معادن مس و آثار تخریبی آن بر محیط زیست
بهره برداری بی محابا از منابع معدنی در دهه های اخیر محیط زیست کشور را با مخاطره مواجه ساخته است. عدم توجه کافی به مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی قبل از آغاز به کار، در حین بهره برداری و پس از اتمام عمر مفید معادن را می توان به عنوان مهم تربن عامل در این نابسامانی زیست محیطی مد نظر قرار داد. در این پروژه مطالبی راجع به منابع معدنی و آلودگی طبیعی و انسان ساز مرتبط با آنها، همچنین اثرات زیست محیطی فعالیت های استخراج معادن مس به روش روباز مورد بررسی قرار گرفته است.
همچنین برای درک و ملموس بودن مطالب و نکات گفته شده در ارتباط با ملاحظات زیست محیطی در فعالیت های معدنکاری از مطالعهی موردی که در یکی از معادن مس کشور، معدن مس سونگون صورت گرفته نیز استفاده شده است.
با مطالعات انجام شده در معدن مس سونگون به دلیل افزایش اسیدیته ، تغییرات بیولوژیک و افزایش فلزات سنگین موجب اثرات مخرب بر خاک های اطراف معدن می گذارد. و با دارا بودن عناصری همچون آرسنیک، کبالت، جیوه و نیکل همراه مس در معدن باعث رشد نکردن گیاهان اطراف معدن می گردد.
فهرست مطالب
چکیده1
مقدمه. 2
فصل اول. 3
روش استخراج روباز4
کلیات.. 4
محل بازکردن معدن. 5
1-1-6-1- ارتفاع پله. 6
1-1-6-3- شیب پله. 7
آماده سازی سطح معدن. 8
1-1-4-ذخایر مس در ایران 8
معدن مس سرچشمه. 8
معدن مس میدوک.. 9
معدن مس سونگون. 10
مقدمه. 10
بررسی مسایل زیست محیطی روش استخراج روباز12
1-1-5- آلودگی هوا12
1-1-7تخریب زمین.. 13
1-1-9آلودگی صوتی.. 13
شرحی بر بازسازی معادن در روش استخراج روباز13
فصل دوم. 16
آسیب های زیست محیطی معدنکاری.. 17
تاثیرات فعالیت های معدنی بر آلودگی هوا17
تاثیر فعالیتهای معدنی در آلودگی آب.. 19
تاثیر فعالیتهای معدنی در آلودگی زمین.. 21
تاثیر فعالیتهای معدنی در آلودگی صدا22
2-6-مراحل و فرآیند استخراج معدن. 23
مرحله اول: استخراج ماده معدنی و باطله. 23
مرحله دوم: دپوی مواده باطله. 23
مرحله سوم : سنگ شکنی.. 23
مرحله چهارم: آسیاب کردن. 23
مرحله پنجم: فلوتاسیون. 24
مرحله ششم : آبگیری.. 24
مرحله هفتم: فیلتراسیون. 24
مرحله هفتم: دفع باطله ناشی از فرآور24
2-7-1- عملیات خاکی جهت ساخت جاده های دسترس... 24
2-7-2- عملیات حفاری و آتش باری در محدوده معدن. 24
2-8-1- آلاینده هوا در مرحله ساخت.. 25
2-8-2- آلایندههای هوا در مرحله بهره برداری.. 26
2-9-1- آلودگی هوا30
2-11-2- زیست گاههای جانوری.. 33
2-11-3- بافت خاک.. 34
فصل سوم. 38
بازسازی معادن روباز مس... 39
بازسازی زمینهای استخراج شده40
فصل چهارم. 46
معرفی منطقه مورد مطالعه. 47
4-1-8- وضعیت شهرنشینی در محدوده مطالعه. 54
کلیات معدن مس سونگون. 54
4-2-1- برآورد نوع و میزان محصولات اصلی.. 55
4-2-2- گزینه فنی طراحی معدن. 55
شرح عملیات اجرایی.. 56
آلودگی گیاهان با فلزات سنگین.. 71
نتیجه گیری.. 73
منابع و مآخذ74
پایان نامه آثار قرارداد ارفاقی در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی
چکیده
به لحاظ پیشرفت روزافزون فعالیتهای تجاری، تاسیسات حقوقی جدیدی در سایر کشورها ایجاد شده که از جمله آنها نهاد بازسازی که مانند قرارداد ارفاقی ایران می باشد می توان نام برد. قرارداد ارفاقی هم به عنوان نهادی که می تواند تاجر را به عرصه اقتصاد برگرداند می باشد که با توجه به اینکه ایران در معرض تحریمهای مختلف از سوی کشورهای دیگر است و این تحریمها باعث ورشکسته شدن بسیاری از شرکتهای تجاری و تجار شده، بنابراین قانونگذار میتواند با تدوین قوانین، از حذف تجار ورشکسته که سرمایههای خصوصی و ملی میباشند از چرخه اقتصادی کشور جلوگیری کنند و بتوانند همچنان مفید و قوی به تجارت خود بپردازند و ادامه دهند تا همچنان قادر باشند به صنعت اقتصاد و اشتغال کشور کمک شایان کنند.
کلید واژه ها: ورشکستگی، قرارداد ارفاقی، آثار قرارداد ارفاقی، نهاد بازسازی، هیأت طلبکاران
بیان مسأله تحقیق
ورشکستگی از جمله مباحث مهم حقوق تجارت حساب میشود و نگاه خاص قانونگذار به دلیل حساسیت امر تجارت دلیل این امر محسوب میگردد. با توجه به گسترش خصوصیسازی و سرعت بالای مبادلات دنیای امروز امکان پیشبینی نتایج آن را سخت کرده. بر این مبنا امکان ورشکستگی تاجر و شکست وی وجود دارد. این ورشکستگی و حذف تشکیلات اقتصادی اکثر اوقات میتوانند نظم عمومی و اجتماعی را مختل سازد لذا تصفیه و انحلال تشکیلات اقتصادی بعضا میتواند بر اقتصاد جامعه در سطح کلان آثار سوء بگذارد. قرارداد ارفاقی آثاری مثبت هم برای طلبکار هم برای خود ورشکسته هم برای ثالث دارد. مهمترین اثر و مبنای این قرارداد ادامه فعالیت تاجر است که به تبع آن طلبکار و خود ورشکسته و ثالث سود خواهند برد.
مقدمه
قانونگذار در مواردی خود مشوق تسالم میباشد و اشخاص را قبل از اجرا قواعد حقوقی به صلح و سازش دعوت مینماید. قواعد حقوق ورشکستگی عموماً از قواعد آمره هستند.اصول اخلاقی ایجاب میکند که قواعد خشن ورشکستگی را تعدیل نمود و قانونگذار، بدین منظور ابزارهایی را پیشبینی کرده است.
ورشکستگی دورهای است که در زندگی تجاری هر تاجری ممکن است ایجاد شود. صدور حکم ورشکستگی نه تنها شخص تاجر ورشکسته را متأثر میکند، بلکه جامعه نیز از آن متضرر میگردد، تضعیف اعتماد و اعتبار در امور تجاری، کاهش اشتغال و بحران بیکاری و تاثیرات منفی بر اقتصاد ملی و تولیدات داخلی وجود جنبههای عمومی در حقوق ورشکستگی را توجیه می کنند.
اصولاً پیشگیری بهتر از درمان است در مورد ورشکستگی هم باید گفت سیاستهای اقتصادی دولت باید چنان طرحریزی گردد که به طور موثر از بنگاههای اقتصادی یا واحدهای مهم اقتصادی حمایت به عمل آورد. قرارداد ارفاقی راه حلی صلاحجویانه است که مانع مرگ تجاری و اقتصادی تاجر میگردد و او را از نیستی نجات میدهد. این روش حمایتی مخصوص حقوق تجارت است و در صورتی که عملیات ورشکستگی بدین طریق ختم نشود چارهای جز فروش و تقسیم اموال تاجر ورشکسته که قاعدهای عام است باقی نمیماند. بحث اساسی در این پایاننامه علاوه بر شرایط اساسی لازم برای انعقاد هر عقد، شرایط خاص قرارداد ارفاقی میباشد.
قرارداد ارفاقی خود نوعی حمایت از بنگاه های اقتصادی است اصولاً بعداز بروز مشکلات اقتصادی منعقد میگردد و در واقع نوعی پوشش اقتصادی است که جایگزین سیاست های صحیح اقتصادی میگردد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ............................................................ 1
بیان مسأله تحقیق.. 2
سؤالات تحقیق.. 2
فرضیه ها 2
اهداف تحقیق.. 3
مقدمه. 4
بخش اول: انعقاد قرارداد ارفاقی.. 6
فصل اول: کلیات... 8
مبحث اول: ختم عملیات ورشکستگی و جایگاه قرارداد ارفاقی در آن. 9
گفتار اول: پیشینه قرارداد ارفاقی.. 10
الف) حقوق ایران. 10
ب) حقوق اسلام. 12
ج) حقوق غرب... 12
گفتار دوم: اهداف قرارداد ارفاقی.. 15
الف) حمایت از اقتصاد کشور. 16
ب) حمایت از تاجر ورشکسته. 16
ج) حمایت از طلبکاران. 17
مبحث دوم: فروش و تقسیم اموال. 17
گفتار اول: جایگاه فروش و تقسیم اموال تاجر در ختم ورشکستگی.. 17
گفتار دوم: موارد ختم ورشکستگی از طریق فروش و تقسیم. 18
الف) موارد اجباری: 18
ب) موارد اختیاری: 20
فصل دوم: مفهوم و ماهیت قرارداد ارفاقی.. 22
مبحث اول: مفهوم قرارداد ارفاقی.. 22
مبحث دوم: ویژگی های قرارداد ارفاقی.. 23
گفتار اول: قرارداد ارفاقی از عقود مسامحه ای است... 23
گفتار دوم: قرارداد ارفاقی از عقود جمعی است... 24
گفتار سوم: ) قرارداد ارفاقی از عقود تشریفاتی است... 25
گفتار چهارم: قرارداد ارفاقی جزء عقود معوض است... 25
مبحث سوم: اقسام قرارداد. 25
مبحث چهارم: ماهیت حقوقی قرارداد ارفاقی.. 29
گفتار اول: ماهیت حقوقی قرارداد ارفاقی در حقوق خارجی.. 29
الف) قرارداد ارفاقی- تصمیم قضائی.. 29
ب) قرارداد ارفاقی- عقد. 29
گفتار دوم: ماهیت حقوقی قرارداد ارفاقی در حقوق داخلی.. 30
الف) قرارداد ارفاقی و مضابه. 30
ب) قرارداد ارفاقی و ابراء. 31
فصل سوم: شرایط انعقاد قرارداد ارفاقی.. 33
مبحث اول: شرایط مربوط به طرفین قرارداد ارفاقی.. 33
گفتار اول: شرایط مربوط به تاجر. 33
الف) تاجر بودن فرد. 33
ب) حقیقی بودن تاجر. 34
ج) عدم محکومیت تاجر به ورشکستگی به تقلب... 36
مبحث دوم: تشریفات مقدماتی.. 36
گفتار اول: درخواست قرارداد ارفاقی.. 37
الف) ضرورت درخواست... 37
ب) چه کسی پیشنهاد قرارداد ارفاقی می نماید. 38
ج) قبول اکثریت طلبکاران. 39
د) مفاد پیشنهاد. 39
گفتار دوم: دعوت طلبکارها و مجمع عمومی آنها 39
الف) هیئت طلبکاران و ماهیت حقوقی آن. 39
ب) دعوت از طلبکاران. 40
ج) مجمع عمومی طلبکاران. 40
گفتار سوم: موانع تشکیل قرارداد ارفاقی.. 41
الف) ورشکستگی به تقلب... 42
ب) ورشکستگی به تقصیر. 42
مبحث سوم: تصدیق قرارداد ارفاقی.. 43
گفتار اول: اعتراض به قرارداد ارفاقی.. 44
بخش دوم: اعتبار حقوقی قرارداد ارفاقی.. 47
فصل اول: آثار قرارداد ارفاقی.. 48
مبحث اول: آثار قرارداد ارفاقی نسبت به تاجر ورشکسته. 48
گفتار اول: ارفاق در پرداخت دیون. 48
الف) کیفیت ارفاق.. 48
ب) آثار امهال. 48
گفتار دوم: جواز تصرف در اموال. 49
گفتار سوم: خاتمه وظایف عضو ناظر و مدیر تصفیه. 50
گفتار چهارم: اعاده اعتبار. 51
الف) اعاده اعتبار بعد از پرداخت کلیه دیون. 52
ب) اعاده اعتبار تاجری که کلیه دیون خود را نپرداخته است... 53
مبحث دوم: آثار قرارداد ارفاقی نسبت به ثالث... 54
گفتار اول: اقلیت طلبکاران. 54
الف) پرداخت سهم به نسبت عزماء. 54
ب) اکثریت قانونی قرارداد. 55
گفتار دوم: وضعیت مسئولان تضامنی و ضامن ها 55
مبحث سوم: آثار قرارداد ارفاقی نسبت به طلبکاران. 56
فصل دوم: سرانجام قرارداد ارفاقی.. 59
مبحث اول: اجرای قرارداد ارفاقی.. 59
گفتار اول: ایفاء تعهدات... 59
گفتار دوم: تامین اجرای قرارداد. 61
الف) اجرای قرارداد با دارایی مدیون. 61
ب) ضمانت... 62
فصل سوم: محو قرارداد ارفاقی و آثار آن. 64
مبحث اول: انحلال قرارداد ارفاقی.. 64
گفتار اول: فسخ قرارداد ارفاقی.. 66
الف) مبنای حق فسخ.. 66
ب) طبیعت فسخ.. 67
ج) شرایط ایجاد حق فسخ.. 68
د) اجرای حق فسخ.. 69
گفتار دوم: انفساخ قرارداد ارفاقی.. 72
الف) ورشکستگی مجدد تاجر ورشکسته. 72
ب) فوت تاجر ورشکسته. 73
گفتار سوم: ابطال قرارداد ارفاقی.. 73
الف) مفهوم امکان ابطال. 73
ب) موارد ابطال قرارداد ارفاقی.. 74
مبحث دوم: آثار انحلال قرارداد ارفاقی.. 77
گفتار اول: ضمانت قرارداد ارفاقی.. 77
گفتار دوم: شروع اقدامات تامینی.. 78
گفتار سوم: وضع معاملات تاجر بعد از تصدیق قرارداد ارفاقی.. 79
نتایج و بحث... 82
پیشنهادات.................................................................................................................................. 77
فهرست منابع. 86
مقاله رضایت شغلی و آثار آن بر جامعه
مقدمه
1-1- بیان مسیله
1-2- هدف تحقیق
1-3- ضرورت واهمیت تحقیق
1-4- فر ضیات تحقیق
1-5- متغیر های تحقیق
1-6- واژگان تخصصی تحقیق
1-7- قلمرو تحقیق
محدودیت های تحقیق
پیشینه پژوهش
جامعه آماری
روش نمونه گیری
حجم نمونه
روایی پرسشنامه
پایایی پرسشنامه
از آنجا که بیشتر عمر ما در محیط کار سپری می شود و بسیاری از روابط و مناسبات ما در طول ساعات کار شکل می گیرد، می توان از کار به عنوان بخش بسیار مهمی از زندگی یاد کرد. با توجه به اهمیت ابعاد مختلف کار در زندگی انسانها ، می توان گفت که رضایت شغلی و تمایل به انجام کار نیز تأثیر بسزایی در نحوه خشنودی انسانها از وضعیت زندگیشان دارد. از سوی دیگر، سلامت روانی انسانها نیز دز گرو همین رضایت شغلی است،چنانکه می توان گفت انسانهایی که دستخوش نارضایتی شغلی هستند، دچار استرسهای شدیدی در زندگی خانوادگی و اجتماعی می شوند. بررسیهای انجام گرفته، نشان می دهد که تقریباً در تمامی مشاغل استرس وجود دارد، اما میزان و تأثیر آن به لحاظ نوع و ماهیت استرس و خصوصیات شخصی افراد، در مشاغل گوناگون، متفاوت است ( پارکز[3]، 1992، ص 57 )
از جمله مشخصات یک سازمان سالم، این است که سلامت جسمی و روانی کارکنان، به اندازه تولید و بهره وری مورد توجه قرار گیرد. در جامعه سالم، مسئولیت سازمانهای تولیدی، منحصر به تولید هر چه بیشتر کالا و خدمات سود آور نیست و مدیران سازمانهای چنین جوامعی می دانند که تولید بیشتر، نتیجه و محصول مدیریت اثر بخش است. مدیریت اثر بخش نیز بدون توجه و اعتقاد به سلامت روانی کارکنان حاصل نمی شود. در مورد اهمیت توجه به بیماریهای روانی در محیط کار، کافی است بگوییم که هیچ پدیده ای به اندازه سلامت روانی برای کارگر اهمیت ندارد ( ساعتچی، 1375، ص 91).
شیوع و گستردگی استرس در محیط کار، محققان را بر آن داشته است که به تحلیل گسترده این موضوع در سازمان و تأثیر آن بر عملکرد کارکنان بپردازند. عده ای از صاحبنظران رفتار سازمانی تا آنجا پیش رفته اند که استرس را « بیماری شایع قرن» نامیده اند و معتقدند دامنه این بیماری، به علت پیچیدگی روز افزون سازمانها، ابرازها و روشها، درصورت عدم برنامه ریزی صحیح افزایش خواهد یافت. این تحقیق شامل پنج فصل کلیات، پیشینه و ادبیات تحقیق، یافته و تجزیه و تحلیل داده ها و نتیجه گیری و پیشنهادات است.
2-1- بیان مسئاله :
در زندگی همه افرادی که در یکی از مشاغل مختلف جامعه فعالیت می کنند، استرس وجود دارد و به اشکال مختلف به آنها فشار وارد می کند. تحولات شغلی تغییرات سازمانی، انتقالات، ترفیعات ، تغییر حقوق، دستمزدها، تنبیهات شغلی و همچنین دگرگونیهای اجتماعی، از جمله مسائلی هستند که به نحوی بر فرد تأثیر می گذارند و او را دچار آشفتگی، نگرانی یا تشویق می کنند. این نگرانیها و تشویقها در مشاغل مختلف، متفاوت است. با وجود آنکه آمارهای دقیق در مورد میزان تنش ( استرس) به هنگام کار در مشاغل مختلف در دسترس نیست، ولی براساس تخمین و مطالعات انجام گرفته می توان بر آوردهایی را در این مورد ارائه داد. مثلاً آکادمی پزشکان خانوادگی امریکا تخمین می زند که حدود کسانی که در محل کارشان مورد بازدید و ارزیابی قرار گرفته اند، دارای نشانه هایی از تنش هستند. نتایج بررسیهای انجام شده در کشور ما نیز، بیانگر این است که استرس، نقش عمده ای را در محیطهای اداری و کارمندی، وقتی آشکار می شود که بدانیم گسترده عظیمی از نیروهای فعال جامعه را این قشر تشکیل می دهد. به نظر می رسد که عوامل استرس زا در مشاغل اداری، با توجه به ماهیت و شکل کار، متفاوت است، به خصوص در آن دسته از مشاغل و محیطهای اداری که دارای روابط و مناسبات ارباب رجوعی است و کارمندان بیشتر در ارتباط و تعامل با مسائل و مشکلات مردم قرار دارند، این تفاوت بیشتر به چشم می آید. تحقیق حاضر در مورد سازمان و تشکیلاتی ( اداره کل مالیاتهای غرب تهران) انجام گرفته است که بخش عمده ای از آن به لحاظ ماهیت و ویژگیهای شغلی: دارای روابط و مناسبات ارباب رجوعی بسیار و نیز وجود عوامل استرس زا، تا چه اندازه موجب استرس کارمند گردیده و این فشارها و استرسها تا چه اندازه رضایت شغلی وی را تحت تأثیر قرار می دهد تا با توجه به مطالبی که پیش از این مندرج گردید، بدلیل اهمیت سلامت روانی و جسمی و رضایت شغلی کارکنان، و به منظور ارتقای عملکرد و بهره وری سازمان، با بررسی این نکته، سعی در به حداقل رساندن عوامل استرس زا و به تبع آن خود استرس و تنش در سازمان کنیم.
3-1 - هدف تحقیق:
بطور کلی، هدف اصلی این تحقیق، ررسی تأثیر استرس شغلی بر رضایت شغلی کارمندان اداره کل مالیاتهای غرب تهران است تا بتوان عوامل مؤثر بر استرس و رضایت شغلی کارکنان را شناسایی کرد.
پایان نامه بررسی آثار مثلی یا قیمی بودن اموال در حقوق ایران
در عقود و قراردادها هدف اصلی هر یک از طرفین عقد به دست آوردن مالکیت آنچه در ید و مالکیت طرف مقابل است میباشد و قوانین هم سعی در جلوگیری از مشکلات و عدم تضییع حقوق طرفین یک رابطه حقوقی میباشد. اموال و مالکیت اشخاص نیز در قانون مورد احترام قرار گرفته و ممکن است مسئولیت تعدی و یا افراط و تفریط به اموال بصورت قهری بر عهده شخصی قرار گرفته باشد. در فقه و قانون اموال به تقسیمات مختلفی ازجمله منقول، غیرمنقول، مثلی و قیمی شده است و برخی نیز مانند پول که جزء اموال اعتباری است ماهیت آن مورد اختلاف بوده و مورد صراحت قانونگذار قرار نگرفته است. آثار تقسیمبندی اموال به مثلی و قیمی راهم قبل از تشکیل عقد، هنگام وقوع عقد، قبل و بعد از قبض وهم در ضمان قهری و جبران خسارت میتوان تشریح نمود. تأثیر زمان و توافق طرفین یک رابطه حقوقی نسبت به ماهیت و دستهبندی اموال نیز امری بیگانه نیست زیرا ممکن است ارادههای طرفین متفاوت از این تقسیمبندی باشد یا زمان ایجاد یک رابطه حقوقی با زمان ایفاء تعهد فاصله زیادی داشته باشد و ماهیت اموال در این مدت دگرگونشده یا جایگزین همدیگر شوند. زیرا که عرف تعیینکننده مثلی یا قیمی بودن است و توافق و گذشت زمان در آن تأثیر دارد. در قوانین موضوعه ایران در خصوص تقسیمات اموال فقط به ماده 11 قانون مدنی آن هم از لحاظ منقول یا غیرمنقول بودن اموال اکتفا شده است و در خصوص مثلی یا قیمی بودن اموال فقط ماده 950 همین قانون صرفاً به تعریف مال مثلی پرداخته است. بدیهی است نظر به تعدد بسیار زیاد اموال وعدم تعیین جایگاه آنها در این تقسیمبندی و همچنین عدم تشریح آثار مثلی یا قیمی بودن اموال مشکلاتی را روابط حقوقی در پی خواهد داشت. از طرف دیگر تعیین تکلیف مسئولیت مدنی اشخاص در تعهد ناشی از قرارداد و همچنین ضمان خارج از قرارداد و جبران خسارت اقتضا دارد ابهامات ناشی از جایگاه اموال در تقسیمات مثلی یا قیمی بودن آن رفع شود. از طرف دیگر نظر به نقش بسیار مهم پول در عقود امروزی و همچنین تأثیر آن در جبران خسارت، تعیین ماهیت آن از اهمیت بسیار ویژه ایی برخوردار است. از این رو در این نوشتار سعی در پاسخگویی به سؤالاتی همچون تأثیر مثلی یا قیمی بودن مال در عقد و ضمان قهری، تأثیر توافق طرفین و همچنین زمان و مکان در مثلی یا قیمی بودن، میزان مسئولیت مدنی طرفین عقد و اشخاص ثالث در تلف یا غصب اموال و همچنین شناخت ماهیت پول است که همگی حول محور آثار مثلی یا قیمی بودن اموال میباشد مقاله حاضر با رویکرد نظری و روش تحلیلی و باهدف یافتن راهکارهای مناسب و انتخاب قول ارجح از میان اقوال فقها و تأمین عدالت حقوقی در جامعه تدوین یافته است.
واژگان کلیدی: مال، آثار، مثلی، قیمی، حقوق
نیاز به اموال همواره انسان را به انجام معاملات بسیار زیادی واداشته است، این موضوع از زمانهای قدیم با معاملات پایاپای و معاوضی شروع و تا به امروزه به معاملات الکترونیکی منجر شده است. مباحث مال و مالکیت از مهمترین مباحث در حقوق ایران بشمار میرود. اهمیت مال و کاربرد آن در روابط حقوقی بر کسی پوشیده نیست. در متون اسلامی مال و حرمت آن دارای جایگاهی بلند است و حتی به اندازه خون انسان باارزش شمردهشده و در آیات و روایات تجاوز بهبه حقوق مالی دیگران منع شده است: آیه مبارکه «ولا تاکلو اموالکم بینکم بالباطل وتدلو الی الحکام لتاکلو فریقا من اموال الناس بالاثم وانتم تعلمون»: اموال بین خود را از طریق نامشروع مصرف نکنید...(سوره بقره، آیه 188) و روایت «علی الید مااخذت حتی تودیه»: هرکس مال دیگری را به نحو غیر مشروع مصرف کند تا زمان برگرداندن آن ضامن است (موسوی بجنوردی، سید حسن، ج 2، ص 22) و دیگر روایات و همچنین مباحث فقهی در باب تجاوز به مال غیر نشان از توجه ویژه اسلام به مال دارد. امروزه اکثر عقود و قراردادها و همچنین اختلافات مبتلا به مربوط به مال است و اصول هدف از تقسیمبندی اموال نیز تسهیل این روابط حقوقی و جبران خسارات وارده به اشخاص میباشد.
این مقاله با رویکرد نظری و روش تحلیلی و باهدف یافتن راهکارهای مناسب برای یافتن قول ارجح از بین اقوال مورد حل اختلاف بین فقها و تأمین عدالت حقوقی در جامعه تدوین یافته است. حاصل این پژوهش این است که با استفاده از آراء فقیهان، قضاوت در مورد مثلی و قیمی بر عهده عرف است. سعی در مقاله حاضر این است با بررسی نظرات مطرحشده در این خصوص با استفاده از روش کتابخانه ایی و مراجعه با آثار دست اول حوزه و حقوق و همچنین تحلیل مطالب رأی مقتضی را انتخاب نمود. این مقاله در سه فصل تنظیم گردیده که فصل اول راجع به کلیات مال است و چون مفهوم و کاربرد مال اغلب با مباحث مالکیت گره خورده است و مالکیت پل ارتباطی بین انسان و مال است که در حالت کلی منشاء عقود و ضمان قهری نیز مالکیت میباشد مفهوم و مباحث مالکیت نیز توضیح داده شده است. در فصل دوم آثار مثلی یا قیمی بودن مال در عقود و ضمان خارج از قرارداد مورد بررسی قرار گرفته است و در فصل سوم به لحاظ اینکه مفهوم مثلی یا قیمی بودن در جبران خسارت نقش بسیار مهمی را ایفا میکند و جبران خسارت نیز اغلب با پرداخت پول انجام میشود و اغلب قراردادها با پرداخت پول به نتیجه میرسند و خود پول میتواند موضوع مستقیم عقد واقع شود و همچنین وجود اختلاف نظرهای فراوان در باب مثلی یا قیمی بودن پول مقاله حاضر را بر آن داشت تا فصل سوم به بحث مثلی یا قیمی بودن پول و آثار آن اختصاص دهد.
فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه. 2
الف-بیان مسئله. 5
ب-سؤالات تحقیق.. 6
ج-پیشینه تحقیق.. 6
د-فرضیههای تحقیق.. 7
ه- اهداف مشخص تحقیق.. 7
و-روش تحقیق.. 7
ز-ساماندهی تحقیق.. 7
فصل اول- مفاهیم و مبانی... 8
1-مفاهیم. 8
1-1-مفهوم مال. 8
1-2-انواع اموال. 10
1-2-1-تقسیم اموال بر مبنای ماهیت.. 10
1-2-1-1-اعیان و منافع: 11
1-2-1- 2-اموال منقول و غیرمنقول. 11
1-2-1-3- اموال مثلی و قیمی. 13
1-2-1-4- اموال مصرف شدنی و قابل بقاء 18
1-2-2-تقسیم اموال به اعتبار رابطه مالکیت.. 19
1-2-2-1- مال مشاع ومفروز. 19
1-2-2-2-اموال و مشترکات عمومی. 20
1-2-2-3- اموال مجهول المالک.. 21
2- مبانی مالکیت اموال. 22
2-1-مبانی تاریخی مالکیت.. 23
2-2-مبانی مالکیت در اسلام 24
2-3-مبانی حقوقی مالکیت.. 30
3- اسباب مالکیت... 31
3-1-احیاء اراضی موات وحیازت اشیاء مباحه. 32
3-3- اخذ به شفعه. 34
3-4- ارث.. 36
فصل دوم- آثار مثلی یا قیمی بودن اموال در عقود و ضمان خارج از قرارداد 37
1- آثار مثلی یا قیمی بودن اموال در عقود 37
1-1- آثار مثلی یا قیمی بودن اموال در مرحله تشکیل عقد. 38
1-2- اثر مثلی یا قیمی بودن مال در مرحله اجرای قرارداد 42
1-2-1-اجرای قرارداد موضوع مال مثلی. 43
1-2-2-اجرای قرارداد موضوع مال قیمی. 46
2-تأثیر مثلی یا قیمی بودن مال درضمان خارج از قرار داد (ضمان قهری) 48
2-1-ضمان قهری.. 49
2-1-1- داراشدن غیر عادلانه. 50
2-1-2- غصب وآنچه درحکم غصب است.. 51
2-1-3-اتلاف.. 52
2-1-4- تسبیب.. 53
2-1-5- استیفا 53
2-2- تاثیرمثلی یا قیمی بودن اموال در جبران خسارت ناشی از ضمان قهری.. 54
فصل سوم- شناخت پول و آثارمثلی یا قیمی بودن آن.. 65
1- شناخت ماهیت پول. 65
1-1-بررسی پیشینه تاریخی پول. 67
1-2-بررسی تحلیلی ماهیت پول ووظایف وتفاوت آن با سایر اموال. 71
1-2-1- مالیت پول. 71
1-2-2-منشاء ارزش اعتباری پول. 72
1-2-3-انواع پول. 74
1-2-4-وظایف پول. 77
1-2-5: بررسى تفاوتهاى اساسى پولهاى فعلى با سایر اموال. 78
2-بررسی پول از لحاظ مثلی یا قیمی بودن. 80
2-1- بررسی مثلی بودن پول. 82
2-1-1- مثلی بودن پول براساس نگاه تاریخی. 82
2-1-2: مثلی بودن پول بر اساس تعریف مثلی. 82
2-2- بررسی قیمی بودن پول. 91
2-3-هم مثلی وهم قیمی. 91
2-4- نه مثلی و نه قیمی. 92
2-5-جمعبندی دیدگاهها در مثلی یا قیمی بودن پول و ترجیح قدرت خرید پول. 93
نتیجه گیری.. 97
پیشنهادات... 100
منابع و مآخذ. 102
ضمائم: 105
قانون مسئولیت مدنی. 105
از قانون اجرای احکام مدنی. 107
چکیده
سینما از طریق فیلم به نحوی جامعه ی اطراف خود را به تصویر میکشد و در واقع گرایش های روحی، روانی، و ضمیر ناخود آگاه جمعی را منعکس میسازد.
در پیشرفت جوامع، اخلاق پا به پای جامعه پیش آمده که گاه تضادی میان آن دو متصور میشود در حالی که هر دو مکمل یکدیگر برای اصلاح جامعه اند.
این پژوهش با عنوان تحلیل و بررسی آثار سینمایی اصغر فرهادی با رویکرد به اخلاق با هدف وجود وچگونگی معیارهای اخلاقی، در پنج اثرشهر زیبا، جدایی نادر از سیمین، رقص در غبار، چهارشنبه سوری، درباره ی الی مورد بررسی قرار گرفته است.
برای تحلیل محتوای فیلمهای مذکور از روش تحلیل محتوای کیفی ودو تکنیک مقوله ای و ارزیابی استفاده شد.
نتیجه: فیلمهای مذکور حاوی انواع معیار اخلاقی است اما معیارهای اخلاق در هر فیلم ، معنا و جایگاه خاصی دارد که نمی توان گفت این معیار اخلاقی خوب است یا بد .بطور کلی روش استفاده از اخلا قیات به گونه ایی است که میتوان همه را جزء اخلاقیات دو گانه بکار برد،یعنی نمیتوان به طور قطع گفت خوب است یا بد.
کلید واژه: اخلاقیات، سینما، اصفر فرهادی، دروغ، تهمت ،شک
مقاله دفتر سبز بهاران نگرشی بر ساختار و محتوای اشعار و آثار سیمین بهبهانی شاعر معاصر
شعر ایرانی، در عصر حاضر، توانسته است چهره های برجسته ایی را به قلمرو فرهنگ این سرزمین عرضه دارد، از جملة این افراد، سیمین بهبهانی، شاعر و نویسندة معاصر است.
یکی از مواردی که باعث شهرت سیمین و شعر او گردیده است، تحولی است که وی در قالب غزل بوجود آورده است، به این صورت که با ایجاد مضامین و موضوعات نو و ریختن آن در همان قالب غزل قدیم و سخن گفتن از دردها و مشکلات مردم، مجموعه شعرهایی را به عالم شعر و ادب تقدیم نمود که نشان می دهد که شعر وی زبان همدلی با مردم زمانش است و بنابراین باید سیمین را یک شاعر اجتماعی و مردمی دانست. قابل ذکر است که وی در غزل قدیم هم شعر سروده اما به گفتة خود این کار وی را قانع ننموده است و پیوسته به این هدف می اندیشیده که سخن از دل بگوید و یک شاعر تأثیر گذار باشد و دیگر سخن از مکررات و مضامین تکراری به میان نیاورد.
در این گفتار سعی شده است که با نگرش و درنگی هرچند کوتاه به شعر و قصه و خاطرات سیمین، برخی از ویژگیها و مضامین و عوامل مؤثر در ایجاد کلام وی مورد ارزیابی قرار گیرد.
کلید واژه
شعر معاصر، غزل، مضامین اجتماعی، عشق، زن، همدلی و همدردی، مردم، شاعر، نویسنده.
عنوان صفحه
-مقدمه و پیشگفتار
-ویژگیهایی از شعر سیمین
-پاره ای از مضامین شعر سیمین
- عشق
- زن
- نگرشی بر قصه ها و خاطرات سیمین
- معرفی آثار سیمین بهبهانی
- عوامل موثر در ایجاد شعر از دیدگاه سیمین
- نتیجه گیری
- فهرست منابع و مآخذ
مقاله آثار اجازه درمعاملات غیر نافذدارای 23ص وبا فرمت پی دی اف
چکیده:
عقد پیمان یا تعهد یا قراردادی است که حداقل بین دو نفر با شرایط آن برقرار
میگردد تا آثار و احکام آن مترتب شود. از جمله شرایط عقود داشتن اهلیت و رضایت طرفین عقد میباشد. در مورد اهلیت طرفین میتوان اینگونه گفت که در صورتی که یکی از طرفین معامله محجور باشد عقد یکی از شرایط لازم را برای صحت دارا نیست و غیر نافذ میباشد و در صورت تنفیذ ولی یا قیم محجور عقد نافذ میشود. همچنین قبول یا رضایت، یکی از ارکان مهم هر عقد است، به طوری که بدون رضایت متعاقدین عقد باطل یا غیر لازم میشود. پس هر عقدی لازم است با وجود تمام شرایط آن رضایت و قبول را نیز به همراه داشته باشد. اگر رضایت پیش از عقد یا مقارن با عقد باشد تعبیر به اذن میشود و عقد به طور صحیح و لازم و کامل محقق میشود. در صورت عدم رضایت عقد فضولی محقق میشود. آنچه مسلم است لزوم و نفوذ عقد فضولی متوقف بر صدور اجازه از مالک میباشد، که در این مورد در بین فقها اختلاف نظر وجود دارد که به این نظرات اشاره خواهد شد.
تحقیق بررسی خسران و آثار آن در قرآن
مقدمه:
حمد و سپاس خدایی را سزاست که انسان را از خاک آفرید و در او از روح خود دمید ، سپس خود را بر آفریدن او ستود و ملائکه را به سجده بر او امر کرد و بیان کرد که انسان را به هدف عبادت آفرید و او را خلیفه خود در زمین قرار داد .
و درود بر پیامبران الهی که پیوسته برای هدایت انسان مأمور گشتند و او را به نعیم بهشتی بشارت و از عذاب الهی ترساندند .
و درود بر پیامبر خاتم که اشرف پیامبران اوست و درود بر کتاب هدایت الهی قرآن که در بردارنده رطب و یابس است .
انسان طالب هدایت و سعادت ابدی باشد راهی ندارد جزء اینکه پناه ببرد به قرآن مجید که کلام خدای عزیز عالم است و دستورات قرآن مجید را به کار ببندد . زیرا عمیق ترین و زیباترین و فصیح ترین کلام ، کلام خداست و قرآن که معجزء باقی پیغمبر است برای هدایت خلق آمده و تا قیامت کلامی به زیبایی قرآن نخواهد آمد .
اما در راه هدایت ، همواره رهزنانی بوده اند که انسان را از صراط مستقیم بازداشته اند و او را به خسران و زیانکاری کشانده اند و باعث شده اند او تمام سرمایه های وجودی خود را برای حرکتی بی انتها به سوی کمال از دست بدهد .
در آیات متعددی از قرآن کریم به موضوع خسران و مطالب مربوط به آن پرداخته شده است .
نگارنده در این تحقیق می کوشد تا با بررسی آیات مربوط به خسران در حد توان خود ، تصویری جامع از این موضوع در دیدگاه قرآن ارائه کند .
تلاش شده است در توضیح آیات از تفاسیر گوناگون استفاده شود و البته از این نکته غفلت نشده است که تحقیق صرفا به محلی برای نقل اختلافات تبدیل نشود . همچنین در مواردی از کتب اخلاقی استفاده شده است .
فهرست مطالب
فصل اول:طرح تحقیق 4
مقدمه 5
اهمیت و ضرورت بحث 6
پیشینه تحقیق 7
اهداف تحقیق 8
سوالهای تحقیق 9
فرضیه ها 9
روش تحقیق 10
فصل دوم:یافته های تحقیق 11
بخش اول:تعریف خسران،ویژگیها و مصادیق آن 12
الف)بررسی معنای لغوی واژه خسران 12
ب) مصادیق خسران 17
ج)ویژگیهای خاسرین 22
بخش دوم:عوامل خسران و راههای جلوگیری از آن 35
الف)عوامل خسران 35
1-تکذیب و انکار 35
2- کفر 44
3-باز داشتن مردم از راه خدا 52
4-ظلم کردن 54
5-شرک ورزیدن به خدا 55
6-پذیرش ولایت شیطان 57
7-دروغ و افتراء به خداوند 62
8-آلوده کردن نفس و اطاعت از آن 62
9-باطل اندیشی و باطل کاری 64
10- شکستن پیمانها 67
11- قطع پیوندها 66
12- فساد در زمین 66
13-سوء ظن داشتن بخدا 66
14-مشغول شدن به دنیا و غفلت از یاد خدا 70
15- فرو رفتن در فسادو بهره برداری از امکانات مادی در مسیر گناهان 72
16-عملکرد ضعیف در مسولیت 73
17- درخواست بدون علم 74
ب:راههای جلوگیری از خسران: 77
1-ایمان آوردن 79
2- انجام اعمال شایسته 81
3-سفارش کردن به حق 82
4- سفارش کردن به صبر 83
5- تزکیه نفس 84
6-هدایت ویژه الهی 86
7- تسلیم در برابر خدا 86
بخش سوم:آثار و نتایج خسران: 87
الف)آثار خسران در دنیا 87
1-حسرت کشیدن و مغلوب شدن 87
2- حبط اعمال 89
3- ندامت و پشمیانی 90
4- نازل شدن عذاب الهی 91
5- گرفتار همنشین بد شدن در دنیا 93
ب) آثار خسران در آخرت: 94
1- ورود به جهنم 95
2- عذاب شدید 95
3- خلود در جهنم 97
4- خوار و ذلیل بودن در آتش جهنم 98
5- فریادهای آنها را پاسخی نیست 99
6- بر دوش کشیدن بار سنگین گناهان 100
7- دچار حسرت گردیدن 101
8- زشت و بد منظر شدن 102
9- درخواست شفاعت و بازگشت به دنیا 103
10- نابود شدن خدایان و سخنان دروغین آنها 104
11- نهایت دوری از رحمت خداوند 105
12- حبط اعمال 106
نتیجه گیری 109
فهرست منابع ومآخذ 110
فهرست
عنوان صفحه
چکیده
پیشگفتار
بخش اول:اوضاع سیاسی ، اجتماعی، فرهنگی و ادبی
جهان عرب و لبنان در قرن نوزدهم
-اوضاع سیاسی
- اوضاع اجتماعی
- اوضاع فرهنگی و ادبی
بخش دوم: نگاهی به زندگی و آثار ناصیف یازجی
فصل اول:تاریخچه زندگی ناصیف یازجی
- اصل خاندان
- در دربار امیر بشیر شهابی
- زندگی ناصیف در بیروت
- وفات یازجی
- مقام و منزلت ناصیف یازجی
فصل دوم:گذری بر آثار شیخ ناصیف یازجی
بخش سوم:بررسی مجمع البحرین
فصل اول: ویژگی مقامات
فصل دوم:برگزیده ای از مقامات شیخ ناصیف یازجی
- المقامه الطبیه
- المقامه العقیقیه
- المقامه النجدیه
بخش چهارم: پژوهشی در دیوان یازجی
فصل اول:ویژگیهای شعر ناصیف
فصل دوم:اغراض شعری
- مدح
- رثا
- حکمت
- غزل
- تاریخ شعری
منابع و ماخذ
ملخص الرساله
پیشگفتار
زمانیکه از ادبیات عصرنهضت سخن می گوییم، بیشتر افراد چنین گمان می کنند که در این دوره تمامی ادیبان و شاعران از هر آنچه که رنگ و بوی ادبیات کلاسیک داشت ،گریزان شدند و علیه سبک قدیم شوریدند؛ اما با مطالعه بیشتر و عمیق تر پی می بریم که در عصر نهضت ادبی ، استادانی وجود داشتند که بر اصالت عربی و اسلوبهای کهن اجدادشان سخت پایبند بودند.
اینان توانایی و مهارت بسیاری در زمینه های مختلف ادبیات و نیز علوم بلاغی و لغوی داشتند و بر حفظ آنها تاکید می کردند.از جمله این اساتید،"شیخ ناصیف یازجی" را می یابیم که کمتر کسی به شناخت این ادیب و شناساندن سبک و آثار وی پرداخته است.
شیخ ناصیف در سال 1800م در لبنان میان خانواده ای اصیل متولد شد . او از همان کودکی به آموختن علم و ادب پرداخت و از ده سالگی به سرودن شعر روی آورد.بیشتر اشعار این استاد در زمینه حکمت و رثا است. او هیچگاه ابزار مدح را در راه چاپلوسی و کسب مال دنیا به خدمت نگرفت.بسیار بر حفظ ارزشهای ملی – عربی پایبند بود و در تمام ظواهر زندگی اش به واقع عمل می نمود.
یازجی تمام عمرش را صرف مطالعه و تحقیق و تالیف کرد وچنان شهرتی کسب نمود که دانشجویان و اساتید از اقصی نقاط کشورهای عربی به سوی او می آمدندتا از سرچشمه دانش او جرعه ای نوشند.
شیخ ناصیف فرزندانی نیک تربیت نمود که برخی از آنها در زمینه شعر و ادب مشهور می باشند. از جمله فرزندان او "شیخ ابراهیم یازجی" است که راه پدر را ادامه داد.
شیخ ناصیف بجز مجال ادب در زمینه صرف و نحو و علوم بلاغی و منطق و طب و موسیقی از خود آثار ارزنده ای بجا گذاشت.
اما در زمینه ادبیات ،مقامات او در خور توجه می باشد. کتاب "مجمع البحرین " شامل شصت مقامه است که به شیوه مقامات حریری نگاشته شده است. این کتاب مجموعه لغوی عجیب و با ارزشی می باشد که در بر دارنده حوادث تاریخی و تفاصیل دقیقی راجع به آداب و رسوم عربها در زندگی و منش و جنگها و افتخارات آنهاست.همچنین پر از ضرب المثل و معما می باشد.
بجز مجمع البحرین ،یازجی دیوان شعری از خود به جا گذاشت که موضوعات مختلفی چون غزل ، مدح،رثا ،حکمت و تاریخ شعری را در بر می گیرد. ولی در مجموع می توان گفت دیوان وی رنگ و بوی حکمت دارد چرا که شیخ علاوه بر آنکه قصاید مستقلی در زمینه حکمت سروده ، در مدح ها دو رثاهایش هم حکمت بسیاری آورده است . شبخ ناصیف در اشعارش بسیار رهروی متنبی می باشد .او متنبی را بسیار دوست می داشت و سبک وی را تقلید نمود . بنابراین اشعار یازجی به همان سبک قدیم سروده شده است و در نهایت جزالت و فخامت لفظ و معنا می باشد .
این رساله شامل چهار فصل می باشد :
فصل اول به اوضاع سیاسی ،اجتماعی ،ادبی و فرهنگی جهان عرب در قرن نوزدهم به صورت مجمل پرداخته شده است .
در فصل دوم زندگی « شیخ ناصیف یازجی » و آثار وی مورد برسی قرار گرفته است .
در فصل سوم به صورت مجزا مقامات شیخ – که اثر گرانبهایی است- و نیز سبک شیخ در مقامات آمده است .
و در فصل آخر دیوان شعری شیخ همراه با ترجمه برخی اشعار وی و بیان برخی نکات بلاغی مورد کنکاش واقع شده است .
در پایان از تمامی اساتید ارجمندم به خصوص استاد محترم جناب آقای دکتر جعفری و استاد گرامی جناب آقای دکتر شایگان مهر نهایت تشکر را دارم ، ونیز بسی لازم است از سر کار خانم وحدانی استاد محترم دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد واحد مشهد که مرا از راهنمایی بی شائبه شان بهره مند نمودند تقدیر و تشکر نمایم .
در ضمن از کتابداران محترم آستان قدس رضوی و کتابخانه دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد و از تمام دوستان عزیزم که مرا در این مهم یاری رساندند از جمله خانم حاتمی کمال تشکر را دارم و از خداوند برای تمام این بزرگواران توفیق روز افزون خواستارم .
اوضاع سیاسی و جغرافیایی کشورهای عربی ولبنان
در سالهای بین 1800 تا اوایل قرن بیستم جهان عرب شاهد تحولات بسیار بزرگی در زمینه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی و .... بود.
این سال ها شاهد حضور دولت های غربی در کشورهای اسلامی و دخالت مستقیم آنها در تمام امور این سرزمین ها بود.
دولت هایی چون فرانسه و انگلیس، رقیبانی سختکوش بودند که در جهت و راستای منافع استعماری شان به اشغال و چپاول سرزمین های عربی می پرداختند. هرچند حضور آنها در این کشورها چندان به طول نینجامید ولی آثار این حضور تا مدت ها -وحتی به جرأت می توان گفت تاکنون- در بیشتر زمینه های سیاسی، اجتماعی، ادبی، دینی و فرهنگی باقی ماند.
از آن سو، دولت عثمانی به ضعف گراییده بود و همین عامل وجود کشورهای بیگانه را در جهان اسلام پررنگ تر می کرد تا بدانجا که از خلافت عثمانی جز نمادی تهی چیزی باقی نمانده بود.
در مصر به فاصله چند سال از خروج فرانسویان از خاک آنجا، محمدعلی پاشا در سال 1805 م بر تخت پادشاهی نشست([1] ). او در ابتدای حکومتش، تمام هم و غمش را صرف کشورگشایی نمود و موفق شد کشورهایی چون سودان، شام و برخی دیگر از سرزمین های عربی را تصرف نماید هرچند بعدها به دلایلی مختلف سربازان مصری مجبور شدند خاک سوریه را ترک گویند اما حکومت «محمدعلی » و جانشینش « اسماعیل پاشا، » دوران شکوفایی سرزمین مصر از جهات مختلف محسوب می شود.
سوریه در آن روزگار از نظر سیاسی، بحران های زیادی به خود دید. در ابتدای قرن نوزدهم طعمه حاکمان مستبدی چون «جزار» و« عبدالله پاشا » یا دیگر فرمانروایان لبنانی و غیره بود و پس از آنکه به مدت نه سال تحت تصرف مصر بود دوباره به حاکمیت دولت عثمانی درآمد و آشفتگی ها و نابسامانی ها، دیگر بار ادامه پیدا کرد. همین اوضاع آشفته سبب شد تا بسیاری از ادیبان سوری ترک دیار کنند و به لبنان یا مصر یا حتی اروپا مهاجرت نمایند.
اما در لبنان، عصر « امیر بشیر شهابی » (1789-1840) عصر شکوفایی بود(1) . او دربار خود را مرکز تجمع نویسندگان و شاعرانی چون « نقولا ترک » ،« پطرس کرامه » و« ناصیف یازجی» کرد.
پس از دوران شهابیها اوضاع لبنان آشفته شد تا به حوادث سال 1860 و بالاخره به استقلال لبنان و حکومت فرمانداران انجامید و آن آغاز شکوفایی نهضت مدارس و معارف بود اگر چه در این دوره آزادی روزنامه ها محدود گردیده بود.
برخی لبنانی ها نیز به خاطر اوضاع آشفته کشورشان به ناچار به مصر -که از همه نظر بسیار اوضاع مناسبی داشت- و آمریکا مهاجرت کردند اما در همان کشورها هم در نهضت ادبی جهان عرب تأثیر بسزایی گذاشتند که در اینجا مجال بیان آن نیست.
سایر کشورهای عربی هم آماج جنگ های پی در پی میان بیگانگان و مسلمانان بود. اما می توان گفت مصر و سرزمین شام اوضاعی بسیار بهتر از آنها داشتند و از همین دو سرزمین بود که نهضت ادبی شکل گرفت و تا سایر کشورها پیش رفت.
1- جرجی زیدان، تاریخ آداب اللغه العربیه، دارالفکر، چاپ اول 1996 م، ج 4، صص 12-11.
1- حنا الفاخوری، تاریخ الأدب العربی، چاپ دوم، 1380 هـ.ش، انتشارات توس، تهران، ص 902.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیدهی فارسی
پیش گفتار........................................................................................................ 7-1
نشانههای اختصاری............................................................................................. 8
فصل اوّل: زندگی و مشرب عرفانی احمد........................................................... 35-9
یادداشتها.................................................................................................... 38-36
فصل دوم: مدخلها ....................................................................................... 271-39
ابدال.............................................................................................................. 43-40
احسان........................................................................................................... 46-44
اخلاص......................................................................................................... 51-47
ادب.............................................................................................................. 58-52
بیداری........................................................................................................... 61-59
پیر................................................................................................................. 66-62
تقوی............................................................................................................. 70-67
تفویض.......................................................................................................... 73-71
توبه............................................................................................................... 79-74
توحید............................................................................................................ 85-80
توفیق............................................................................................................. 87-86
توکّل ............................................................................................................ 93-88
جذبه............................................................................................................. 97-94
حال ............................................................................................................ 102-98
حرص......................................................................................................... 106-103
حقیقت ...................................................................................................... 110-107
حیرت......................................................................................................... 112-111
خانقاه ........................................................................................................ 116-113
خوف.......................................................................................................... 121-117
درویش....................................................................................................... 126-122
دنیا ............................................................................................................ 130-127
دولت ........................................................................................................ 132-131
رجا............................................................................................................. 136-133
رحمت........................................................................................................ 138-137
روح............................................................................................................ 141-139
ریاضت....................................................................................................... 142-144
زهد............................................................................................................ 151-145
سرّ (اسرار).................................................................................................. 155-152
سماع.......................................................................................................... 162-156
شریعت............................................................................................................ 163
شکر............................................................................................................ 167-164
صبر............................................................................................................ 173-168
صوفی.............................................................................................................. 174
طاعت......................................................................................................... 177-174
طلب........................................................................................................... 181-178
عشق .......................................................................................................... 187-182
عقل ........................................................................................................... 190-188
علم ............................................................................................................ 198-191
فقر............................................................................................................. 203-199
قناعت......................................................................................................... 207-204
کرامت ....................................................................................................... 214-208
کشش.............................................................................................................. 215
مؤمن........................................................................................................... 218-215
مجاهدت .................................................................................................... 222-219
محبّت......................................................................................................... 229-223
مرید............................................................................................................ 235-230
معرفت........................................................................................................ 242-236
ناز.............................................................................................................. 246-243
نصیحت ..................................................................................................... 249-247
نفس .......................................................................................................... 253-250
نیاز.................................................................................................................. 254
وجد .......................................................................................................... 258-254
وقت........................................................................................................... 263-259
همّت............................................................................................................... 264
هوی........................................................................................................... 266-264
یقین............................................................................................................ 271-267
فهرست منابع و مآخذ.................................................................................. 275-272
چکیدهی انگلیسی
پیشینهی تحقیق:
با نگاهی کوتاه به تاریخچهی فرهنگ نویسی در زبان فارسی، میبینیم که تا روزگار معاصر، فرهنگها جنبهی عام داشته؛ یعنی به یک مقوله یا صنف، دسته و رشتهی خاصّی اختصاص ندارند. با گسترش دامنهی دانشها، تکنیکها و هنرها، امروزه فرهنگهای اختصاصی در هر رشته از علوم تهیّه شده است؛ به طوری که بعضی از لغات و اصطلاحات خاصّ آن رشته را در لغت نامههای معمولی نمیتوان یافت .
متون عرفانی نیز از این تخصّصگرایی دور نمانده و تاکنون فرهنگهای متفاوتی در این زمینه به رشتهی تحریر درآمده است که برخی از آنان به صورت عمومی، بعضی اصطلاحات عرفان و تصوّف را مختصر یا مفصّل شرح دادهاند و برخی از آنها دربارهی اصطلاحات و تعبیرات یک اثر خاص یا یک نویسندهی خاص نگارش یافته است. در ذیل به برخی از آنها اشاره میشود:
1- شرح اصطلاحات تصوّف تألیف سیّد صادق گوهرین (10 جلد)
2- فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، سیّد جعفر سجّادی (1 جلد)
3- فرهنگ نوربخش، جواد نوربخش (8 جلد)
4- فرهنگ اصطلاحات عرفانی، منوچهر دانشپژوه (1 جلد)
5- تبیین اصطلاحات و واژههای غزلیات عرفانی، احمد حبیبیان (1جلد)
6- مفهوم و معانی اصطلاحات عرفانی، حسین علی اکبر قوچانی (1 جلد)
7- فرهنگ اصطلاحات استعاری صوفیه ، شرف الدّین حسینی ابن الفتی تبریزی(قرن هشم) (1جلد)
8- فرهنگ قیاسی عشق و عرفان، مهشید مشیری (1 جلد)
9- شناخت شاخصهای عرفانی( مجموعهی سه رساله از مولانا محمّد طبسی، فخرالدّین عراقی و ملّا حسین فیض کاشانی) (1 جلد)
10- فرهنگ اصطلاحات عرفان و تصوّف عبدالرزّاق کاشانی، ترجمه محمّد علی مودود لاری (1 جلد)
11- فرهنگ اصطلاحات عرفانی ابن عربی، گل بابا سعیدی (1 جلد)
12- فرهنگ واژگانی ادبی – عرفانی، جمعی از مؤلفان (1 جلد)
13- فرهنگ اصطلاحات عرفان اسلامی، جمعی از پژوهشگران (1 جلد)
14- فرهنگ اصطلاحات عرفانی محیی الدّین عربی، ترجمهی قاسم میرآخوری و حیدر شجاعی (1 جلد)
با سیری کوتاه در این آثار، خواهیم دید که همهی آنها کاملاً تخصّصی بوده و برخی مربوط به آثار منثور و برخی نیز مربوط به آثار منظوم میباشند و یا برخی بسیار مفصّل و کامل به شرح اصطلاحات و لغات پرداخته، ولی برخی خیلی کوتاه و مجمل به توضیح واژگان پرداخته و البتّه برخی تنها به آوردن معادلهای انگلیسی آنها اکتفا کردهاند. در هر صورت میتوان از همهی آنها به عنوان فرهنگهای تخصّصی عرفان و تصوّف یاد کرد.
ضرورت و انگیزههای تحقیق:
به گمان بنده، برای آشنایی دقیق و کامل با تمام جوانب افکار و اندیشههای یک صاحب اثر، ضروری است که فرهنگی خاص برای آثار او نوشته شود، چون اثر هر نویسنده یا شاعر در عین تشابه با آثار معاصرانش، تفاوتهای زبانی و فکری نیز با آنها دارد و این ضرورت در متون نثر عرفانی بیش از بیش جلوهگر میباشد.
با توجّه به این نکات و همچنین جایگاه عرفانی، ادبی، علمی و اجتماعی شیخ بزرگوار احمد جامی نامقی و تأثیر و جایگاه ممتاز این عارف شهیر در خطّهی پاک و عارف پرور تربت جام و تعلّق خاطر این مرید نوآموز به این عارف پاک طنیت و ادای دِین به عنوان همولایتی ایشان و نیز پیشنهاد آگاهانه و دلسوزانهی استاد بزرگوار جناب آقای دکتر خواجهایم، انگیزههایی شد تا در مسیر نگارش فرهنگی تحلیلی از اصطلاحات عرفانی آثار منثور ژنده پیل احمد جامی نامقی گام بردارم.
روش تحقیق:
روش کار در این تحقیق به شیوهی کتابخانهای است. ابتدا پس از مطالعهی اجمالی آثار شیخ احمد جام، پنجاه وشش واژه و اصطلاح عرفانی از آثار این عارف ژنده پیل استخراج و هر یک به عنوان یک مدخل در نظر گرفته شد. با توافق استاد محترم راهنما، چند تن از عارفان و صوفیان پیش و پس از احمد جام انتخاب گردید؛ از جمله خواجه عبدالله انصاری، احمد غزّالی، عین القضّات همدانی، ابوالقاسم قشیری و عزّالدّین کاشانی، سپس هر واژه و اصطلاح در آثار این عارفان جستجو گردید؛ در هر مورد، نظر و دیدگاه نویسندگان آن، مورد بررسی و شناخت قرار گرفت و در ادامه، نظر شیخ احمد جام نیز از آثار وی استخراج و سپس در بیشتر موارد به نوعی مقایسه و نتیجهگیری پرداخته شد. در ضمن در تعریف لغوی و اصطلاحی واژگان از نظرات بزرگان دیگری بجز افراد مذکور نیز استفاده شد تا اثر از ارزش و عمق بیشتری برخوردار گردد. در بعضی از مدخلها، مطلبی ذکر نشده و فقط به مدخل دیگری ارجاع داده شده است. دلیل این کار، این است که در آثار احمد جام، مدخلهایی مانند درویش و صوفی، جذبه و کشش، حقیقت و شریعت و... با هم و در کنار هم آمده و شیخ به نوعی مقایسه پرداخته است؛ به این دلیل، ما آن دو را از یکدیگر جدا کرده و در یک مدخل که در ترتیب حروف الفبا پیشتر قرار میگیرد، کامل توضیح دادهایم و در مدخل دیگر فقط مطلب را به مدخل پیشین ارجاع دادهایم.
ناگفته نماند که کار در زمینهی آثار منثور عرفانی احمد جام، بسیار گسترده و مستلزم وقت طولانی بود و نیز به دلیل عدم دسترسی به همهی آثار این عارف شهیر با موافقت استاد محترم راهنما، این جستجو و تفحّص در چهار اثر شیخ بزرگوار شامل مفتاح النجات، انسالتّائبین، روضه المذنبین و سراج السّائرین انجام گرفت.
ساختار پایان نامه:
پایاننامهی حاضر علاوه بر پیش گفتار، شامل دو فصل کلّی است که در فصل اوّل، زندگی نامه، آثار، ویژگیهای نثر در سدهی پنجم و ششم هجری و مشرب عرفانی و... را در برمیگیرد. در فصل دوم، پنجاه و شش اصطلاح عرفانی که از آثار شیخ احمد استخراج، به ترتیب حروف الفبا تنظیم و مرتّب شده و در پایان هم فهرست منابع و مآخذ ذکر شده است.
امید است که این اثر با وجود کاستیها و عیبها توانسته باشد گامی هر چند کوتاه در راه شناخت جایگاه عارف جلیل القدر شیخ احمد جام و آثار وی برداشته باشد؛ لذا با اعتذار تمام، امیدوارم عذر نگارنده از جهت نقایص احتمالی، مسموع واقع افتد.