پایان نامه بررسی تطبیقی حیازت مباهات در قوانین موضوعه ایران و فقه اهل سنت

پایان نامه بررسی تطبیقی حیازت مباهات در قوانین موضوعه ایران و فقه اهل سنت

چکیده

حیازت مباحات عبارت اند از، «استیلاء و تسلط بر مال مباح منقول به نحوی که دیگران امکان تسلط بر آن نداشته باشند».منابع طبیعی منقولی که در قلمرو مباحات عامه قرار گرفته اند و با عمل حیازت قابل تملک اند گسترده وسیعی دارند. لذا بخش مهمی از ثروت های ملی هر جامعه ای در حوزه مباحات عامه قرار گرفته است، مانند: ثروت های دریایی، حیوانات وحشی جنگل ها، رودخانه ها، معادن زیرزمینی و ... بنابر این حیازت بدون قید و شرط در جامعه امروزی با پیشرفت های مستحدثه پیش روی، پی آمدهایی از قبیل تخریب محیط زیست و غیره را به دنبال خواهد داشت. در نظام اجتماعی نوین، دولت اسلامی برای حفظ مصالح عمومی با وضع قوانین خاص، موارد حیازت مباحات را بسیار محدود کرده است. فرضاً به موجب اصل 45 قانون اساسی ایران، همه ثروتهای عمومی در اختیار حکومت اسلامی نهاده شده تا بر پایه مصالح، درباره آنها تصمیم گرفته شود. حیازت از اسباب مالکیت است ولی نه در هر چیزی بلکه حیازتی از اسباب مالکیت می باشد که عرصه زندگی را برای دیگران تنگ نکند و حق زندگی را از دیگران سلب ننماید، اگر به گونه ای اقدام به حیازت نمایند که برای دیگران حوزه مباحی باقی نماند تا اینکه بتواند با کسب و کار زندگی کند حیازت محسوب نمی شود و حیازت در حد وسیع و نامحدود و انحصاری مجاز نیست. از شرایط حیازت کننده این است که قصد و اراده ی حیازت را داشته باشد، زیرا ماهیت حیازت هم چنان که در تعریف آن معلوم است، امر قهری نیست، بلکه عمل حقوقی است که قوام آن به قصد و اراده است. حیازت مباحات از بین امور حقوقی، عمل حقوقی و از میان اعمال حقوقی، ایقاع محسوب می شود و با توجه به این که از جمله امور ارادی و مبتنی بر قصد می باشد، بنا به اصول کلی حقوق قابلیت نیابت پذیری( وکالت، اجاره، تبرعی) را دارد.

واژگان کلیدی: حیازت مباحات،اسباب تملک،قصد و اراده،ماهیت حقوقی،ایقاع،قوانین موضوعه،فقه.

مقدمه

منابع طبیعی یکی از نعمت های خدادادی است که استفاده شایسته از آن ها باعث رشد اقتصادی و پیشرفت کشور اسلامی می شود و در مقابل، استفاده نادرست و غیر متناسب، پیامدهای ناگواری را به دنبال می آورد و آفتی برای اصل رشد و توسعه اقتصاد شمرده می شود. در نظام حقوقی اسلام، با توجه به نگاه خاص به دولت و ترسیم دولتی قدرتمند براساس حکومت ولایی تحت سرپرستی پیامبر(ص) و امام(ع) مالکیت اولیه بخش قابل توجهی از منابع طبیعی، تحت مالکیت دولت یا تحت نظارت او قرار داده شده است. بخش خصوصی، از طریق نهاد احیاء و حیازت، این منابع را در مالکیت خود قرار می دهد و بدین طریق، مالکیت این منابع به بخش خصوصی منتقل می شود(فراهانی فرد،1385).

حیازت، مصدر فعل حاز به معنای ضمیمه کردن است. قانون مدنی نیز مقصود از آن را تصرف و وضع ید یا مهیا کردن وسایل تصرف و استیلا می داند(کاتوزیان،1337). در اصطلاح فقهی، یکی از اسباب ملکیت است و مقصود از آن چیزی است که قبلاً مالکی نداشته، مانند ماهی های دریا و غیره. باید توجه داشت که حیازت برای اموال منقول موردنظر می باشد(کنعانی،1387،ص 335.).مباحات در قانون مدنی بدین نحو تعریف شده است :« اموالی که ملک اشخاص نمی باشد و افراد می توانند آن ها را مطابق مقررات مندرجه در این قانون و قوانین مخصوصه مربوط به هریک از اقسام مختلفه آن ها تملک کرده و یا از آن ها استفاده کنند مباحات نامیده می شود، مثل اراضی موات، یعنی زمین هایی که معطل افتاده و آباد و کشت و زرع در آن ها نباشد.» (کاتوزیان،1337).مباحات در اصطلاح دو گونه اند: 1- مباحات بالاصل، مباحاتی که سابقه تملک اشخاص نسبت به آن ها معلوم نیست، مانند مرواریدی که از دریا غواص پیدا می کند که شکار این گونه حیوانات موجب تملک است. 2- مباحات بالعرض، مباحاتی که سابقه تملک اشخاص نسبت به آن ها معلوم است ولی بعداً به صورت مباحات در آمده، مانند اموالی که مورد اعراض مالک قرار گرفته باشد(جعفری لنگرودی،1387،ص 608.).حیازت مباحات امری قهری نیست که به مجرد در اختیار قرار گرفتن یک ثروت طبیعی ماهیت آن تحقق یابد(نظری،1385) قاعده حیازت با رویکرد اقتصادی، ص 16.)،بلکه عمل حقوقی است و در صورتی سبب تملک می شود که به این قصد انجام شود. به تبع عمل حقوقی شمردن حیازت مباحات مسائل حقوقی و فقهی ای پیش می آید که بحث در این خصوص محفل بحث و ابراز نظر فقها و حقوقدانان بوده و می باشد، مانند ماهیت حقوقی یا فقهی حیازت، شرایط حیازت کننده، قابلیت نیابت پذیری در عمل حیازت و امثالهم. در زمان تشریع حقوق اسلامی ابزار حیازت دینی منبعی ساده و ابتدایی بود و هر فردی به مقدار محدودی و به تناسب نیاز خویشتن مبادرت به آن می کرد(نظری،1385).اما با این وجود نیز در حکومت اسلامی انواع حیازت، تابع مقرراتی بود. امروزه نیز با وجود پیشرفت های تکنولوژی، توجه به مواردی مانند: حقوق محیط زیست امری اجتناب ناپذیر شده است؛ بنابراین با مدنظر قرار دادن چنین مسائلی پذیرش بی قید و شرط حیازت مباحات امری رد شده محسوب می گردد.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده 1

مقدمه. 2

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- حیازت مباحات... 9

1-2- مفهوم«مال» 11

1-3- مفهوم «مالکیت» 12

1-4- تفاوت حیازت مباحات با احیاء اراضی موات... 14

1-4-1- تعریف زمین موات........................................................................................................ 15

1-4-1-1- زمین موات در قانون................................................................................................. 15

1-4-1-2- زمین موات در فقه اهل سنت..................................................................................... 15

1-4-1-3- زمین موات در فقه امامیه............................................................................................ 16

1-5- حیازت و قاعده سبق.......................................................................................................... 17

1-6- اموال عمومی و مشترکات عمومی، انفال............................................................................... 18

1-6-1- مشترکات عمومی.......................................................................................................... 20

1-6-2- «انفال» مفهومی فقهی..................................................................................................... 24

1-6-3- «انفال» در اصطلاح فقهای اهل سنت................................................................................ 27

1-6-4- قوانین مختلف پیرامون انفال و مشترکات عمومی............................................................... 28

1-6-5- فی ء............................................................................................................................ 29

1-6-5-1- «فیء»در فقه اهل سنت.............................................................................................. 29

1-7- سببیت حیازت در تملک مباحات........................................................................................ 32

فصل دوم: شرایط و عناصر حیازت مباحات

2-1- ارکان حیازت مباحات........................................................................................................ 35

2-1-1- قصد حیازت................................................................................................................. 35

2-1-2- اهلیت حیازت کننده...................................................................................................... 36

2-1-2-1- بلوغ(حیازت صغیر ممیز) .......................................................................................... 36

2-1-2-2- رشد........................................................................................................................ 38

2-1-2-3- عقل........................................................................................................................ 41

2-2- ماهیت حقوقی حیازت مباحات........................................................................................... 42

2-2-1- مفهوم«ایقاع»................................................................................................................. 43

2-2-2- نظریات ابرازی در ماهیت حقوقی حیازت مباحات............................................................ 44

2-2-2-1- نظریه سببیت حیازت جهت ملکیت ابتدایی.................................................................. 44

2-2-2-2- نظریه ایقاعی بودن حیازت مباحات............................................................................. 45

2-3- مصادیق عمل حقوقی حیازت.............................................................................................. 45

2-3-1- آبهای مباح................................................................................................................... 45

2-3-1-1- قوانین مربوط به مالکیت آب ها.................................................................................. 47

2-3-2- معدن........................................................................................................................... 48

2-3-3- اصطیاد(شکار و صید) ................................................................................................... 50

2-3-4- حیازت های نوین......................................................................................................... 51

2-3-5- جهول المالک............................................................................................................... 52

2-3-5-1- شرایط مال مجهول المالک......................................................................................... 52

2-3-5-2- تقسیم بندی اموال مجهول المالک............................................................................... 53

فصل سوم:قابلیت نیابت در حیازت مباحات

3-1-قابلیت نیابت پذیری حیازت مباحات..................................................................................... 57

3-2-اجازه اشخاص................................................................................................................... 58

3-2-1-شرایط اجاره اشخاص..................................................................................................... 59

3-2-2-آثار اجاره اشخاص......................................................................................................... 60

3-2-2-1-تعهدات اجیر............................................................................................................. 60

3-2-2-2-تعهدهای مستاجر....................................................................................................... 61

3-2-3-حیازت اجیر.................................................................................................................. 61

3-3-حیازت به وکالت................................................................................................................ 62

3-4-شرکت در حیازت............................................................................................................... 63

3-5-حقوق محیط زیست و حیازت مباحات................................................................................. 63

3-6-نتیجه گیری........................................................................................................................ 64

3-7-پیشنهادها........................................................................................................................... 65

منابع. 67

چکیده انگلیسی.. 70

خرید فایل

ادامه مطلب ...

پایان نامه بررسی تطبیقی حیازت مباهات قوانین موضوعه ایران سنت

دوشنبه 15 آذر 1395 ساعت 17:12

پایان نامه حقوق کودک در قرآن و سنت

پایان نامه حقوق کودک در قرآن و سنت

مقدمه:

«ای خداوند ای قدیم احسان تو»

«آنک دانم و آنک نی هم آن تو»

«تو بفرمودی که حق را یاد کن»

«زانک حق من نمی گردد کهن»

مثنوی معنوی، دفتر سوم

پروردگارا سپاس و ستایش ترا است که با قلم قدرت، جامعه بشری را به زیور علم و دانش آراستی و انسانیت را در زیر لوای فرهنگ و معارف، تعالی بخشیدی.

درود بی پایان و تحیّات پیوسته بر رسول و فرستاده گرامی تو حضرت محمد بن عبدا… (ص) و خاندان ارجمندش که سراسر عمر، مساعی خود را جهت تعلیم و ارشاد جوامع بشری- بدون هیچ وقفه- مصروف داشتند و آنی از روشنگری و ایجاد بینش دینی باز نماندند.

بی تردید خلقت همة موجودات جهان آفرینش، بر مبنای تغییر و تحول نهاده[1] شده است. انسان نیز در تمام دوران زندگی خود، دستخوش تغییرات مداوم است.

نطفه جنین نوزاد کودک نوجوان جوان بزرگسال و پیر، که هر یک از این مراحل متأثر از مرحلة قبل و مؤثر در مرحله بعد است. در کلام الهی بر این مطلب اشاره شده است.[2] انسان بیشتر عادات زندگی خود را در دوران کودکی کسب می کند و تقریباً در این مرحله که کیفیت سازگاری با محیط را فرا می گیرد تا آنجا که تمام مکاتب روان شناسی در این باره توافق دارند که دوران شیر خوارگی و کودکی، در تعیین و شکل دادن رفتار و رشد، منش آینده دارای اهمیت فوق العاده ای است.

توجه به کودک و عالم کودکی، آن چنان در قرن معاصر فزونی یافته است که برخی از مربیان بزرگ پیشگویی کرده اند که این قرن «قرن کودک» خواهد بود.

نیمه دوم قرن بیستم را می توان «عصر کودکان» نامید تقریباً در سراسر جهان به ویژه در کشورهایی که به توسعه اجتماعی و اقتصادی مطلوبی دست یافته اند، بخش مهمی از منابع مادّی و معنوی، صرف توجه به مسائل کودکان و حمایت روانی، جسمی آنها می شود.

علم روان شناسی ثابت کرده است که نوزاد به محض تولد- و حتی پیش از آن- شدیداً تحت تأثیر محیط پرورشی خود قرار می گیرد و از خلال فرایند جامعه پذیری نه تنها ارزش های رایج را فراگرفته و به گونه ای با آنها انطباق می یابد بلکه شدیداً از هر گونه اختلال و نارسایی محیطی که چه بسا در بزرگسالان نفوذ چندانی ندارد متأثر می شود، در همان حال، کودک به دلیل ناتوانی جسمی و نیاز به پشتیبانی روانی، در موقعیتی نیست که بتواند مزایایی را که جامعه برای او در نظر گرفته است بشناسد .

از آن جا که فرزندان، در دوران زندگی خود مراحل مختلفی را طی می کند و در هر مرحله نیازهای متفاوت و ویژه ای دارند، با آشنایی این مراحل و برخورداری از مهارتهای لازم می توان حقوق واقعی فرزندان را تضمین نمود.

[1] الرحمن /55- طارق/ 6-10، زمر/ 6 ، مؤمنون/ 11-16

[2] سوره فاطر/ 11، روم/56

فهرست مطالب

عنوان صفحه

کلیات.......................................................................................................................... 1

مقدمه........................................................................................................................... 3

بیان مسأله .................................................................................................................... 3

اهمیت مسأله ............................................................................................................... 4

سؤال اصلی تحقیق........................................................................................................ 4

سؤال فرعی تحقیق........................................................................................................ 4

فرضیه اصلی ................................................................................................................ 4

فرضیه فرعی................................................................................................................. 4

پیشینة تحقیق................................................................................................................ 5

روش تحقیق................................................................................................................. 6

محدودیت ها و مشکلات تحقیق.................................................................................... 6

چکیده تحقیق................................................................................................................ 7

اعتذار .......................................................................................................................... 8

فصل اول : ایام کودکی، اهمیت انعقاد نطفه، ولادت و احکام آن

گفتار اول مفهوم کودکی .............................................................................. 11

مفهوم اولاد.............................................................................................. 11

مفهوم نسب............................................................................................. 12

گفتار دوم ایام کودکی در حقوق اسلام.......................................................... 13

شروع کودکی در حقوق اسلام.................................................................... 14

پایان کودکی در حقوق اسلام..................................................................... 15

گفتار سوم ملاک کودکی در حقوق ایران........................................................ 19

شروع کودکی........................................................................................... 19

پایان کودکی............................................................................................. 20

اماره رشد و اثرات مترتب آن..................................................................... 23

گفتار چهارم حدود سنی لازم به تفکیک موارد.................................................... 25

سن ازدواج............................................................................................... 26

سن کار................................................................................................... 27

سن اعمال کیفر و مجازات......................................................................... 28

گفتار پنجم اهمیت انعقاد نطفه....................................................................... 31

نسل پاک................................................................................................. 32

مستحبات................................................................................................. 34

مکروهات................................................................................................ 36

گفتار ششم 1 : تولد و احکام ولادت............................................................. 39

فرزند متعلق به کیست؟.............................................................................. 40

حقوق اولیه فرزندان.................................................................................. 41

2 : مراسم اسلامی در زمان ولادت.................................................................................. 43

غسل مولود.............................................................................................. 44

اذان و اقامه.............................................................................................. 44

مراسم تحنیک........................................................................................... 45

تسمیه...................................................................................................... 46

فصل دوم : حقوق کودک در قانون مدنی

گفتار اول ثبت ولادت.................................................................................. 53

اشخاصیکه مکلف به اعلام ولادت هستند.................................................... 54

نحوة ثبت ولادت...................................................................................... 54

ثبت ولادت اطفالی که والدین آنها قانوناً ازدواج نکرده اند............................ 56

گفتار دوم نگهداری و تربیت کودک............................................................... 59

شیر دادن طفل.......................................................................................... 59

آداب و احکام رضاع................................................................................. 62

گفتار سوم حضانت........................................................................ 78

تعریف حضانت........................................................................................ 79

تغذیه طفل................................................................................................ 80

حضانت هم حق و هم تکلیف ابوین است................................................... 81

حضانت حق مشترک والدین...................................................................... 82

حدود حضانت در ابوین............................................................................ 85

حضانت جد پدری.................................................................................... 87

حضانت طفل در صورت فوت ابوین.......................................................... 90

شروط حضانت......................................................................................... 91

گفتار چهارم موانع در حضانت...................................................................... 92

ضمانت اجرا در حضانت.......................................................................... 93

اعاده حق حضانت.................................................................................... 93

عوامل سقوط حضانت............................................................................... 94

وجوب رعایت حضانت............................................................................ 98

گفتار پنجم نفقه از ناحیه والدین.................................................................... 100

مفهوم نفقه .............................................................................................. 101

نفقه از ناحیه والدین.................................................................................. 101

نفقه فرزند از دیدگاه فقهای امامیه............................................................... 103

گفتار ششم ولایت....................................................................................... 106

مفهوم ولایت .......................................................................................... 107

ولایت از ناحیه پدر و جد پدری................................................................ 107

فصل سوم : حقوق کودک در آیات و روایات

گفتار اول حقوق کودک از نگاه قرآن............................................................ 111

نظر اسلام درباره فرزندان.......................................................................... 114

محبت به فرزندان و رعایت عدالت بین آنها................................................ 115

حق تربیت............................................................................................... 116

حق و طلب فرزند.................................................................................... 116

تعلیم احکام دینی..................................................................................... 117

تکلیف و مسئولیت والدین........................................................................ 119

فرزندان شایسته تربیت کنیم....................................................................... 120

در انجام وظائف پدری ............................................................................ 121

نکته ای در انجام وظائف پدر..................................................................... 123

مسئولیت مادری....................................................................................... 123

نقش معنوی مادر...................................................................................... 124

گفتار دوم حقوق کودک از نگاه روایات ائمه معصومین.................................... 125

حقوق کودک در هنگام خردسالی............................................................... 126

ابراز محبت به فرزندان و رعایت عدالت بین آنها......................................... 127

احترام به فرزند......................................................................................... 128

حق فرزند................................................................................................ 129

تعلیم و تربیت فرزند................................................................................. 129

گفتار سوم رعایت آداب و اخلاق در فرزندان.................................................. 131

1 : از کودکی تا بلوغ..................................................................................................... 132

حقوق کودک............................................................................................ 133

پاکدامنی و عفت....................................................................................... 143

عبادات تمرینی ........................................................................................ 145

آداب اخلاقی فرزند از راه تشویق و تنبیه.................................................... 148

مراحل تربیت........................................................................................... 156

مدرسه و تعلیم (معلم)............................................................................... 160

2 : رابطه والدین با فرزندان............................................................................................ 169

روابط رفتار با فرزندان.............................................................................. 170

تربیت صحیح فرزندان............................................................................... 173

حقوق فرزند از نظر امام علی (ع) و امام سجاد (ع)..................................... 175

حقوق فرزند از نظر فقهاء.......................................................................... 176

نتیجه گیری .................................................................................................................. 178

چکیده حیازت مباحات عبارت اند از، «استیلاء و تسلط بر مال مباح منقول به نحوی که دیگران امکان تسلط بر آن نداشته باشند».منابع طبیعی منقولی که در قلمرو مباحات عامه قرار گرفته اند و با عمل حیازت قابل تملک اند گسترده وسیعی دارند. لذا بخش مهمی از ثروت های ملی هر جامعه ای در حوزه مباحات عامه قرار گرفته است، مانند: ثروت های دریایی، حیوانات وحشی جنگل ها، رودخانه ها، معادن زیرزمینی و ... بنابر این حیازت بدون قید و شرط در جامعه امروزی با پیشرفت های مستحدثه پیش روی، پی آمدهایی از قبیل تخریب محیط زیست و غیره را به دنبال خواهد داشت. در نظام اجتماعی نوین، دولت اسلامی برای حفظ مصالح عمومی با وضع قوانین خاص، موارد حیازت مباحات را بسیار محدود کرده است. فرضاً به موجب اصل 45 قانون اساسی ایران، همه ثروتهای عمومی در اختیار حکومت اسلامی نهاده شده تا بر پایه مصالح، درباره آنها تصمیم گرفته شود. حیازت از ...

دریافت فایل

ادامه مطلب ...

پــایــان نــامه بررسی تطبیقی حیازت مباحات قوانین موضوعه ایران سنت

چهارشنبه 7 مهر 1395 ساعت 11:02

خرید و دانلود فایلهای علمی

خرید و دانلود فایلهای علمی

پایان نامه بررسی تطبیقی حیازت مباهات در قوانین موضوعه ایران و فقه اهل سنت

چکیده

پایان نامه حقوق کودک در قرآن و سنت

فهرست مطالب

منابع و مآخذ................................................................................................................ 181

پایان نامه تلقیح مصنوعی از دیدگاه اهل سنت

تحقیق در مورد شب‌های قدر از دیدگاه اهل سنت

تحقق در مورد غدیر از دیدگاه اهل سنت

تحقیق در مورد مبانى اندیشه هاى سیاسى اهل سنت

تحقیق در مورد مفهوم شکر نعمت در قرآن و سنت

تحقیق در مورد شب‌های قدر از دیدگاه اهل سنت

مقاله درباره اسراف و تبذیر در قرآن و سنت

پــایــان نــامه بررسی تطبیقی حیازت مباحات در قوانین موضوعه ایران و فقه اهل سنت

برچسب

جدیدترین یادداشت‌ها

بایگانی

جستجو

چکیده

فهرست مطالب

منابع و مآخذ................................................................................................................ 181