پروپوزال فرهنگ توصیفی لغات ،اصطلاحات وترکیبات دیوان مسعود سعد سلمان
) بیان مسأله:
در تعریف واژه فرهنگ صحبت های بسیاری شده است واژه «فرهنگ» هم به مفهوم کتاب لغت، هم به معنی دانش، ادب و معرفت است (هاشمی میناباد، 53:1386) امّا در تعریف فرهنگ به عنوان یک کتاب لغت، می توان گفت: فرهنگ عبارت است از کتابی حاوی بخشی از واژگان یک زبان که معمولاً به ترتیب الفبایی آرایش می یابند و با اطلاعاتی درباره معانی، تلفظ، املاء و مانند آنها به یک زبان یا زبانی دیگر همراهند. (همان)
جست و جو در هویت و معانی واژه های هر زبان مستلزم مراجعه به کتاب های لغت است که ما از آنها تحت عنوان لغت نامه یا فرهنگ نام می بریم. (غلام رضا ستوده، 32:1387)
هر قومی باید حوایج علمی و ادبی خود را به وسیله ی زبان اختصاصی خویش بر آورد؛ خاصه اینکه زبان و ادبیات رکن اعظم قومیّت است و مسامحه در آن به اساس ملّیت لطمه می زند و گروهی از مردم زبان و آثار ادبی قابل توجّه نداشته باشد به بقا و استقلال ملّی او نمی توان اطمینان داشت؛ هر قومی که بنیان ملیتش به وسیله زبان و ادبیات استوار است اگر براساس سوانح روزگار به ا ساس استقلالش رخنه وارد شود دیر یا زود لطمه ای که وارد شده جبران می شود اکنون که به این نکته متوجه شدیم و به اهمیّت زبان ملّی خود پی بردیم به خوبی حس می کنیم که احتیاج ما به انواع کتب فرهنگ چه اندازه شدید است. (نفیسی، 1355 :2)
در تحلیل نمونه های والا و ارزشمند ادبی که از ارزش های جهانی و جاودانی برخوردارند و خوشبختانه در میان آثار ادبی ما از این نوع کم نیست و دیوان مسعود سعد نیز جزء این آثار به شمار می رود باید خصیصه ها، ظرایف و لطایف و ارزش هنری اثر را باز نماییم و اندیشه نهفته در آن را کشف نماییم؛ رسیدن به این هدف در گرو توضیحات واژه ها، بیان مفردات و ترکیبات اثر می باشد که وسیله ای است برای فهم متن و رسیدن به آنچه در ورای الفاظ قرار دارد.