شرایط عملیاتی بهینه را خواهیم داشت.
همان گونه که اشاره شد در این پروژه به کاربرد CFD در مدل سازی دانه کاتالیست متخلخل تیتانیت پروسکایت در واکنش جفت اکسایشی متان (OCM) خواهیم پرداخت. واکنش اکسایشی جفت شدن اکسایشی متان که یکی از روش های تبدیل مستقیم متان به هیدروکربن های باارزش تر مانند اتان و اتیلن می باشد در چند سال گذشته تحقیقات زیادی بر روی آن شده است. مسئله اساسی در این واکنش رسیدن به گزینش پذیری بالا برای اتیلن و میزان تبدیل مناسب متان بدون واکنش احتراق کامل متان می باشد. توصیف بیشتر این فرایند در بخش های بعدی آمده است.
ساختار و فصل بندی این پروژه به این صورت است که در فصل اول به اهمیت و کاربردهای CFD در مهندسی شیمی و مروری به تحقیقات پیشین در واکنش های هتروژنی جامد – گاز می پردازیم. در فصل دوم اصول و تئوری واکنش های هتروژنی و رفتار دانه کاتالیست متخلخل و برهم کنش های آن در واکنش فاز گازی را مورد مطالعه قرار می دهیم. سپس به معرفی و مکانیزم های فرایند جفت اکسایشی متان و داده های سینتیکی و ترمودینامیکی مربوطه خواهیم پرداخت.
اثرات گوناگون استفاده از زئولیت طبیعی ایران در بستر جوجه های گوشتی برروی کاهش گازهای سمی مثل امونیاک
)اهداف تحقیق:
از سالها پیش متخصصان پرورش طیور در ایران با نام زئولیت ها آشنا شده اند و مقالاتی نیز در این زمینه در دیگر کشورها منتشر شده که در دسترس آنها قرار گرفته است. از سال ها قبل که این ماده به نام تجارتی« آنزیمیت» به بازار وارد شده دورنمای امکان استفاده از این ماده در ذهن بسیاری از متخصصان و مرغداران ایرانی شکل گرفت.
درسالنهای پرورش طیور گازهای آمونیاک و سولفیدهیدروژن تولید میشوند که می توانند منجر به ابتلاء سریعتر طیور به بیماریهای تنفسی شوند. زئولت از جمله کانی هایی است که خاصیت جذب انتخابی دارد و میتواند موجب کاهش گاز آمونیاکا متصاعدشده از بستر و بهبود هوای تنفسی در سالنهای پرورش طیور گرددد و خطر ابتلاء به بیماری های تنفسی قبل کوکسیدیوز را کاهش دهد. از طرف دیگر کاهش این گازها موجب بهبود عملکرد جوجه های گوشتی خواهد شد زیرا باعث متابولیسم بهتر خوراک خواهد شد.
با توجه به منابع زئولیت طبیعی در کشور که به صورت ارزان و بادرجه خلوص بالا در دسترس میباشد و با توجه به اینکه معادن زئولیت درا یران زیاد بوده و استخراج آن بسیار ساده می باشد و عدم آشنایی مرغداران به مزایای استفاده از این کانی در بستر سالنهای پرورش طیور جهت بهبود هوای تنفسی در سالنهای پرورش ضمناً متفاوت بودن زئولیت های ایران با زئولیت های دنیا و تعیین سطوح مناسب زئولیت در بسرت جوجه های گوشتی که در نهایت بهبود عملکرد و جوجه ها و صرفه جویی در فرآیند های تولید بر خود لازم دانستیم که در یک طرح تحقیقاتی اثرات استفاده از زئولیت در بستر جوجه های گوشتی و تأثیر آن بر عملکرد آنها را اندازه گیری می کنیم.
در این تحقیق اثرات گوناگون استفاده از زئولیت طبیعی ایران در بستر چوجه های گوشتی برروی کاهش گازهای سمی مثل امونیاک و همچنن تعیین بعضی پارامترها مانند میزان خوراک مصرفی، افزایش وزن، تلفات، ضریب تبدیل خوراک، PH بستر، ازت آمونیاکی بستر، مواد جامد فرار و غیر فرار مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
فصل دوم: بررسی منابع
1-2) تعریف و تاریخچه کشف زئولیت
زئولیت یک کانی متبلور با ترکیبی از کریستال هیدرات سیلیکات آلومینیوم همراه با هناصر قلیایی و قلیای خاک می باشد. قدمت شناخت این کانی به بیش از 200 سال بالغ می گردد و برای اولین بار در سال 1756 توسط یک معدن شناس سوئدی به نام بارون اکسل فردریک کراسنت کشف شد و بدلیل اینکه این ماده معدنی در حرارت بالت به جوش می آید در زبان یونانی با دو لغت Lithes و Zein به معنی سنگهای وسان نامیده شده است از آن زمان تاکنون مطالعات و تحقیقات گسترده ای با استفاده از روشهای مختف آزمایشگاهی روی کانی های متبلور زئولیت انجام گرفته است که تاکنون حدو 95 نوع زئولت طبیعی و بیش از یکصدنوع زئولیت مصنوعی (سنتیتک) با خواص متفاوت کشف و شناخته شده که با توجه به خواص ارزشمندی که دارند می تواند بطور گسترده ای درصنعت، کشاورزی، دامپروری، مورد استفاده قرارگیرند.(50)
توانایی زئولیت های طبیعی بر تولید بطور وسیعی آزمایش شده است و ازجمله کاربردهای ان شامل اثرات احتمالی روی افزایش بدن، راندمان استفاده از خوراک درحیوانات درحال رشد، بازده استفاده زئولیت در کنترل اختلال هضمی، بهبود کیفیت پوسته تخم مرغ، بی عیبی استخوان در جوجه های گوشتی، کاهش سمیت فلزتات سنگین، کاتیونهای دوظرفیتی و یکظرفیتی و مایکوتوکسینها، در جیره و اثراتشان در جذب عناصر رادیواکتیو درحیوانات و انسان می باشد(85).
-Zeolite
Crostedt